Του Γιώργου Ξανθάκη

Σινεπιλογές

  • Δευτέρα, 23 Απριλίου, 2018 - 06:25

«Τίτλοι τέλους» για δύο μεγάλους auteurs : Βιτόριο Ταβιάνι και  Μίλος Φόρμαν

Στις 13 Απριλίου 2018 το παγκόσμιο σινεμά απώλεσε 2 κορυφαίους δημιουργούς του τον Ιταλό Βιτόριο Ταβιάνι και τον Τσέχο Μίλος Φόρμαν. Δυο σκηνοθέτες με εντελώς διαφορετικό στυλ αλλά με εξίσου σημαντική συμβολή στην ιστορία του σινεμά στην εύφορη γι’ αυτούς περίοδο των δεκαετιών  ‘70 και ‘80.

Βιτόριο Ταβιάνι (1929-2018)

Στα 88 του χρόνια πέθανε στη Ρώμη ο κορυφαίος Ιταλός σκηνοθέτης Βιτόριο Ταβιάνι, που μαζί με τον αδερφό του Πάολο, γύρισαν μερικά από τα μεγάλα αριστουργήματα του σύγχρονου ιταλικού κινηματογράφου: «Οι ανατρεπτικοί»( 1967), «Στο ζώδιο του Σκορπιού» (1969), «Ο Σαν Μικέλε είχε ένα κόκορα» (1972), «Αλοζανφάν» (1974), «Πατέρας αφέντης» (1977), «Το λιβάδι» (1979), «Η νύχτα του Σαν Λορένζο» (1982), «Χάος» (1984), «Καλημέρα, Βαβυλωνία» (1987), «Ο ήλιος ακόμη και τη νύχτα» (1990), «Φιορίλε» (1993), «Εκλεκτικές συγγένειες» (1996),«Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει» (2012) .

Το έργα τους αποτελούν μια σειρά από λυρικές, συγκινητικές και μεγαλειώδεις οπτικές συμφωνίες που σχολιάζουν πολυδιάστατα το τέλος μιας εποχής, των προσδοκιών και των κατακτήσεών της, κατά κανόνα μέσα από ένα μαρξιστικό φίλτρο.

Επιλεκτική φιλμογραφία

• Αλονζανφάν (1974)

Μια από τις σημαντικότερες πολιτικές ταινίες, με κεντρικό ήρωα έναν συναισθηματικό αλλά δειλό αριστοκράτη που ενώνεται με μια ομάδα ριζοσπαστών σε μια αποστολή με στόχο την επανάσταση.  Μια ταινία γύρω από την ουτοπία και το όραμα. Η υπέροχη μουσική είναι του Ενιο Μορικόνε,ενώ εξαιρετική είναι η ερμηνεία του Μαρτσέλο Μαστρογιάνι.

• Πατέρας Αφέντης (1977)

Η συγκλονιστική  ιστορία ενηλικίωσης ενός χωριατόπαιδου από τη Σαρδηνία, που κατάφερε ν’ αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τη σκληρότητα, τη βαρβαρότητα, τη μιζέρια και την οπισθοδρομικότητα του πατέρα του και της κοινωνίας στην οποία μεγάλωσε, και να γίνει διακεκριμένος επιστήμονας . Σκληρή και τραχιά ταινία που υμνεί το ακατάβλητο ψυχικό σθένος και την ακατανίκητη δύναμη της γνώσης.

• Η Νύχτα του Σαν Λορέντζο (1982)

Η υποκειμενική μνήμη μπλέκεται με τη συλλογική, σε μια αφήγηση με τη μορφή λαϊκού παραμυθιού, όπου η πολιτική, η ιστορία, η φαντασία και η πραγματικότητα, μπλέκονται μεταξύ τους και η ταινία, «ζυμωμένη» με τον λυρισμό, την ποίηση και το βαθύτατο ουμανισμό των Ταβιάνι, αλλά και τις θαυμάσιες μελωδίες του Νικόλα Πιοβάνι, κυριολεκτικά «απογειώνεται».

• Χάος (1984)

Το απαράμιλλο αριστούργημα των Ταβιάνι είναι μια σπονδυλωτή ταινία που βασίζεται σε ιστορίες του Πιραντέλο, μια τοιχογραφία της  Σικελίας των αρχών του 20ού αιώνα που απεικονίζει τη ήθη, την πολιτική και την τέχνη μέσα σε ένα ζωογόνο και αισιόδοξο κλίμα ,πλημμυρισμένη από την θεσπέσια μουσική του Νικόλα Πιοβάνι.

