Νόμοι

Οι νόμοι νέμουν:Aγαθά, υποχρεώσεις, δικαιώματα, εξουσία. Ο νόμος ορίζεται ως μια θεωρητική δήλωση που προκύπτει από συγκεκριμένα γεγονότα, εφαρμόζεται σε συγκεκριμένη τάξη φαινομένων και εκφέρεται με τη δήλωση ότι ένα συγκεκριμένο φαινόμενο συμβαίνει πάντοτε αν είναι παρούσες κάποιες συνθήκες. Οι νόμοι επιβάλλουν ή απαγορεύουν κάποιες ενέργειες. Ηγνώση τους επιτρέπει τηνπρόβλεψη του μέλλοντος. Ισχύουν σε ποικίλα επίπεδα οργάνωσης, αλλά, παρά τον ορισμό τους, πάντοτε με σφάλμα. Οι νόμοι της φυσικής, χημείας, βιολογίας είναι οι περισσότερο άτεγκτοι, σαν τους νόμους της βαρύτητας, της εντροπίας, της κληρονομικότητας. Ενέχουν όμως ακόμη κι αυτοί σφάλμα. Είναι αδύνατο να προσδιορίσουμε ταυτόχρονα τη θέση και την ορμή ενός ηλεκτρονίου. Στο μεσόκοσμό μας η ασάφεια άλλοτε μειώνεται στατιστικά και άλλοτε μεγεθύνεται. Ξέρω πως θα γίνει οπωσδήποτε ισχυρός σεισμός σε συγκεκριμένη περιοχή με ακτίνα 100 χιλιόμετρα σε 30 ως 60 χρόνια στην Ελλάδα. Οι νόμοι της βιολογίας είναι ακόμη ασαφέστεροι στην πρόβλεψή τους. Είναι εξίσου υποχρεωτικοί όσο και οι φυσικοί. Οι ψυχολογικοί νόμοι της συμπεριφοράς προκύπτουν από τους βιολογικούς.

Κάποια ζώα οργανώνονται σε κοινωνίες. Υπόκεινται στους νόμους της φυσικής και βιολογίας και, επιπλέον, στους κοινωνικούς: Τα άτομα επιτελούν διαφορετικό έργο καθένα, αλλά όλα υπηρετούν κοινό σκοπό. Ο σκοπός επιβάλλει τους νέους νόμους. Τέτοιος είναι και ο νόμος της ομαδικής βίας μεταξύ ομοειδών ατόμων. Με βάση τους κοινωνικούς νόμους, η πρόβλεψη είναι δυνατή, αλλά με σφάλμα μεγαλύτερο από τους φυσικούς.Αν από ένα καύσωνα λιώσουν οι κηρύθρες στις κυψέλες και χυθεί το μέλι, οι μέλισσες θα επιδοθούν με μανία να το μαζέψουν χωρίς να νοιάζονται αν χύθηκε από τη δική τους ή άλλη κυψέλη. Θα ακολουθήσει εξοντωτικός πόλεμος μεταξύ τους ως τον αφανισμό τους.

Ο άνθρωπος είναι επιπλέον πολιτικό ζώο (Αριστοτέλης).Σχηματίζει μόνος του τους δικούς του νόμους, χωρίς να του επιβάλλονται από πουθενά.

Οι φυσικές Επιστήμες, μας επιτρέπουν να κάνουμε πρόβλεψη και να αντισταθμίσουμε τους υποχρεωτικούς νόμους. Με τίμημα πάντοτε. Με τη γνώση της φωτιάς αντιμετωπίσαμε το κρύο, του τροχού την τριβή, του αερόστατου, του αεροπλάνου και των πυραύλων τη βαρύτητα. Δεν εξουδετερώνομε τους νόμους· τους αντισταθμίζομε ικανοποιώντας τη βούλησή μας.

Όπως όλοι, και οι κοινωνικοί νόμοι είναι υποχρεωτικοί. Ένα μυρμήγκι θα κάνειό,τι του επιβάλλεται, ακόμη και θα καεί, για να μην εγκαταλείψει το έργο του. Με τη γνώση όμως των κοινωνικών επιστημών, μπορούμε να αντισταθμίσουμε ανεπιθύμητες επιδράσεις των κοινωνικών νόμων.

Τα μέλη των πολύ πρωτόγονων κοινωνιώνήτανίσα μεταξύ τους, εξίσου υποχρεωμένα να εκτελούνό,τι τους επέβαλλε η κοινωνία τους. Όταν ο άνθρωπος έγινε τροφοπαραγωγός από τροφοσυλλέκτης, έχοντας αποκτήσει την ικανότητα να έχει φωτιά και να κυνηγά με τόξα, άρχισε η διαφοροποίηση και εξειδίκευση. Πρώτιστα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Οι άνδρες, μυϊκά ισχυρότεροι, έβγαιναν να κυνηγήσουν, καλλιεργήσουν τη γη, ψαρέψουν, επεξεργασθούν τα προϊόντα τους αργότερα, να ληστέψουν το ξένο βιος, προστατέψουν το δικό τους κλπ. Οι γυναίκες, μυϊκά ασθενέστερες, έμεναν σε συγκεκριμένο μέρος να φυλάνε τη φωτιά και να φροντίζουν τα παιδιά τους. Αυτό εξάρτησε αμοιβαία άνδρες και γυναίκες. Στην αρχή συμπληρωματικά. Βαθμιαία όμως, όσο αυξανόταν η σημασία της τροφοπαραγωγής συγκριτικά με της τροφοσυλλογής, η αλληλεξάρτηση έπαψε να είναι ισοδύναμη. Εξακολούθησαν να εξαρτώνται οι μεν από τους δε, το ζεύγος όμως ενεργούσε σύμφωνα με τη βούληση των ανδρών. Η πρόοδος των επιστημονικών γνώσεων οδήγησε σε όλο και μεγαλύτερη εξειδίκευση τους άνδρες, έτσι που άρχισαν και ο ένας άνδρας να εξαρτάται από τον άλλον, αυξάνοντας την ανισότητα. Από αρκετά παλιά περίοδο, τα σύνολο ενεργούσε σύμφωνα με τη βούληση του μυϊκά (και πνευματικά) ισχυρότερου.

