Έφυγε από τη ζωή ο διακεκριμένος Συριανός των γραμμάτων και των επιστημών.

Τυχερή η Σύρα, προνομιούχος όπως κάθε τόπος που διαθέτει οξύνοα πνευματικά μεγέθη που διατηρούν ζωντανές τις μνήμες του γενέθλιου τόπου. Στη φωτισμένη πορεία ανήκει και ο αειθαλής Ευάγγελος Ν. Ρούσσος, φιλόλογος και ο σπουδαιότερος φιλόσοφος της χώρας μας…» είπε κάποτε ο Συριανός ποιητής Μάνος Ελευθερίου.

Αυτό το αφιέρωμα της εφημερίδας μας στη μνήμη του Ευάγγελου Ρούσσου είναι επιθυμία πολλών φίλων και θαυμαστών του έργου ου, που επί τόσα χρόνια εργάστηκε και πρόσφερε στην «πνευματική αγορά» της Ελλάδας! Για τον Ευάγγελο Ρούσσο ήταν… «Προεξάρχουσα ή αρχαία Ελληνική σκέψη».

Ο Ευάγγελος Ρούσσος γεννήθηκε το 1931 στην Ερμούπολη της Σύρου. Μετά τα εγκύκλια μαθήματα στην γενέτειρά του, σπούδασε φιλολογία στο πανεπιστήμιο Αθηνών ως υπότροφος του ιδρύματος κρατικών υποτροφιών και κλασική φιλολογία και φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο της Βόννης ως υπότροφος του γερμανικού ιδρύματος Humbodt. Ήταν αριστούχος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης . Εργάστηκε ως συντάκτης στο κέντρο ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και ως συντάκτης και ειδικός σύμβουλος της εκδοτικής Αθηνών σε θέματα αρχαιογνωσίας. Τα δημοσιεύματά του πολλά και σημαντικά.

Αισθάνομαι ότι είμαι λίγη και ανεπαρκής για να σχολιάσω τον σημαντικό φιλόσοφο, συγγραφέα και ερευνητή που τίμησε όχι μόνο το νησί μας αλλά και τη χώρα μας. Προτιμώ να παραδώσω τη σκυτάλη σε ανθρώπους που είναι γνωστοί για την προσωπικότητά τους, το επιστημονικό τους έργο και την πνευματική τους κατάρτιση και καλλιέργεια.

Ο καθηγητής καρδιολογίας, ο σπουδαίος Συριανός επιστήμων Δημήτρης Σιδερής, ήταν κοντά στον Ευάγγελο όταν άφησε την τελευταία του πνοή.

Τον αποχαιρέτησε με συγκίνηση και του έκλεισε τα μάτια. «… οι φίλοι σου θα σε σκέφτονται πάντα και θα σε τιμούν, όσο κι αν εσύ, ο περήφανος, ο τιτάνας, απέφευγες τις τιμές που σου έπρεπαν. Νιώθω περήφανος που σε είχα φίλο, Ευάγγελε. Κι η γενέτειρά μας νιώθει περήφανη για σένα…» . Λίγες σκέψεις που ψιθύρισε ο Δ. Σιδερής στον Ευάγγελο που ιδιαίτερα εκτιμούσε.

Είναι πολλά τα τιμητικά σχόλια αξιόλογων ανθρώπων, που γράφτηκαν και ακούστηκαν, για το μεγάλο πνευματικό έργο και την επιστημονική προσφορά του Ευάγγελου Ρούσσου στην Ελλάδα.

Την Τρίτη 1η Μαρτίου έγινε η κηδεία του στην Αθήνα, στο νεκροταφείο της Καισαριανής. Το Δήμο Σύρου – Ερμούπολης αντιπροσώπευσε ο αντιδήμαρχος κ. Α. Αθανασίου και την Περιφέρεια ο κ. Τζώρτζης Μακρυωνίτης. Και φυσικά ο καλλίτερος του φίλος και επί χρόνια άξιος συνεργάτης του , κ. Δημήτρης Βαρθαλίτης που ήταν κοντά του μαζί με τον Δ. Σιδερή και την Μαρίζα Δαλεζίου τις τελευταίες στιγμές της ζωής του, τον αποχαιρέτησε με συγκινητικά λόγια γεμάτα αγάπη, εκτίμηση και θαυμασμό:

Πολυαγαπημένε μου Ευάγγελε,

Είναι πραγματικά δίκαιο να σ’ επαινέσω μπροστά σ’ όλους αυτούς τους συγγενείς και τους φίλους σου, οι οποίοι ήρθαν σήμερα να σ’ αποχαιρετίσουν.

Να πως σ’ έχω χαρακτηρίσει μετά από 28 χρόνια, που ήμαστε κολλητοί φίλοι, και κάθε Κυριακή συναντιόμαστε. Στην αρχή μάλιστα τρώγαμε και μαζί ή σπίτι μου, ή στην ταβέρνα, ή στο σπίτι σου.

