Αποφάσεις προκλητικής αιτιολόγησης

Μία απόφαση της ΔΕΥΑ Σύρου, η οποία απορρίπτει τα αιτήματα τριών πολιτών για υπαγωγή τους στη ρύθμιση των 100 δόσεων, για οφειλές τους προς την Επιχείρηση Ύδρευσης, που με το σκεπτικό που αναπτύσσει εκθέτει το Δ.Σ., καθώς υποστηρίζει αβάσιμα και αστήρικτα επιχειρήματα.

Με ανάλογες αποφάσεις νεφελώδους αιτιολόγησης, γίνεται αντιληπτό πως πρόκειται για ενέργειες που έχουν σκοπό απλά και να υλοποιηθούν στοχευμένες διακοπές υδροδότησης.

Επανειλημμένως τέθηκε το θέμα αρμοδιότητας του οργάνου για τις συγκεκριμένες αποφάσεις να διευκρινιστεί πως η μόνη αρμοδιότητα αφορά στον έλεγχο νομιμότητας του αιτήματος που κατατίθεται για υπαγωγή στη ρύθμιση και δεν γίνεται σε κανένα σημείο του νόμου, ούτε στους νόμους που παραπέμπει η απόφαση, περί διακριτικής ευχέρειας του οργάνου να αποφασίζει σχετικώς.

Καθώς το επιχείρημα αυτό δεν ευσταθεί, παρ’ όλα αυτά σημειώνεται πως χρησιμοποιήθηκε και κατά την αιτιολόγηση της απόφασης, όσο και στις απαντήσεις που δόθηκαν στο πρόσφατο Δημοτικό Συμβούλιο, τόσο από τον πρόεδρο της ΔΕΥΑΣ όσο και από τον Δήμαρχο, κατόπιν σχετικού ερωτήματος που κατατέθηκε για το θέμα από δημοτικό σύμβουλο της μειοψηφίας.

Καμία εξαίρεση

Με απόφαση της ΔΕΥΑΣ δεν έγινε δεκτό το αίτημα ρύθμισης οφειλών τριών πολιτών, καθώς το Δ.Σ. της Επιχείρησης έκανε αποδεκτή την εισήγηση του Διευθυντή της ΔΕΥΑΣ, σύμφωνα με την οποία ο νόμος της ρύθμισης δεν αφορά στα Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου των ΟΤΑ όπως είναι η ΔΕΥΑΣ.

Κατά τη διερεύνησης του θέματος ζητήθηκε ενημέρωση από την αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Εσωτερικών, κατά την οποία διευκρινίστηκε πως κάτι τέτοιο δεν υφίσταται, καθώς βάσει της συγκεκριμένης εγκυκλίου, που απεστάλη από το υπουργείο, όπως αναφέρθηκε και από την αρμόδια υπάλληλο, γίνεται σαφές πως η υπαγωγή στη ρύθμιση αφορά σε όλα τα Νομικά Πρόσωπα των ΟΤΑ, χωρίς διαχωρισμό εάν είναι Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου.

Η συγκεκριμένη εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών αφορά στη «Δυνατότητα ρύθμισης οφειλών προς ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού και τα νομικά πρόσωπα αυτών, σύμφωνα με το νόμο 4321/2015», όπου σημειώνεται ότι, «εφόσον δεν ορίζεται ειδικότερα, την αρμοδιότητα για την υπαγωγή σε πρόγραμμα της ρύθμισης έχουν τα όργανα των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων όπως αυτά ορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις για παροχή διευκολύνσεων σε οφειλέτες».

Τοκογλυφική τακτική

Πέραν αυτού, ακόμα εντυπωσιακότερη είναι η αναφορά στη συγκεκριμένη απόφαση περί ίσης μεταχείρισης των καταναλωτών, «καθώς όσοι ενταχθούν στην ρύθμιση απαλλάσσονται από μέρος των προσαυξήσεων», καθιστά σαφές πως η αιτιολόγηση αυτή είναι άκρως τοκογλυφική.

Σύμφωνα δηλαδή με το σκεπτικό της ΔΕΥΑΣ, αποκλείονται οι πολίτες της Σύρου από το νόμιμο δικαίωμα τους να ενταχθούν στη ρύθμιση, διότι έτσι η ΔΕΥΑΣ δεν θα εισπράξει τις προσαυξήσεις που θα επιβαρύνουν τους λογαρισμούς των καταναλωτών λόγω της μη έγκαιρης εξόφλησης τους.

