Οι μικροί ξεναγοί τίμησαν το νησί μας

Με όποιο τρόπο κι αν στραφεί κανείς προς τις Κυκλάδες, δεν μπορεί παρά να συγκινηθεί βαθιά. Αυτή η συγκίνηση παραμένει μια από τις σπουδαιότερες αιτίες για να αγαπήσεις την Τέχνη...” Είπε κάποτε η αείμνηστη Ντόλλυ Γουλανδρή, που αφιέρωσε τη ζωή της στην πρόσβαση του πολιτισμού και της τέχνης των Κυκλάδων, μιας τέχνης 5.000 χρόνων! (3η χιλιετία π.Χ)

Οι Κυκλάδες ήταν μια μεγάλη κιβωτός πολιτισμού πριν από τόσες χιλιάδες χρόνια. Οι αρχαιολόγοι, Έλληνες και ξένοι, έχοντας ανασκάψει και μελετήσει ένα μεγάλο μέρος αυτού του νησιωτικού χώρου, γνώρισαν αυτά τα σπάνια ευρήματα που ανεκάλυψαν και θεώρησαν ότι ο Κυκλαδικός Πολιτισμός της 3ης χιλιετίας π.Χ είναι ένας από τους πέντε μεγάλους πολιτισμούς του κόσμου. Αυτή τη διάκριση γνώριζαν και μελετούσαν μόνο οι ειδικοί ερευνητές και αρχαιολόγοι, ώσπου....μια Ελληνίδα, η αείμνηστη Ντόλλυ Γουλανδρή με αγάπη, περηφάνια και ικανότητα, κατάφερε να κάνει γνωστή αυτή τη μοναδική Κυκλαδική Τέχνη σ' ολόκληρο τον κόσμο. Μαζί με τον σύζυγό της, τον αείμνηστο Νικόλαο Γουλανδρή άρχισαν να συλλέγουν (από το 1960) αρχαία έργα τέχνης αυτά που από....χίλιους δρόμους και με χίλιους τρόπους έφευγαν στο εξωτερικό. Έγιναν συστηματικοί συλλέκτες, προτιμώντας ιδιαίτερα τα Κυκλαδικά έργα Τέχνης. Τα περισσότερα αντικείμενα της συλλογής του δεν αγοράστηκαν στην Ελλάδα αλλά στο....εξωτερικό!

Το 1968 έγινε η πρώτη δημόσια έκθεση Κυκλαδικών ευρημάτων, με κατάλογο που κατάρτισε ο σπουδαίος καθηγητής αρχαιολογίας Χρήστος Ντούμας. Τότε έγινε η πρώτη έκθεση της συλλογής στο Μουσείο Μπενάκη. Οι επισκέπτες ήταν πολλοί και ο θαυμασμός ήταν μεγάλος. Μέχρι τότε οι Κυκλάδες ήταν γνωστές για τον ήλιο, τη θάλασσα, τις παραλίες και τις γραφικές χώρες τους.

Τότε θαυμάστηκαν και για την μοναδική τέχνη της 3ης χιλιετίας π.Χ. Πολλά Μουσεία της Ευρώπης ζήτησαν να παρουσιάσουν τα αριστουργήματα του Αιγιακού πολιτισμού στο χώρο τους. ΄Έτσι, εκείνα τα χρόνια η Συλλογή Γουλανδρή ταξίδεψε σ' Ανατολή και Δύση, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, στην Ιαπωνία και στην Ευρώπη. Και... αφού έκανε τον γύρο του κόσμου επέστρεψε στην Ελλάδα και από το 1986 φιλοξενείται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (στη οδό Νεοφύτου Δούκα 4, στο Κολωνάκι. Αυτό το Μουσείο είναι ένα “κόσμημα” για ολόκληρη την Ελλάδα.

Η Ντόλλυ Γουλανδρή ήταν Ελληνίδα που.... “Γέμισε τον κόσμο Κυκλαδικό φως!!!” Ο κόσμος ολόκληρος γνώρισε την Κυκλαδική κοινωνία 5.000 χρόνια πρίν.

Η Κυκλαδική Τέχνη στην “πρωτοπολιτεία” των Κυκλάδων, την Ερμούπολη.

“Στην Ερμούπολη δημιουργήθηκε και λειτούργησε εδώ και 24 χρόνια το Μουσείο (Αντιγράφων) Κυκλαδικής Τέχνης, που δημιουργήθηκε με τη χορηγία του αείμνηστου Γιάννη Βάτη και της συζύγου του Ελένης και με τη στήριξη της αείμνηστης Ντόλλυ Γουλανδρή. Ο Δήμος Ερμουπόλεως παρεχώρησε δυο αίθουσες στο Πνευματικό Κέντρο και με τη βοήθεια δυο εκπαιδευμένων κυριών, άρχισαν τα προγράμματα σε μικρά παιδιά με στόχο την γνωριμία της ιστορίας και του πολιτισμού των Κυκλάδων.

Πολλά παιδιά διδάχθηκαν, έμαθαν, αλλά και... “δίδαξαν” σε Έλληνες και ξένους την ιστορία και τον αρχαίο πολιτισμό των Κυκλάδων σε πολλούς επισκέπτες του νησιού μας, Έλληνες και ξένους. Πολλοί διάσημοι και καταξιωμένοι, στο χώρο του πνεύματος, επισκέπτες θεώρησαν τα παιδιά μας (όπως έγραψαν) “....μικρούς “πρεσβευτές” που τιμούν και φωτίζουν το νησί μας. Είναι άριστοι και κάνουν μετάγγιση γνώσεων στους επισκέπτες της Σύρου”.

