Η καινοτομία “παντρεύεται” τα “Έξυπνα Νησιά”

Στις 28 Μαρτίου τα Ευρωπαϊκά νησιά διοργανώνουν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την εκδήλωση «Έξυπνα Νησιά: Χάραξη Νέων Δρόμων για τα Νησιά της Ευρώπης», στη διάρκεια της οποίας εκπρόσωποι Ευρωπαϊκών νησιωτικών Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών θα υπογράψουν τη Διακήρυξη των Έξυπνων Νησιών, θεμέλιο λίθο της Πρωτοβουλίας «Έξυπνα Νησιά».

Δώδεκα ευρωβουλευτές που εκπροσωπούν Κράτη-Μέλη με νησιά φιλοξενούν την εκδήλωση, με επικεφαλής την Ευρωβουλευτή Εύα Καϊλή. Σημειώνεται πως, ο Γενικός Διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Ενέργειας Dominique Ristori θα απευθύνει χαιρετισμό.

Συντονιστής της Πρωτοβουλίας «Έξυπνα Νησιά», την οποία υποστηρίζουν πάνω από 200 Ευρωπαϊκές Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές, είναι το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων – ΔΑΦΝΗ.

Πρωτοστατεί ο ελληνικός φορέας

Ο ελληνικός φορέας με μέλη 40 νησιωτικούς Δήμους, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Ιονίων Νήσων και τις Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου, Ιονίων Νήσων και Νοτίου Αιγαίου πρωτοστατεί στην πανευρωπαϊκή αυτή προσπάθεια να εξασφαλιστούν οι αναγκαίοι πόροι για την υλοποίηση καινοτόμων έργων που θα συμβάλλουν στη βιώσιμη τοπική ανάπτυξη των νησιών και θα αποτελέσουν χρήσιμη εμπειρία και παράδειγμα για την υπόλοιπη Ευρώπη. Μάλιστα η Πρωτοβουλία συνάδει με τις πρόσφατες ενέργειες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο υπέρ της ενίσχυσης και συνοχής των νησιών.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών, η Πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» αναδεικνύει τις δυνατότητες υλοποίησης έργων στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και της ήπιας κινητικότητας, της διαχείρισης απορριμμάτων και υδατικών πόρων, αξιοποιώντας τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας. Με όχημα την καινοτομία, τα έργα αυτά θα προσφέρουν λύσεις σε καίρια προβλήματα των νησιών. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η εκδήλωση λαμβάνει χωρά σε μια στιγμή σημαντικών εξελίξεων γύρω από τα νησιά.

Στο επίκεντρο τα νησιά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο

Πρώτον, η Προεδρία της Μάλτας έχει θέσει προτεραιότητες που συμπίπτουν με αυτές της Πρωτοβουλίας, όπως εμβάθυνση της ενιαίας αγοράς για τις ενεργειακές και ψηφιακές υπηρεσίες, περισσότερη κοινωνική συνοχή και ενίσχυση της Γαλάζιας Οικονομίας. Δεύτερον, σε συνέχεια του πακέτου μέτρων «Καθαρή Ενέργεια για Όλους τους Ευρωπαίους» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζεται αυτή την περίοδο ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης καινοτόμων έργων μείωσης του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα Ευρωπαϊκά νησιά. Τρίτον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φορείς του ακαδημαϊκού και ερευνητικού χώρου, καθώς και της αγοράς υποστηρίζουν τη χρηματοδότηση καινοτόμων έργων στα νησιά, όπως μαρτυρά αριθμός Ευρωπαϊκών προγραμμάτων που υλοποιούνται και σε Ελληνικά νησιά (Τήλος, Κύθνος). Με την εκδήλωση στις 28 Μαρτίου τα νησιά θα βρεθούν στο προσκήνιο της Ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής ενώνοντας τις δυνάμεις τους για τη διεκδίκηση βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης και ευημερίας.

Προώθηση έξυπνων και ολοκληρωμένων λύσεων

Η Πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» αποτελεί μια προσπάθεια που ξεκίνησαν οι νησιωτικές αρχές της Ευρώπης μετά από χρόνια συνεργασίας με στόχο να επικοινωνήσουν τη σημαντική δυναμική των νησιών να λειτουργήσουν ως πεδία τεχνολογικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής καινοτομίας. Η Πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» εμπνέεται από την Πρωτοβουλία για τις Έξυπνες Πόλεις και Κοινότητες, στοχεύοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής στα νησιά με την υλοποίηση καινοτόμων έργων που αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των νησιών. Την ίδια στιγμή, η Πρωτοβουλία «Έξυπνα Νησιά» υπογραμμίζει το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν τα νησιά στη μετάβαση της Ευρώπης σε μια χαμηλή σε εκπομπές και βιώσιμη οικονομία. Θα πρέπει να υπενθυμιστεί πως, “Έξυπνο” είναι ένα νησί που, ενισχύει την ανθεκτικότητά του, συνδυάζοντας δράσεις περιορισμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, προκειμένου να θέσει τις βάσεις βιώσιμης τοπικής ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων του, μέσω της υλοποίησης έξυπνων και ολοκληρωμένων λύσεων στη διαχείριση των υποδομών και των φυσικών του πόρων αλλά και του περιβάλλοντος εν γένει, υποστηριζόμενων από τεχνολογίες πληροφορίας και επικοινωνίας, καθώς και από επενδυτικά σχήματα και πρακτικές διακυβέρνησης που προάγουν την καινοτομία και την κοινωνική συνοχή. Σύμφωνα με όσα επισημαίνονται στην κεντρική ιστοσελίδα δε, “Τα νησιά αποτελούν ζωντανά εργαστήρια όπου παράγεται σημαντική γνώση σε πολλούς τομείς: ενέργεια, μεταφορές, κυκλική οικονομία, πολύ-επίπεδη διακυβέρνηση, χρήση τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, καθώς και σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές: πόλεις και κοινότητες, αγροτικές και ορεινές περιοχές. Αυτό συμβαίνει γιατί τα ίδια τα νησιά αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις ως απόρροια του διαφορετικού μεγέθους, απόστασης από την ηπειρωτική χώρα, πληθυσμιακής πυκνότητας, μορφών διακυβέρνησης και βαθμού πολιτικής και οικονομικής αποκέντρωσης. Παρά τις διαφορές τους όμως, κοινό χαρακτηριστικό των νησιών αποτελεί η νησιωτικότητα, η οποία σχεδόν πάντα συνοδεύεται από ενεργειακή εξάρτηση σε ορυκτά καύσιμα, αυξημένα κόστη μεταφορών, περιορισμένη οικονομική διαφοροποίηση, περιορισμένη πρόσβαση σε υποδομές υγείας και εκπαίδευσης αλλά και σημαντικό δυναμικό ΑΠΕ, μοναδικής σημασίας οικοσυστήματα, ισχυρό κοινωνικό κεφάλαιο και αίσθηση ταυτότητας. Αυτός ο πλουραλισμός στοιχείων μπορεί τελικά να ευνοήσει την ανάδυση τοπικών μοντέλων ανάπτυξης που συνδυάζουν με τον πιο αποδοτικό τρόπο περιβαλλοντικές, κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές λύσεις, σύμφωνα με την αρχή της έξυπνης, ολοκληρωμένης και χωρίς αποκλεισμούς διαχείρισης των φυσικών πόρων και υποδομών.