Επιστολές

Εικοσιοκτώ Οκτωβρίου 2023

Το βρήκα δημοσιευμένο στην εφημερίδα Θάρρος-Ελεύθερος Κόσμος στις 21 Δεκεμβρίου 1940. Απεικονίζει καλύτερα από πλήθος άλλα την ομόθυμη συμμετοχή όλων των Ελλήνων σ΄ εκείνο τον αγώνα. Διατήρησα την ορθογραφία του κειμένου, πλην της μεταφοράς του σε μονοτονική γραφή.

 

"ΤΩΡΑ, ΠΟΥ...

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ

Πολύ "ανθρωπιστική" ήταν η συμπεριφορά της Ιεράς Εξέτασης. Εκτελούσε αναίμακτα τους αιρετικούς. Τους έκαιγε ζωντανούς. Εξίσου, με άλλον τρόπο "ανθρωπιστική", ήταν η συμπεριφορά των Ναζί. Υποδέχονταν στα στρατόπεδα εξόντωσης τους κρατουμένους, ενώ μια ορχήστρα έπαιζε εκλεκτή κλασική μουσική. Πολύ...

Ανθρώπινη διαφοροποίηση

Οι άνθρωποι διαφέρομε από τα άλλα ζώα. Στη φυσική μας εμφάνιση, αισθητή από το σύμπαν, σημαντική διαφορά μας είναι ότι έχομε, μόνον εμείς, δύο πόδια και δύο χέρια. Τα περισσότερα θηλαστικά έχουν 4 πόδια, οι πίθηκοι 4 χέρια, τα πτηνά δύο πόδια και δύο φτερούγες, τα έντομα έχουν 6 πόδια, οι...

Τεχνοκρατία ή δημοκρατία;

Όταν οι άνθρωποι από τροφοσυλλέκτες έγιναν τροφοπαραγωγοί, γεννήθηκε η κοινωνία, που αναπτύχθηκε περισσότερο με τις ανταλλαγές προϊόντων και υπηρεσιών, οπότε γεννήθηκαν η Αγορά και το Άστυ. Στην κοινωνία καθένας συμπλήρωνε τις ανάγκες και ελλείψεις των άλλων, για κοινό σκοπό, που τελικά ήταν η...

Ανακατανομή

"Λίθοι τε καὶ πλίνθοι καὶ ξύλα καὶ κέραμος ἀτάκτως μὲν ἐρριμμένα οὐδὲν χρήσιμά ἐστιν¨, γράφει κάπου ο Ξενοφών αποδίδοντας τη ρήση στο μεγάλο δάσκαλο, το Σωκράτη. Με την ανακατανομή των υπαρχόντων, χωρίς παραπάνω υλικά...

Έλεος και φόβος

Η σημασία του συνόλου για τα αγελαία ζώα είναι ελάχιστη. Κάθε μέλος μιας αγέλης ενεργεί "ελεύθερα", όπως το κατευθύνουν τα δύο κύρια ένστικτά του, της αυτοσυντήρησης και της αναπαραγωγής. Η "ελευθερία" του δεν είναι παρά απουσία ανάγκης του να υπακούει στην αγέλη, αν και είναι εντελώς...

Πόσοι ποιοι φοιτητές

Κάθε χρόνο υπάρχει μια επιδημία άγχους στους νέους και στους γονείς τους. Θα πάρουν καλούς βαθμούς στις Πανελλήνιες; Στα δικά μου χρόνια ήταν λίγο διαφορετικά. Ήμουν (ή δεν ήμουν) γόνος οικογένειας πανεπιστημιακών δασκάλων. Δίναμε εξετάσεις στη σχολή που θέλαμε. Αν ήμουν από οικογένεια...

Αναπόφευκτο Τέλος

Η ιστορία βρίθει από απαισιόδοξες προβλέψεις, που όμως τελικά δεν επαληθεύονται. Ήδη στη Ρωμαϊκή εποχή, όταν άρχισαν οι άνθρωποι να ευημερούν, και επομένως να πολλαπλασιάζονται, διατυπώθηκε ο φόβος ότι σε λίγο η γη δεν θα επαρκούσε να τους θρέψει. Πολλούς αιώνες αργότερα ο R. Malthus παρουσίασε...

Περίθαλψη στα νησιά

Αν και η μόνιμη κατοικία μου είναι η Αθήνα, έχω γεννηθεί και ζήσει πολλά χρόνια στη Σύρο, αλλά και για τη Νάξο, όπου έχω οικογενειακές ρίζες, το ενδιαφέρον μου είναι μεγάλο, όπως, φυσικά και για όλα τα νησιά. Συχνά βλέπω τη δυσκολία να αντιμετωπιστούν προβλήματα υγείας σ΄ αυτά τα πέτρινα...

Ιησούς και Mαρξ

Κεντρική ιδέα του κομμουνισμού είναι η κοινοκτημοσύνη. Την πρωτοσκέφτηκε ο Πλάτων. Αυτός έφερε για συζήτηση όλα σχεδόν τα ζητήματα που απασχολούν έκτοτε τη φιλοσοφία και τον κόσμο. Πολιτικά όλοι τον κατηγορούν προσπαθώντας να τον εντάξουν σε ένα σύγχρονο σχήμα. Ήταν, ισχυρίζ...

