Τήνος: Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός για το Σχολείο Καλών Τεχνών και το Μουσείο Χαλεπά

Νέα εικόνα και νέα πνοή θα αποκτήσει το Προπαρασκευαστικό και Επαγγελματικό Σχολείο Καλών Τεχνών του Πανόρμου και το Μουσείο του Γιαννούλη Χαλεπά. Η αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός θα τους δώσει μια νέα, σύγχρονη, διεθνή δυναμική και θα επιτευχθεί με την υπογραφή της προγραμματικής Σύμβασης Πολιτιστικής Ανάπτυξης μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, του Δήμου Τήνου, του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου και του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου του Δήμου Τήνου «Πνευματικό Εκπολιτιστικό Κέντρο Πανόρμου Γιαννούλης Χαλεπάς»

Προπαρασκευαστικό και Επαγγελματικό Σχολείο Καλών Τεχνών

To Προπαρασκευαστικό και Επαγγελματικό Σχολείο Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου είναι εποπτευόμενη Δημόσια Υπηρεσία από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού. Σκοπός της λειτουργίας του είναι: α. η διδασκαλία της μαρμαροτεχνίας και β. η προπαρασκευή και η εισαγωγή σπουδαστών χωρίς περαιτέρω εξετάσεις στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Στεγάζεται και λειτουργεί από το έτος 1955 στο κτίριο του πρώην Δημοτικού Σχολείου Θηλέων Πύργου. 

Οι υφιστάμενες υποδομές της Σχολής είναι αναγκαίο, εδώ και δεκαετίες, να εκσυγχρονισθούν και να επεκταθούν. Η διαρκής συμπαράσταση της τοπικής κοινωνίας για την διατήρηση και εξέλιξη του, επέφερε το έτος 1991 την αγορά δύο όμορων αγροτικών ακινήτων από τον Δήμο Τήνου, με σκοπό την επέκταση των εγκαταστάσεων της Σχολής. Η διατήρηση του, στην ως ίδια θέση όπου λειτουργεί από ιδρύσεώς τείνει στη διατήρηση της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας της Σχολής και την ύπαρξή της στον Πύργο της Τήνου, ο οποίος είναι το αναγκαίο και ζωογόνο πολιτιστικό, χωρικό, κοινωνικό και ιστορικό περιβάλλον της και το κέντρο της παραδοσιακής μαρμαρογλυπτικής και μαρμαροτεχνίας.

Η δημιουργία των νέων εγκαταστάσεων θα δώσει μια νέα, σύγχρονη, διεθνή δυναμική στη Σχολή και θα συνεισφέρει καταλυτικά στην εκπαίδευση των νέων μαρμαρογλυπτών, πολλοί εκ των οποίων ως απόφοιτοι του, εργάζονται σε έργα επί μνημείων που υλοποιεί το Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Επιπρόσθετα, στη νέα εκσυγχρονισμένη εποχή του, θα διεκδικήσει σημαντικό μερίδιο στη διαμόρφωση της διεθνούς καλλιτεχνικής και αρχιτεκτονικής έκφρασης, με αναντίρρητη ιστορικότητα και εξειδίκευση στο επίπεδο των σπουδών της.

Η οικία του Γιαννούλη Χαλεπά

Η οικία του γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, η οποία στεγάζει το Μουσείο, βρίσκεται στον Πύργο της Τήνου. Είναι χαρακτηρισμένη ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο  σύμφωνα με την με αρ. 28546/1968 Υπουργική Απόφαση (Β’ 726). Μαζί με το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, που βρίσκεται στο όμορο οικόπεδο, δημιουργούν έναν πόλο ιδιαίτερης πολιτιστικής σημασίας, όπου εκτίθενται έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, ενώ ταυτόχρονα διαφυλάσσεται, προβάλλεται και αναδεικνύεται η πολιτιστική κληρονομιά της τηνιακής μαρμαρογλυπτικής.

Το μνημείο έχει υποστεί φθορές, τόσο από την επίδραση των καιρικών συνθηκών όσο και από την έλλειψη συστηματικής συντήρησης. Σήμερα, το κτήριο παρουσιάζει παθολογία, όπως έντονες υγρασίες, ρηγματώσεις, αποσαθρώσεις και αποκολλήσεις επιχρισμάτων, φθορά κουφωμάτων. Οι φθορές αυτές επιβαρύνονται από προβλήματα στα δώματα και από την εισροή υγρασίας και όμβριων υδάτων. Οι εργασίες αφορούν την αποκατάσταση της οικίας προκειμένου να αρθούν τα οικοδομικά προβλήματα που παρουσιάζονται και να αναδειχθούν επαρκώς η αυθεντικότητα και η ιστορικότητα της οικίας ως επισκέψιμου μνημείου, μέσα από την προβολή των εκθεμάτων και του κινητού εξοπλισμού της.

