Αυστηρότερος έλεγχος στους παραβάτες

Την εκ νέου εφαρμογή της ισχύουσας αντικαπνιστικής νομοθεσίας επιχειρεί το αρμόδιο υπουργείο, με μία σειρά νέων οδηγιών αλλά και συστηματικότερο έλεγχο για τυχόν παραβάσεις.

Τι ισχύει για την πώληση και την προώθηση καπνικών προϊόντων

Σύμφωνα με την εγκύκλιο του υπουργείου, απαγορεύεται η πώληση καπνού και καπνικών προϊόντων από και προς ανήλικους, η τοποθέτηση προϊόντων καπνού σε προθήκες επιχειρήσεων μαζικής εστίασης και αναψυχής, η προβολή και πώληση αντικειμένων που φέρουν εξωτερικά χαρακτηριστικά προϊόντων καπνού, η διαφήμιση και πώλησή προϊόντων καπνού σε χώρους υπηρεσιών υγείας, εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, δημοσίων και ιδιωτικών και των κυλικείων τους, καθώς και χώρους παροχής υπηρεσιών διαδικτύου και παιχνιδιών τεχνητής νοημοσύνης, όπως και η κάθε είδους διαφήμιση και προώθηση προϊόντων καπνού σε όλους τους εξωτερικούς, υπαίθριους και εσωτερικούς χώρους. Στους εσωτερικούς χώρους περιλαμβάνονται ενδεικτικά οι κινηματογράφοι, τα θέατρα, οι στρατιωτικές μονάδες, τα Δικαστήρια, όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, τα ξενοδοχεία και λοιπά τουριστικά καταλύματα, καθώς και τα εμπορικά καταστήματα. Τέλος απαγορεύεται η προβολή διαφημιστικών μηνυμάτων προϊόντων καπνού στους κινηματογράφους.

Εξαιρούνται τα περίπτερα με τον περιβάλλοντα χώρο τους, όμως πρέπει να αναρτάται σε εμφανές σημείο ένδειξη σχετικά με την απαγόρευση πώλησης προϊόντων καπνού σε ανηλίκους. Η τοποθέτηση προϊόντων καπνού είναι επιτρεπτή σε προθήκες, οι οποίες βρίσκονται εντός του καταστήματος μετά το χώρο των ταμείων και στις οποίες παρέχεται πρόσβαση με τη μεσολάβηση προσωπικού του καταστήματος, με εξαιρέσεις τα καταστήματα αφορολόγητων ειδών, τα περίπτερα και τα καταστήματα που πωλούν αποκλειστικά προϊόντα καπνού.

Επίσης απαγορεύεται κάθε συνοδευτική ένδειξη σε συσκευασίες προϊόντων καπνού, σύμφωνα με την οποία η χρήση τους εμφανίζει μειωμένο κίνδυνο για την υγεία και η κυκλοφορία προϊόντων, που διατίθενται για τη διακοπή του καπνίσματος, η πώληση προϊόντων καπνού με μηχανήματα αυτόματης πώλησης, καθώς και η πώληση μεμονωμένων τσιγάρων ή συσκευασία μικρότερη των είκοσι τεμαχίων, καθώς και η δωρεάν διανομή προϊόντων καπνού, με εξαίρεση τη διανομή που γίνεται για σκοπούς έρευνας αγοράς.

Καθίσταται σαφές ότι όσον αφορά στο ηλεκτρονικό τσιγάρο, τα νέα προϊόντα καπνού και τα φυτικά προϊόντα για το κάπνισμα, εξομοιώνονται με τα παραδοσιακά προϊόντα καπνού και τις διατάξεις για τη χρήση, πώληση και διαφήμισή τους. Επίσης καθορίζονται επαρκώς οι προδιαγραφές των προϊόντων και οι μέγιστες επιτρεπόμενες εκπομπές για πίσσα, νικοτίνη, μονοξείδιο του άνθρακα, τα επιτρεπόμενα συστατικά και οι επιτρεπόμενες περιεκτικότητες αυτών και οι απαραίτητες πληροφορίες κοινοποίησης των συστατικών και προσθέτων και λοιπών στοιχείων.

Που επιτρέπεται και που απαγορεύεται το κάπνισμα

Στην οδηγία επισημαίνεται ότι απαγορεύεται πλήρως το κάπνισμα και η κατανάλωση προϊόντων καπνού σε όλους τους δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους, κλειστούς ή στεγασμένους, που χρησιμοποιούνται για την παροχή εργασίας, σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, εξαιρουμένων των εξωτερικών τους χώρων, στους παντός είδους κλειστούς χώρους αναμονής, στα αεροδρόμια, εξαιρουμένων των χώρων που ειδικά θα προσδιοριστούν για τους καπνιστές, στους επιβατικούς σταθμούς και σταθμούς μεταφορικών μέσων λιμένων, στα κυλικεία, στα μέσα μαζικής μεταφοράς συμπεριλαμβανομένων των ταξί και στα αυτοκίνητα, ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών.

Επίσης υπενθυμίζεται ότι το κάπνισμα απαγορεύεται σε όλα τα κτίρια όπου στεγάζονται γραφεία δημοσίων υπηρεσιών, νομικών προσώπων δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου που εποπτεύονται και επιχορηγούνται από το κράτος και λοιποί οργανισμοί όπως ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΛΤΑ κλπ. Το ίδιο ισχύει και για όλες τις μονάδες παροχών υγείας, δηλαδή δημόσια νοσοκομεία, ιδιωτικές κλινικές, περιφερειακά και δημοτικά ιατρεία, κέντρα υγείας, οδοντιατρεία, φαρμακεία και σε κάθε χώρο που παρέχονται υπηρεσίες υγείας. Το ίδιο ισχύει για όλους τους χώρους εκπαίδευσης και των τριών βαθμίδων, ιδιωτικών και δημοσίων, φροντιστηρίων και χώρους βρεφονηπιακών και παιδικών σταθμών, νηπιαγωγείων και παιδότοπων, κλειστούς χώρους διεξαγωγής αθλημάτων και συναφών εκδηλώσεων.