Ήσουν αγαπητός, αδαμάντινος αθόρυβος, άκακος, αληθινός, ανθρώπινος, αξιοπρεπής, απλός, αριστοκράτης, άρχοντας, αφοσιωμένος, βαθυστόχαστος, γαλήνιος, γενναιόδωρος, γλυκός, δημιουργικός, διαβαστερός, ειλικρινής, Ελληνοκεντρικός, ενήμερος, εξαιρετικός, εργατικός, ευαίσθητος, ευγενικός, Ευρωπαίος, ευτυχισμένος, ήρεμος, ιδιοφυής, καλλιεργημένος, καλοσυνάτος, καταξιωμένος, κλασικός, κοινωνικός, μεγαλοπρεπής, μεγαλοφυής, μορφωμένος, οραματιστής, πιστός, ποιητής, σεμνός, σοφός, Συριανός, τρυφερός, χαμογελαστός, χαρισματικός, ένας αληθινός ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ.

Θα αναφέρω και πέντε δικά σου αποφθέγματα τα οποία σε χαρακτήριζαν και προσπαθώ κι εγώ να τα εκφράσω:

-«Τα λόγια του ανθρώπου δείχνουν την ψυχή του»

-«Κανένας ανθρώπινος κόπος δεν είναι μάταιος».

-«Η Ψυχή πρέπει να είναι γαλήνια, χωρίς μίσος, χωρίς κακία, χωρίς έχθρα, χωρίς περηφάνια»

-«Ο καθένας μας είναι μοναδικός. Να μην συγκρίνουμε με κανέναν άλλον».

Πριν τελειώσω θέλω να ευχαριστήσω νοερά τους δυο εφοπλιστές Ρεθύμνηδες που μέσα από το Ίδρυμά τους, προσέφεραν πέρυσι χρήματα για την αποκατάσταση της υγείας σου.

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στη Στέγη Αγάπης της Παιανίας, για την αγάπη και τη φροντίδα που σου προσέφεραν έξι ολόκληρα χρόνια.

Ένα μεγάλο επίσης ευχαριστώ στη μικρή ομάδα: τον Μάνο Ελευθερίου, τη Λουκρητία Δούναβη και τη Μαριλίζα Δαλεζίου, που όλα αυτά τα χρόνια σε σφιχταγκάλιαζαν.

Θερμές ευχαριστίες και στο Καθολικό επίσκοπο της Σύρας π. Πέτρο Στεφάνου, ο οποίος μετά τη χειροτονία του σε επίσκοπο, σε επισκέφθηκε τον Δεκέμβρη μήνα, συνοδευόμενος από τη Μαριλίζα Δαλεζίου. Δυστυχώς Ευάγγελε μου, είναι στο εξωτερικό και δεν μπορεί να παρευρίσκεται μαζί μας σήμερα. Επίσης στον καρδιολόγο Δημήτρη Σιδερή, που παρευρέθηκε στο τελευταίο αντίο και σου’ κλεισε και τα μάτια.

Καιρός είναι πια και η Δημοτική αρχή του νησιού να ασχοληθεί και με τους δυο κορυφαίους Συριανούς Φιλοσόφους: τον Φερεκύδη του Σύριο και τον Ευάγγελο τον Συριανό. Δυστυχώς ως σήμερα υπήρξε μια ακούσια άγνοια. Μπράβο όμως, που η σημερινή αρχή πήρε τολμηρές αποφάσεις για τον Ευάγγελο Ρούσσο. Καλό σημάδι!

Σ’ ευχαριστώ ιδιαίτερα για την προσφορά σου στα Συριανά Γράμματα, το Τοπωνυμικό της Σύρας και όλως ιδιαιτέρως που για ν μ’ ευχαριστήσεις, έγραψες τον Φερεκύδη τον Σύριο, με δική μου προτροπή και παρακίνηση και έκδοση.

Σ’ ευχαριστώ επίσης για τις τριάντα χειρόγραφες σελίδες που μου έγραψες για το βιβλίο, με χίλιες και πλέον σελίδες, που θα κυκλοφορήσει μετά το Πάσχα: «Μάρκος Βαμβακάρης, Από τον μύθο στην ιστορία» Αυτές τις τριάντα σελίδες θα τις κυκλοφορήσω και αναξάρτητες, με το βιογραφικό σου, και θα τις μοιράσω σ’ όλους τους μαθητές της Σύρας. Από το Προνήπιο ως το Πανεπιστήμιο.

Είναι και οι τελευταίες ολοκληρωμένες χειρόγραφες σελίδες σου, που μου άφησες. Ανεκτίμητο δώρο από τον Μεγάλο Παγκόσμιο Φιλόσοφο.

Όσο για μένα, λατρευτέ μου Βαγγέλη, πολύ σύντομα θα σε συναντήσω για να συνεχίσουμε αιώνια την παρέα μας, που εδώ και 28 χρόνια ξεκινήσαμε. «Τα πάντα ρει» ισχύουν μόνο για τη γήινη ζωή μας.

Δημήτρης Β. Βαρθαλίτης

(συνεχίζεται..)