Εγκαίνια της φωτογραφικής έκθεσης «Ελληνική Ακτοπλοΐα: 1945 – 1995» του Γιώργου Φουστάνου

«Η ναυτιλία γεννήθηκε στη Σύρο»

Το πλήρες χρονικό της εξέλιξης της ελληνικής ακτοπλοΐας από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι το 1995, ξετυλίγεται μέσα από την προσωπική συλλογή φωτογραφιών του Γιώργου Μ. Φουστάνου.

Η έκθεση φωτογραφίας με τίτλο «Ελληνική Ακτοπλοΐα (1945 – 1955)» παρουσιάζεται στην Αίθουσα Τέχνης «Γιάννη & Ελένης Βάτη», στο πλαίσιο του προγράμματος «Σύρος – Πολιτισμός 2017».

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν το περασμένο Σάββατο, παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Σύρου κ. Δωροθέου Β’, του Δημάρχου Σύρου – Ερμούπολης Γιώργου Μαραγκού, της Αντιδημάρχου Πολιτισμού Θωμαής Μενδρινού, του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου Γιώργου Δούναβη, του υπεύθυνου της ομάδας εικαστικών Γιώργου Αλτουβά και του Λιμενάρχη Σύρου Ιάκωβου Γκύζη.

Περισσότερες από 1.000 εικόνες 144 πλοίων, προσφέρουν στο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει το σύνολο των πλοίων πού πραγματοποίησαν δρομολόγια με αφετηρία τον Πειραιά στην προαναφερθείσα περίοδο, κατά την οποία η ελληνική ακτοπλοΐα απέκτησε νέα δυναμική, χάρη στην είσοδό της στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

H έκθεση ξεκινά με τα τρία ακτοπλοϊκά πλοία NAYΣIKA, EΛENH και KOPYTΣA, τα μοναδικά που επιβίωσαν του Πολέμου και συνεχίζει με τις προσπάθειες πολλών επιχειρηματιών του χώρου που επιχείρησαν χωρίς την παραμικρή κρατική βοήθεια να αποκαταστήσουν την επικοινωνία των νησιών μας με την ηπειρωτική Ελλάδα. Στην προσπάθειά τους αυτή, συνέβαλαν τα μέγιστα και προς την κατεύθυνση της ανάπτυξης του τουρισμού των νησιών μας ο οποίος εξελίχθηκε στην πορεία ένας από τους βασικούς “αιμοδότες” της ελληνικής οικονομίας.

Η ακμή και η πτώση της ελληνικής ακτοπλοΐας 

Σημειώνεται πως, η ακτοπλοΐα αποτελεί εδώ και περισσότερο από ενάμιση αιώνα σημαντικό κεφάλαιο του τόπου μας. Λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, η Ελλάδα απέκτησε συγκροτημένη ακτοπλοϊκή υποδομή με νεότευκτα πλοία, κατασκευασμένα στο Ηνωμένο Βασίλειο για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης. Τα πλοία αυτά συνέθεταν το στόλο της κρατικής εταιρείας – της Ελληνικής Ατμοπλοΐας – η οποία είχε ιδρυθεί με έδρα την ακμάζουσα τότε Ερμούπολη.

Παρά τις αθρόες επιδοτήσεις, την κρατική στήριξη και τη σχεδόν μονοπωλιακή λειτουργία της,  εταιρεία πτώχευσε το 1892. Αυτό βέβαια δεν σήμανε το τέλος της ακτοπλοΐας. Ένας σημαντικός αριθμός εταιρειών, όλες καρπός της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, δημιουργήθηκαν και λειτούργησαν, εξυπηρετώντας τις πολύπλευρες ανάγκες των κατοίκων ενός πολυνησιακού κράτους επί τέσσερις δεκαετίες μέχρι το ξέσπασμα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου.

Η ανασυγκρότηση της ελληνικής ακτοπλοΐας, ιδιαίτερα τις δύο πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, πραγματοποιήθηκε από έναν μικρό αριθμό ιδιωτών, χωρίς τον παραμικρό σχεδιασμό και με την πολιτεία παντελώς απούσα. Ξεκινώντας από το μηδέν, οι ακτοπλόοι της μεταπολεμικής εποχής, με την αξιοποίηση παλαιών βρετανικών θαλαμηγών και τη μετασκευή πολεμικών σκαφών σε επιβατηγά, συνέβαλαν σημαντικά στην προσπάθεια ανασυγκρότησης της χώρας και ιδιαίτερα στην ανάπτυξη δεκάδων νησιών, προσφέροντας τη δυνατότητα τακτικής επικοινωνίας με την ηπειρωτική Ελλάδα.