• O Καίσαρας Πρέπει να Πεθάνει (2012)

Η κάμερα των Ταβιάνι, εισχωρεί στη φυλακή υψίστης ασφαλείας  Ρεμπίμπια, στα προάστια της Ρώμης, και καταγράφει τις οντισιόν, τις συζητήσεις και τη διανομή των ρόλων, τις προετοιμασίες, την καθημερινότητα των φυλακισμένων, τις προσωπικές τους εξομολογήσεις στο φακό και εντέλει το ανέβασμα του θεατρικού έργου Ιούλιος Καίσαρας, του Γουίλιαμ Σαίξπηρ με πρωταγωνιστές πραγματικούς κρατουμένους των φυλακών.

Mίλος Φόρμαν (1932-2018)

Όταν ο Mίλος Φόρμαν, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 86 ετών, ταξίδεψε στην Πράγα για γυρίσει την ταινία “Amadeus” το 1984, ήταν η πρώτη φορά που επέστρέφε στην πατρίδα του μετά από  16 χρόνια. Είχε εγκαταλείψει την Τσεχοσλοβακία το 1968 λίγο πριν οι Σοβιετικοί καταπνίξουν την «Άνοιξη της Πράγας» . Ο κριτικός Peter Bradshaw τον περιγράφει : «Η θεϊκή έμπνευση της τρέλας -η ασάφεια, η δημιουργικότητα, η υψηλή λογική και η κάλυψη και νομιμότητα που δίνει για διαμαρτυρίες ενάντια στην καταπίεση και τον εκφοβισμό όλων των ειδών-, αυτές είναι οι ιδέες που ενεργοποίησαν τον Μίλος Φόρμαν και το αξιοσημείωτο έργο του».

Επιλεκτική φιλμογραφία

• «Οι έρωτες μιας ξανθιάς» (1965)

Με αφορμή το πρώτο ερωτικό σκίρτημα της «Ξανθιάς» και χρησιμοποιώντας διακριτική σάτιρα. χαμηλούς τόνους, απαλές συγκρούσεις, περιγράφει (σαν καρικατούρες) τους εκπροσώπους  της κομμουνιστικής Τσεχοσλοβακίας, σε μια επαρχιακή περιοχή. Η απεικόνιση του ερωτευμένου βλέμματος  της «Ξανθιάς», όταν κοιτάζει τον νεαρό πιανίστα  είναι μνημειώδης.

• «Φωτιά… πυροσβέστες» (1967)

Ντελιριακή σάτιρα της ανθρώπινης ανικανότητας θεωρήθηκε στην εποχή της συγκαλυμμένη επίθεση ενάντια στην κυβέρνηση της Τσεχοσλοβακίας, κάτι που οδήγησε το κομμουνιστικό καθεστώς στην απαγόρευση της προβολής της στη χώρα.

«H Φωλιά του Κούκου» (1975)

Tαινία με έντονο ανθρωπιστικό στοιχείο, μια ταινία - καταγγελία για τα ιδρύματα και την καταστολή του ψυχιατρικού συστήματος αλλά και μια αλληγορία γύρω από το επαναστατικό πνεύμα του '70. Η ταινία απέσπασε συνολικά πέντε Οσκαρ.

• «Amadeus»(1984)

Η μουσική ιδιοφυία του Μότσαρτ αποθεώνεται , χωρίς να αποκρύπτονται οι σκοτεινές πτυχές της προσωπικότητας του, η αλλοπρόσαλλη πληθωρικότητά του, ο καμποτινισμός, τα καπρίτσια του. Το «Αμαντέους» σφύζει από ζωντάνια, συναρπάζει με τη θυελλώδη μουσική, θαμπώνει με την παραμυθένια Πράγα και τα εκπληκτικά κοστούμια.

• «Υπόθεση Λάρι Φλιντ»(1996)

Ο βίος και η πολιτεία του εκδότη περιοδικών πορνό Λάρι Φλιντ, που συνεχώς συρόταν στα δικαστήρια εξαιτίας της προκλητικότητας των περιοδικών του. Η ταινία παρουσιάζει με σατιρικό τρόπο τις πτυχές της σύγχρονης Αμερικής, την ερωτική απελευθέρωση του '70, τη μάχη με το πουριτανικό και δικαστικό κατεστημένο, την Αμερική της υποτιθέμενης ελευθερίας της έκφρασης και των ελεύθερων σκοπευτών.

 

Ετικέτες: 

Διαβάστε ακόμα