Ο εγκέλαδος χτύπησε το Αιγαίο

Καταστροφή άφησε πίσω του ο σεισμός των 6,1 ρίχτερ, που έπληξε την Λέσβο, με τις μεγαλύτερες πληγές να μετρά η νότια πλευρά του νησιού, όπου χωριά έχουν μετατραπεί σε ερείπια.

Η σεισμική δόνηση που έπληξε το νησί, η οποία σημειώθηκε στις 15:28 της Δευτέρας, με επίκεντρο 36,4 χιλιόμετρα, στη θαλάσσια περιοχή νότια του νησιού και εστιακό βάθος μόλις 10 χλμ., άφησε πίσω της μία νεκρή και πλήθος κατεστραμμένων σπιτιών, ενώ έγινε αισθητή έως την Αττική και τις Κυκλάδες.

Ιδιαιτέρως αισθητός έγινε ο σεισμός και στα παράλια της Τουρκίας, όπου και εκεί καταγράφηκαν κάποιες υλικές ζημιές.

Σε απόγνωση οι κάτοικοι που είδαν τις περιουσίες τους να καταστρέφονται και ιδίως πολλοί ηλικιωμένοι που έμειναν άστεγοι.

Μία νεκρή

Άμεση υπήρξε η προσέλευση στις πληγείσες περιοχές δυνάμεων της πυροσβεστικής, της αστυνομίας και του στρατού, με τους διασώστες να επιχειρούν από την πρώτη στιγμή για τον απεγκλωβισμό όσων είχαν καταπλακωθεί από τα ερείπια.

Τρεις ώρες μετά την εκδήλωση του σεισμού έγινε ο πρώτος απεγκλωβισμός ενός ζευγαριού, το οποίο έφερε κάποια τραύματα, ενώ παράλληλα γινόταν προσπάθεια απεγκλωβισμού ενός ακόμα ζευγαριού, το οποίο είχε καταπλακωθεί όταν η στέγη του σπιτιού του κατέρρευσε.

Από τα συντρίμμια ανασύρθηκε ο σύζυγος, με κατάγματα στα κάτω άκρα, ενώ λίγο αργότερα

Θύμα του σεισμού μία 43χρονή, μητέρα δύο παιδιών, η οποία διέμενε στη Βρίσα, όπου σημειώθηκε και η μεγαλύτερη καταστροφή.

Η νέα γυναίκα ανασύρθηκε νεκρή από τα συντρίμμια του σπιτιού της, όταν καταπλακώθηκε από την στέγη που κατέρρευσε, ενώ λίγη ώρα νωρίτερα είχε ανασυρθεί, με κατάγματα στα κάτω άκρα ο σύζυγος της.

Περί τους 15 τραυματίες μεταφέρθηκαν με ελαφρά τραύματα στο Κέντρο Υγείας Πολιχνίτου, όπου δέχθηκαν τις πρώτες βοήθειες και αποχώρησαν, ενώ δυο τραυματίες, σε σοβαρότερη κατάσταση, νοσηλεύονται στο νοσοκομείο της Μυτιλήνης.

Μεγάλες υλικές ζημιές

Οι περιοχές Πλωμαρίου και Πολίχνιτου στα νότια της Λέσβου ήταν αυτές που δέχθηκαν την μεγάλη μανία του Εγκέλαδου, με το χωριό Βρίσα, των 700 κατοίκων, να έχει ισοπεδωθεί στο μεγαλύτερο μέρος του, καθώς κατέρρευσε το 80% των κατοικιών.

Ακόμα και όσες κατοικίες γλίτωσαν από την κατάρρευση έχουν υποστεί τέτοιο μέγεθος ζημιών που καθιστούν αδύνατη την κατοίκηση τους.

