Η πρώτη γνωριμία με την Ελληνική Σημαία.

Συνεχίζουμε σήμερα την περιγραφή του Έλληνα που γεννήθηκε στο Τσεσμέ, στο χωριό “Αγία Παρασκευή”, εκεί στις ανατολικές ακτές της Τουρκίας, ακριβώς απέναντι από το νησί της Χίου. Αυτός ο μικρός μαθητής, όπως και οι συμμαθητές του δεν είχαν γνωρίσει, δεν είχαν δει την Ελληνική σημαία. Ο δάσκαλός τους ο Ιωάννης Υψηλάντης πήρε την απόφαση και φρόντισε να γνωρίσουν οι μαθητές του (ελληνικής καταγωγής) την ελληνική σημαία, αλλά και την ιστορία της Ελλάδας που δεν την είχαν γνωρίσει. Και ο μικρός μαθητής, όταν μεγάλωσε, συνεχίζει: “Κάθε μέρα, άμα τελείωνε το τακτικό μάθημα, ο δάσκαλός ο Γιάννης μας μιλούσε για την Ελλάδα και για τους ήρωες του '21. Μια μέρα μας πήγε εκδρομή σε ένα ύψωμα του χωριού και από εκεί δείχνοντάς μας το Βορεινό κάβο της Χίου μας είπε: Να εκεί από πίσω είναι τα Ψαρά. Από κει ξεκίνησε μια νύχτα ο Κανάρης, πέρασε από το Διαπόρι και ήλθε στο λιμάνι της Χίου κι έκαψε με το πυρπολικό του το τρικούβερτο καράβι του Καπετάν Πασσά.

Ε! Από τότε το ύψωμα εκείνο του χωριού μας ήταν ο πιο αγαπημένος μας περίπατος. Τον κάναμε τακτικά και αγναντεύαμε από εκεί το πέλαγος περιμένοντας να ξαναβγούν από το Διαπόρι τα πυρπολικά και γυρίζαμε ύστερα τα βλέμματά μας προς το λιμάνι της Χίου, προσδοκώντας να ξαναστράψη ο δαυλός του Κανάρη.

Και εξακολουθούσαμε να ζωγραφίζουμε στις πλάκες μας καραβάκια και καΐκια μα τώρα πια στις σημαίες των δεν βάζαμε μισοφέγγαρα. Βάζαμε το σταυρό.

Και ως τόσο δεν είχαμε ακόμη δει Ελληνική Σημαία. Ένα πρωί καθώς έβγαινα από το σπίτι μου, που ήταν στην παραλία για να πάω στο σχολείο, είδα πως το λιμάνι ήταν πλημμυρισμένο από ένα ασυνήθιστο φως. Εκυριαρχούσε επάνω στα ήσυχα νερά του λιμανιού ένα μεγάλο φέγγος. Ένα μεγάλο τρεχαντήρι φουντάριζε εκείνη την ώρα στη μέση του λιμανιού και στο πρημνιό του κατάρτι είδα να κυματίζη χαδιάρικα μια σημαία με γαλανά χρώματα.

Δεν κρατήθηκα: Αυτή είναι! Η Ελληνική Σημαία!!! Φώναξα δυνατά και καρφώθηκα στη θέση μου κυττάζοντάς την με μια απέραντη στοργή, σαν νάβλεπα κάποιο πολυαγαπημένο μου πρόσωπο που γύριζε από μακρινό ταξίδι. Πόση ώρα στάθηκα εκεί καρφωμένος; Τα μάτια μου δεν μπορούσαν να ξεκολλήσουν από την ξενικιά μπρατσέρα που είχε στο κατάρτι του τη γαλανή σημαία. Και όταν για κάποια στιγμή γύρισα να ιδώ δίπλα μου, είδα ότι όλα τα παιδιά του σχολείου, με το δάσκαλο μαζί, ήταν εκεί και όλοι έβλεπαν την κυανόλευκο, βυθισμένοι σε μια βαθειά και θρησκευτική έκσταση.

