Άγιος Νικόλαος. Ο προστάτης των ναυτικών.

Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε στα Πάταρα της Μικράς Ασίας το δεύτερο μισό του 3ου αιώνα. Καταγόταν από έγκριτη και πλούσια οικογένεια και έτυχε επιμελημένης μόρφωσης. Από νέος, ο Άγιος αφοσιώθηκε στα θεία και ταξίδεψε στα Ιεροσόλυμα για να προσκυνήσει τους άγιους τόπους και να γνωρίσει τα μεγάλα αναχωρητικά και μοναστικά κέντρα της Παλαιστίνης. Επιστρέφοντας στην πατρίδα του χειροτονήθηκε ιερέας και μετά διαδέχθηκε τον αποθανόντα επίσκοπο Μύρων και Λυκίας.

Από τη θέση του Επισκόπου ανέπτυξε πλούσια δράση ιδρύοντας νοσοκομεία και άλλα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Προικισμένος με υψηλό χριστιανικό φρόνημα, ακαταμάχητο θάρρος και ζωτικότητα, κατόρθωνε πάντα να εμψυχώνει τους χριστιανούς τους διωκόμενους από τους Ρωμαίους. Η προσφορά του στους ανθρώπους ήταν μεγάλη και σημαντική. Όπως έγραψε ο Άγιος Νεόφυτος ο Πρεσβύτερος, ο Άγιος Νικόλαος ήταν: “... ο συμπαραστάτης των θλιβομένων, η τροφός των πεινασμένων, ο στηλιτευτής των αλαζόνων, ο φίλος της σωφροσύνης, ο πατέρας των ορφανών, το φως των ευρισκομένων στο σκότος, το καταφύγιο των ενδεών ανθρώπων και η δόξα των Χριστιανών”.

Ο Άγιος Νικόλαος ήταν από τους 318 συνέδρους στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325, όπου καθορίστηκε το σύμβολο της Πίστης και η γνησιότητα των βιβλίων της Καινής Διαθήκης. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, είχε την ευκαιρία να δώσει δείγματα της φλογερής του πίστης αλλά και της πραότητάς του. Η εκκλησία μας τον χαρακτηρίζει, “Κανόνα πίστεως και εικόνα πραότητος.”

Ο Άγιος Νικόλαος έφυγε από τη ζωή στις 6 Δεκεμβρίου 330 μ.Χ. στα βαθιά γεράματα και θάφτηκε στα Μύρα, σε μνημείο – σαρκοφάγο, γύρω από το οποίο κατά τη συνήθεια της εποχής κτίστηκε ένα ναϊδριο, ένας μικρός ναός.

“Ο Αγιοθαλασσίτης”

Αγιοθαλασσίτη θέλησαν να τον αποκαλούν στην Λυκία στην παλιά πόλη της Μικράς Ασίας. Ήταν και είναι ο προστάτης Άγιος και οδηγός των ναυτικών στα μακρινά και γεμάτα κινδύνους ταξίδια. Η πίστη στη θαυματουργό δύναμη του Αγίου έκανε το όνομά του πολύ αγαπητό στο λαό και ιδιαίτερα στον κόσμο των ναυτικών. Οι εικόνες του είναι γεμάτες αφιερώματα από τα τάματα όσων ανθρώπων κινδύνευσαν από τις δυνατές φουρτούνες. Στα νησιά μας, αλλά και σε άλλα παραθαλάσσια μέρη της χώρας μας, σε γιαλούς, σε λιμάνια, ακόμη και σε κατσάβραχα ορθώνονται ναοί και ξωκλήσια αφιερωμένα στο όνομά του.

Δεν υπάρχει πλεούμενο, μικρό ή μεγάλο, που να μην υπάρχει η εικόνα του. Και βέβαια ο Άγιος των θαλασσών βρίσκεται πάντα στην πιο τιμητική θέση, στο θάλαμο του Κυβερνήτη του πλοίου, μα και στις καμπίνες των ναυτικών. Η εικόνα του είναι μέσα σε κάθε πλοίο. Στα παλιά χρόνια, έλεγε ένας καπετάνιος, πολλά καράβια είχαν στην πλώρη και στην πρύμη το όνομά του, και πάντα παρακαλούσαν τον Άγιο: “να γίνει ο Κυβερνήτης και ο προστάτης αυτού του πλοίου...”