Ζημιές υπέστησαν κατοικίες στα Πλωμαριτοχώρια, όπως και στην πόλη της Μυτιλήνης, ενώ μεταξύ των κτιρίων που επλήγησαν είναι εκκλησίες και μνημεία.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού «Σημαντικές φθορές και ζημιές από τον μεγάλο σεισμό των 6,1 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που έπληξε τη Λέσβο έχουν υποστεί κηρυγμένα εκκλησιαστικά μνημεία του 18ου και 19ου αιώνα με τυπικά χαρακτηριστικά της λεσβιακής αρχιτεκτονικής. Για τον λόγο αυτό, κλιμάκιο των υπηρεσιών του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με επικεφαλής τη γενική γραμματέα, Μαρία Ανδρεαδάκη Βλαζάκη, αναχωρεί για τη Μυτιλήνη προκειμένου να αξιολογήσει το εύρος των ζημιών και να οργανώσει την αποκατάστασή τους».

Συγκεκριμένα επλήγησαν οι ιεροί ναοί Ζωοδόχου Πηγής στη Βρίσα, Αγίας Παρασκευής στο Ακράσι, Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στο Μεγαλοχώρι, Κοιμήσεως Θεοτόκου στον Αφάλωνα και Άγιος Νικόλαος Πλωμαρίου.

Μικρότερες φθορές έχουν υποστεί εκκλησιαστικά μνημεία στην πόλη της Μυτιλήνης, στα περίχωρά και στην περιφέρεια της Γέρας και του Πλωμαρίου και υπήρξαν μικρές καταρρεύσεις τμημάτων του τείχους στο Μεσαιωνικό Κάστρο του Μολύβου.

Σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ «Όπως διαπιστώθηκε από την άμεση αυτοψία που διενήργησε μετά τον σεισμό η Εφορεία Αρχαιοτήτων Λέσβου, ορισμένα μετα-βυζαντινά μνημεία παρουσίασαν σοβαρά στατικά προβλήματα. Και επειδή πρόκειται για μνημεία σε χρήση που λειτουργούν ως ενοριακοί ναοί, η εφορεία έχει συστήσει την προσωρινή παύση της λειτουργίας τους λόγω επικινδυνότητας….η εικόνα αυτή που κατέγραψε η εφορεία αρχαιοτήτων δεν μπορεί να θεωρηθεί ακόμα πλήρης, δεδομένου ότι συνεχίζεται η μετασεισμική δραστηριότητα στο νησί».

Έντονο και το φαινόμενο των κατολισθήσεων που παρατηρήθηκε σε αρκετές περιοχές, καθώς μεγάλοι όγκοι βράχων έκλεισαν τμήματα του οδικού δικτύου του νησιού, ενώ η ανησυχία των κατοίκων εντάθηκε όταν αντίκρισαν την στάθμη της θάλασσας να κατεβαίνει, από τα υποθαλάσσια ρεύματα που δημιουργήθηκαν και εν συνεχεία να ανεβαίνει σε επίπεδα πάνω από το κανονικό.

Οι πρώτες κυβερνητικές ενέργειες

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, λόγω της ισχυρής σεισμικής δόνησης, κηρύχθηκε το σύνολο των Δημοτικών Ενοτήτων του δήμου Λέσβου της Περιφερειακής Ενότητας Λέσβου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου, με απόφαση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, Γιάννη Καπάκη.

Η επικινδυνότητα της κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώθηκε στη Βρίσα, οδήγησε στην εντολή εκκένωσης του χωρίου, αργά το απόγευμα της Δευτέρας, με τους 850 κατοίκους του χωριού, στην πλειοψηφία τους ηλικιωμένοι, να φιλοξενούνται είτε σε σπίτια συγγενών είτε σε ξενοδοχεία, τα οποία άνοιξε ο Δήμος Λέσβου στην τουριστική περιοχή των Βατερών.

Από τις πρώτες δε ώρες στρατός έστησε στο γήπεδο του Πολίχνιτου ένα καταυλισμό,  με σκηνές που εστάλησαν από το Κέντρο υποδοχής και Πιστοποίησης της Μίριας, κατ’ εντολή του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα, παρέχοντας άμεσα στους σεισμοπαθείς περί τα 2.000 μπουκάλια νερό.

Με εντολή του πρωθυπουργού αναχώρησε και μετέβη, το βράδυ της ίδιας μέρας, στη Λέσβο, κυβερνητικό κλιμάκιο, με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Νίκο Τόσκα, τον υφυπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριο Σαντορινιό, τον πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιο Λέκκα και ειδικούς επιστήμονες.

