Εν αρχή ην η αγάπη για δημιουργία

“Τον εκθεσιακό χώρο δεν τον κάνω για να μου πουν μπράβο. Τον δημιουργώ γιατί μου αρέσει και αγαπώ τη δουλειά μου. Θέλω να είμαι εδώ. Να πεθάνω εδώ. Αγαπώ τα σκαριά μου και θέλω να μάθουν όλοι γι αυτή την τέχνη”.

Τα συγκεκριμένα λόγια του Μανώλη Ζουλουφού προκαλούν βαθιά συγκίνηση αλλά ταυτόχρονα, γεννούν χαρά και αισιοδοξία καθώς η αγάπη του για το επάγγελμα, με το οποίο ασχολείται από 12 ετών, πρόκειται να καταστεί ο λόγος που προσεχώς θα δημιουργηθεί ο πρώτος εκθεσιακός χώρος ναυπηγοξυλουργικής τέχνης στη Σύρο.

Την επιθυμία του μάλιστα αυτή, σεβάστηκε η δημοτική αρχή, συμπεριλαμβάνοντάς την ως θέμα στην πρόσφατη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου κατά τη διάρκεια της οποίας, τα μέλη, παραχώρησαν ομόφωνα τη συγκατάθεσή τους στην πρόταση του ίδιου.

Η “Κοινή Γνώμη” συνάντησε τον κ. Ζουλουφό στο χώρο που εργάζεται και που περνά τις περισσότερες ώρες της ημέρας του, στο δεύτερο “σπίτι” του δηλαδή, τον Ταρσανά και κατέγραψε όσα δήλωσε αναφορικά με την πρότασή του.

“Το σκαρί θέλει αγάπη”

Ο Μανώλης Ζουλουφός έχει συμπληρώσει πλέον το 66ο έτος της ηλικίας του και από12 ετών ασχολείται με την ναυπηγοξυλουργική τέχνη. Σύμφωνα με όσα σημείωσε ο ίδιος, ακολούθησε το επάγγελμα του πατέρα του και πορεύθηκε μία ζωή τιθασεύοντας και δίνοντας σχήμα στα ξύλα. “Ο πατέρας μου ήταν ναυπηγοξυλουργός και ακολούθησα το επάγγελμά του. Στην αρχή ήμασταν δύο άνθρωποι. Τα τελευταία δέκα χρόνια όμως δουλεύω μόνος μου” τόνισε στην αρχή της συνέντευξης, εξηγώντας παράλληλα πως, “Η συγκεκριμένη δουλειά, θέλει αγάπη. Είναι τέχνη και θέλει αφοσίωση. Αν δεν την αγαπήσεις, δεν πρόκειται να κάνεις τίποτα. Έχει τις δυσκολίες του το επάγγελμα, είναι βαριά δουλειά αλλά δίνει μόνο χαρά. Δημιουργείς. Αυτό μετρά”, αναφέρει χαρακτηριστικά, δίνοντας πληροφορίες για τον άνθρωπο που του δίδαξε την παραδοσιακή τέχνη.

“Ένας ήταν ο μάστορας στη Σύρο”, επισημαίνει, “Ο μαστρο - Λευτέρης Ωρολογάς. Εγώ τη δουλειά την έμαθα στου Φουσκή, εξελίχθηκα με τον Ζαννή Βλάμη αλλά και οι δύο διδάχτηκαν από τον Ωρολογά. Ήταν ο μόνος άνθρωπος που έδειχνε τη δουλειά. Έβλεπα λοιπόν και έμαθα, από ανθρώπους που είχαν δάσκαλο τον μαστρο – Λευτέρη”.

“Η κρίση πέθανε τη δουλειά μας”

“Έργα τέχνης” στο δικό του επάγγελμα είναι τα ξύλινα σκαριά, όπως θα αναφέρει παρακάτω. “Κατασκευάζω παραδοσιακά σκαριά. Ανάλογα τα μέτρα και τον καιρό, χρειάζεται και ο απαραίτητος χρόνος για να είναι έτοιμο ένα σκαρί. Αυτά είναι τα έργα τέχνης”. Όπως συμπληρώνει μάλιστα, η ολοκλήρωση ενός καϊκιού, απαιτεί εκτός από κόπο και χρόνο, μεράκι. “Τα μεγάλα καΐκια κατασκευάζονται σε εξωτερικό χώρο. Πρέπει να σου αρέσει αυτή η δουλειά. Να έχεις μεράκι” σχολιάζει συγκεκριμένα, προσθέτοντας ότι τα πρώτα χρόνια το πεδίο της ενασχόλησής του ήταν αποκλειστικά οι κατασκευές. Ωστόσο, παρούσας της οικονομικής κρίσης, ο ίδιος άρχισε να επισκευάζει καΐκια. “Όλα τα χρόνια δουλεύαμε με παραγγελίες. Παραγγελίες που έκαναν επαγγελματίες ψαράδες. Τώρα πια, ασχολούμαι και με επισκευές, αφού τα τελευταία χρόνια, έχουν μειωθεί οι κατασκευές. Η κρίση δεν “αρρώστησε” τη δουλειά μας. Την πέθανε”. Ενδεικτικό παράδειγμα που περιγράφει μάλιστα την κατάσταση που προανέφερε ο ίδιος, είναι ότι, “ένα μεσαίο σκαρί που είναι κατασκευασμένο εδώ και ένα έτος, παραμένει απούλητο”.