Η Ντόλλυ Γουλανδρή, η ψυχή και η κινητήρια δύναμη του Κυκλαδικού πολιτισμού, επισκεπτόταν τη Σύρο, καλεσμένη του ζεύγους Βάτη. Θέλησε να επισκεφθεί το Μουσείο, που εκείνη βοήθησε να δημιουργηθεί. Τα μικρά παιδιά γνώριζαν μόνο το όνομά της, δεν την είχαν δει και την ξενάγησαν...

Και η κ. Γουλανδρή ενθουσιασμένη έγραψε: “Έζησα υπέροχες και αξέχαστες στιγμές. Γνώρισα από κοντά τους λιλιπούτειους ξεναγούς και μου μίλησαν άριστα για την Ακρόπολη Καστρί στην Χαλανδριανή. Θερμότατα συγχαρητήρια για την τόσο ωραία προσπάθεια. Χαίρομαι όλως ιδιαιτέρως για τον σπόρο που φυτέψατε και τα ωραία λουλούδια που άνθισαν μέσα στη Σύρο. Εύγε!”

Η Κυκλαδική Τέχνη ζωντάνεψε με τους μικρούς “ξεναγούς” μας

“Πρόσφεραν” την ιστορία του νησιού μας με θαυμάσιο τρόπο σε Έλληνες και ξένους επισκέπτες μας, που έμεναν ενθουσιασμένοι και από τις γνώσεις και από την άριστη συμπεριφορά των παιδιών μας.

Αξίζει να σας προσφέρω μερικά γραπτά σχόλια, επισκεπτών που είχαν εντυπωσιασθεί από την: “Υπέροχη Σύρο, με τους εξαιρετικούς ανθρώπους, την ομορφιά, την ιστορία, την αρχοντιά της και την οργάνωσή της. Μας εντυπωσίασε και μας έδωσε την ελπίδα ότι αν άλλες περιοχές της Ελλάδας αντέγραφαν αυτό το νησί, η χώρα μας θα γινόταν....θαυμαστή! Οι μικροί ξεναγοί του νησιού είναι άξιοι συγχαρητηρίων!”. Ήταν καθηγητές από τη Βόρεια Ελλάδα (2013).

“Σίγουρα όλη η Ελλάδα πρέπει να γίνει αντίγραφο της Ερμούπολης, της Άνω Σύρου και των πανέμορφων χωριών της.

Ευχαριστούμε θερμά για την ξενάγηση των μικρών παιδιών”. Δάσκαλοι από Θεσσαλονίκη (2012)

“Εξαιρετική ξενάγηση από την Μαριάννα και την Δάφνη, αν και καθηγήτρια, έμαθα πολλά περισσότερα. Ευχαριστώ θερμά τις δυο μικρές για την άριστη γνώση τους”. (2013) Καθηγητής Πανεπιστημίου, τμήμα αρχαιολογίας και φίλος μου, ο Χρήστος Ντούμας, ήταν στη Σύρο για ένα σεμινάριο.

Του ζήτησα να επισκεφθεί το μικρό μας Μουσείο, να τον ξεναγήσουν τα παιδιά μας. Το δέχθηκε και άκουσε τα μικρά παιδιά να του μιλούν για την αρχαιότητα των Κυκλάδων, τα ειδώλια κ.α. Τελευταία ανέλαβε η Μαριάννα, (που δεν τον γνώριζε) να του μιλήσει για το σπουδαίο πήλινο “τηγανοειδές” σκεύος, ερμηνεύοντάς του την υπέροχη διακόσμηση του που είχε βρεθεί σε Νεκροταφείο της Χαλανδριανής και ότι ο Καθηγητής κ. Ντούμας είχε πει τι ήταν το κάτοπτρο, τι συμβόλιζε κ.α. Όταν μετά, ο καθηγητής ζήτησε να μιλήσει στα παιδιά, εκείνα δέχθηκαν και άκουσαν να τα συγχαίρει για τη γνώση τους και τότε έμαθαν ότι ήταν ο Καθηγητής, Αρχαιολόγος κ. Ντούμας. Σηκώθηκαν όρθια και τον χειροκροτούσαν! Η επιστροφή που έλαβα από τον Χρήστο Ντούμα γράφει πολλά συγχαρητήρια για τα παιδιά και τις γνώσεις τους στην μικρή ηλικία τους.

Μια συμφοιτήτριά μου και καθηγήτρια από τα Γιάννενα, έμαθε ότι το Λύκειο Σύρου θα πήγαινε εκδρομή στην όμορφη πόλη της. Της τηλεφώνησα και της είπα ότι θα συναντούσε την (τότε) μικρή Μαριάννα που την είχε ξεναγήσει και στο Μουσείο και στο Δημαρχείο. Δεν την συνάντησε όμως...

Έμαθα λίγο αργότερα ότι η μικρή Μαριάννα δεν θα πήγαινε στην εκδρομή επειδή είχε ένα ατύχημα που της προκάλεσε κάταγμα στο πόδι. Ευτυχώς έγινε γρήγορα καλά, αλλά δυστυχώς δεν πήγε στην εκδρομή. Εύχομαι να είναι καλά και να συνεχίσει τις σπουδές της!

Μαρία Ρώτα