Εταίροι

Δημ. Α. Σιδερής, ομ. καθ. Καρδιολογίας. dimitris.sideris@gmail.com

Με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ο κυριότερος κρίκος που μας συνδέει είναι η «αλληλεγγύη». Solidarity τη λένε οι Αγγλόφωνοι κι από την ίδια ρίζα προέρχεται η λέξη σε όσες Ευρωπαϊκές γλώσσες γνωρίζω. Τι θα πει όμως αλληλεγγύη ή solidarity;

Εγκυκλοπαίδεια Πυρσού: «Η προς αλλήλους παροχή εγγυήσεων, η αμοιβαία συναίσθησις των προς αλλήλους υποχρεώσεων».

Τεγόπουλος-Φυτράκης: «Ο στενός δεσμός που ενώνει τα άτομα ενός συνόλου, η αναγνώριση και ο σεβασμός αμοιβαίων δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, η συμπαράσταση». Προστίθενται στις υποχρεώσεις του Πυρσού και τα δικαιώματα.

Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. Πύλη. «Το ηθικό καθήκον της αλληλοβοήθειας, της υποχρέωσης που έχουν τα μέλη μιας ομάδας να υποστηρίζονται και να ενισχύονται αμοιβαία». Καθήκον δηλαδή.

Λεξικό Οξφόδης (μεταφράζω). «Το να κρατιόνται μαζί, αμοιβαία εξάρτηση, κοινότητα συμφερόντων, συναισθημάτων και πράξεων» Η (αμοιβαία) εξάρτηση σημαίνει ότι αυτή η αλληλεγγύη είναι αναγκαία για την ενότητα της ομάδας, όχι απλά διάθεση, συναίσθηση, αναγνώριση, σεβασμός και αφορά όχι μόνο συναισθήματα, αλλά και πράξεις.

Λεξικό Webster (μεταφράζω). «Κοινότητα συμφερόντων, σκοπών ή σταθεροτύπων (standards) σε μια ομάδα.

Αλέξανδρος Δουμάς πατήρ (Τρεις σωματοφύλακες): «Όλοι για έναν και ένας για όλους»

Ευρωπαϊκή Ένωση: Δεν ξέρω. Αν την έχω παρεξηγήσει, παρακαλώ να με συγχωρήσετε.

Μέρκελ-Γιούνκερ. «Δίνεις και παίρνεις! Η αλληλεγγύη δίνεται με ανταλλάγματα.»

Η θέση των Μέρκελ και Γιούνκερ για ανταλλάγματα δεν υπάρχει σε κανένα ορισμό της αλληλεγγύης που διάβασα. Αν τα ανταλλάγματα υπάρχουν στους κανονισμούς της Ευρωζώνης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν το ξέρω. Σημαίνει όμως η θέση των Ευρωπαίων εταίρων μας, όπως εκφράσθηκε από τους Μέρκελ και Γιούνκερ, ότι ελεώ ένα ζητιάνο, αλλά του παίρνω το βρακί του για αντάλλαγμα ή τον κάνω δούλο – οπωσδήποτε η ελεημοσύνη μου έχει αντάλλαγμα. Μα αν μπορώ να δώσω ανταλλάγματα, γιατί να αγοράσω αλληλεγγύη και όχι κάτι που εγώ επιλέγω πως έχω ανάγκη;

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί και με το ΔΝΤ, ολόκληρος ο παγκοσμιοποιημένος Νεοφιλελευθερισμός, μας παρέχει «αλληλεγγύη», ελεημοσύνη με ανταλλάγματα. Η ελεημοσύνη που μας προσφέρει είναι ψίχουλα. Δεν ήταν πάντοτε έτσι. Για θυμηθείτε τη μακρά περίοδο των 3 περίπου δεκαετιών που προηγήθηκαν πριν από τα δύσκολα χρόνια, με τα πλουσιοπάροχα «προγράμματα», όταν τα κάναμε μισθούς εργαζομένων που δεν εργάζονταν και επιδοτήσεις επενδυτών που δεν επένδυαν! Τότε διασκεδάζαμε ανέμελα ή, πιο σώφρονες, αποθηκεύαμε τα κλεμμένα σε ασφαλείς αποθήκες, σεντούκια-τράπεζες φορολογικών παραδείσων. Όλα τότε ήταν φανταχτερά, πλούσια κι ωραία. Τώρα;

Τώρα ήλθε η ώρα της λυπητερής. Εμείς πνιγόμαστε και ζητάμε από τους εταίρους μας να μας βοηθήσουν. Να μην πνιγούμε. Τους απειλούμε κι όλας. «Αν δεν μας σώσετε, θα συμπαρασύρουμε και σας στον πνιγμό». Κι αυτοί; Οι εταίροι μας; Μα ποιοι είναι οι εταίροι μας; Είναι Η Γερμανία, Η Φινλανδία, Η Ολλανδία, Η Λεττονία, Η…; όλες θηλυκές. Είναι λοιπόν εταίροι ή μήπως εταίρες; Μας παρέσχαν, σαν εταίρες, φανταχτερή, πλούσια κι ωραία ζωή, αλλά βέβαια ζητάνε την αμοιβή τους. Καλά πώς το φανταστήκαμε; Μπορούμε να περνάμε ζωή χαρισάμενη με τις εταίρες χωρίς να τις πληρώνουμε; Βέβαια, δεν αντιλέγω, υπάρχουν και κάποια ουδέτερα, ΤΟ Βέλγιο, ΤΟ Λουξεμβούργο, αλλά τα πράγματα δεν αλλάζουν. Υπάρχουν και ουδέτερες εταίρες.

