Αργή αυτοκτονία

Επικίνδυνες διαστάσεις αποκτά τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα των εξαρτήσεων, καθώς ο αριθμός των νέων χρηστών που στρέφονται στα ναρκωτικά και το αλκοόλ για να αντιμετωπίσουν συναισθηματικά “θηρία” όπως ο πόνος, η φρίκη, το αδιέξοδο και το κενό συνεχώς αυξάνεται.

Την ακραία και καταστροφική μορφή εξάρτησης που οδηγεί σε μία δουλική σχέση ενός ατόμου με μία ή περισσότερες ψυχότροπες ουσίες, ανέλυσε η ψυχοθεραπεύτρια – δραματοθεραπεύτρια Αντιγόνη Χριστοφόρου στην εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Δημοτική Βιβλιοθήκη Σύρου – Ερμούπολης, το Τμήμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων και το Γενικό Λύκειο Σύρου.

Στην ομιλία της με θέμα “Μια απόπειρα απάντησης στο αίνιγμα της τοξικομανίας και του αλκοολισμού”, που παρακολούθησαν μαθητές του Λυκείου, η κ. Χριστοφόρου επεσήμανε ότι η εξάρτηση αποτελεί ένα σύμπτωμα δυσλειτουργίας ενός ολόκληρου συστήματος αλληλεπιδράσεων ανάμεσα στον χρήστη, την οικογένειά του, την κοινωνία και τον πολιτισμό.

Αποχαύνωση σκέψης και ηθικός λήθαργος

Το εξαρτημένο άτομο έχει ένα δυσλειτουργικό “εγώ”, ανίκανο και αδύναμο να ελέγξει και να επεξεργαστεί, να διαχειριστεί, αλλά κυρίως να αντέξει τα έντονα συναισθήματα που αισθάνεται στην καθημερινότητά του, όπως θυμό, άγχος, χαρά, φόβο και ματαίωση. Τα ελλείμματα κάνουν την προσωπικότητα ευάλωτη και τις ψυχικές λειτουργίες ασταθείς. Οδηγούν το άτομο στην παθητικότητα, στην εύκολη παραίτηση, στην απουσία ορίων, στην παρορμητικότητα, στο χαμηλό επίπεδο ανοχής των στερήσεων και τη δυσκολία προσαρμογής σε πιεστικές συνθήκες, στην κατάθλιψη και την εσωστρέφεια.

Κατέστησε δε γνωστό ότι η χρήση δίνει το αίσθημα της παντοδυναμίας, της τελειότητας, του αθάνατου, ένα αίσθημα ψεύτικο και εύθραυστο. Πρόκειται για την αποχαύνωση της σκέψης, τη συσκότιση της συνείδησης και τον ηθικό λήθαργο μπροστά στον οποίο η πραγματικότητα συνεχίζει να κινείται δίχως το άτομο να βγαίνει από αυτόν.

Υπάρχει επιστροφή;

Απαντώντας στο ερώτημα αν ο χρήστης μπορεί να καταπολεμήσει τα πάθη του και να βγει από τον αυτοκαταστροφικό εφιάλτη του, η ομιλήτρια τόνισε τη σπουδαιότητα της θεραπευτικής διαδικασίας. Μέσα από την απεξάρτηση, το άτομο μαθαίνει να αλλάζει συμπεριφορές και στάση ζωής, να πιστεύει στη δύναμή του, να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του και να διαχειρίζεται την απογοήτευση, την αποτυχία και κυρίως, τους φόβους του. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια παίζει ο θεραπευτής, ο οποίος θα βοηθήσει τον θεραπευόμενο να φωτίσει τον δρόμο του, να θέσει στόχους και αρχές και να επιλέξει τον ανεξάρτητο ελεύθερο χρόνο στη ζωή.

Μετά το πέρας της ομιλίας, ακολούθησε διαλογική συζήτηση με τους μαθητές, οι οποίοι εξέφρασαν τους προβληματισμούς τους γύρω από το κοινωνικό αυτό φαινόμενο. Σε δηλώσεις της στην “Κοινή Γνώμη”, η κ. Χριστοφόρου εμφανίστηκε ικανοποιημένη από το έκδηλο ενδιαφέρον των παιδιών και την αμέριστη προσοχή που επέδειξαν.

Επιφανειακή ενημέρωση

Αναφερόμενη στο κομμάτι της πρόληψης, έτσι όπως προβάλλεται μέσα από τα ΜΜΕ, σημείωσε ότι “η ενημέρωση γύρω από τα ναρκωτικά μένει σ' ένα επιφανειακό επίπεδο”, δημιουργώντας μεγαλύτερα ερωτηματικά. “Τα παιδιά δεν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν. Ότι θα πρέπει να μιλάνε, ότι θα πρέπει να λένε τα συναισθήματά τους, να μην απομονώνονται, να προσπαθούν να βρουν διεξόδους, ότι δεν είναι διέξοδος το ίντερνετ και πως θα πρέπει να βρουν ερεθίσματα που να τους φέρνουν χαρά και δημιουργία και να τους κάνουν να αισθάνονται δημιουργικοί και χαρούμενοι”, επεσήμανε.

Παράλληλα, έκρινε απαραίτητη την παρουσία της οικογένειας στη ζωή ενός εφήβου και την επιβολή ορίων από τους γονείς. Έχοντας δουλέψει πέντε χρόνια με εφήβους τοξικομανείς και 14 χρόνια με ενήλικες, χαρακτηρίζει πιο εύκολη τη θεραπευτική διαδικασία των νεότερων χρηστών. “Κάθε περιστατικό είναι ιδιαίτερο, αλλά βέβαια το παιδί έχει μπροστά του τα χρόνια. Και είναι πολύ σημαντικό, ότι τα παιδιά δεν έρχονται με προβλήματα υγείας”, σημείωσε.

Καταλυτικός ο ρόλος της οικογένειας

Ωστόσο, εξήγησε ότι ένας έφηβος χρήστης δεν θα πάρει ποτέ μόνος του την απόφαση να ακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα θεραπείας. “Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές, οι γονείς απευθύνονται σε κάποιο κέντρο χωρίς το ενδιαφέρον των παιδιών τους. Η μητέρα εντάσσεται σε μία ομάδα του προγράμματος και το παιδί κάθεται σπίτι και κάνει χρήση. Μέσα από τον δικό της παραδειγματισμό και πολλή κουβέντα, κάποια στιγμή θα πειστεί και το ίδιο ότι πρέπει να ζητήσει βοήθεια”, είπε χαρακτηριστικά. Επιπλέον, είναι σύνηθες το φαινόμενο ένας έφηβος να οδηγείται στο στάδιο της απεξάρτησης, όταν έχει προηγηθεί κάποιο συμβάν και έχει εμπλακεί δικαστικά. “Ο δικηγόρος του τον προτρέπει να ακολουθήσει ειδικό πρόγραμμα, ώστε να αποδείξει εγγράφως στο δικαστήριο ότι είναι πλέον “καθαρός” και να πάρει ελαφρυντικά”, κατέληξε.