Στο πρόγραμμα "Greco Islands" για ένα βιώσιμο μέλλον

Στη μετάβαση προς ένα πιο "πράσινο" και ανθεκτικό μέλλον, προχωράει ο Δήμος Αντιπάρου, καθώς ολοκληρώνει την τεχνική περιγραφή για την εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Δράσης "Greco Islands".

Με απόφαση του δημάρχου, Τάσου Φαρούπου, το νησί εντάσσεται στον εθνικό σχεδιασμό που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Κλιματικού Νόμου και του προγράμματος ΕΣΠΑ 2021-2027, με στόχο την προώθηση της πράσινης ενέργειας, της βιώσιμης κινητικότητας και της ψηφιακής ενδυνάμωσης των νησιωτικών κοινοτήτων.

Τ. Φαρούπος: "Στόχος μας είναι να έχουμε μια ενιαία στρατηγική για ένα πιο βιώσιμο μέλλον"

Ο δήμαρχος Αντιπάρου, Τάσος Φαρούπος, μιλώντας στην "Κοινή Γνώμη" για το Τοπικό Σχέδιο Δράσης του Δήμου με αφορμή τη συμμετοχή στα Greco Islands, τόνισε πως "ο Δήμος συμμετέχει στο πρόγραμμα Greco Islands μαζί με πολλά ακόμη νησιά και είμαστε στο στάδιο του σχεδιασμού και δεν έχουμε καταλήξει ακόμα στις τελικές δράσεις μας. Μιλάμε για ένα πρόγραμμα με προϋπολογισμό κοντά στα 4 εκατ. ευρώ για τον Δήμο μας, για να κάνουμε δράσεις διαχείρισης ύδατος, βιώσιμης ανάπτυξη, εξοικονόμηση ενέργειας και πολλά ακόμα, τα οποία μελετούμε για να καταλήξουμε σε αυτά που θέλουμε για τον τόπο μας. Αυτός είναι και ο λόγος που κάνουμε και αυτή τη μελέτη για να σταχυολογήσουμε τις προτεραιότητές μας και να καταλήξουμε στο τι ακριβώς θέλουμε. Σχεδιάζουμε τις επόμενες κινήσεις μας ήδη με το Δίκτυο ΔΑΦΝΗ, αλλά ο γενικότερος στόχος μας είναι να έχουμε μια ενιαία στρατηγική για ένα πιο βιώσιμο μέλλον".

Κ. Κομνηνός: "Δίνεται η δυνατότητα για πρώτη φορά στα χρονικά στους μικρούς Δήμους για να εκπονήσουν ένα αναπτυξιακό σχέδιο για το μέλλον"

Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος του Δικτύου Αειφόρων Νήσων (ΔΑΦΝΗ), Κώστας Κομνηνός ανέφερε στην εφημερίδα, ότι "τα "Greco Islands" είναι μία πρωτοβουλία, η οποία στοχεύει στον σταδιακό μετασχηματισμό των νησιών σε ένα πιο βιώσιμο και "πράσινο" μέλλον. Θα αποτελέσουν με αυτό τον τρόπο υποδείγματα τέτοιου είδους ανάπτυξης και για άλλες περιοχές. Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να δημιουργηθεί σε κάθε ένα από τα νησιά που συμμετέχουν, μία τοπική στρατηγική, για την οποία δίνεται η δυνατότητα για πρώτη φορά στα χρονικά στους μικρούς Δήμους για να εκπονήσουν ένα αναπτυξιακό σχέδιο για το μέλλον, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις των κεντρικών ευρωπαϊκών πολιτικών. Άρα μιλάμε για σχεδιασμό σε όλους τους τομείς, στα κτηριακά, στον δημόσιο χώρο, στο νερό, στα απόβλητα, στα λύματα και λοιπά. Επίσης, θα υπάρχουν προβλέψεις για ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, των υποδομών και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Είναι 39 νησιά που συμμετέχουν, τα οποία στους επόμενους 5-6 μήνες θα εκπονήσουν τις στρατηγικές τους και μετά βάσει αυτών, θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες για γίνει η χρηματοδότηση κάποιων από τα έργα που θα έχουν επιλεγεί".

Η πρωτοβουλία "Greco Islands"

Η πρωτοβουλία Greco Islands θεσμοθετήθηκε το 2022, ως αναπτυξιακό στρατηγικό πλαίσιο για τη μετάβαση των ελληνικών νησιών σε ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης. Εστιάζει στην ενεργειακή αυτονομία, την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, την οικονομική ανθεκτικότητα και την κοινωνική συνοχή.

Με την Υπουργική Απόφαση 64227/2025 (ΦΕΚ Β’ 2119) καθορίστηκαν οι όροι για την απονομή του σήματος "Greco Island", το οποίο θα πιστοποιεί τα νησιά που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια βιώσιμης ανάπτυξης και κλιματικής ουδετερότητας.

Η Αντίπαρος συγκαταλέγεται μεταξύ των 39 νησιών της χώρας που συμμετέχουν στην πρώτη φάση του προγράμματος. Η εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Δράσης (ΤΣΔ) αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την πιστοποίηση του νησιού και τη δυνατότητα χρηματοδότησης έργων από τα προγράμματα του ΕΣΠΑ, όπως το "Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή" και η "Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση".