Άλλωστε σε μία περίοδο παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης, είναι δεδομένη η αδυναμία άμεσης εξόφλησης των λογαριασμών, γεγονός που αιτιολογεί και την μεγάλη αύξηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Άλλωστε το παρόν νομοθέτημα της ρύθμισης των 100 δόσεων έγινε όχι μόνο για να αυξήσει την εισπραξιμότητα του ελληνικού δημοσίου, αλλά και προς διευκόλυνση όλων των πολιτών ως προς την εξυπηρέτηση των οφειλών τους, που όμως με δικούς της κανόνες απορρίπτει η ΔΕΥΑΣ.

Μαζί με τα ξερά…

Τέλος εξίσου εντυπωσιακή είναι η υπενθύμιση, στην απόφαση απόρριψης των αιτημάτων, πως «οι περισσότεροι από τους καταναλωτές που εντάχθηκαν σε αίτηση τους στη ρύθμιση, δεν ήταν συνεπής στην καταβολή των δόσεων με αποτέλεσμα να επιστρέψουν στο προηγούμενο καθεστώς».

Εκ προοιμίου κρίνεται πως όσοι ενταχθούν στη ρύθμιση δεν θα είναι συνεπής, επειδή δεν υπήρξε ανταπόκριση από κάποιους στις υποχρεώσεις της καταβολής των οφειλών τους, κρίση μακράν και πέραν της όποιας λογικής, ενώ πρέπει να απαντηθεί και βάσει ποιού δικαιώματος χρησιμοποιούνται τέτοιου είδους προφάσεις για αποκλεισμό των πολιτών από την χρήση του δικαιώματος που τους δίνει ο νόμος.

Αντίδραση της ελάσσονος δημοτικής αντιπολίτευσης

Εκ μέρους της ελάσσονος δημοτικής αντιπολίτευσης, ο δημοτικός σύμβουλος, Παύλος Χρυσαφίδης, αφού έθεσε εξ αρχής το αξίωμα ότι

«το νερό είναι δημόσιο αγαθό και είναι απαράδεκτο να κόβεται, ειδικά σε νοικοκυριά», στάθηκε σε ένα προς ένα τα σημεία της απόφασης, την οποία γενικώς χαρακτήρισε ως «δυσάρεστη» και «απαράδεκτη».

Κάνοντας ειδική αναφορά στην επίκληση εκ μέρους του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΣ, πως εναπόκειται στην διακριτική του ευχέρεια η αποδοχή ή η απόρριψη των αιτημάτων των πολιτών για ένταξη στη ρύθμιση, ο κ. Χρυσαφίδης τόνισε πως «αυτή την εποχή μπορεί να υπάρχει διακριτική ευχέρεια. Θα έρεπε να εξαντλείτε κάθε περιθώριο επιεικείας και να δέχεστε αυτές τις αιτήσεις και να ανακοινώνετε, όπως έχουν κάνει πολλές ΔΕΥΑ της χώρας, προς τους πολίτες ότι μπορούν να έρθουν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους. Θα ήθελα να είστε πιο προσεκτικοί με ένα δημόσιο αγαθό όπως είναι το νερό και ειδικά σε οικογένειες. Ενώ μιλάτε για ίση μεταχείριση, δεν νομίζω ότι υπάρχει από τη ΔΕΥΑΣ».