Είναι τόσα πολλά τα γραπτά κείμενα που αναφέρονται στον κίνδυνο που πέρασαν πολλά καράβια από τα άγρια κύματα. Και σ' αυτές τις δύσκολες ώρες της τρικυμίας η παράκληση των θαλασσινών είναι αυθόρμητη στον αόρατο σωτήρα του πλοίου: Άγιε Νικόλα, βοήθα μας... Άγιε Νικόλα στο τιμόνι!” Και το παλιό νησιώτικο ποίημα πιστοποιεί την παράκληση των ναυτικών και την πίστη στον Άγιο: “Στην πλώρη κάθεται ο Χριστός, στη μέση η Παναγία και πίσω στο τιμόνι του κάθετ' ο Αη Νικόλας”.

Ανυπολόγιστα είναι τα θαύματά του για να μας διδάσκουν: “... την των πραγμάτων αλήθειαν”

Η Ελλάδα τιμά τα λείψανα του Αγίου

Μετά την συντριπτική ήττα των Βυζαντινών από τους Αγαρινούς το 1081 όπου έσφαζαν χριστιανούς και κατέστρεφαν τόπους και χωριά της Ιωνίας, όπως και τα Μύρα της Λυκίας, όπου εκεί βρισκόταν το Πάνσεπτο Λείψανο του θαυματουργού Αγίου Νικολάου, με πρόταση των “εμπόρων” και ναυτικών απεφασίσθει να πραγματοποιήσουν την ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου στο Μπάρι της Ιταλίας.

Κατά τα γραπτά κείμενα, οι άνθρωποι που χρησιμοποίησαν το πλοίο για να μεταφέρουν το σκήνωμα του Αγίου, μεταμφιέστηκαν σε εμπόρους για να ξεφύγουν από τους εχθρούς των Χριστιανών. Τα λείψανα φιλοξενήθηκαν στον ναό του Τιμίου Προδρόμου και μετά λίγα χρόνια μετακομίσθηκαν στον καινούργιο ναό του Αγίου Νικολάου. Το 1901 καθιερώθηκε επίσημα προστάτης Άγιος του Πολεμικού Ναυτικού και γιορτάζεται στις 6 Δεκεμβρίου με επίσημη μεγαλοπρέπεια και ιδιαίτερα στα νησιά που ζητούν οι ναυτικοί την προστασία του.

Η Σύρος τιμά τον Άγιο κάθε χρόνο και με λειτουργία στον Ναό του και τα σημαιοστολισμένα πλοία σφυρίζουν τιμώντας τη μνήμη του. Οι εκκλησίες, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά παντού στον κόσμο, είναι γεμάτες αφιερώματα και αναθήματα από τους πιστούς Χριστιανούς.

Πάντα θυμόμαστε ότι εμείς οι Έλληνες, ιδιαίτερα οι νησιώτες δεν ξεχνάμε τη ναυτική μας παράδοση και τον Άγιο που προστατεύει τους ναυτικούς. Για την θαλασσοκράτειρα Ελλάδα, αλλά και για την Ιταλία και τις χριστιανικές μεσογειακές χώρες, ο Άγιος Νικόλαος ως προστάτης των θαλασσινών, είναι ένας από τους πλέον τιμημένους Αγίους.

Ιδιαίτερα υπερήφανοι πρέπει να είμαστε εμείς οι κάτοικοι του νησιού μας όταν οι πρόγονοί μας, με τις δικές τους προσφορές χρημάτων (και όχι μόνον) και με την έγκριση του τότε Βασιλέα Όθωνα, στα μέσα του 19ου αιώνα είχε ανεγερθεί ο υπέρλαμπρος ναός του Αγίου Νικολάου.

Στις 2 Απριλίου 1853 η εφημερίδα “Ένωσις” γράφει ότι ο υπό ανέγερση ναός... “φέρει τα πρωτεία όλων των εν Ελλάδι ναών, υπερτερών μάλιστα και της εν Αθήναις Μητροπόλεως.”

Εύχομαι ολόψυχα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ με Υγεία σε όλους όσους γιόρταζαν την ημέρα του Αγίου Νικολάου.