Τις χρήσιμες και σημαντικές υπηρεσίες προς τις κακοποιημένες γυναίκες υπενθυμίζει το Συμβουλευτικό Κέντρο Σύρου, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών

Τέλος στη σιωπή

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, το Συμβουλευτικό Κέντρο της ΓΓ Ισότητας των Φύλων, που λειτουργεί στη Σύρο, υπενθυμίζει την ύπαρξη του δικτύου των υποστηρικτικών δομών της ΓΓΙΦ, αλλά και τις υπηρεσίες, που δύναται να παρέχει το ίδιο στα θύματα.

Η βία κατά των γυναικών, αναφερόμενη και ως έμφυλη βία, αποτελεί ένα δυσεπίλυτο κοινωνικό πρόβλημα, το οποίο μαστίζει, όχι μόνον τις αναπτυσσόμενες χώρες, ή χώρες με χαμηλό βιοτικό επίπεδο (όπως συνηθίζεται να πιστεύεται), αλλά την παγκόσμια κοινότητα στο σύνολό της.

Το γεγονός αυτό δείχνει και η μεγάλη Πανευρωπαϊκή έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (FRA), που πραγματοποιήθηκε στο τέλος του 2013 και η οποία είναι βασισμένη σε προσωπικές συνεντεύξεις 42.000 γυναικών, αποτελώντας την πιο ολοκληρωμένη έως σήμερα έρευνα παγκοσμίως. Αντικείμενο της έρευνας, οι εμπειρίες βίας των γυναικών, ηλικίας 18 έως 74 ετών που ερωτήθηκαν για περιστατικά που συνέβησαν πριν και μετά την ηλικία των 15 ετών.

Μία στις τρεις Ευρωπαίες θύμα βίας

Σύμφωνα με την πανευρωπαϊκή έρευνα, η βία κατά των γυναικών, η οποία περιλαμβάνει εγκλήματα που επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες, όπως οι σεξουαλικές επιθέσεις, οι βιασμοί και η «ενδοοικογενειακή βία», συνιστά παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των γυναικών, όσον αφορά στην αξιοπρέπεια, την ισότητα και την πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Ο αντίκτυπος της βίας κατά των γυναικών δεν αφορά μόνο τις γυναίκες που έχουν πέσει θύματα, αφού επηρεάζει τις οικογένειες, τους φίλους και την κοινωνία στο σύνολό της.

Τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι η βία κατά των γυναικών συνιστά μια εκτεταμένη, αλλά σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκώς καταγγελλόμενη παραβίαση ανθρώπινων δικαιωμάτων στην ΕΕ. Καθώς οι περισσότερες γυναίκες δεν καταγγέλλουν τη βία και δεν ενθαρρύνονται να κάνουν κάτι τέτοιο από συστήματα, που συχνά θεωρούνται μη υποστηρικτικά, τα επίσημα στοιχεία της ποινικής δικαιοσύνης καταγράφουν μόνο ελάχιστες καταγγελλόμενες υποθέσεις.

Παρατίθενται παρακάτω, ενδεικτικά, μερικά εκ των αποτελεσμάτων της μεγάλης έρευνας του FRA, για τα φαινόμενα κακοποίησης των γυναικών σε όλη την Ευρώπη.

Συνολική συχνότητα σωματικής και σεξουαλικής βίας

► Μία στις τρεις γυναίκες (33 %) έχει πέσει θύμα σωματικής και/ή σεξουαλικής βίας μετά την ηλικία των 15 ετών.

► Περίπου 8 % των γυναικών έχουν υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία κατά τους 12 μήνες που προηγήθηκαν της συνέντευξης για την έρευνα.

► Από το σύνολο των γυναικών που έχουν (τέως ή νυν) σύντροφο, 22 % έχουν πέσει θύματα σωματικής και/ή σεξουαλικής βίας από τον σύντροφό τους από την ηλικία των 15 ετών και άνω

Χαρακτηριστικά της σωματικής βίας

► Περίπου 31% των γυναικών έχουν υποστεί μία ή περισσότερες πράξεις σωματικής βίας από την ηλικία των 15 ετών και άνω.

► Οι συνηθέστερες μορφές σωματικής βίας είναι οι σπρωξιές και τα σκουντήματα, τα χαστούκια, το βίαιο τράβηγμα και το τράβηγμα των μαλλιών της γυναίκας.

Χαρακτηριστικά της σεξουαλικής βίας

► Συνολικά, 11% των γυναικών έχουν πέσει θύμα κάποιας μορφής σεξουαλικής βίας από την ηλικία των 15 ετών και άνω, είτε από σύντροφο είτε από άλλο πρόσωπο. Ενώ ορισμένες γυναίκες αναφέρουν ότι έχουν πέσει θύματα μίας μορφής σεξουαλικής βίας, άλλες δηλώνουν ότι έχουν υποστεί πολλές μορφές σεξουαλικής βίας.

Σημειώνεται, πως από το σύνολο των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα, 12% των γυναικών δήλωσαν, ότι έχουν βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης ή κάποιο συναφές περιστατικό από κάποιον ενήλικα πριν από την ηλικία των 15 ετών. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 21 εκατομμύρια γυναίκες εντός της ΕΕ.

30% των γυναικών έχει υποστεί βία στην Ελλάδα

Τα ευρήματα της έρευνας του FRA για την Ελλάδα έχουν ιδιαίτερη σπουδαιότητα καθώς πρόκειται για τα πρώτα δεδομένα από αντιπροσωπευτικό πανελλήνιο δείγμα.

