"Διαθέτει όλα τα εχέγγυα για να εξελιχθεί σε διεθνές κέντρο αριστείας"

Αλλαγή "σκυτάλης" για το τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Σύρο, καθώς στις αρχές Σεπτεμβρίου, τη θέση του προέδρου, Παναγιώτη Κουτσαμπάση, αναλαμβάνει ο καθηγητής και διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών, Δημήτρης Ζήσης.

Ο κ. Ζήσης, με αφορμή την ολοκλήρωση των εργασιών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Συμποσίου, αλλά και του πρώτυπου διαγωνισμού ρομποτικής που πραγματοποιήθηκε στο νησί, μιλάει στην "Κοινή Γνώμη" για το όραμα που έχει για το Πανεπιστήμιο, το οποίο, όπως λέει, αποτελεί όραμα του πρώτου προέδρου του τμήματος, Γιάννη Δαρζέντα, αλλά και για τη δημιουργία μιας πανεπιστημιούπολης, μια στρατηγική επένδυση στο μέλλον της Σύρου ως νησί της γνώσης, της καινοτομίας και της δημιουργικότητας.

- Στις αρχές Σεπτεμβρίου αναλαμβάνετε την ηγεσία του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου, διαδεχόμενος τον απερχόμενο Πρόεδρο, Παναγιώτη Κουτσαμπάση. Ποιο είναι το όραμά σας για το Τμήμα της Σύρου και ποιες θεωρείτε ότι είναι οι βασικές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει σήμερα;

"Πιστεύω σε ένα διεθνοποιημένο, εξωστρεφές πανεπιστήμιο, στενά συνδεδεμένο με την κοινωνία και τις ανάγκες της. Μοιράζομαι το αρχικό όραμα του πρώτου προέδρου του τμήματος, Γιάννη Δαρζέντα, και είμαι πεπεισμένος ότι εκεί πρέπει να εστιάσουμε, στη συνέχιση μιας πορείας που τοποθετεί το τμήμα στο επίκεντρο της γνώσης, του σχεδιασμού και της καινοτομίας.

Η μακροπρόθεσμη ανάπτυξη του Πανεπιστημίου στη Σύρο είναι, κατά τη γνώμη μου, άρρηκτα συνδεδεμένη με την υλοποίηση του οράματος για μια ενιαία πανεπιστημιούπολη στον χώρο του παλαιού στρατοπέδου, μια υποδομή που θα απελευθερώσει τις πραγματικές δυνατότητες του Τμήματος και θα ενισχύσει τον ακαδημαϊκό, ερευνητικό και κοινωνικό του ρόλο.

Το τμήμα διαθέτει όλα τα εχέγγυα για να εξελιχθεί σε διεθνές κέντρο αριστείας στον σχεδιασμό και την τεχνολογική καινοτομία. Ωστόσο, το σημαντικότερο εμπόδιο που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι το κτιριακό. Η έλλειψη σύγχρονων, ενιαίων και λειτουργικών υποδομών περιορίζει τις δυνατότητές μας, τόσο στην εκπαιδευτική και ερευνητική δραστηριότητα όσο και στην προσέλκυση φοιτητών, συνεργασιών και επενδύσεων.

Η δημιουργία μιας πανεπιστημιούπολης δεν είναι απλώς ένα τεχνικό έργο, είναι μια στρατηγική επένδυση στο μέλλον της Σύρου ως νησί της γνώσης, της καινοτομίας και της δημιουργικότητας. Και αυτό το μέλλον αξίζει να το διεκδικήσουμε συλλογικά, Πανεπιστήμιο, τοπική κοινωνία και Πολιτεία.

Ελπίζω, όταν ολοκληρωθεί η θητεία μου, να μπορούμε να πούμε ότι κάναμε όλοι μαζί ένα καθοριστικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή".