Ωστόσο, καμία ακτοπλοϊκή επιχείρηση δεν κατόρθωσε να μακροημερεύσει, με τις περισσότερες να τερματίζουν τη λειτουργία τους με σημαντικές ζημιές, κυρίως εξαιτίας της ασφυκτικής εμπλοκής και εξάρτησης του κλάδου από τον κρατικό μηχανισμό. Γεγονός, που δεν αντιμετώπισαν οι εφοπλιστές της ποντοπόρου ναυτιλίας με αποτέλεσμα να καταστούν πρωταγωνιστές στις παγκόσμιες θαλάσσιες μεταφορές.

 «Η Σύρος έχει ευτυχήσει να έχει παιδιά άξια, που την αγαπούν ανιδιοτελώς, την τιμούν και εργάζονται γι’ αυτήν. Ένα τέτοιο παιδί της είναι ο καλός και εκλεκτός συμπολίτης μας Γιώργος Φουστάνος», δήλωσε στην «Κοινή Γνώμη» ο Σεβασμιώτατος κ. Δωρόθεος. Όπως τόνισε, μέσα από τις συλλεκτικές φωτογραφίες της έκθεσης, καταδεικνύεται η εργατικότητα των Ελλήνων ναυτικών που δούλεψαν τις λαμαρίνες και τις έκαναν θαυμάσια παλαιά σκαριά, οι μνήμες των οποίων παραμένουν μέσα στον ιστορικό χρόνο σαν ένα δεδομένο παρών.

Δημιουργία μόνιμης έκθεσης στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης

Τη χαρά της για την ένταξη της έκθεσης του κ. Φουστάνου στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, εξέφρασε η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού Θωμαή Μενδρινού. Αναφερόμενη στη σπουδαιότητά της, αναφέρθηκε στην άρρηκτη σχέση της Σύρου με το κομμάτι της ελληνικής ναυτιλίας, την οποία μελετά και καταγράφει ο κ. Φουστάνος στο πρώτο διαδικτυακό μουσείο για τη ναυτιλία «Greek Shipping Miracle». Μεταξύ άλλων, η κ. Μενδρινού υπογράμμισε πως τα επίσημα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στην Έπαυλη Τσιροπινά, όπου θα φιλοξενηθεί τους μήνες, Ιούλιο και Αύγουστο. Στη συνέχεια θα μεταφερθεί στην Πινακοθήκη Κυκλάδων, όπου και θα παραμείνει έως τον Ιανουάριο του 2018, δίνοντας τη δυνατότητα και στους μαθητές να την επισκεφτούν και να γνωρίσουν την ιστορία της ελληνικής ναυτιλίας. Τέλος, ευχαρίστησε θερμά τον κ. Φουστάνο τόσο για τη συνεργασία του, όσο και για τη δωρεά των συγκεκριμένων έργων, τα οποία μετά το τέλος των προγραμματισμένων εκθέσεων, θα δοθούν στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης για τη δημιουργία μίας μόνιμης έκθεσης.

Γ. Φουστάνος: «Πρέπει να διατηρούμε τις μνήμες»

«Η ναυτιλία γεννήθηκε στη Σύρο» επεσήμανε με τη σειρά του ο κ. Φουστάνος, εκφράζοντας την ικανοποίηση και τη χαρά του για την επιθυμία του Δήμου να αναδείξει το κεφάλαιο αυτό μέσα από τις πολιτιστικές εκδηλώσεις του. «Χωρίς την ακτοπλοΐα δεν ξέρουμε πώς θα είχε επιβιώσει το νησί ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο. Έγιναν τεράστιες προσπάθειες από πολλές οικογένειες, δυστυχώς όλες στο σύνολό τους απέτυχαν, ωστόσο τα πλοία αυτά χάραξαν το δρόμο για να υπάρχει η σημερινή σύγχρονη ακτοπλοΐα», επεσήμανε. Επιπλέον, δήλωσε ευτυχής για την παρουσίαση της έκθεσης στη Σύρο, το νησί στο οποίο η οικογένειά του έζησε τα τελευταία 150 χρόνια.  Μεταξύ άλλων, σημείωσε πως έχει αφιερώσει τη ζωή του στην καταγραφή και τη μελέτη της ιστορίας της ναυτιλίας. Στο πλαίσιο αυτό δημιούργησε με το γιο του το διαδικτυακό μουσείο «Greek Shipping Miracle». «Ευχόμαστε ο κόσμος να δει την έκθεση και να θυμηθεί, καθώς όλοι έχουμε ταξιδέψει με τα συγκεκριμένα βαπόρια. Όλα αυτά φέρνουν μνήμες και τις μνήμες πρέπει να τις διατηρούμε».

Η έκθεση θα διαρκέσει έως 10 Ιουνίου και λειτουργεί καθημερινά: 11:00-13:00 & 19:00-22:00