Η προσφυγιά και ο ρόλος της στη διαμόρφωση της σημερινής ελληνικής κοινωνίας μέσα από τα μάτια του συγγραφέα Θοδωρή Δεύτου

«Οι λαοί που δεν ξέρουν την ιστορία τους, δεν έχουν μέλλον»

Πέρα από τη συμβολή τους στην προβολή και την επακόλουθη εμπορική προώθηση, η επιλογή, χρήση και αντιπαραβολή ενός σύγχρονου λογοτεχνικού αποσπάσματος με το έργο καταξιωμένων ανθρώπων του πνεύματος, αποτελούν για τον δημιουργό του ύψιστη αναγνώριση τόσο της ποιότητας όσο και της συγγραφικής δεινότητάς του.

Η αναφορά του βιβλίου του Θοδωρή Δεύτου «Τραπεζούντα: Το διαμάντι της Ανατολής» στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του περασμένου Μαΐου, αποτέλεσε για τον ίδιο έκπληξη και ταυτόχρονα απόδειξη ότι εκτός από ευχαρίστηση, ένα μυθιστόρημα μπορεί να προσφέρει και το ερέθισμα για μελέτη, ανάλυση και άντληση γνώσεων.

Η «Τραπεζούντα» του κ. Δεύτου παρουσιάστηκε το απόγευμα της Κυριακής από τον Σύλλογο Ποντίων & Βορειοελλαδιτών Σύρου «Ο Εύξεινος Πόντος» και τον Σύλλογο Μικρασιατών Σύρου. Μέλη και φίλοι των συλλόγων είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για το βιβλίο από την κ. Βασιλική Σαμανίου, να ακούσουν αποσπάσματα από την κ. Μαριάννα Κρόντη, αλλά και να συνομιλήσουν με τον ίδιο τον συγγραφέα.

Ο Θοδωρής Δεύτος γεννήθηκε στα Ιωάννινα το 1957. Σπούδασε Μαθηματικά στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπηρέτησε στη δημόσια εκπαίδευση από το 1986- 2015. Εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος στον δήμο Ιλίου από το 2006. Έχει διατελέσει Πρόεδρος της Ένωσης Ηπειρωτών Ιλίου (2001-2011), Πρόεδρος του Αθλητικού Οργανισμού του δήμου Ιλίου την περίοδο 2008-2010 και Πρόεδρος του Δημοτικού Κέντρου Πολιτισμού και `Αθλησης από το 2010-2014. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 2004.

Πιστός στις… αλησμόνητες πατρίδες

Σε συνέντευξή του στην «Κοινή Γνώμη» ο κ. Δεύτος αναφέρθηκε στους δεσμούς του με το νησί της Σύρου, αλλά και για την αγάπη του στο οικουμενικό ελληνισμό που τον οδήγησε στο είδος του ιστορικού μυθιστορήματος.  

«Η «Τραπεζούντα» είναι το τρίτο μυθιστόρημα που έγραψα με θέμα τις αλησμόνητες πατρίδες και το πέμπτο κατά σειρά βιβλίο μου. Ξεκίνησα με ένα λαογραφικό για την ιδιαίτερη πατρίδα μου την Ήπειρο, που καταγράφει τα ήθη, τα έθιμα και τα τραγούδια του παραδοσιακού ηπειρώτικου κάμπου και τις παραλλαγές που αυτά έχουν από περιοχή σε περιοχή. Ακολούθησε ένα μυθιστόρημα για τον Εμφύλιο Πόλεμο το «Μη ρωτάς γιατί» και μετά ήρθε το «Σμύρνη συγγνώμη», που παρουσιάσαμε το 2010 στη Σύρο με τον Σύλλογο Μικρασιατών. Στη συνέχεια, κυκλοφόρησε ένα μυθιστόρημα για τα κυπριακά γεγονότα της περιόδου 1953-1954, λίγο πριν την έναρξη του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα των Κυπρίων με την ΕΟΚΑ και μέχρι την εισβολή και κατοχή το 1974. Στο «διαμάντι της Ανατολής» προσεγγίζω την ιστορία των Ελλήνων του Πόντου και στο επόμενο βιβλίο μου που θα κυκλοφορήσει σε λίγες ημέρες, αναφέρομαι στην Κωνσταντινούπολη», υπογραμμίζει ο συγγραφέας.

