Ρήγας Βελεστινλής - Φεραίος (1757 - 1798)

Για τον Ρήγα έχουν γραφτεί πολλά. Είναι τα λίγα πρόσωπα της νεώτερης ιστορίας μας για τον οποίον έχουν διατυπωθεί τόσες πολλές απόψεις, οι οποίες όμως αν και γράφτηκαν από διαφορετικές εποχές, όλα τα κείμενα εξυμνούν την προσωπικότητα του. Πολλοί μελετητές και ιστορικοί ερεύνησαν και κατέγραψαν σε πολλές εργασίες τη ζωή, τις δραστηριότητές του, τα έργα του. Η κοινωνική και πολιτική του δράση και όλες οι δραστηριότητές του, έχουν γίνει, μετά τον θάνατό του, αντικείμενο σχολιασμού και ιδιαίτερα σεβασμού!

Βελεστίνο 1757

Ο Ρήγας γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο και έτσι κρατήθηκε και το επώνυμο Βελεστινλής. Με το όνομα Φεραίος συνήθιζαν να τον αποκαλούν οι σύγχρονοι γνωστοί και φίλοι του. Πήραν αυτό το όνομα από την αρχαία πόλη Φεραί που ήταν δίπλα στο Βελεστίνο. Το πραγματικό του όνομα, βέβαια, δεν ήταν ούτε Βελεστινλής ούτε Φεραίος, ήταν Αντώνιος Κυριαζής. Υπέγραφε πάντα ως Ρήγας Βελεστινλής ή Θεσσαλός. Το Φεραίος δεν το χρησιμοποίησε ποτέ ο ίδιος.

Τα πρώτα του σχολικά χρόνια τα πέρασε στη Ζαγορά και στα Αμπελάκια και ίσως ως δάσκαλος αργότερα δίδαξε σε σχολεία της περιοχής και όπως λένε τα γραπτά και στο Πήλιο. Υπάρχουν γραπτά που αναφέρουν ότι ήταν ένας πολύ καλός δάσκαλος με γνώσεις και μετέδιδε με άριστο τρόπο στα παιδιά την αρχαία ιστορία της χώρας μας, που την γνώριζε άριστα!

Δεν είναι γνωστό το πότε ακριβώς έφυγε από τη Θεσσαλία. Επειδή είχε άριστες γνώσεις και σωστή εμπειρία, του πρόσφεραν μια άριστη θέση στην Κωνσταντινούπολη αρχικά και να διδάσκει νέους και να ασχολείται με το εμπόριο. Στο Φανάρι γνώρισε και έμεινε κοντά στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, παππού του γνωστού Υψηλάντη που δραστηριοποιήθηκε το 1821.

Το 1786 βρίσκεται σε άλλη περιοχή, στη Βλαχία, γραμματικός του ηγεμόνα Νικολάου Μαυρογένη. Εκεί στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες αρχίζουν οι απλοί άνθρωποι και οι αρχηγοί να θέλουν να φροντίσουν με κάθε τρόπο τη διάλυση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, τουλάχιστον να φύγουν οι Οθωμανοί από τα Ευρωπαϊκά Κράτη.

Το 1788 οι σύμμαχοι, τότε, Αυστριακοί και Ρώσοι κατόρθωσαν να καταλάβουν το Βουκουρέστι και λίγο λίγο να απελευθερώνονται οι πρώτες νότιες Ευρωπαϊκές χώρες που είχαν κατακτηθεί από τους Οθωμανούς. Ο Ρήγας, όπως του ζήτησε ο Βαρόνος Κιρλιάνος, ανέλαβε γραμματικός του, λόγω της μόρφωσής του και εγκαταστάθηκε κοντά του στη Βιέννη, την αυστριακή πρωτεύουσα.

Εκεί του δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθεί με γραπτά κείμενα τα οποία αργότερα τύπωσε και έγιναν αποδεκτά τα πρώτα του βιβλία. Τα κείμενά του βοηθήθηκαν από την άριστη συμμετοχή των μορφωμένων ανθρώπων που συμμετείχαν στον διαφωτισμό στο Βουκουρέστι. Εκεί έγραψε τα πρώτα του βιβλία.

Η Γαλλική επανάσταση συγκλόνισε τον πατριωτισμό του και από τότε όνειρο και προορισμός της ζωής του έγινε πια η απελευθέρωση της πατρίδας του, της Ελλάδας. Για τον σκοπό αυτό δούλεψε σκληρά, φροντίζοντας και για την προετοιμασία της εθνικής εξέγερσης και για την πνευματική διαμόρφωση των σκλάβων Ελλήνων, ώστε όσοι δεν είχαν γνωρίσει έως τότε τον πολιτισμό και την ποιότητα της χώρας μας (πριν από την κατάκτηση των Τούρκων), να γνωρίζουν την ιστορία και την δραστηριότητα της Ελλάδας πριν κατακτηθεί.

Για τον σκοπό αυτό δούλεψε σκληρά. Με τα βιβλία του θέλησε να προσφέρει την πνευματική διαφώτιση των σκλάβων πατριωτών του. Τα έντυπα ήταν πολλά και τα έστειλε στην Τεργέστη στον φίλο Αντώνιο Νιώτη ώστε σιγά σιγά να διοχετεύονταν στην Ελλάδα και όπως σχεδίαζε να γίνει οργανωτής της Επανάστασης της χώρας, ώστε οι Έλληνες να ζήσουν και να απολαύσουν την ελευθερία τους.

Όπως γράφει ο συγγραφέας Θ. Ροδάνθης σχολιάζοντας τα κείμενα του Ρήγα: “... ο σπόρος του Ρήγα είχε πέσει σε καλό έδαφος, και είχε πλέον αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Ο Θούριος που έγραψε ήταν κοινό κτήμα και άκουσμα στα αυτιά των υπόδουλων Ελλήνων...” Τα λόγια του είχαν γίνει σύνθημα. Τόση μεγάλη απήχηση είχαν στον λαό, ώστε σιγά – σιγά ο Θούριος άρχισε να γίνεται γνωστός στον κόσμο.

ΘΟΥΡΙΟΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΙΣΟΤΗΣ

ΜΙΑ ΠΡΟΣΤΑΓΗ ΜΕΓΑΛΗ

“Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά

Μονάχοι σα λιοντάρια σταις ράχες στα βουνά;

Σπηλαίς να κατοικούμεν να βλέπωμεν κλαδιά

Να φεύγωμ' απ' τον Κόσμο, για την πικρή σκλαβιά;...”

Έγραψε πολλά και διάφορα άλλα έργα με σκοπό να διαφωτίσει το Γένος των Ελλήνων....

Ο Θάνατος

Μόλις έφθασε στην Τεργέστη τον Δεκέμβριο του 1797 συνελήφθη από αστυνομικούς μαζί με 10 συνεργάτες του, παραδόθηκε στους Τούρκους στρατιώτες και μετά από φυλακισμούς και βασανιστήρια.... στις 24 Ιουλίου 1798 οι Τούρκοι τον στραγγαλίζουν και πέταξαν το πτώμα του στο Δούναβη. Το ίδιο έγινε και στους άλλους συντρόφους του.

Έχουν περάσει 260 χρόνια από τον θάνατο του Ρήγα. Στόχος και σκοπός του ήταν η απελευθέρωση της Ελλάδας, της χώρας που θαύμαζε και αγαπούσε.