Εφαρμογή της νησιωτικότητας

Τις πολιτικές που θα ακολουθήσει ο νέος αναπληρωτής υπουργός Ναυτιλίας, Θοδωρής Δρίτσας, ανακοίνωσε στη Βουλή, κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, οι οποίες στοχεύουν στην ανάπτυξη όλων των κλάδων της ναυτιλίας, την εφαρμογή της νησιωτικότητας, την ακτοπλοϊκή εξυπηρέτηση των νησιών και την αναδιάρθρωση του Λιμενικού Σώματος.

Η πολιτική που ασκείται από το υπουργείο Ναυτιλίας επηρεάζει άμεσα τη νησιωτική καθημερινότητα, καθώς οι ιδιαίτεροι τομείς τους οποίους διαχειρίζεται τελούν σε άμεση συνάρτηση με την ομαλή διαβίωση και την εξυπηρέτηση των νησιωτών.

Ο νέος υπουργός έθεσε το πλαίσιο στο οποίο θα κινηθεί η πολιτική του υπουργείου, η οποία για να αποδώσει θα πρέπει να υπάρξει κοινή προσπάθεια και συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους στα θέματα της ναυτιλίας προκειμένου να λυθούν τα προβλήματα και να αρθούν οι «παθογένειες που χρονίζουν», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.

Κατέληξε δε με την δέσμευση «να δουλέψουμε για ένα δημοκρατικό Υπουργείο και μια πολιτική της ναυτοσύνης και της νησιωτικότητας».

Προτεραιότητες

Άμεσης προτεραιότητας κρίνει ο νέος υπουργός τρία βασικά ζητήματα, τα οποία χαρακτήρισε ως «τεράστιας σημασίας», τα οποία σχετίζονται με την μείωση της ανεργίας των ναυτικών, τον τερματισμό της απλήρωτης εργασίας και την τακτική εκτέλεση των ακτοπλοϊκών δρομολογίων.

Για την δραστική μείωση της ανεργίας των ναυτικών και την επανακαταξίωση του ναυτικού επαγγέλματος, ο υπουργός ανέφερε ότι εξήγγειλε ήδη «πρόσκληση προς κάθε κατεύθυνση για μια νέα ισχυρή και βιώσιμη συμφωνία που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας για τους Έλληνες ναυτικούς κυρίως στην ποντοπόρο ναυτιλία, στην ακτοπλοΐα, στα τουριστικά σκάφη. Λύσεις μπορούν να εξεταστούν πολλές. Σταθερή προϋπόθεση όμως για μια έντιμη συμφωνία δεν μπορεί παρά να είναι οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας».

Όσον αφορά στον τερματισμό της απλήρωτης εργασίας των ναυτικών, σημείωσε ότι πρόκειται για «φαινόμενο που ενδημεί κυρίως στην ακτοπλοΐα και εμφανίζεται μάλιστα ακόμα και σε πλοία που εκτελούν δρομολόγια με κρατική επιδότηση. Στη συνάντηση με τους εκπροσώπους της Ένωσης Ακτοπλόων πήραμε τη διαβεβαίωση ότι το αργότερο μέχρι το Πάσχα δεν θα υπάρχει ούτε ένας ναυτικός απλήρωτος. Μελετάμε ήδη συνδυαστικά μέτρα για να εκλείψει αυτό το φαινόμενο».

Για την ομαλή και τακτική διεξαγωγή όλων των προγραμματισμένων δρομολογίων και την ελαχιστοποίηση των περιπτώσεων μη εκτέλεσης από κάθε αιτία, ανέφερε ότι ήδη αποφασίστηκε η «διενέργεια τεχνικών ελέγχων ώστε πολύ σύντομα το Υπουργείο να διαθέτει μια πλήρη εικόνα για την έγκαιρη πρόληψη βλαβών που αποδρομολογούν πλοία. Πρόκειται για μια πρακτική που είχε εφαρμοστεί με επιτυχία στο παρελθόν και είχε διακοπεί τα τελευταία χρόνια. Παράλληλα στοχεύουμε σε αυτή την πρώτη φάση σχεδιασμού, στην επαναλειτουργία γραμμών υψηλής ανάγκης που για διάφορους λόγους διακόπηκαν».