Τα οφέλη από την αναβάθμιση των δύο χώρων

Η αναβάθμιση του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου και η ανάδειξη του επισκέψιμου μουσειακού χώρου της Οικίας Χαλεπά αναμένεται να ωφελήσει άμεσα στην καλλιτεχνική εκπαίδευση των εικαστικών τεχνών και στην ανάδειξη και προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της τηνιακής μαρμαροτεχνίας, η οποία αποτελεί εγγεγραμμένο στοιχείο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας και στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της UNESCO.

Σκοπός της σύμβασης

Σκοπός της προγραμματικής σύμβασης είναι η συνεργασία των συμβαλλόμενων μερών για την επέκταση και αναβάθμιση του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου και την αναβάθμιση της οικίας Χαλεπά, που αποτελεί επισκέψιμο εκθεσιακό χώρο.

Αντικείμενο της προγραμματικής σύμβασης

Αντικείμενο της παρούσας Προγραμματικής Σύμβασης αποτελεί η άσκηση της αρμοδιότητας υλοποίησης του έργου από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, μέσω των αρμοδίων Διευθύνσεών του, καθώς και ο καθορισμός πλαισίου χρηματοδότησης και εν γένει συνεργασίας για την ομαλή υλοποίηση του Έργου.

Ειδικότερα, στο πλαίσιο υλοποίησης του Έργου και για τους σκοπούς της παρούσας Προγραμματικής Σύμβασης, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση του Έργου, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και την υλοποίηση του Έργου. 

Τα βασικά υποέργα

Το Έργο θα υλοποιηθεί, σύμφωνα με το Τεχνικό Δελτίο Έργου, μέσω έντεκα (11) υποέργων/συμβάσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Συγκεκριμένα:

Υποέργα 1-2-3: Αναβάθμιση και εκσυγχρονισμός του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου (ΠΕΣΚΤΠΤ), με φορέα υλοποίησης της Διεύθυνση Μελετών και Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και Πολιτιστικών Κτηρίων του ΥΠΠΟΑ (ΔΜΕΕΜΠΚ) και αντικείμενο την ανέγερση της επέκτασης των κτηριακών εγκαταστάσεων, τον εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων κτηρίων και την διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου (ΠΕΣΚΤΠΤ). Το έργο περιλαμβάνει και τις δαπάνες σύνδεσης του κτηρίου με τους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας και ελέγχου των κατασκευαστικών εργασιών από ελεγκτές δόμησης μέσω διακριτών υποέργων 2 και 3 αντίστοιχα.

Υποέργο 4: Αποκατάσταση, συντήρηση και διαρρύθμιση ως μουσειακού χώρου της Οικίας του Γιαννούλη Χαλεπά στην Τήνο, με φορέα υλοποίησης την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Αττικής, Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος και Κυκλάδων του ΥΠΠΟΑ (ΥΝΜΤΕΑΑΣΕΚ), προκε ιμένου να αρθούν τα οικοδομικά προβλήματα που παρουσιάζονται και να αναδειχθούν επαρκώς η αυθεντικότητα και η ιστορικότητα του μνημείου, αλλά και οι αισθητικές αξίες του, μέσω της προβολής των εκθεμάτων και του κινητού εξοπλισμού της με τρόπο εύληπτο.

Υποέργα 5-11: Υποέργα προμηθειών εργαλείων, εξοπλισμού των εργαστηρίων και υλικών του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου, που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της Σχολής (αεροσυμπιεστής και μηχανή ηλεκτροσυγκόλλησης με την κατάλληλη εξάρτηση, γερανογέφυρες, εργαλεία χειρός, εργαλεία μαρμάρου βαρέος τύπου, περονοφόρο όχημα και cargo van, ηλεκτρονικοί υπολογιστές και λοιπά περιφερειακά (εκτυπωτές και σαρωτές), καθώς και επίπλωση και συστήματα αποθήκευσης). Φορέας υλοποίησης των υποέργων είναι η Διεύθυνση Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης του ΥΠΠΟΑ (ΔΚΕ).

Προϋπολογισμός του έργου

Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού χρηματοδοτεί το Έργο, στο πλαίσιο της

Δράσης με τίτλο «Ο πολιτισμός ως κινητήριος μοχλός ανάπτυξης». Ο συνολικός προϋπολογισμός για την εκτέλεση του Έργου της προγραμματικής σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 10.314.720,11  ευρώ.