Ξύλο, εργαλεία και φωτογραφικό υλικό

Η ιδέα για τον εκθεσιακό χώρο “έχει βαθιές ρίζες”, όπως δήλωσε στη συνέχεια. “Είμαι τριάντα επτά χρόνια εδώ. Δεν είμαι άνθρωπος του καφενείου, ούτε της βόλτας. Θέλω να βρίσκομαι σε αυτόν τον χώρο. Τώρα που βγήκα σε σύνταξη θέλω να είμαι εδώ. Είναι η ζωή μου αυτός ο χώρος”, υπογράμμισε, συμπληρώνοντας ότι, προκειμένου να διατηρηθεί εν ζωή η τέχνη του και ο χώρος στον οποίο μεγάλωσε, αλλά και να μπορεί να μιλήσει σε επισκέπτες ή νέα παιδιά για την κατασκευή ξύλινων καϊκιών, ο ίδιος έθεσε επί τάπητος στο δήμο Σύρου – Ερμούπολης αυτή την ιδέα. “Θέλω να παραμείνει ζωντανός ο χώρος. Σχολεία έρχονται συνεχώς και τους δείχνω πώς κατασκευάζεται ένα σκαρί. Αυτή ήταν η ιδέα που πρότεινα στο δήμο ώστε να δημιουργηθεί ένας εκθεσιακός χώρος που θα μιλά γι αυτήν την τέχνη. Θα αποδεχθούν τα εργαλεία μου και θα αναλάβω προσωπικά την αλλαγή του χώρου”, ανέφερε.

Μιλώντας για τον τρόπο με τον οποίο φαντάζεται να μετατραπεί και να διαμορφωθεί ο χώρος εργασίας του, σε χώρο έκθεσης της τέχνης που τόσο αγαπά, ο κ. Ζουλουφός περιέγραψε, “Θα φύγει αυτό το μεγάλο σκαρί που υπάρχει και θα κατασκευάσω ένα μικρό τριών μέτρων για να εκτίθεται μόνιμα. Ο πάγκος θα αλλάξει και θα τοποθετηθούν εργαλεία που χρησιμοποιώ για την κατασκευή των μερών των καϊκιών. Θα παραμείνουν τα μηχανήματα και θα εξηγώ πώς λειτουργεί το καθένα. Θα κατασκευαστούν ράφια με μικρότερα εργαλεία και φυσικά θα τοποθετηθούν και τιμόνια από παλαιά σκάφη”. Το ναυπηγοξυλουργείο μετρώντας πολλά χρόνια ζωής διαθέτει και τα αντίστοιχα φωτογραφικά ντοκουμέντα. “Στην έκθεση θα υπάρχουν και φωτογραφίες που έχω συλλέξει εδώ και πολλά χρόνια”, υπογράμμισε.

“Είναι η παράδοσή μας”

Ο ναυπηγοξυλουργός, κληθείς τέλος, να καταθέσει τη γνώμη του σχετικά με το ενδιαφέρον που μπορεί ή όχι να δείχνουν νεότεροι άνθρωποι από αυτόν για την παραδοσιακή τέχνη, σημείωσε, “Η τέχνη ξεθωριάζει δυστυχώς. Πιστεύω ότι πρέπει να διατηρηθεί. Όμως τώρα πια, είναι αργά. Τα νέα παιδιά δεν ενδιαφέρονται πολύ. Δεν υπάρχει βέβαια και η ανάλογη υποστήριξη από το κράτος για την παραδοσιακή τέχνη. Ακόμη και κάποια εκπαιδευτικά σεμινάρια που γίνονται κατά καιρούς, αυτά είναι για να παίρνουν χρήματα. Δεν έχουν σκοπό όσοι ασχολήθηκαν να δημιουργήσουν κάτι ή να δουλέψουν στον κλάδο”, υποστήριξε. Παρόλα αυτά, ο ίδιος μέσα από τη δημιουργία του εκθεσιακού χώρου στοχεύει να ενημερώσει τους νεότερους για τη ναυπηγοξυλουργική και να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο. Ολοκληρώνοντας τις δηλώσεις του και εκφράζοντας για ακόμη μία φορά την επιθυμία του, μοιράστηκε μία ευχή. “Μακάρι να ασχοληθούν οι νέοι άνθρωποι από το νησί, αφού ο κλάδος αυτός αποτελεί μέρος της ιστορίας μας και της παράδοσής μας”.