Σχεδιασμός λιμενικής πολιτικής

Όλα τα προαναφερόμενα καθώς και άλλες πολιτικές πρωτοβουλίες, πρόκειται να ενταχθούν σε ένα μεσομακροπρόθεσμο σχεδιασμό σε όλους τους τομείς ευθύνης του Υπουργείου, που θα περιλαμβάνει παρεμβάσεις ειδικά για τη διαχείριση των λιμανιών.

Σύμφωνα με τις υπουργικές εξαγγελίες, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί «για το σταμάτημα της ιδιωτικοποίησης του ΟΛΠ και του ΟΛΘ και την κατοχύρωση του δημόσιου χαρακτήρα των λιμανιών της χώρας».

Συγκεκριμένα αναφέρθηκε ότι «η συζήτηση για την ανάπτυξη της δημόσιας λιμενικής βιομηχανίας στην κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας έχει ήδη ξεκινήσει ώστε μέσα από μια γενικευμένη διαβούλευση τα λιμάνια να αναδειχθούν σε στρατηγικούς άξονες στη νέα περίοδο.

Όπου έχουμε ήδη εγκαθιδρυμένη εκμετάλλευση λιμανιών ή μαρινών από ιδιώτες, τα τέσσερα αναγκαία προαπαιτούμενα είναι: α) η κατοχύρωση των εργασιακών δικαιωμάτων, β) η προστασία του περιβάλλοντος και γ) η διασφάλιση εμπλοκής μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε αυτή την παραγωγική δραστηριότητα με στόχο την αύξηση της προστιθέμενης αξίας και της κοινωνικής ωφέλειας και δ) η διαφάνεια.

Τα λιμάνια όπως και οι μαρίνες δεν θα είναι πια παραδεκτό να αποτελούν χώρους ανάπτυξης λαθρεμπορίου καυσίμων, εισφοροδιαφυγής και αδήλωτης εργασίας.

Η ένταξη των μεγάλων κυρίως λιμανιών στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών, η αξιοποίηση των εργαζομένων και της εμπειρίας τους στην πορεία αυτή, η ουσιαστική σύνδεση των λιμανιών με τις τοπικές κοινωνίες αλλά και η συμμετοχή τους στη διοίκηση και στον έλεγχο της λειτουργίας τους είναι μερικά από τα προαπαιτούμενα του συνολικού σχεδίου.

Η σκόπιμη απαξίωση των δημόσιων λιμανιών επί σειρά ετών με στόχο την ιδιωτικοποίηση τους έχει δημιουργήσει εκρηκτικά και επείγοντα προβλήματα.

Όλοι οι Οργανισμού Λιμένων θα κληθούν να θέσουν το θέμα αυτό σε πρώτη προτεραιότητα, πολύ περισσότερο που τέτοιες προσλήψεις θα βελτιώσουν άμεσα την παραγωγική δραστηριότητα και την κερδοφορία».

Παράλληλα θα στηριχθεί και θα αναδιοργανωθεί η Πλοηγική Υπηρεσία που και αυτή φέρνει έσοδα, διατηρώντας την βέβαια ως κρίσιμη δημόσια υπηρεσία.

«Κρίσιμο ζήτημα επίσης για τα μεγάλα λιμάνια και πρώτα από όλα αυτό του Πειραιά είναι η εγκατάσταση συστήματος ηλεκτροδότησης των πλοίων, ούτως ώστε και το κόστος λειτουργίας για τα πλοία της ακτοπλοΐας να μειωθεί και η προστασία του περιβάλλοντος να ενισχυθεί.