Να φύγω όμως από το καλαμπούρι. Γιατί είναι καλαμπούρι και, ζητώ συγγνώμη, αν ένιωσαν πως θίγονται οι εταίροι μας. Τι πραγματικά μας προσφέρει η εταιρεία μας, η Ευρωζώνη; Αλληλεγγύη πάντως, όπως εγώ τουλάχιστον την καταλαβαίνω, προς όποιον την έχει ανάγκη, χωρίς ανταλλάγματα, δεν μας προσφέρει. Τότε; Υπάρχει κάτι υπαρξιακό. Ανήκομε σε μια ομάδα κρατών, που έχομε κάποια βέτο. Δεν μπορεί κανένα κράτος να μπει σ’ αυτή την ομάδα, αν εμείς, έστω και μόνον εμείς, πούμε όχι. Κι ακόμη, δεν μπορούν να μας διώξουν. Μόνο μόνοι μας μπορούμε να ζητήσουμε να φύγουμε. Φυσικά, μπορούν να μας κρατήσουν το κεφάλι κάτω από το νερό, ώσπου να πούμε «ναι», όταν όλοι οι άλλοι λένε «όχι» ή ώσπου να ζητήσουμε εμείς να φύγουμε. Κι αν φύγουμε, ποιος θα εγγυηθεί ότι δεν θα συνεχίσουν να κρατάνε το κεφάλι μας κάτω από το νερό; Μπορούν να το κάνουν. Κι εμείς, φυσικά, μπορούμε να κρατιόμαστε από αυτούς συμπαρασύροντάς τους στο βυθό. Αρκετά απίθανο, αλλά είναι ένα σενάριο. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν, για να σωθούμε και, αν γίνεται, να συνεχίσουμε να συναπολαμβάνουμε με τους εταίρους μας τις χαρές που μας προσφέρει η Ένωσή μας;

Το βασικό είναι ότι χρειαζόμαστε πλαν μπι: Να κάνουμε ένα σχέδιο ανάπτυξης. Πώς θα το εφαρμόσουμε μέσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Ένα τέτοιο σοβαρό σχέδιο, που εξασφαλίζει πωλήσεις εφόσον τα προϊόντα του καλύπτουν ανάγκες, για το οποίο διαθέτομε τους βασικούς πόρους, πρώτες ύλες, χωρίς να χρειάζεται να τις εισάγουμε, επομένως με ανταγωνιστικότητα, και για το οποίο διαθέτομε την αναγκαία τεχνολογία, Έλληνες ειδήμονες, ένα τέτοιο σχέδιο, καλά τεκμηριωμένο, κοστολογημένο, έχει σοβαρές πιθανότητες να στηριχθεί από τους εταίρους μας. Αρκετοί θα ενισχύσουν το ζητιάνο που ζητά ελεημοσύνη για να μπορέσει τεκμηριωμένα να εργασθεί παραγωγικά. Αν πάλι, δεν πείθονται οι εταίροι μας, ε, τότε, είναι ζήτημα προτίμησης. Εγώ επιζητώ ανάπτυξη, κατά προτίμηση μέσα στην Ευρωζώνη μάλλον, παρά Ευρωζώνη, κατά προτίμηση με ανάπτυξη. Το ουσιαστικό είναι το πλαν μπι. Για τους υπαρξιακούς λόγους που ανέφερα, προτιμώ να αναπτυχθούμε μέσα στην Ευρωζώνη, όχι όμως αν είναι απαγορευτική για την ανάπτυξή μας. Θυμίζω δύο αντίθετες ιστορικές θέσεις:

«Καλλίτερο το τουρκικό φακιόλι ή η παπική τιάρα», όπως έλεγε ο Νοταράς τις παραμονές της άλωσης της Πόλης. Μ’ αυτή τη νοοτροπία μείναμε υπόδουλοι στους Τούρκους 400 χρόνια. Εύλογο το ερώτημα: «Κι αν είχαμε αντιδράσει διαφορετικά πώς θα είμαστε;». Κανένας δεν μπορεί να απαντήσει.

Κι άλλο ένα. Α. Κάλβος: «… Καλήτερα, καλήτερα/διασκορπισμένοι οἱ Ἕλληνες/῾νὰ τρέχωσι τὸν κόσμον,/μὲ ἐξαπλωμένην χεῖρα/ψωμοζητοῦντες…/Καὶ ἂν ὁ θεὸς καὶ τ’ ἂρματα μᾶς λείψωσι, καλήτερα πάλιν ΄νὰ χρεμετήσωσι/΄ς τον Κιθαιρῶνα Τούρκων/ἂγριαι φορᾶδες/Παρὰ …προστάτας ΄νἂχωμεν…»

Η ουσία είναι ότι, είτε έτσι είτε αλλιώς, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι με το δικό μας σχέδιο. Αυτό να επιδιώξουμε κι έτσι κι αλλιώς. Μ΄ αυτό να πορευθούμε. Αυτός είναι ο ρόλος των πολιτικών μας. Θα έχουν ευθύνες όχι αν επιλέξουν λάθος (η επιλογή είναι δικιά μας, του λαού), αλλά αν δεν έχουν σχέδιο(α) για το πώς θα ενεργήσουμε σε οποιαδήποτε περίπτωση (αυτός είναι ο δικός τους ρόλος, ο ρόλος των έμπειρων ειδημόνων).

Προσδοκώ σχέδιο από τους πολιτικούς και ώριμη επιλογή από εμάς, το λαό. Αμήν.