- Κ. Ζήση, πραγματοποιήθηκαν στη Σύρο οι εργασίες ενός πολύ σημαντικού συμποσίου, όπου ανάμεσα στους διοργανωτές ήταν και το τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Ποια ήταν η σημαντικότητά του για το τμήμα που λειτουργεί στη Σύρο, αλλά και για το ίδιο το νησί;

"Πριν από λίγες μέρες, διοργανώσαμε στη Σύρο το IEEE Symposium on Maritime Informatics & Robotics, ένα διεθνές ακαδημαϊκό φόρουμ που συγκέντρωσε περισσότερους από 100 ερευνητές, επιστήμονες και φοιτητές από κορυφαία ιδρύματα και οργανισμούς, τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό. Οι δράσεις αυτές έχουν ως βασικό στόχο να αναδείξουν τη Σύρο και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στο επίκεντρο της έρευνας στη ναυτιλιακή πληροφορική, την αυτονομία και τη ρομποτική. Το συμπόσιο αποτέλεσε έναν ζωντανό κόμβο διεθνούς επιστημονικού διαλόγου γύρω από τις τεχνολογίες του μέλλοντος στη θάλασσα.

Για το νησί της Σύρου, αποτέλεσε μια ευκαιρία φιλοξενίας υψηλού επιπέδου επιστημονικών και τεχνολογικών εκδηλώσεων, ενισχύοντας την εξωστρέφεια της τοπικής κοινωνίας και επιβεβαιώνοντας τη δυναμική του νησιού ως τόπου γνώσης, καινοτομίας και συνεργασίας".

- Τι αφορούσε αυτό και πως επί της ουσία μπορούν τα αποτελέσματά του να εφαρμοστούν επί του πεδίου;

"Το Συμπόσιο εστίασε σε κρίσιμα ζητήματα όπως η τεχνητή νοημοσύνη, τα ρομποτικά ή αυτόνομα πλοία, η ανάλυση θαλάσσιων δεδομένων και πάνω απ’ όλα, στις επιπτώσεις αυτών των τεχνολογιών στη ναυτιλία και το θαλάσσιο περιβάλλον.

Τα αποτελέσματα δεν περιορίστηκαν στη θεωρία· παρουσιάστηκαν τεχνολογίες με άμεση εφαρμογή στο πεδίο, όπως η πρόληψη συγκρούσεων στη ναυσιπλοΐα, η περιβαλλοντική παρακολούθηση, και η έξυπνη διαχείριση λιμένων και θαλάσσιων επιχειρήσεων. Μάλιστα, πολλές από τις λύσεις που αναπτύχθηκαν δοκιμάστηκαν επί τόπου στη Σύρο, σε πραγματικές συνθήκες, μέσα από συντονισμένες θαλάσσιες δοκιμές. Αυτός ο συνδυασμός επιστημονικής έρευνας και πρακτικής εφαρμογής είναι που δίνει ιδιαίτερη αξία στο Συμπόσιο και καθιστά τη Σύρο ζωντανό εργαστήριο καινοτομίας."

- Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε και ένας πρωτότυπος διαγωνισμός ρομποτικής. Τι αφορούσε ο συγκεκριμένος;

"Το Aegean Roboat Race διοργανώθηκε φέτος για δεύτερη συνεχή χρονιά στη Σύρο και εξελίσσεται σταθερά σε θεσμό, με διαρκώς αυξανόμενη κλίμακα, περισσότερες συμμετοχές και υψηλότερο τεχνολογικό επίπεδο. Στον φετινό διαγωνισμό συμμετείχαν 11 αυτόνομα ρομποτικά σκάφη, σχεδιασμένα και ανεπτυγμένα από φοιτητικές και ερευνητικές ομάδες ελληνικών και διεθνών πανεπιστημίων.

Η διεθνής απήχηση της διοργάνωσης ήταν φέτος ιδιαίτερα έντονη, με συμμετοχές από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, φοιτητές από γερμανικά πανεπιστήμια και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ιδιαίτερης σημασίας ήταν και η συμμετοχή σπουδαστών της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) Θεσσαλονίκης, που ανέδειξε τη διεπιστημονική διάσταση του διαγωνισμού, γεφυρώνοντας τον ακαδημαϊκό χώρο με την ναυτική εκπαίδευση.

Ο στόχος του διαγωνισμού είναι να φέρει τους φοιτητές και τις ομάδες ανάπτυξης πιο κοντά σε πραγματικές τεχνολογικές προκλήσεις, ενισχύοντας τη μάθηση μέσα από την πράξη, τη συνεργασία και την πειραματική εφαρμογή. Παράλληλα, καλλιεργείται τεχνογνωσία στον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα της θαλάσσιας ρομποτικής, με τη Σύρο να λειτουργεί ως φυσικό και επιστημονικό πεδίο δοκιμών και καινοτομίας.