Δημοτική απάντηση

Στο ερώτημα που τέθηκε από τον κ. Χρυσαφίδη, απάντησε ο δημοτικός σύμβουλος και πρόεδρος του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΣ, Δομένικος Σαγκινέτος, ο οποίος είπε ότι «πράγματι το νερό μπορεί να είναι κοινωνικό αγαθό, αλλά το κόστος παραγωγής, έως ότου φτάσει στον καταναλωτή, ξεπερνά το κόστος πώλησης. Αυτή την επιβάρυνση του κόστους θα την επιβαρυνθούν οι άλλοι δημότες και να μην περάσουμε στη λογική του δεν πληρώνω. Όσον αφορά στις συγκεκριμένες τρεις αιτήσεις, να σας ενημερώσω ότι έχουμε γύρω στους 12.000 καταναλωτές, συνεδριάζουμε επανειλημμένως για μη οφειλές, δόξα τω Θεώ δεν κόβονται τόσα πολλά ρολόγια. Υπάρχουν ενημερώσεις εάν φτάσουμε σε οφειλή το τρίτο τρίμηνο και τις περισσότερες φορές το τέταρτο μόνο τότε φτάνουμε στο σημείο, αφού μιλήσουμε μαζί τους και αδιαφορήσουν, τότε μόνο κόβεται το νερό και πάλι όχι με εντολή του Δ.Σ. αλλά με την αρμόδια υπηρεσία να παίρνει την ευθύνη. Δεν έχουμε κλείσει την πόρτα σε κανένα, κυρίως δε σε κάποιον που πράγματι σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνάμε είναι αναγκεμένος. Δεν μπορώ να πω τα ονόματα γιατί θα εκπλαγείτε ποιοι είναι αυτοί οι τρεις, όμως πιστεύω ότι το καλύτερο απ’ όλα θα ήταν να κάνετε το ερώτημα αρμοδίως στην υπηρεσία και όχι ενώπιον των Μέσων, ώστε να μάθετε περί τίνος πρόκειται και τι γίνεται. Όταν έγινε η αίτηση για να υπαχθούν στη ρύθμιση με τον πρώτο νόμο, δεν είχε ξεκαθαρίσει το τοπίο σχετικά με τα νομικά πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου. Αυτή η αίτηση συζητήθηκε στις 18-6-2015 ενώ η τροπολογία ήρθε στις 29-6-2015. Από τότε δεν ξαναπέρασε κανένας, ούτε θα ξαναπεράσει φυσικά κανένα από αυτά τα άτομα. Πιστεύω ότι κρατάμε καλά, ανάλογα με τις δυσκολίες και αυτό οφείλεται στους δημότες, οι οποίοι προσπαθούν έστω και από το υστέρημα τους να είναι σωστοί και αυτό και αντέχουμε. Όμως πόσο θα αντέξουμε, γιατί εάν δεν πάρουμε την επιχορήγηση του 1εκ. που παίρνουμε κάθε χρόνο, είναι αδύνατο να αντέξει η ΔΕΥΑΣ».

Η τοποθέτηση του Δημάρχου

Στην τοποθέτηση του επί του θέματος, ο Δήμαρχος, Γιώργος Μαραγκός, κινήθηκε στην ίδια λογική του δημοτικού του συμβούλου, περιοριζόμενος στην απάντηση του στις περιπτώσεις διακοπής της υδροδότηση στους πολίτες και όχι στα ζητούμενα που προκύπτουν από την εν λόγω απόφαση.

Συγκεκριμένα ανέφερε πως «το νερό είναι πράγματι κοινωνικό αγαθό, εντούτοις θα πρέπει να υπάρχει και κοινωνική δικαιοσύνη και ισονομία και να υπάρχει μία ισότιμη αντιμετώπιση μεταξύ των πολιτών, αναγνωρίζοντας όμως τις ιδιαιτερότητες και την αντικειμενική αδυναμία κάποιων να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και στην πληρωμή των λογαριασμών. Όμως θα ήταν λάθος για λίγους, πονηρούς, γνωστούς και μη εξαιρετέους η ασυνέπεια τους και η μη εξόφληση των λογαριασμών να επιμερίζεται στους υπόλοιπους συνεπείς και νομοταγείς πολίτες. Άρα με αυτή την εξαίρεση πιστεύω ότι η ΔΕΥΑΣ έχει την κοινωνική ευαισθησία, έχει την γνώση των περιπτώσεων, διότι κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, άρα αξιοποιώντας την δυνατότητα που δίνει ο νόμος ο οποίος αναφέρεται στην διακριτική ευχέρεια ανά περίπτωση, πιστεύω ότι δεν έπραξε κάτι το οποίο θα δημιουργούσε πρόβλημα σε ανθρώπους που έχουν πρόβλημα αντικειμενική αδυναμία, παρ’ όλο που θα ήθελαν να είναι συνεπείς».

