Να μηδενίζουμε τον χρόνο

Πόσες θεωρίες, πόσες διαφορετικές φιλοσοφικές προσεγγίσεις και πόσες ιδιαίτερες θέσεις κι απόψεις έχουν εκφραστεί για την έννοια “χρόνος”, για τη φύση του χρόνου, για το αν αυτός υπάρχει, υπήρξε ή θα υπάρχει στο εξής και για πάντα, καθώς επίσης για το αν περιλαμβάνει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ή εν τέλει είναι μία ολοκληρωτικά αφηρημένη έννοια που όμως σε πρακτικό επίπεδο – μετρήσιμος -, βοηθά τους ανθρώπους να επικοινωνούν, να συνυπάρχουν και να συνεννοούνται στην καθημερινότητά τους.

Παρομοίως, έχουν εκφραστεί προβληματισμοί, θέσεις και κρίσεις σχετικά την ύπαρξη του ανθρώπου και τη λειτουργία του “μέσα” στον χρόνο, ενώ έχουν διατυπωθεί πολλές γνώμες σχετικά με το αν ο άνθρωπος και κυρίως η ύπαρξή του, γίνεται ή όχι, αντιληπτή, μόνον μέσα σε αυτόν.

Αδυσώπητος ο χρόνος κατά κοινή ομολογία των σημερινών απλών ανθρώπων που παλεύουν μέσα στη “δίνη” του, δεν δείχνει έλεος, διακρίνεται για την ορμητική ροή του, προκαλεί φόβο, ανησυχία, πρωτόγνωρες σκέψεις για το άγνωστο που θα παρουσιαστεί μπροστά μας από το “αύριο” και συχνά καθηλώνει τους ανθρώπους, εξαιτίας της μανίας του να κυλά ασταμάτητα, ανεπηρέαστος από κάθε εμπόδιο!

Ο χρόνος, ένας μικρός Θεός θα μπορούσε να σχολιάσει κάποιος, ανίκητος, σκληρός που ενίοτε μας παρουσιάζεται με μορφή σουρεαλιστική και μας θέτει προ των ευθυνών μας προκειμένου να ερμηνεύσουμε γεγονότα, καταστάσεις, συμπεριφορές κι εξελίξεις που δια γυμνού οφθαλμού και χωρίς εσωτερική σύσκεψη, παραμένουν ανεξήγητα ίσως και παντελώς ακατανόητα!

Φιλόσοφοι, στοχαστές, ποιητές, νομπελίστες συγγραφείς ακόμη και κορυφαίοι ζωγράφοι αποτύπωσαν με τον δικό τους ξεχωριστό και ιδιαίτερο τρόπο την αγωνία του ανθρώπου για τον χρόνο, για τη συνεχή ροή του, για την προσπάθεια των θνητών να τον “κυνηγήσουν” και ει δυνατόν να τον κατακτήσουν!

Κατακτάται όμως κάτι άπιαστο, κάτι που δεν διαθέτει μορφή, πρόσωπο, παρουσία και σώμα; Αποκτιέται από τον άνθρωπο μία έννοια; Φυλακίζεται; Είναι ορθό να θέλουμε να ελέγξουμε και να φυλακίσουμε τον χρόνο; Ή πιο σωστά, έχουμε χρέος να σκεφθούμε πως εμείς, ως έλλογα όντα θα τοποθετηθούμε δημιουργικά “απέναντί” του;

Ένα ακόμη βροχερό μεσημέρι, με τα δάχτυλα καρφωμένα στα πλήκτρα του υπολογιστή σε μία προσπάθεια να μετουσιώσω σκέψεις, αλλά και τη διάθεση αισιοδοξίας που κατάφερα να διατηρήσω τις ημέρες αυτών των Χριστουγέννων σε απλά λόγια, σε λίγες γραμμές που αναμένεται να τυπωθούν σε κάποιες ώρες από τώρα, λίγα 24ωρα προτού συμπληρωθεί ένα ακόμη έτος στη ζωή όλων μας. Ένα έτος που το ορίζουμε στον άξονα εκείνου του χρόνου, που επιχειρούμε να κατανοήσουμε, να ερμηνεύσουμε, να μεταφράσουμε! Ένα έτος που ολοκληρώνεται και θα αποτελέσει μία ενότητα στο κεφάλαιο του παρελθόντος μας, εκείνου που καταφέραμε να ζήσουμε ουσιαστικά, αξιοποιώντας την κάθε στιγμή του ή εκείνου του έτους που απλώς επιβιώσαμε άνοστα, έχοντας αφήσει ανεκμετάλλευτες πολλές στιγμές και μεγάλα χρονικά διαστήματα;

Κάθε φορά, πριν την εκπνοή του έτους, παρόμοιες σκέψεις και προβληματισμοί για τη ροή του χρόνου γεννιούνται όχι μόνο αβίαστα, μα κατακλυσμιαία όπως – κατά την δική μου εκτίμηση – είναι και η φύση του!

Κάθε τέλος του έτους, έρχεται το ίδιο ερώτημα στο νου, τουλάχιστον αναφορικά με τον μετρήσιμο χρόνο και όχι τον αόριστο: Οικοδομήσαμε και ως εκ τούτου, αποταμιεύσαμε κάτι σε αυτό το διάστημα των δώδεκα μηνών που αποτέλεσε κάποτε το παρόν μας και πλέον υπάρχει ως κοντινό και πρόσφατο παρελθόν μας;

Η απάντηση του καθενός από εμάς, ξεχωριστή, μοναδική και αυστηρά προσωπική! Η ευχή ωστόσο για το νέο έτος προς όλους, εγκάρδια, ζεστή, ουσιαστική και διάπλατα “ανοικτή”. Να καταφέρουμε να φτάσουμε εκεί που δεν έχουμε πλησιάσει μέχρι σήμερα, μηδενίζοντας το σκληρό πρόσωπο του χρόνου και γεμίζοντάς τον ασφυκτικά από συναισθήματα, πράξεις και προσφορά!

Ενόψει της έναρξης του νέου έτους λοιπόν, είθε να κατανοήσουμε όλοι την ουσία αυτού που υποστήριξε ο Βρετανός φιλόσοφος, Bertrand Russell: “Το να είσαι ικανός να γεμίσεις τον ελεύθερο χρόνο σου ευφυώς είναι το τελευταίο προϊόν του πολιτισμού και, προς το παρόν, ελάχιστοι άνθρωποι έχουν φτάσει σε αυτό το επίπεδο”.

Ας ξεκινήσουμε όλοι την προσπάθεια προς κατάκτηση αυτής της θέσης!

Καλή χρονιά σε όλους!