Επείγον τέλος ζήτημα για τη λειτουργία των λιμανιών είναι η διαχείριση των αποβλήτων πλοίων με την εξάλειψη των φαινομένων αδιαφανών μονοπωλιακών πρακτικών που και το κόστος λειτουργίας των πλοίων επιβαρύνουν και η περιβαλλοντική προστασία καθίσταται ανύπαρκτη αλλά και απαράδεκτα φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς γεννούν».

Ήδη μετά το περιστατικό απόπειρας δωροδοκίας στον Οργανισμό Λιμένα Κέρκυρας το υπουργείο θα προχωρήσει «στην επανεξέταση όλων των συμβάσεων διαχείρισης αποβλήτων σε όλα τα λιμάνια της χώρας. Εννοείται βέβαια ότι θα επανεξεταστεί και το ισχύον θεσμικό πλαίσιο».

Στρατηγικός σχεδιασμός

Ο υπουργός αναφέρθηκε στον στρατηγικό σχεδιασμό του υπουργείου που περιλαμβάνονται:

-Ο σχεδιασμός του δημόσιου δικτύου ακτοπλοΐας και η αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου. Σημαντικό εργαλείο θα είναι ο δημόσιος φορέας ακτοπλοϊκών συγκοινωνιών, στόχο που τον θέτουμε προς διαβούλευση. Οι νησιωτικές συνδέσεις με υδροπλάνα θα προσθέσουν νέες δυνατότητες ανάπτυξης των νησιών και όχι μόνο.

-Η ναυτική εργασία με κατοχυρωμένα δικαιώματα. Οι μειωμένες συνθέσεις, οι επιχειρησιακές συμβάσεις, το πλοίο ασφαλείας και πολλές άλλες νεοφιλελεύθερης κοπής ή και μνημονιακές επινοήσεις οδηγούν στην απαξίωση της εργασίας και καμιά αναπτυξιακή ωφέλεια δεν έχουν.

- Οι δημόσιες δομές για την εύρεση ναυτικής εργασίας θα στηριχτούν για να χτυπήσουν αποτελεσματικά τα εκμεταλλευτικά κυκλώματα μεσιτείας.

-Η επιστράτευση ναυτεργατών είναι οριστικά παρελθόν.

-Ο εκσυγχρονισμός του συνδικαλιστικού ναυτεργατικού κινήματος είναι πλέον υπερώριμο αίτημα.

-Η κατοχύρωση, ο επανασχεδιασμός και η ποιοτική αναβάθμιση της δημόσιας δωρεάν ναυτικής εκπαίδευσης με βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις. Επέκταση ναυτικής εκπαίδευσης και στα κατώτερα πληρώματα. Υποστήριξη των συνθηκών διαβίωσης των σπουδαστών.

- Η εξασφάλιση των συντάξεων και της υγειονομικής περίθαλψης των ναυτικών και των οικογενειών τους. Το ΝΑΤ πρέπει να μπορεί να εισπράττει τις οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Έχει ανάγκη εκσυγχρονισμού και στελέχωσης.

-Ο Οίκος Ναύτου μπορεί και πρέπει να έχει μια ξεχωριστή θέση στο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης με εξασφάλιση της προτεραιότητας εξυπηρέτησης των ναυτικών.

-Ο δημόσιος φορέας ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας που είναι δύσκολος στόχος αλλά εξαιρετικά αναγκαίος. Τα μεγάλα ναυπηγεία, η ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη στο Πέραμα αλλά και τα μικρότερα ναυπηγεία δεν μπορούν να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν αν δεν ενταχθούν σε ένα κεντρικό σχεδιασμό.

-Η ενίσχυση της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων.

-Η στήριξη των επαγγελματικών τουριστικών σκαφών.