Περί άλλων

Παρατέθηκαν οι πλήρεις απαντήσεις που δόθηκαν εντός του Δημοτικού Συμβουλίου τόσο από τον πρόεδρο της ΔΕΥΑ Σύρου όσο και από τον Δήμαρχο, προκειμένου να γίνει αντιληπτό ότι μετατέθηκε η συζήτηση τόσο στην οικονομική στήριξη της Επιχείρησης Ύδρευσης, αλλά κυρίως στη στάση που κρατά όσον αφορά στις διακοπές υδροδότησης.

Τα ζητούμενα όμως είναι τελείως διαφορετικά, όσον αφορά στη συγκεκριμένη απόφαση, επί των οποίων τελικά δεν δόθηκε καμία απάντηση.

Δεν απαντήθηκε με ποια αρμοδιότητα αποφασίζει το συγκεκριμένο όργανο να αποκλείσει από την υπαγωγή στην ρύθμιση πολίτες που εκπληρούν τους όρους που εκ του νόμου ορίζονται.

Η αιτιολόγηση που δόθηκε περί διακριτικής ευχέρειας του οργάνου, δεν ευσταθεί, καθώς στους νόμους στους οποίους παραπέμπει σχετικά η απόφαση δεν αναφέρουν τίποτε σχετικό, παρά μόνο υπάρχει η διευκρίνιση πως για την υπαγωγή στη ρύθμιση μετατίθεται η αρμοδιότητα στον υπάλληλο, ο οποίος απλώς ελέγχει εάν από τον πολίτη που κατέθεσε το αίτημα πληρούνται όλες οι προδιαγραφές που ορίζει ο νόμος. Δηλαδή γίνεται ο τυπικός έλεγχος. Σε κανένα σημείο του νόμου, ούτε και στους νόμους που παραπέμπει η απόφαση, γίνεται λόγος περί διακριτικής ευχέρειας του οργάνου.

Δεν απαντήθηκε με ποια λογική η απόφαση της ΔΕΥΑΣ κρίνεται απορριπτική για να μη χαθούν οι προσαυξήσεις που θα κερδίσει από τους ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς εάν αυτοί μπουν στη ρύθμιση.

Δεν απαντήθηκε πως χρησιμοποιούνται ως απορριπτικοί λόγοι υπαγωγής πολιτών στη ρύθμιση, οι μη συνεπείς πληρωμές άλλων οφειλετών.

Δεν απαντήθηκε γιατί δεν υπήρξε δημόσια σχετική ενημέρωση από πλευρά της ΔΕΥΑΣ προς του πολίτες ότι έχουν τη δυνατότητα να υπαχθούν στη ρύθμιση όλοι οι πολίτες που έχουν βεβαιωμένες οφειλές προς την Επιχείρηση.

Σύμφωνα με το Νόμο μπορεί το σύνολο των πολιτών που έχουν οφειλές προς τη ΔΕΥΑΣ να υπαχθούν στη ρύθμιση των 100 δόσεων, εάν πληρούν τις προϋποθέσεις που ο νόμος ορίζει, χωρίς να μπορεί η ΔΕΥΑΣ να τους το αρνηθεί.

Τέλος να αναφερθεί ότι ο πρόεδρος της ΔΕΥΑΣ αναφέρθηκε στην ημερομηνία της ερμηνευτικής εγκυκλίου, η οποία είναι λανθασμένη καθώς είπε ότι αυτή εκδόθηκε στις 29 Ιουνίου ενώ η απόφαση τους προηγήθηκε στις 18 Ιουνίου, ενώ η ερμηνευτική εγκύκλιος στην πραγματικότητα είχε εκδοθεί στις 5 Μαΐου.

Στην προκειμένη περίπτωση δεν απασχολεί διόλου σε ποια πρόσωπα αφορά η συγκεκριμένη απόφαση, ούτε εξετάζεται η ευχέρεια από μέρους τους καταβολής ή όχι της οφειλής τους.

Αυτό που στην ουσία απασχολεί είναι πως, εάν πληρούν τις προϋποθέσεις, έχουν ως πολίτες κάθε δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση.

Ανάλογες πρακτικές και αιτιολογήσεις σε αποφάσεις οργάνων θα πρέπει να εξετάζονται με περισσότερη σοβαρότητα και να τυγχάνουν μεγαλύτερης ακρίβειας στις αναφορές νόμων που επικαλούνται.