Όπως τονίζει, γύρω από τα μυθιστορήματά του υπάρχει πάντα ένα ιστορικό πλαίσιο. «Κατάγομαι από τη Βόρεια Ήπειρο, συνεπώς είμαι κι εγώ κατά κάποιον τρόπο αλύτρωτος. Επομένως, τα θέματα που αφορούν στις αλησμόνητες πατρίδες συγκινούν κι εμένα στον ίδιο βαθμό που θα συγκινήσουν ένα Πόντιο, έναν Μικρασιάτη και έναν Κύπριο».

«Τα βιβλία αποτελούν πηγή ευχαρίστησης, αλλά και γνώσης»

Προσθέτει μάλιστα ότι πέρα από μία θέση στην καρδιά των αναγνωστών, το τελευταίο συγγραφικό «παιδί» του κατάφερε να «τρυπώσει» και στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του 2016. Για την ιστορία, οι μαθητές της Γ’ Λυκείου, κατά την εξέτασή τους στο μάθημα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας, κλήθηκαν να μελετήσουν ένα απόσπασμα για τους πρόσφυγες, από το βιβλίο του Θοδωρή Δεύτου «Τραπεζούντα το διαμάντι της Ανατολής» και να το συγκρίνουν με ένα διδαγμένο κείμενο του αειμνήστου Γιώργου Ιωάννου. «Αυτό έβαλε στο βιβλίο μια σφραγίδα ποιότητας και το βοήθησε αρκετά και στις πωλήσεις. Για μένα προσωπικά έδωσε φτερά στα πόδια μου να συνεχίσω να προσπαθώ και να γράφω βιβλία που πέρα από την όποια ευχαρίστηση, δίνουν και κάτι περισσότερο στον αναγνώστη. Εγώ, κουβαλώντας πάντα τον δάσκαλο μέσα μου, θέλω τα βιβλία μου να προσφέρουν και μια γνώση. Ο αναγνώστης να έχει κρατήσει και κάτι χρήσιμο από το περιεχόμενό τους. Ήταν μια επιτυχία που μου έδωσε τη δύναμη να συνεχίσω».

«Δεν πρέπει να ξεχνάμε»

Αναφερόμενος στα θέματα με τα οποία καταπιάνεται, ο κ. Δεύτος υπογραμμίζει ότι η προσφυγιά έχει μια μόνιμη θέση στα βιβλία του, καθώς έχει συμβάλλει σημαντικά στη διαμόρφωση της σημερινής κοινωνίας εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. «Ειδικά στις μέρες μας η προσφυγιά είναι ένα θέμα πολύ επίκαιρο. Εκτός αυτού, ο μισός ελληνικός πληθυσμός είναι κατά βάση προσφυγικός πληθυσμός. Ως εκ τούτου, τα βιβλία μου επικεντρώνουν σε μεγάλες μάζες του ελληνικού λαού» Προσθέτει μάλιστα ότι στο επόμενο βιβλίο του εστιάζει στο οργανωμένο πογκρόμ της νύκτας της 6ης Σεπτεμβρίου 1955, που συνέβη στην Κωνσταντινούπολη. «Είναι γεγονότα που πολλοί δεν γνωρίζουν. Αν ρωτήσετε έναν 45αρη και τι έγινε στις 6 Σεπτεμβρίου του 1955 στην Κωνσταντινούπολη, είμαι σίγουρος ότι πολύ λίγοι θα ξέρουν να σας απαντήσουν. Θεωρώ λοιπόν ότι ακόμα και ένα μυθιστόρημα μπορεί να είναι χρήσιμο στο να μάθουν κάποιοι ιστορικά γεγονότα τα οποία δεν πρέπει να ξεχνούν, γιατί οι λαοί που δεν ξέρουν την ιστορία τους, δεν έχουν μέλλον».

Καταλήγοντας, ο κ. Δεύτος ευχαρίστησε θερμά τόσο τον Σύλλογο Ποντίων & Βορειοελλαδιτών όσο και τον Σύλλογο Μικρασιατών Σύρου για την αγάπη τους, χαρακτηρίζοντας σπουδαίο το έργο που επιτελούν για τη διατήρηση της ιστορίας των προγόνων τους.

Σημειώνεται ότι η παρουσίαση του βιβλίου του πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του «Εύξεινου Πόντου» στο Μάννα και ολοκληρώθηκε με χορούς από την Τραπεζούντα από μέλη του Συλλόγου Ποντίων & Βορειοελλαδιτών.