Με βάση τα δεδομένα που αφορούν στο δράστη της κακοποίησης (σύντροφο ή όχι), φαίνεται ότι περίπου 1 στις 5 γυναίκες που ζουν στην Ελλάδα έχουν κακοποιηθεί σωματικά και/ή σεξουαλικά από τον σύντροφό τους κάποια στιγμή στη ζωή τους (από την ηλικία των 15 ετών και μετά), ενώ 1 στις 10 έχουν κακοποιηθεί από άλλο άτομο.

Αν εξετάσουμε ξεχωριστά τις μορφές κακοποίησης, φαίνεται πως σωματική βία αναφέρει ότι έχει υποστεί το 24% των γυναικών (18% από σύντροφο και 10% από άλλο άτομο), ενώ σεξουαλική βία αναφέρεται από το 6% των γυναικών (5% από σύντροφο και 1% από άλλο άτομο). Τα αθροίσματα των υποκατηγοριών υποδεικνύουν, πως το 4% των σωματικά κακοποιημένων γυναικών, έχουν κακοποιηθεί όχι μόνο από σύντροφο/-ους αλλά και από άλλο/-α άτομο/-α αλλά και ότι το 5% των γυναικών έχει υποστεί σωματική και σεξουαλική κακοποίηση.

Το Συμβουλευτικό Κέντρο Σύρου ισχυρός σύμμαχος

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, το Συμβουλευτικό Κέντρο της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, που λειτουργεί στη Σύρο, επισημαίνει τα εξής:

«Αν και η βία συνολικά αποτελεί ένα φαινόμενο με το οποίο μπορούμε να έρθουμε όλοι και όλες αντιμέτωποι/-ες, η έμφυλη βία, δηλαδή κάθε διάκριση ή βλαπτική συμπεριφορά που στρέφεται εναντίον κάποιου ατόμου εξαιτίας του φύλου του, πλήττει κυρίως τις γυναίκες. Είναι κοινή διαπίστωση ότι οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν βία οποιασδήποτε μορφής (συντροφική και ενδο-οικογενειακή βία, βιασμός, σεξουαλική παρενόχληση, trafficking κ.λπ.), ενώ αποτελούν και δυσανάλογα μεγάλο τμήμα των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων (π.χ. μετανάστριες, μονογονείς, γυναίκες στα όρια της φτώχειας κ.λπ.). Οι πολλαπλές αυτές διακρίσεις αναμφισβήτητα συνιστούν έκφανση των ιστορικά υφισταμένων ανισοτήτων και αντανακλούν τη μειονεκτική θέση των γυναικών στην κοινωνία.

Παρά την αυξανόμενη ευαισθητοποίηση του πληθυσμού για τα θέματα βίας κατά των γυναικών και τη βελτίωση της κατάστασης σε σχέση με το παρελθόν, πολλά προβλήματα εξακολουθούν να εμφανίζονται οξυμένα, ιδίως στη σύγχρονη τόσο δύσκολη οικονομική συγκυρία.

Δεν είναι τυχαίο ότι το επίμαχο ζήτημα παραμένει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, όχι μόνο σε περιφερειακό, τοπικό ή εθνικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ο ΟΗΕ, ήδη από το 1999, έχει ανακηρύξει την 25η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας πρόληψης και αντιμετώπισης του φαινομένου αυτού, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, πέρα από το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών στο κέντρο της Αθήνας που λειτουργεί ήδη από το 1988, έχει δημιουργήσει με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ και στο πλαίσιο του «Εθνικού Προγράμματος για την Ουσιαστική Ισότητα των Φύλων 2010-2013», ένα Δίκτυο εξήντα 61 υποστηρικτικών δομών που περιλαμβάνει:

Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900, η οποία λειτουργεί σε 24ωρη βάση/365 ημέρες τον χρόνο και προσφέρει υπηρεσίες σε γυναίκες-θύματα βίας.

• 14 Συμβουλευτικά Κέντρα της ΓΓΙΦ, τα οποία λειτουργούν στις έδρες των Περιφερειών της χώρας και στον Πειραιά και με φορέα υλοποίησης το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ).

• 25 Συμβουλευτικά Κέντρα και δέκα εννέα Ξενώνες φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών και των παιδιών τους, τα οποία λειτουργούν σε ισάριθμους Δήμους, οι οποίοι επιλέχθηκαν με αντικειμενικά πληθυσμιακά και γεωγραφικά κριτήρια, προκειμένου να επιτευχθεί η μεγαλύτερη γεωγραφική κάλυψη της χώρας. Επίσης, χρηματοδοτήθηκαν δύο Ξενώνες φιλοξενίας του ΕΚΚΑ για την αναβάθμισή τους, οι οποίοι λειτουργούν στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.

Το Συμβουλευτικό Κέντρο Σύρου, το οποίο λειτουργεί από τον Απρίλιο του 2013:

• Απευθύνεται σε γυναίκες που έχουν υποστεί βία οποιασδήποτε μορφής ή/και πολλαπλές διακρίσεις, καθώς και σε γυναίκες που ανήκουν σε κοινωνικά ευπαθείς ομάδες.

• Παρέχει υπηρεσίες εξειδικευμένης πληροφόρησης και ενημέρωσης για θέματα ισότητας των φύλων και βίας κατά των γυναικών σε όλες και όλους τους πολίτες.

• Παρέχει υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής και νομικής συμβουλευτικής σε γυναίκες θύματα βίας.

• Παρέχει ΔΩΡΕΑΝ τις υπηρεσίες του, που καλύπτονται από το ΑΠΟΡΡΗΤΟ της συμβουλευτικής διαδικασίας.

Είναι βέβαιο ότι η αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών δεν είναι ιδιωτική αλλά κοινωνική υπόθεση και αποτελεί προαπαιτούμενο για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής όλων μας».