-Η γενικευμένη αναβάθμιση της νησιωτικής πολιτικής με την ενεργοποίηση του Ινστιτούτου και του Συμβουλίου Νησιωτικής Πολιτικής, την εφαρμογή της ρήτρας νησιωτικότητας σε σημαντικά νομοθετήματα, τη γενίκευση της ευθύνης του Υπουργείου σε όλη τη νησιωτική χώρα και όχι μόνο στο Αιγαίο και με μια σειρά στοχευμένων συνδυασμένων παρεμβάσεων.

Σταθερή προτεραιότητα οι βιώσιμες ακτοπλοϊκές συνδέσεις και η νησιωτική ενδοεπικοινωνία. Ιδιαίτερα για τα μικρά νησιά, κρίσιμο ζήτημα επίσης, η ολοκληρωμένη δημόσια σύγχρονη υδροδότηση τους και η εξασφάλιση υπηρεσιών υγείας και παιδείας. Για να γεννηθεί η νέα Ελλάδα οι νησιώτες πρέπει να μείνουν στα νησιά τους.

Το υπουργείο

Προκειμένου να επιτευχθούν όλα τα προαναφερόμενα και να πραγματοποιηθούν οι αναγκαίες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις, ο υπουργός τόνισε ότι «χρειάζεται ένα διαφορετικό Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, χωρίς ανορθολογισμούς, χωρίς στεγανά, χωρίς σύγχυση ρόλων και αρμοδιοτήτων. Οι υπηρεσίες επιτελικού σχεδιασμού όλων των τομέων της ναυτιλίας πρέπει να περάσουν σταδιακά και μετά από σοβαρή μελέτη και διαβούλευση στις πολιτικές δομές του Υπουργείου με αναβαθμισμένη αξιοποίηση τόσο του πολιτικού προσωπικού όσο και στελεχών του Λιμενικού Σώματος που διαθέτουν ανεκτίμητη εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία».

Για την νέα μορφή του υπουργείου έθεσε συγκεκριμένους προγραμματικούς στόχους, οι οποίοι είναι:

-Η αναβάθμιση του ρόλου του πολιτικού προσωπικού του Υπουργείου.

-Η δημιουργία νέων λειτουργικών οργανογραμμάτων.

-Η ανάπτυξη απαραίτητων εργαλείων για την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ με την ενίσχυση της στελέχωσης και την πιστοποίηση της αρμόδιας Διεύθυνσης.

-Οι θεσμικές και λειτουργικές παρεμβάσεις για τον έλεγχο των πλοίων, για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα και την πρόληψη ατυχημάτων, για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ειδική έμφαση στη στελέχωση και αναβάθμιση της Επιθεώρησης Εμπορικών Πλοίων.

-Η αξιοποίηση των δυνατοτήτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε κρίσιμες για τον κλάδο της εμπορικής ναυτιλίας λειτουργικές περιοχές που σχετίζονται με τη διαχείριση και το μητρώο των νηολογούμενων πλοίων, τη διαχείριση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, την έκδοση πιστοποιητικών πλοίων που απαιτούνται για τον απόπλου των πλοίων και την εναρμόνιση με τους διεθνείς κανονισμούς

-Η υιοθέτηση νέου σύγχρονου μοντέλου ολοκληρωμένης ψηφιακής εξυπηρέτησης των συναλλασσομένων.

Λιμενικό Σώμα

Ειδική αναφορά έκανε ο κ. Δρίτσας στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, λέγοντας ότι το υπουργείο στοχεύει «στην αναβάθμιση της κοινωνικής αποστολής του, στην εξασφάλιση της δημοκρατικής λειτουργίας του και στην καταξίωση των στελεχών του».

