Χρήστος Τσούντας (1857 – 1934)

Ο μεγάλος Έλληνας αρχαιολόγος
  • Πέμπτη, 22 Ιουνίου, 2017 - 06:10
  • /   Eνημέρωση: 22 Ιουν. 2017 - 7:22

Οι αρχαίοι πολιτισμοί, ιδιαίτερα, οι αρχαίοι Ελληνικοί πολιτισμοί, ασκούν μια παράξενη γοητεία σε αρκετούς σημερινούς ανθρώπους που θέλουν να γνωρίσουν και να μάθουν τη ζωή και τη δράση των αρχαίων Ελλήνων. Έτσι... τριγυρίζουν ανάμεσα στα ερείπια μιας αρχαίας πόλης, ενός αρχαίου ναού, ενός παλιού κάστρου ή περπατώντας στις αίθουσες ενός μουσείου.

Οι “προϊστορικές” συλλογές του Εθνικού μας Μουσείου και πολλών άλλων Μουσείων, με αντικείμενα από πολιτισμούς όπως ο Νεολιθικός, ο Μυκηναϊκός και ιδιαίτερα ο Κυκλαδικός, εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Αυτές οι υπέροχες συλλογές μας μιλούν για τον Κυκλαδίτη, τον ριψοκίνδυνο ναυτικό, τον πραματευτή, τον χαλκουργό, που σέβεται και τιμά τους νεκρούς του και δημιουργεί γι' αυτούς αριστουργήματα τέχνης, σκαλίζοντας το Παριανό μάρμαρο και δίνοντας μέσα από τη σμιλεμένη διαφάνειά του, μοναδικής ομορφιάς ολοζώντανες ανθρώπινες φιγούρες. Τον Κυκλαδίτικο πολιτισμό (3200 – 2000 π.Χ.) τον αντιπροσωπεύουν οι πολιτισμοί της Σύρου και της Κέρου. Είναι η ώριμη και η πιο πλούσια περίοδος με την άφθονη παρουσία του χαλκού σε εργαλεία, όπλα και κοσμήματα, με την εξαίρετη γραπτή κεραμική και την παρουσία των πανέμορφων, μοναδικής τέχνης μαρμάρινων “Κυκλαδικών ειδωλίων”, παράλληλα με τη μεγάλη ανάπτυξη των συνοικιών και των ακροπόλεων. Τον “Κυκλαδικό Πολιτισμό” και την τέχνη που άνθησε στα κυκλαδίτικα νησιά την τρίτη χιλιετία π.Χ. έφερε στο φως ο μεγάλος Έλληνας αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας τον 19ο αιώνα.

Χρήστος Τσούντας

Γεννήθηκε στην Στενήμαχο της Θράκης το 1867 (πριν 160 χρόνια). Μετά την αποφοίτησή του από τα ελληνικά σχολεία στην Φιλιππούπολη και το Γυμνάσιο στην Αθήνα, σπούδασε αρχαιολογία στη Γερμανία. Ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο πανεπιστήμιο Αθηνών και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Ήταν ένας από τους σημαντικότερους αρχαιολόγους με ένα τεράστιο ανασκαφικό έργο και με σοφή συγγραφική προσφορά των αρχαιολογικών του εργασιών που έφεραν στο φως την αρχαία ελληνική τέχνη.

Ήταν διορατικός ερευνητής με θαυμάσιες αρχαιολογικές εργασίες. Άρχισε τις ανασκαφικές του έρευνες μελετώντας, ιδιαίτερα, την “προϊστορική” αρχαιολογία στην Ελλάδα. Άρχισε από τον Νεολιθικό και τον Μυκηναϊκό Πολιτισμό (1886 – 1893). Λίγο αργότερα πραγματοποίησε εκτεταμένες ανασκαφές σε συνοικισμούς και νεκροταφεία στις Κυκλάδες (στην Αμοργό, στην Πάρο και στην Αντίπαρο, στη Σίφνο και στη Σύρο) και ερευνά τον πολιτισμό που γεννήθηκε και αναπτύχθηκε στα κυκλαδίτικα νησιά την τρίτη χιλιετία. Αργότερα φρόντισε να ανιχνεύσει βαθιά το ιστορικό παρελθόν και σε άλλες περιοχές του Ελλαδικού χώρου. Πραγματοποίησε ανασκαφές στη Θεσσαλία με σημαντικά ευρήματα στο Δίμηνι και στο Σέσκλο. Η αρχαιολογική και η διδακτική δράση του Τσούντα ήταν σημαντικές.

ΚΥΚΛΑΔΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ 3η χιλιετία π.Χ.