Η επιτυχία του διαγωνισμού δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την ενεργή στήριξη διεθνών οργανισμών όπως η IEEE και η Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και τη σημαντική συμβολή τοπικών θεσμών και φορέων: ο Δήμος Σύρου–Ερμούπολης, το Επιμελητήριο Κυκλάδων, το Λιμεναρχείο, ο Ναυτικός Όμιλος Σύρου, το Ίδρυμα Κομνηνός, αλλά και πλήθος άλλων υποστηρικτών και εθελοντών, συνέβαλαν καθοριστικά τόσο στην οργάνωση όσο και στη βράβευση των συμμετεχουσών ομάδων.

Το Aegean Roboat Race αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς για την εκπαιδευτική καινοτομία στο Αιγαίο, συνδέοντας τη νέα γενιά μηχανικών με τις τεχνολογικές εξελίξεις του μέλλοντος και προβάλλοντας τη Σύρο ως κόμβο θαλάσσιας τεχνολογίας και πειραματισμού".

- Υπάρχει σχεδιασμός και για άλλες τέτοιες εκδηλώσεις στο μέλλον;

" Ναι, υπάρχει ήδη σχεδιασμός για επόμενες διοργανώσεις. Το IEEE Symposium on Maritime Informatics and Robotics αναμένεται να επιστρέψει το 2026, ενώ ο Roboat Race θα διευρυνθεί με διεθνείς συμμετοχές. Επιπλέον, φέτος το καλοκαίρι διοργανώθηκε διεθνές θερινό σχολείο με πάνω από 40 συμμετέχοντες από όλη την Ευρώπη.

Ναι, φυσικά. Ήδη προγραμματίζονται μια σειρά από σημαντικές δράσεις το επόμενο διάστημα. Μεταξύ αυτών, η Μεσογειακή Βραδιά του Ερευνητή (MEDNIGHT), η οποία θα πραγματοποιηθεί φέτος την Παρασκευή 26 Σεπτεμβρίου στα νησιά μας, στο πλαίσιο της πανευρωπαϊκής πρωτοβουλίας που υλοποιείται ταυτόχρονα σε περισσότερες από 400 πόλεις. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε τη σημασία της επιστήμης και της έρευνας στην καθημερινότητα, αλλά και τον ειδικό ρόλο που διαδραματίζει το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, μέσα από δράσεις συμμετοχικές και προσβάσιμες, για μικρούς και μεγάλους.

Παράλληλα, από 24 έως 26 Σεπτεμβρίου θα φιλοξενήσουμε στη Σύρο και το συνέδριο CHI Greece, ένα σημαντικό επιστημονικό γεγονός στον τομέα της αλληλεπίδρασης ανθρώπου–υπολογιστή, που συγκεντρώνει ερευνητές από όλη τη χώρα.

Η σταθερή παρουσία τέτοιων δράσεων δημιουργεί ένα δυναμικό τεχνολογικό και ερευνητικό οικοσύστημα γύρω από τη Σύρο".

Ποιος είναι ο Δημήτρης Ζήσης

Ο Δημήτρης Ζήσης είναι καθηγητής και διευθυντής του Ερευνητικού Εργαστηρίου Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών (smart move) του τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα κινούνται στον ευρύτερο χώρο της "Σχεδίασης Πληροφοριακών Συστημάτων" και ειδικότερα περιλαμβάνουν τη διαχείριση και ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων (Big Data Analytics), την εξόρυξη γνώσης από δεδομένα (data mining), τα παράλληλα και κατανεμημένα συστήματα και την υπολογιστική νέφους (cloud computing). Έχει συγγράψει πάνω από 100 πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες και το έργο του έχει αναφερθεί διεθνώς σε περισσότερες από 4.400 επιστημονικές δημοσιεύσεις.

Έχει διατελέσει υπεύθυνος ερευνητικής ομάδας και έχει εργαστεί ως ερευνητής σε πλήθος Ευρωπαϊκών και Εθνικών ερευνητικών έργων σε ιδρύματα του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.

Από τον Νοέμβριο του 2022 έχει οριστεί και διατελεί Εθνικός Εκπρόσωπος στην Επιτροπή Προγράμματος του Ορίζοντα Ευρώπη για τη Θεματική Περιοχή “Cluster 4: Digital, Industry and Space”. Έχει διατελέσει μέλος της ομάδας εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα θέματα ανταλλαγής δεδομένων («Business-to-Government Data Expert Group») και της επιτροπής «Facilitating the use of new data sources for official statistics».