Ο Κυκλαδικός πολιτισμός στην έκθεση “Αρχαία Γη”

Στο Κολοσαίο, το αμφιθέατρο των αιμοχαρών θεαμάτων που απολάμβανε το κοινό της Ρώμης την εποχή της παρακμής της, ταξίδεψαν τέσσερα ειδώλια από τις Συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για τη συμμετοχή τους στην έκθεση “Αρχαία Γη: Πρόσωπα, μύθοι και εικόνες της γης του αρχαίου κόσμου”.

Οι έντεκα ενότητες της έκθεσης πραγματεύονται την προϊστορία και την ιστορία των πολιτισμών της Μεσογείου από την 5η χιλιετία π.Χ. έως και τους ρωμαϊκούς χρόνους. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να θαυμάσουν σημαντικά εκθέματα από την Ιταλία, την Ελβετία και τη Γερμανία, ενώ από την Ελλάδα περιλαμβάνονται εννέα αντικείμενα, προερχόμενα και από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Εννέα ελληνικά αντικείμενα

Μεταξύ αυτών, ένα βιολόσχημο, ένα ειδώλιο τύπου Πλαστηρά, ένα τύπου Χαλανδριανής και ένα μεγάλου μεγέθους ειδώλιο τύπου Σπεδού, το οποίο μάλιστα πρωτοστατεί στις αφίσες, στα banners, σε όλο το ενημερωτικό υλικό, αλλά και στο εξώφυλλο του καταλόγου. Τόσο οι Ιταλοί, όσο και οι τουρίστες θα αντικρίζουν το ελληνικό ειδώλιο καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς η έκθεση “TerrAntica; Volti, miti e immagini della terra nel mondo antico”, τυγχάνει ευρείας προβολής.

Σημειώνεται, πως τα βιολόσχημα αποτελούν τα χαρακτηριστικότερα ειδώλια της Πρωτοκυκλαδικής Ι περιόδου. Η ποικιλία των σχηματικών τύπων μαρτυρά τη σταδιακή εξοικείωση των Κυκλαδιτών με το μάρμαρο, καθώς και την εμμονή του μαρμαροτεχνίτη να δαμάσει το υλικό, με τη βοήθεια όχι και τόσο ανθεκτικών μετάλλινων εργαλείων και να του δώσει ανθρώπινη μορφή. Τα ιδιαίτερα γνωρίσματα αυτών των ειδωλίων είναι οι επίπεδες επιφάνειες, ο μακρύς λαιμός που δηλώνεται με ένα κυλινδρικό στέλεχος, και το έντονο στένεμα της μέσης η οποία διαχωρίζει τις στρογγυλεμένες απολήξεις του πάνω και κάτω μέρους του κορμού, ώστε το ειδώλιο να προσομοιάζει με το σχήμα του βιολιού. Ενίοτε το ηβικό τρίγωνο και η κοιλιακή χώρα δηλώνονται με εγχάραξη.

Τα Ειδώλια Τύπου "Πλαστηρά", από το ομώνυμο νεκροταφείο του Πλαστηρά, στην Πάρο, αποτελούν την πιο ολοκληρωμένη απόπειρα της Πρωτοκυκλαδικής τέχνης, ύστερα από τα παχύσαρκα ειδώλια της Νεολιθικής εποχής, να αποδώσει την ανθρώπινη μορφή με φυσιοκρατικό τρόπο. Παριστάνουν ολόσωμες γυναικείες μορφές με αμυγδαλωτό κεφάλι, στο οποίο τα χαρακτηριστικά του προσώπου, αυτιά, μάτια, μύτη και στόμα, αποδίδονται ανάγλυφα. Με πλαστικό επίσης τρόπο αποδίδονται οι μαστοί, ο ομφαλός, η κοιλιακή και ηβική χώρα. Οι βραχίονες είναι λυγισμένοι κάτω από το στήθος και συναντώνται στις άκρες των δαχτύλων.

Αδιάσπαστη σχέση του ανθρώπου με τη γη

Η έκθεση TerrAntica είναι αφιερωμένη στις μορφές της Γης, που στη μυθολογία κατέχει τον σημαντικότερο ρόλο από όλες τις αρχέγονες δυνάμεις.

Η Γη ως πηγή της ζωής, αρχή του κόσμου, των θεών και όλων των αγαθών, αλλά συγχρόνως η Γη ως ο κόσμος του σκότους, των σκιών και του θανάτου.

Γλυπτά, ανάγλυφα, τοιχογραφίες, αγγεία, ειδώλια, κατάδεσμοι, χρυσά ενεπίγραφα ελάσματα, νομίσματα και εργαλεία, συνδυασμένα με φωτογραφίες έγχρωμες και ασπρόμαυρες από τη γη της Μεσογείου, «αφηγούνται» στον επισκέπτη την αδιάσπαστη σχέση του ανθρώπου με τη γη, τους μύθους που δημιούργησε για να εξηγήσει τα φυσικά φαινόμενα, τα στοιχεία που θεοποίησε και λάτρεψε, τις καλλιέργειες, τα ορυκτά και τους θησαυρούς που αναζήτησε και αναζητά.

Η διοργάνωση ανήκει στο ιταλικό υπουργείο Πολιτισμού, την Ειδική Εφορεία του Κολοσσαίου, το Εθνικό Μουσείο και το Μουσείο Αρχαιοτήτων της Ρώμης υπό την αιγίδα της EXPO Milan 2015. Διάρκεια έως τις 11 Οκτωβρίου.