Πορτρέτα και συνθέσεις της Δήμητρας Νατσκούλη που πατούν στην πλούσια Βυζαντινή Παράδοση και εμπνέονται από ψυχικές καταστάσεις

«Η βυζαντινή ζωγραφική δεν είναι μόνο λατρευτική»

Από την Αγιογραφία έως τη Σύγχρονη Βυζαντινή Ζωγραφική «ταξιδεύει» τους επισκέπτες της Άνω Σύρου η έκθεση ζωγραφικής της Δήμητρας Νατσκούλη με τίτλο "Το Καραβάνι των Μεθυσμένων Προσευχών».

Η δημιουργός, πατώντας στην πλούσια Βυζαντινή παράδοση, ζωγραφίζει πορτραίτα και συνθέσεις, που εμπνέονται από ψυχικές καταστάσεις. Τα έργα που παρουσιάζει στην Αίθουσα Πρώην ΔΗΚΕΔΑΣ Άνω Σύρου έως 20 Αυγούστου, αποπνέουν ειρήνη, γαλήνη και ηρεμία και δείχνουν προς μια διάσταση απλά απαλή, άχρονα άσπιλη.

Η Σύγχρονη Βυζαντινή Ζωγραφική είναι ένα ζωγραφικό σύστημα που διέπεται από την αναφορικότητα στον θεατή. Για αυτό επιλέγεται εδώ, σαν το κατάλληλο εργαλείο, για να εξυπηρετήσει την επικοινωνία του ιερού που είναι αιώνια παρόν ή του παρόντος που είναι αιώνια ιερό. Αυτή η διάσταση βρίσκεται μέσα στον θεατή. Τα έργα είναι απλώς εκεί για να το καθρεφτίσουν.

Η έκθεση λειτουργεί καθημερινά (11:00 – 13:00 & 19:00 – 23:00).

"Ζωγραφίζω μέσα από την καρδιά μου"

«Επέλεξα 27 έργα, εκ των οποίων το 1/3 είναι απαρχή της δουλειάς μου, κλασικές εικόνες, κάποια αντίγραφα πολύ γνωστά και μετά συνέχισα σε μια πιο προσωπική γραφή. Ελεύθερη θεματογραφία, καθώς πάντα ζωγραφίζω μέσα από την καρδιά μου» δηλώνει στην «Κοινή Γνώμη» η κ. Νατσκούλη, εξηγώντας ότι, ούτως ή άλλως, το χέρι είναι προέκταση της καρδιάς.

Ωστόσο, διευκρινίζει ότι, η τεχνική που χρησιμοποιεί βασίζεται στην παραδοσιακή βυζαντινή. «Ο τρόπος που θα χειριστώ το φως και τη σκιά, τους άξονες, την προοπτική στηρίζεται σε αυτήν. Τα υλικά μου είναι τέμπερες και φύλλα χρυσού. Τα ξύλα τα επεξεργάζομαι όπως οι παλιοί μάστορες. Έτσι κρατάω το παλιό στοιχείο και του δίνω μια σύγχρονη πνοή».

"Το Καραβάνι των Μεθυσμένων Προσευχών» αποτελεί μία τριλογία εκθέσεων που ξεκίνησε από τη Δημοτική Πινακοθήκη Λαμίας, συνέχισε στο Αιγαίο και συγκεκριμένα στις Σπέτσες και κατέληξε στη Σύρο, στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.

«Η αγιογραφία απαιτεί πειθαρχία και υπομονή»

Η αγάπη της ζωγράφου για την αγιογραφία ξεκίνησε σαν ένα ανέκδοτο. «Τα περισσότερα σοβαρά πράγματα στη ζωή μου που με έχουν ακολουθήσει έως τώρα, ξεκίνησαν σαν αστείο. Έτσι, δουλεύοντας με τον εαυτό μου, γιατί αυτή είναι η προτεραιότητά μου, θέλω να έχω περισσότερη πειθαρχία. Σκεπτόμενη τι μπορώ να κάνω, αφιερώθηκα σε αυτή την τέχνη, που ήξερα ότι θέλει πολλή πειθαρχία και υπομονή. Μετά πάλι συνέπεσαν πολλές συγκυρίες που με κράτησαν, με έφεραν στους σωστούς δασκάλους και με οδήγησαν εδώ».

«Δεν ξέρω αν σπάω κάποια όρια»

Τα «πρέπει» και τα «μη» στην τέχνη έβαλαν ποτέ φρένο στην έμπνευσή της; Τη φόβισαν; Την εμπόδισαν; Η ίδια υπογραμμίζει, πως υπήρξε ένα κομβικό σημείο στη δουλειά της, που της γεννούσε άγχος. «Η παράδοση προσεγγίζεται σαν ένα «ταμπού» το οποίο δεν πρέπει να πειράξεις, ή πρέπει να είσαι πάρα πολύ προσεκτικός και σοβαρός όταν δουλεύεις με αυτήν. Ειδικά στη βυζαντινή ζωγραφική, που οι ρίζες της βαστούν από την αρχαία Ελλάδα και βλέπεις ότι υπάρχει μια πιστότητα στον τρόπο με τον οποίο αποδίδονται οι εικόνες. Το ξεπέρασα αυτό το εμπόδιο, όταν επέλεξα να είμαι πιο συνειδητή και πιο υπεύθυνη στο να ακολουθώ τη δίψα της καρδιάς μου. Στο να αποτυπώνω τις ψυχικές καταστάσεις, έτσι όπως μου επιβάλλει η συνείδησή μου. Δεν ξέρω αν σπάω κάποια όρια, θα ήθελα όμως η βυζαντινή ζωγραφική να πάρει τις διαστάσεις της και να διευρυνθεί πέρα από το λατρευτικό, το εκκλησιαστικό κομμάτι της. Γιατί είναι παρεξηγημένη η βυζαντινή ζωγραφική. Δεν είναι μόνο λατρευτική».

Ψυχικές καταστάσεις που «αγιοποιούνται»

Χρησιμοποιώντας απαλά χρώματα, πράα βλέμματα και πολλές φορές παιδικές φιγούρες, αποδίδονται τη γλυκύτητα της αθωότητας, η δημιουργός επιδιώκει με τα έργα της να γαληνέψει το μυαλό και την ψυχή εκείνων που θα κοιτάξουν μέσα τους. Δε διστάζει μάλιστα να καταπιαστεί με κάποιες ψυχικές, εσωτερικές καταστάσεις, αποδίδοντάς τες εξαγνισμένες, όπως ο «Άγιος Φόβος». «Κρύβουμε τους φόβους μας κάτω από το χαλί. Κι όταν κοιτάξεις τον φόβο στα μάτια, βλέπεις ένα παιδάκι φοβισμένο. Δηλαδή αποταυτίζεσαι από αυτόν και τότε μπορείς να τον συγχωρέσεις, να τον αγκαλιάσεις και να τον βοηθήσεις να εξαφανιστεί», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Στην έκθεση μπορεί επίσης να δει κανείς τον «Άγιο Εφήμερο», έναν άνθρωπο που έχει συνειδητοποιήσει πόσο εφήμερη είναι η ζωή του και φιλοσοφεί τον θάνατο, καθώς και τον «Άγιο Ανδρόγυνο», μία ακόμη παραβολή του εσωτερικού κόσμου μας. «Ο Πλάτωνας έχει μιλήσει για το ανδρόγυνο», σημειώνει η κ. Νατσκούλη.