(ΚΕΡΟΥ – ΣΥΡΟΥ)

Ο Κυκλαδικός πολιτισμός, στην Πρωτοκυκλαδική περίοδο, θωρακισμένος με τη ναυτική του ισχύ και παντοδυναμία στη θάλασσα, που του εξασφαλίζει οικονομική ευρωστία, ζει και αναπτύσσεται για χίλια διακόσια περίπου χρόνια, δημιουργώντας μια δική του πολιτιστική φυσιογνωμία, που εκφράζεται ομοιόμορφα στα νησιά των Κυκλάδων με χαρακτηριστικές όμως τοπικές διαφορές στο καθένα όπως φαίνεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα. Παρουσιάζεται μια ιδιαίτερη έκφραση στην τέχνη.

Ο Χρήστος Τσούντας ονόμασε τον “Κυκλαδικό Πολιτισμό” της 3ης χιλιετίας π.Χ. (Πολιτισμό Κέρου – Σύρου), γιατί σ' αυτά τα δύο νησιά ανεκάλυψε τα σπουδαιότερα σε τέχνη. Σ' αυτά τα νησιά η τέχνη είχε την μεγαλύτερη άνθησή της.

ΣΥΡΟΣ – ΧΑΛΑΝΔΡΙΑΝΗ

Χαρακτηριστικό δείγμα τυπικού, οργανωμένου, πλούσιου και πολυάνθρωπου κυκλαδικού συνοικισμού κοντά στη θάλασσα, με τεχνητή και φυσική οχύρωση, στην κορυφή του λόφου Καστρί, βρίσκεται στη Χαλανδριανή της Σύρου. Ο συνοικισμός αυτός ευημερούσε στην Πρωτοκυκλαδική περίοδο και ήταν από τους πιο σημαντικούς του νησιού και όλων των Κυκλάδων. Η ανασκαφή έγινε από τον Χρήστο Τσούντα (1890). Αν και ελάχιστα είναι τα υπολείμματα των σπιτιών που έχουν σωθεί, πιθανόν η έκταση του οικισμού να ήταν μεγαλύτερη, ο αριθμός όμως των κατοίκων πρέπει να ήταν μεγάλος, αν υπολογιστεί το πλήθος των τάφων του νεκροταφείου του. Ανέσκαψε 600 τάφους. Και τα πλούσια κτερίσματα* που βρέθηκαν μέσα στους τάφους, δίνουν την εικόνα της καλής οικονομικής κατάστασης των κατοίκων.

Ο Χρήστος Τσούντας έχει κάνει μια πλήρη περιγραφή της... “Ακρόπολης” όπως αποκάλεσε τον συνοικισμό και παράλληλα έγραψε ότι εκεί θα πρέπει να κατοικούσε το πιο ζωντανό κομμάτι του συνοικισμού, που είχε στα χέρια του τη βιοτεχνία και το εμπόριο. Ίσως υπήρχαν και εργαστήρια κεραμικής, μεταλλουργίας κ.α. Έχουν βρεθεί πλήθος από πήλινα πιθάρια με πλαστικές και χαραχτές διακοσμήσεις, όπως και άλλα αγγεία, δοχεία και ιδιαίτερα τα μοναδικά πήλινα “τηγανοειδή” σκεύη. Μοναδικής αξίας εύρημα είναι ένα εκπληκτικό αργυρό διάδημα από λεπτό έλασμα, μήκους σχεδόν μισού μέτρου, με διακόσμηση από ρόδακες κ.α. και βρέθηκε όχι σε τάφο, αλλά στην “ακρόπολη” στην Χαλανδριανή. Εντυπωσιακά είναι τα ειδώλια, αφιερώματα των Κυκλαδιτών στους νεκρούς τους. Οι αρχαιολόγοι θεωρούν ότι είναι η πολύτιμη προσφορά στην τέχνη.

Ο Χρήστος Τσούντας και πολλοί αρχαιολόγοι αργότερα εντυπωσιάστηκαν από τα υπέροχα μαρμάρινα ειδώλια που μετριούνται σε εκατοντάδες και κοσμούν τα μεγάλα Μουσεία του κόσμου.

Ο Χρήστος Τσούντας έφυγε από τη ζωή το 1934 και άφησε εποχή με τη σοφία, την δραστηριότητά του, το τεράστιο ανασκαφικό του έργο και τη σοφή και αποφασιστική για την επιστήμη συγγραφική του προσφορά.

 

Υ.Γ. *Κτερίσματα: οι νεκρικές προσφορές στην αρχαιότητα.

Κτερίζω: ενταφιάζω τιμητικά.

Ετικέτες: 

Διαβάστε ακόμα