Κατ’ εξαίρεση, στα καζίνο και στα κέντρα διασκέδασης με ζωντανή μουσική εμβαδού άνω των 300 τ.μ. και στα καταστήματα όπου νομίμως διεξάγονται τυχερά παίγνια, προβλέπεται η δημιουργία χώρων καπνιζόντων, οι οποίοι δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το 1/2 του συνολικού εμβαδού του καταστήματος. Για τη δημιουργία τέτοιων χώρων καταβάλλεται ετήσιο τέλος ποσού 200 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Τονίζεται ότι ο χώρος καπνιζόντων πρέπει είναι σαφώς διακριτός από τους χώρους μη καπνιζόντων με κατάλληλη σήμανση και στους λοιπούς χώρους πρέπει να τοποθετηθεί σήμανση ότι απαγορεύεται πλήρως το κάπνισμα.

Αρμόδιες αρχές και επιβολή κυρώσεων

Μετά από την υπογραφή της ΚΥΑ καθορίστηκαν τα όργανα, η διαδικασία ελέγχου και πιστοποίησης των παραβάσεων και επιβολής των προβλεπόμενων κυρώσεων και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια σε αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με αυτή, αρμόδιες αρχές για τον έλεγχο εφαρμογής της κείμενης νομοθεσίας, κοινοτικής και εθνικής, τη βεβαίωση των παραβάσεων και την επιβολή κυρώσεων ορίζονται οι υγειονομικές υπηρεσίες των Οργανισμών Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ και Β΄ βαθμού, η δημοτική αστυνομία, καθώς και οι λιμενικές αρχές στην περιοχή ευθύνης τους, ενώ όργανα ελέγχου αποτελούν τα αρμόδια υγειονομικά όργανα των υγειονομικών υπηρεσιών των Οργανισμών Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α` και Β` βαθμού, το ένστολο προσωπικό της δημοτικής αστυνομίας και το ένστολο προσωπικό των λιμενικών αρχών. Ο Τομέας Ελέγχου Δημόσιας Υγείας και Ψυχικής Υγείας του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας διερευνά τις σχετικές καταγγελίες παραβάσεων, συνεργάζεται σύμφωνα με τις αρμοδιότητές του με τις άλλες ελεγκτικές αρχές, βεβαιώνει παραβάσεις και επιβάλλει τα οριζόμενα πρόστιμα για την ορθή εφαρμογή της απαγόρευσης χρήσης προϊόντων καπνού.

Κάθε ελεγκτικός μηχανισμός μπορεί να παρέμβει στους δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους αυτοβούλως ή κατόπιν καταγγελίας και να διενεργήσει έλεγχο στην περιοχή ευθύνης του. Τα ανωτέρω όργανα υποχρεούνται να ενημερώνουν εγγράφως την Προϊσταμένη τους Αρχή μετά τη διεξαγωγή τακτικού ή έκτακτου ελέγχου. Όπου κρίνεται σκόπιμο, δημιουργούνται κοινά κλιμάκια, τα οποία φέρουν και επιδεικνύουν κατά τη διάρκεια των ελέγχων την ταυτότητα της υπηρεσίας τους.

Επιβολή προστίμων

Όσον αφορά στην παράβαση της νομοθεσίας από δημόσιους υπαλλήλους στο χώρο υπηρεσίας τους επισημαίνεται ότι αποτελεί πειθαρχικό παράπτωμα, το οποίο συνοδεύεται από επίπληξη και επιτόπου καταγραφή στον φάκελο του υπαλλήλου. Σε περιπτώσεις συστηματικής μη συμμόρφωσης το ποσό διπλασιάζεται ενώ δεν αποκλείεται και η επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων. Σε ιδιώτη που καπνίζει επιβάλλεται πρόστιμο από 50 έως 500 ευρώ, ενώ σε κάθε υπεύθυνο λειτουργίας που ανέχεται την παραβίαση επιβάλλεται πρόστιμο από 500 έως 10.000 ευρώ και με ανάκληση της άδειας λειτουργίας του χώρου για 10 ημέρες στην τέταρτη και οριστική στην πέμπτη υποτροπή. Το ίδιο ισχύει και για όσους πωλούν καπνικά προϊόντα σε ανήλικους, ή διαφημίζουν προϊόντα καπνού παραβαίνοντας τις σχετικές διατάξεις.

Για την παράβαση της απαγόρευσης καπνίσματος στα αυτοκίνητα, ιδιωτικής και δημοσίας χρήσης, όταν επιβαίνουν ανήλικοι κάτω των 12 ετών, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ποσού 1.500 ευρώ στον επιβαίνοντα που καπνίζει, ανεξάρτητα αν είναι οδηγός, ενώ διπλασιάζεται το πρόστιμο στο ποσό των 3.000 ευρώ, αν αυτός που καπνίζει οδηγεί αυτοκίνητο δημοσίας χρήσης. Επιπλέον στους οδηγούς των οχημάτων αυτών επιβάλλεται η αφαίρεση της άδειας ικανότητος οδήγησης για διάστημα ενός μηνός για κάθε παράβαση έστω και αν δεν διέπραξαν οι ίδιοι την παράβαση, αλλά πρόσωπο που επιβαίνει στο αυτοκίνητο.