Ένα σχέδιο με έξι θεματικούς πυλώνες

Το Τοπικό Σχέδιο Δράσης της Αντιπάρου θα εναρμονιστεί πλήρως με το Master Plan των Greco Islands και τον Οδηγό Εκπόνησης Σχεδίων Δράσης του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Θα στηριχθεί σε έξι βασικούς πυλώνες πολιτικής:

• Ενεργειακή μετάβαση – με δράσεις που μειώνουν την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα και ενισχύουν την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

• Βιώσιμη διαχείριση πόρων – με έμφαση στη διαχείριση νερού και απορριμμάτων, την κυκλική οικονομία και τη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος.

• Προστασία του περιβάλλοντος – μέσω έργων αναβάθμισης οικοσυστημάτων, προστασίας της βιοποικιλότητας και περιορισμού της ρύπανσης.

• Επιχειρηματικότητα και καινοτομία – ενίσχυση τοπικών επιχειρήσεων, ειδικά στον τουρισμό και τη γαστρονομία, με χρήση «πράσινων» τεχνολογιών.

• Ψηφιακός μετασχηματισμός – ψηφιοποίηση δημοτικών υπηρεσιών και υιοθέτηση «έξυπνων» εφαρμογών για μετακινήσεις, ενέργεια και τουρισμό.

• Ενδυνάμωση ανθρώπινου δυναμικού – εκπαίδευση και κατάρτιση των πολιτών σε θέματα βιωσιμότητας και συμμετοχή στις τοπικές αποφάσεις.

Η συμμετοχή των πολιτών στο επίκεντρο

Κεντρικό στοιχείο του σχεδίου είναι η ενεργή εμπλοκή των πολιτών και των ενδιαφερόμενων φορέων του νησιού. Η μελέτη προβλέπει τη δημιουργία ενός Σχεδίου Εμπλοκής Πολιτών και Ενδιαφερόμενων Μερών, με δημόσιες συναντήσεις, εργαστήρια και μηχανισμό υποβολής προτάσεων και παρατηρήσεων.

Στόχος είναι να διαμορφωθεί μια κοινή νησιωτική στρατηγική που θα αντανακλά τις πραγματικές ανάγκες της κοινότητας και θα ενισχύσει το αίσθημα ιδιοκτησίας των έργων.

Από την ανάλυση SWOT στη στρατηγική δράσης

Η εκπόνηση του Τοπικού Σχεδίου Δράσης θα βασιστεί σε ανάλυση SWOT (Δυνατά και Αδύναμα Σημεία, Ευκαιρίες και Απειλές), προσαρμοσμένη στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Αντιπάρου.
Θα ακολουθήσει πολυκριτηριακή ανάλυση εναλλακτικών επιλογών, ώστε να επιλεγούν τα πιο ώριμα και αποδοτικά έργα. Παράλληλα, θα εκπονηθεί σχέδιο χρηματοδότησης, το οποίο θα προσδιορίζει επενδυτικές ανάγκες, πηγές χρηματοδότησης και στάδιο ωριμότητας των παρεμβάσεων.

Τα αποτελέσματα της διαδικασίας θα αποτυπωθούν στην Έκθεση Τοπικού Σχεδίου Δράσης, που θα περιλαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα, πίνακες ωριμότητας έργων και μηχανισμό παρακολούθησης της υλοποίησης.

Ποιοι θα εκπονήσουν τη μελέτη

Η εκπόνηση του Τοπικού Σχέδιο Δράσης θα ανατεθεί στο Δίκτυο ΔΑΦΝΗ, καθώς ο Δήμος Αντιπάρου δεν διαθέτει την απαιτούμενη εμπειρία σε ολιστικά σχέδια βιωσιμότητας.
Το ΔΑΦΝΗ διαθέτει ομάδα έργου με επικεφαλής μηχανικό ή οικονομολόγο, με τουλάχιστον δεκαετή εμπειρία σε έργα δημοσίων επενδύσεων, καθώς και εμπειρογνώμονες ανά πυλώνα πολιτικής (ενέργεια, περιβάλλον, επιχειρηματικότητα, ψηφιακή μετάβαση κ.ά.). Ιδιαίτερη θέση κατέχει και ο εμπειρογνώμονας συμμετοχής πολιτών, με αρμοδιότητα τη διαβούλευση και την επικοινωνία με την τοπική κοινωνία.

Προϋπολογισμός και χρονοδιάγραμμα

Η συνολική δαπάνη για την εκπόνηση του σχεδίου ανέρχεται σε 37.200 ευρώ, με εκτιμώμενη διάρκεια υλοποίησης πέντε μηνών από την υπογραφή της σύμβασης. Η ανάθεση θα γίνει απευθείας, σύμφωνα με το άρθρο 118 του Ν. 4412/2016, με κριτήριο τη χαμηλότερη τιμή. Η πληρωμή του αναδόχου θα πραγματοποιηθεί μετά την παράδοση και έγκριση των παραδοτέων από την αρμόδια επιτροπή του Δήμου.