Όσες φορές έφευγε για το ταξίδι του με το πλοίο ο πατέρας μου, πήγαινα μαζί με τη μητέρα μου ως την άκρη του λιμανιού κι εκεί στεκόμαστε και κουνούσαμε τα μαντήλια μας ίσαμε την ώρα που τα πανιά του πατρικού καϊκιού χανόντανε στο πέλαγος. Γυρίζαμε ύστερα στο σπίτι με σφιγμένη καρδιά και με ψυχή λυπημένη. Έτσι και τώρα, όταν ύστερα από δυο μέρες η ξενικιά μπρατσέρα (ήτανε από την Πάρο) σαλπάριζε για να φύγη, πήγαμε όλοι μαζί με το δάσκαλό μας ως την άκρη του λιμανιού, (το Μπουνταράκι, έτσι τη λέγαμε) και αποχαιρετήσαμε την Ελληνική Σημαία που μας έφευγε απ' εκεί παρά μόνον όταν τα πανιά της Παριανής μπρατσέρας χαθήκανε μέσα στο γαλανό πέλαγος. Γυρίσαμε λυπημένοι στο σχολειό. Λυπημένοι γιατί μας έφευγε η Σημαία μας και για να μην ξεχνούμε, για να μην ξεχνούμε τα χρώματά της, αγοράσαμε όλοι από έναν Εβραίο γυρολόγο πραγματευτή, άσπρες κόλλες και μπλε μολύβια και δωσ' του και ζωγραφίζαμε καράβια με Ελληνικές Σημαίες. Και κάθε φορά μεγαλώναμε τις σημαίες, ώσπου κατάντησε να 'ναι πιο μεγάλες από τα καράβια.

Και όσο πιο πολύ μεγαλώναμε τις σημαίες των καραβιών μας τόσο πιο πολύ μεγάλωνε μέσα στην ψυχή μας ο πόθος να μεγαλώσουμε μια ώρα αρχύτερα να μπούμε στα καΐκια των πατεράδων μας, να ταξιδέψουμε και περνώντας το μεγάλο κανάλι να φουντάρουμε σε λιμάνι Ελληνικό να ξαναϊδούμε την σημαία με τα γαλανά χρώματα και να πατήσουμε το άγιο χώμα της Ελλάδας. Της Ελλάδας μας....

Αυτή είναι η ιστορία της πρώτης γνωριμίας μου με την κυανόλευκον.” 25/03/1948

Τσεσμέ Gesme

Το ελληνικό όνομα αυτής της μικρής πόλης ήταν Κρήνη. Ο Τσεσμές, το Ιλντιρ, τα Βουρλά κ.α. μικρές πολιτειούλες ή χωριά είναι στη χερσόνησο της Ερυθραίας που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τη Χίο. Ο Τσεσμές ήταν μια έρημη μικρή πολιτειούλα και τώρα έγινε μαι τουριστική πόλη. Υπάρχει ακόμη στο λόφο το μεγάλο κάστρο που επιτηρεί ακόμη το λιμάνι απέναντι από τη Χίο. Υπάρχει ακόμη η παλιά πλατεία με τη μεγάλη εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους που κάποτε, στη δεκαετία του '60, είχε χρησιμοποιηθεί ως εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Τώρα έχουν αλλάξει κάπως τα πράγματα. Έγιναν αρκετές εργασίες ανακαίνισης και ο ναός χρησιμοποιείται ως αίθουσα εκθέσεων. Το βαθύ γαλάζιο των τοιχογραφιών παραμένει ακόμη ζωηρό. Οι εικόνες όμως δεν υπάρχουν. Ο Τσεσμές, η Κρήνη, όπως ονομαζόταν παλαιότερα, είχε 15.000 κατοίκους και υπήρχαν πολύ σπουδαία εκπαιδευτήρια. Υπήρχε η “Κρηναία Σχολή Αρρένων” και αντίστοιχη Θηλέων. Σήμερα είναι ένα τουριστικό χωριό.

Στη βόρεια πλευρά του Τσεσμέ, μόλις 3 χιλιόμετρα από το λιμάνι βρίσκεται το ψαροχώρι, της Αγίας Παρασκευής, που σήμερα έχει το όνομα Νταλιάν. Είναι το χωριό που, ως αναφέρει, γεννήθηκε ο μαθητής που έγραψε το κείμενο: “Όταν πρωτοείδα την σημαία μας”.

Αυτό το μικρό χωριό της Αγίας Παρασκευής υποδέχεται πολλούς παραθεριστές το καλοκαίρι. Κάποιοι έχουν φροντίσει να αναστηλωθεί ο μικρός ναός της Αγίας Παρασκευής. Όλες οι ακτές της μικρασιατικής γης αντικρίζουν το Αιγαίο.

Αφιέρωμα στον “Σύλλογο Μικρασιατών” Ερμούπολη – Σύρου.