Η ανισότητα σημαίνει απομάκρυνση από τους φυσικούς κοινωνικούς νόμους και οδηγεί στη βία. Για να περιορισθεί αυτή, γίνονται οι ανθρώπινοι νόμοιγια να εμποδίζουν τη βία τόσο των πολλών υποδεών όσο και των λίγων ισχυρών. Καθώς οι φυσικές επιστήμες σωρεύουν συνεχώς γνώσεις, η εξειδίκευση των ανθρώπων διαρκώς αυξάνεται και αντίστοιχα απομακρύνεταιη κοινωνία από τους φυσικούς κοινωνικούς νόμους. Μ΄ άλλα λόγια, ενώ οι φυσικές επιστήμες αυξάνουν την ελευθερία έναντι των φυσικών νόμων, την περιορίζουν έναντι των κοινωνικών. Η ανακάλυψη μιας συσκευής που επιτελεί το μηχανικό ή πνευματικό έργο πολλών ανθρώπων δημιουργεί ανεργία με όλες τις κοινωνικές συνέπειές της. Οι κοινωνικές επιστήμες οφείλουν να παρέχουν τη γνώση για αντιστάθμιση των κοινωνικών περιορισμών που συνεπάγεται η πρόοδος των φυσικών επιστημών. Έργο του πολιτικού ζώου είναι να προσαρμόζει διαρκώς τους ανθρώπινους νόμους στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες.

Εξασφάλιση ισότητας είναι η κλήρωση. Αυτή όμως σαν κύριο μέσο πολιτικών σκοπών εφαρμόσθηκε μία και μοναδική φορά, στην αρχαία Ελλάδα, και οδήγησε στη δημιουργία του υψηλότερου πολιτισμού που έχει παρουσιασθεί ποτέ. Πρόβλημα είναι ότι η κλήρωση αντιστρατεύεται την εκλογή, που είναι απαραίτητη για να επιλεγεί ο πιο εξειδικευμένος για κάθε συγκεκριμένο πρόβλημα. Έργο των κοινωνικών επιστημών είναι να προσδιορίσουν ποιοι είναι οι τομείς που απαιτούν εξειδίκευση, για τους οποίους πρέπει να εφαρμόζεται εκλογή και ποιοι που απαιτούν τις ιδιότητες που έχουν κατά μέσον όρο όλοι οι άνθρωποιόπου οφείλει να εφαρμόζεται η κλήρωση. Ο δικηγόρος, ο γιατρός, ο μηχανικός κλπ, έξω από την ειδικότητά τους ο καθένας, είναι εξίσου ικανοί (ή ανίκανοι) για τα πάντα, όπως και κάθε άλλος εκπαιδευμένος ή ανεκπαίδευτος. Υπάρχουν πολλά πτυχία εκπαίδευσης, αλλά κανένα παιδείας. Και υπάρχουν πτυχία διοίκησης, αλλά κανένα εξουσίας.

Η νομή, όταν εκτρέπεται από την κλήρωση, απαιτεί όσο γίνεται να εξασφαλίζει τη μεγαλύτερη δυνατή ικανοποίηση όλων. Παράδειγμα. Για να χωριστεί μια πίταστα δύο, ιδίως αν είναι ανομοιόμορφη, ο (με κλήρο) πρώτος την κόβει και ο άλλος επιλέγει. Αν οι υποψήφιοι μεριδιούχοι είναι τρεις, ο πρώτος κόβει το ένα τρίτο κατά την κρίση του. Ο επόμενος, αν νομίζει πως το κομμάτι είναι μεγαλύτερο από ένα τρίτο, το μειώνει και παίρνει αυτός το μειωμένο. Από τους δύο που μένουν, ο ένας κόβει κι ο άλλος επιλέγει. Να τώρα πώς εφαρμοζόταν η λογική αυτή στην αρχαία Αθήνα με την «αντίδοση». Οι πλούσιοι είχαν ρητάπρονόμια του πλούτου τους, αλλά και, με κλήρο, υποχρεώσεις, να προσφέρουν τριήρεις, χορηγίες κλπ στο σύνολο. Αν ένας πλούσιος θεωρούσε ότι δεν έχει τις αναγκαίες οικονομικές δυνατότητες, δεν μπορούσε να αρνηθεί, αλλά έπρεπε να υποδείξει κάποιον άλλον, κατά τη γνώμη του πλουσιότερο. Είτε τότε δεχόταν ο άλλος ή αντάλλασσαν περιουσίες και ο πρώτος εκτελούσε την υποχρέωσή του.

Πού είσαι ελληνική δημοκρατία σήμερα!