Στην πληγείσα περιοχή μετέβη με ελικόπτερο και η περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου, ενώ εχθές μετέβη στο νησί και ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστος Σπίρτζης, συνοδευόμενος από 80 μηχανικούς του υπουργείου, προκειμένου να ξεκινήσει ο έλεγχος όλων των δημοσίων κτιρίων, των σχολείων και των νοσοκομείων και σε συνεργασία με τους 20 μηχανικούς της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου να πραγματοποιήσουν άμεσα τις αυτοψίες στους πληγέντες οικισμούς.

Όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Υποδομών, Χρ. Σπίρτζης, κατά την επίσκεψη του στις πληγείσες περιοχές, θα προχωρήσει άμεσα η ανακατασκευή όλων των σπιτιών του χωριού Βρίσα, διατηρώντας τον παραδοσιακό τους χαρακτήρα, σύμφωνα με τις μελέτες που θα συντάξουν επιστήμονες του Μετσόβειου Πολυτεχνείου, οι οποίοι θα μεταβούν στην περιοχή για τον σκοπό αυτό.

Το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, από την πλευρά του, προέβη στην ανακοίνωση αναβολής των πανελλαδικών εξετάσεων στα νησιά Λέσβο και Χίο, ενώ με απόφαση του δημάρχου Λέσβου, Σπύρου Γαληνού, όλα τα σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Λέσβο παρέμειναν κλειστά.

Βοήθημα άμεσης αρωγής προς τους πληγέντες, ανακοίνωσε ο Γενικός Γραμματέας Υποδομών, Γιώργος Δέδες, ο οποίος δήλωσε ότι η εν λόγω καταβολή τίθεται σε άμεση προτεραιότητα.

Συνεχής σεισμική δραστηριότητα

Συνεχείς οι μετασεισμοί που καταγράφονται στην περιοχή, γεγονός που επιδεινώνει την κατάσταση των ήδη βεβαρημένων κτιρίων, γεγονός που εγείρει ανησυχίες για περαιτέρω καταρρεύσεις.

Η πλήρης ισοπέδωση των κατοικιών της Βρίσας αποδίδεται από τον καθηγητή κ. Λέκκα, στην φορά της δόνησης και στην εδαφική ποιότητα, κάνοντας παράλληλα λόγο για «πλούσια σεισμική διαδικασία η οποία εκδηλώνεται κατά μήκος της συγκεκριμένης περιοχής όπου έχουμε πρωτεύον ρήγμα».

Ο κ. Λέκκας ως Καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας Τμήμα Γεωλογίας & Γεωπεριβάλλοντος στο Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), δήλωσε για την αυξημένη μετασεισμική δραστηριότητα που παρατηρείται στην περιοχή ότι θα υπάρξει συνέχεια, γεγονός που το χαρακτηρίζει ως «πολύ καλό ώστε να εκτονωθεί σταδιακά η κατάσταση που υπάρχει κατά μήκος του τεκτονικού ρήγματος». Εκτίμησε ότι θα υπάρξει «πλούσια σεισμική ακολουθία» με μετασεισμούς που μπορεί να φτάσουν και του 5,5 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, χωρίς όμως αυτό να προκαλέσει ανησυχία, καθώς όπως εξήγησε «όσο πιο μεγάλους μετασεισμούς έχουμε τόσο πιο γρήγορα θα εκτονωθεί η κατάσταση».

Από την πλευρά του ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Γεράσιμος Χουλιάρας, εκφράζει επιφυλάξεις για το εάν ο σεισμός των 6,1 βαθμών ήταν ο κύριος σεισμός, επισημαίνοντας ότι οι μετασεισμοί των 4 ρίχτερ δεν εκτονώνουν τη σεισμική ενέργεια, οπότε αναμένεται ένας μετασεισμός έως 5,5 ρίχτερ για την εξομάλυνση της σεισμικής ακολουθίας, η οποία μπορεί να διαρκέσει μήνες.