Οι προγραμματικοί στόχοι που έθεσε είναι:

-Ο ανασχεδιασμός της οργάνωσης και λειτουργίας του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής για την αντιμετώπιση με αποτελεσματικό τρόπο των σύγχρονων προκλήσεων αναφορικά με το οργανωμένο έγκλημα, το λαθρεμπόριο, τη φοροδιαφυγή, τη ναυτική ασφάλεια, την προστασία του θαλασσίου περιβάλλοντος, τον έλεγχο των θαλασσίων συνόρων, την έρευνα και διάσωση στη θάλασσα κ.α.

-Η αλλαγή του Κώδικα του Προσωπικού Λιμενικού Σώματος/ΕΛ.ΑΚΤ., με γνώμονα ένα δίκαιο σύστημα κατάταξης-εκπαίδευσης-μετεκπαίδευσης-ιεραρχίας-εξέλιξης-κρίσεων-προαγωγών και αποστρατειών.

-Η διαμόρφωση νέου αναβαθμισμένου, δημοκρατικού και δίκαιου πλαισίου για την εισαγωγή των στελεχών στις παραγωγικές σχολές. Πρακτικές που έχουν γεννήσει πολλές καταγγελίες για τη διαβλητότητα των εξετάσεων θα αποτελέσουν παρελθόν.

-Η αναβάθμιση της εκπαίδευσης και της μετεκπαίδευσης, η συγγραφή σύγχρονων συγγραμμάτων για τις παραγωγικές σχολές αποτελούν επενδύσεις υψηλής ανταποδοτικότητας σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες .

-Η συμπλήρωση της νομοθετικής πρόβλεψης για την οριστική ίδρυση και λειτουργία ελεγκτηρίου υγειονομικών δαπανών στο Αρχηγείο Λιμενικού Σώματος – Ελληνική Ακτοφυλακή. Πρόβλεψη για την εναρμόνιση των κανόνων ελέγχου και εκκαθάρισης των δαπανών του Δημοσίου σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία

-Η χορήγηση της αναγκαίας παράτασης μέχρι 30/6/2015 ώστε να επιτευχθεί ο τελικός στόχος της κατάργησης του άρθρου 220 του ν.4281/2014 για το Ταμείο Αρωγής (ΤΑΛΣ) που δεν βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

-Η ρύθμιση επειγόντων προβλημάτων που προέκυψαν από το νέο ασφαλιστικό καθεστώς ν.3865/2010 αναφορικά με τεχνικούς, υγειονομικούς αξιωματικούς.

-Η ολοκλήρωση διαδικασιών επικαιροποίησης της νομοθεσίας που διέπει το Λιμενικό Σώμα (Π.Δ. μεταθέσεων, Π.Δ. οδοιπορικών, Π.Δ. πειθαρχικού δικαίου, Π.Δ. αδειών κλπ).

-Η διαμόρφωση ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας για τα στελέχη Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ.

-Η μέριμνα ώστε στις μεταθέσεις να μην υπάρχει κανένας αιφνιδιασμός, καμία ανατροπή οικογενειακού προγραμματισμού.

Έναντι αυτών των εξαγγελιών, οι αξιωματικοί του Λιμενικού εξέφρασαν την ικανοποίηση τους για την «υιοθέτηση του συνόλου των προτάσεων 12 σημείων πρώτης προτεραιότητας, που κατέθεσαν πρόσφατα και αφορούν στην βελτίωση της λειτουργίας του οργανισμού, αλλά και των συνθηκών εργασίας των στελεχών του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής».

Καθ’ όσον αφορά τις εξαγγελίες περί «τροποποίησης του οργανισμού του Υπουργείου Ναυτιλίας και σταδιακής απομάκρυνσης του Λιμενικού Σώματος από τις επιτελικές θέσεις του τομέα της ναυτιλίας», εξέφρασαν «σοβαρότατες επιφυλάξεις, δεδομένης της πρόσφατης αποτυχημένης εμπειρίας και εξέφρασαν την πεποίθηση ότι με διάλογο και συνεννόηση όλα αυτά τα ζητήματα θα αναδειχθούν και θα αντιμετωπιστούν».