Καλλιέργεια και ταλέντο

Όλοι ξέρομε ανθρώπους επιτυχημένους. Θεωρούμε ότι πέτυχαν διότι ήταν τυχεροί. Ή διότι γεννήθηκαν με ταλέντα. Ή ότι, πάλεψαν στη ζωή τους. Συνήθως είναι όλα αυτά. Για την τύχη δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Ο Αισχύλος πολέμησε στη Σαλαμίνα και ήθελε αυτό να γραφτεί στον τάφο του. Ήταν ο πρώτος...

Εννιά κεράκια

Πριν από 9 χρόνια άρχισα να γράφω επιφυλλίδες σε τοπικές εφημερίδες, αρχικά στην Κοινή Γνώμη και αργότερα στον Ηπειρωτικό Αγώνα και στον Πρωινό Λόγο των Τρικάλων. Οι επιφυλλίδες μου αποσκοπούσαν στο να ερμηνεύω την τρέχουσα επικαιρότητα ιδωμένη από μια κάπως φιλοσοφική σκοπιά. Τις αναδημοσιεύω...

Αγέλη, κοινωνία, τέχνη

Με τα φυσικά αντανακλαστικά τους τα ζώα υποχρεώνονται να ζουν είτε αγελαία ή κοινωνικά. Μοναδική εξαίρεση είναι οι άνθρωποι που, με τα επίκτητα, δευτεροβάθμια, εξαρτημένα αντανακλαστικά που αναπτύσσουν, μαζί με τη δίποδη, δίχειρη κατασκευή τους, μπορούν να επιλέγουν πόσο αγελαία και πόσο...

Ανταγωνισμός και συνεργασία

Το 1859 ο C. Darwin δημοσίευσε το βιβλίο "Η καταγωγή των ειδών". Ο δαρβινισμός έφερε μια επανάσταση όχι μόνο στη βιολογία, αλλά και στη συνολική αντίληψη του κόσμου. Και έφερε το Δαρβίνο στο επίκεντρο των επικρίσεων από ποικίλες πλευρές. Ο μεγάλος αυτός επιστήμονας απέδειξε αδιαμφισβήτητα ότι...

Εκλογές

Οι εκλογές τέλειωσαν. Σε δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε ένα μήνα ένα κόμμα πήρε το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων, ασήμαντα μικρότερο στη δεύτερη. Δεν πήρε την απόλυτη πλειοψηφία (50%+1), αλλά αυτό σπάνια συμβαίνει. Είναι ουτοπία να το προσδοκά κάποιος. Οι δύο εκλογές έγιναν με...

Γενικό και τοπικό δημοψήφισμα

"Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα", ορίζει το πρώτο άρθρο του Συντάγματός μας, που βέβαια αυτοαναιρείται. Πώς πηγάζουν όλες οι εξουσίες από το Λαό, όταν ασκούνται όπως...

Οξύμωρο

Ως οξύμωρο σχήμα χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε έκφραση ή νόημα που αποδίδεται με λέξεις αντιφατικού νοήματος. Π.χ. "Σπεύδε βραδέως". Παρά τη λογική αντίφαση, το νόημα του σχήματος, του συνδυασμού, είναι ορθό. Συχνά η αντίφαση αίρεται, αν υπονοούνται διαφορετικό υποκείμενο...

Σύγκρουση καθηκόντων

Η ελεύθερη βούληση δεν αφορά το αισθητό Εγώ που περιορίζεται από τους φυσικούς νόμους ούτε το κοινωνικό Εγώ που περιστέλλεται από τους κοινωνικούς. Αφορά μόνο το νοητό Εγώ που ο ορίζοντάς του είναι απεριόριστος και καθένας μπορεί από μόνος του να φανταστεί οποιονδήποτε σκοπό για τον εαυτό του...

Τριάδα ομοούσιος

Αν και με κοινή καταγωγή, οι θρησκείες μας των Χριστιανών, των Εβραίων και των Μουσουλμάνων, έχουν και κάποιες θεμελιώδεις διαφορές. Μια είναι π.χ. το "Οὐ ποιήσεις σεαυτῷ εἲδωλον οὐδὲ παντὸς ὁμοίωμα...". Η ορθοδοξία, μετά το φοβερό αιώνα της εικονομαχίας, έδωσε μια λύση...

Αντίθετα αντιθέτων

Το έχω ξαναθυμίσει. Τα προς τρίτον ίσα ΔΕΝ είναι μεταξύ τους ίσα. . Με την τετραγωνική ρίζα του "ένα", ίσα είναι και το "συν ένα" και το "μείον ένα". Ωστόσο, το μείον ένα είναι αντίθετο, όχι ίσο, με το συν ένα. Αν ισχύει αυτό στην απλούστερη δυνατή λογική, τα μαθηματικά, πολύ περισσότερο ισχύει...

Σελίδες