Η "Κόρη της Θήρας" επέστρεψε στον τόπο της

Το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας άνοιξε και πάλι τις πόρτες του στο κοινό, προσφέροντας ένα εντυπωσιακό πολιτιστικό γεγονός που σφραγίζεται από την παρουσία της εμβληματικής Κόρης της Θήρας.

Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα σχεδόν ακέραια σωζόμενα αρχαϊκά αγάλματα, που αποκαλύφθηκε το 2000 στη διάρκεια σωστικής ανασκαφής στο νεκροταφείο της αρχαίας πόλης. Από τότε μέχρι σήμερα, το άγαλμα πέρασε από περιόδους συντήρησης και προσωρινών εκθέσεων, για να αποκτήσει πλέον τη μόνιμη του θέση στο ανακαινισμένο μουσείο των Φηρών.

Με την ολοκλήρωση της ανακαίνισης, τη φιλοξενία μιας έκθεσης υψηλής ποιότητας, όπως οι «Κυκλαδίτισσες» και την επιστροφή της Κόρης στον τόπο της, το Αρχαιολογικό Μουσείο Θήρας ανακτά τη θέση του ως ένα από τα σημαντικότερα μουσεία των Κυκλάδων και προβάλλει μια νέα, πιο συμμετοχική και πολύπλευρη αφήγηση της ιστορίας του νησιού και του κυκλαδικού πολιτισμού.

Τα εγκαίνια του μουσείου

Το μουσείο εγκαινιάστηκε την Παρασκευή, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη και άλλων σημαντικών φορέων. Η Κόρη της Θήρας υποδέχεται τους επισκέπτες τοποθετημένη πάνω σε μια καινοτόμο, αντισεισμική μεταλλική βάση, αποτέλεσμα επιστημονικής συνεργασίας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και των τεχνικών εργαστηρίων του Μουσείου της Ακρόπολης. Η βάση αυτή, αν και εξωτερικά απλή, ενσωματώνει σύνθετα τεχνικά χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν τη σταθερότητα του αγάλματος, καθιστώντας δυνατή τη μελλοντική του μετακίνηση εφόσον χρειαστεί.

Λ. Μενδώνη: "Η εκ βάθρων ανακαίνιση αυτού του μουσείου, υπάγεται σε ένα σχέδιο στρατηγικό του Υπουργείου Πολιτισμού"

Η ανακαίνιση του μουσείου εντάσσεται σε ένα ευρύτερο στρατηγικό σχέδιο του Υπουργείου Πολιτισμού για την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυκλάδων. Η υπουργός, Λίνα Μενδώνη ανέφερε χαρακτηριστικά ότι "σήμερα, το Υπουργείο Πολιτισμού αποδίδει το 27ο μουσείο, το οποίο είτε είναι εντελώς καινούριο, είτε πλήρως ανακαινισμένο, από τον Ιούλιο του 2019 έως σήμερα. Η εκ βάθρων ανακαίνιση αυτού του μουσείου, υπάγεται σε ένα σχέδιο στρατηγικό του Υπουργείου Πολιτισμού, που αφορά στην προστασία και την ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυκλάδων και που στην πραγματικότητα είναι ένα τεράστιο αναπτυξιακό κεφάλαιο, έχει τεράστια αξία και δυναμική και για τη συνολική εθνική πρόοδο και ευημερία. Το Υπουργείο ξέρει πάρα πολύ καλά ότι ο τουρισμός που αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο στο ΑΕΠ μας, έχει ξεπεράσει τις παραδοσιακές αξίες του ήλιου και της θάλασσας και αναζητά να γνωρίσει την πολιτιστική φυσιογνωμία, την υλική και την άυλη κληρονομιά της Ελλάδας και κάθε επιμέρους τόπου".

Ν. Ζώρζος: "Μια εξαιρετική ημέρα για την Σαντορίνη, με την εκ νέου απόδοση του μουσείου στο κοινό"

Ο δήμαρχος Θήρας, Νίκος Ζώρζος, στο πλαίσιο τον εγκαινίων υπογράμμισε ότι "είναι μια εξαιρετική ημέρα για τη Σαντορίνη, με την εκ νέου απόδοση του μουσείου στο κοινό. Ο Δήμος Θήρας, προσανατολιζόμενος σε δύο κυρίως στόχους, την προστασία του τοπίου και του περιβάλλοντος και την ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου του νησιού, έχει εδώ και χρόνια αποφασίσει να στηρίξει οποιαδήποτε δράση αφορά τον χώρο του Πολιτισμού".

Τα εγκαίνια πλαισιώθηκαν από την έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων»

Η επανέναρξη λειτουργίας του μουσείου συνοδεύεται από την έκθεση «Κυκλαδίτισσες: Άγνωστες ιστορίες γυναικών των Κυκλάδων», η οποία παρουσιάστηκε αρχικά στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης στην Αθήνα και τώρα εγκαινιάζει τη νέα εποχή του Μουσείου Θήρας. Η έκθεση αποτελεί καρπό συνεργασίας ανάμεσα στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και περιλαμβάνει 180 έργα που αποτυπώνουν τη ζωή των γυναικών από τις Κυκλάδες, από την αρχαιότητα έως τον 19ο αιώνα. Στη Σαντορίνη, η έκθεση θα φιλοξενείται έως τις 31 Οκτωβρίου 2025 και στη συνέχεια τη θέση της θα πάρει η μόνιμη συλλογή του μουσείου, με την Κόρη να παραμένει το κεντρικό έκθεμα.

Η έκθεση είναι οργανωμένη σε δώδεκα θεματικές ενότητες, με στόχο να φέρει στο φως τον ρόλο της γυναίκας στον πολιτισμό των Κυκλάδων, πέρα από τα αρχαιολογικά στερεότυπα. Περιλαμβάνει ευρήματα όπως ειδώλια, μεγάλα γλυπτά, αγγεία, κοσμήματα, νομίσματα, επιτύμβιες στήλες, επιγραφές με νομικά κείμενα, τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, χαρακτικά και εικόνες, συγκεντρωμένα από τα περισσότερα μουσεία και συλλογές των Κυκλάδων. Η αφήγηση του εκθεσιακού υλικού αποφεύγει τον παραδοσιακό ανδρικό λόγο της αρχαιολογίας και στρέφεται στο βλέμμα και τη φωνή των γυναικών.

Η έκθεση «Κυκλαδίτισσες» συνοδεύεται από δίγλωσσο οδηγό ήχου και κατάλογο που περιλαμβάνει πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση των έργων. Παράλληλα, προγραμματίζονται εκπαιδευτικά προγράμματα για τα σχολεία της Σαντορίνης, ενισχύοντας τη σύνδεση της τοπικής κοινωνίας με την πολιτιστική της κληρονομιά.

Π. Ιωσήφ: "Το φως των Κυκλάδων διαφοροποιεί εντελώς την έκθεση"

Ο επιστημονικός διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Radboud της Ολλανδίας, Πάνος Ιωσήφ και ο επίκουρος καθηγητής του ΑΠΘ, Ιωάννης Φάππας είναι οι συνεπιμελητές της έκθεσης. Ο κ. Ιωσήφ τόνισε πως "είναι μια νέα έκθεση. Έχουν αλλάξει αρκετά πράγματα, όχι μόνο οι συσχετισμοί. Υπάρχει μια διαφορετική διαχείριση του φωτός, καθώς το φως των Κυκλάδων διαφοροποιεί εντελώς την έκθεση, πέρα από την διαρρύθμιση του ίδιου του μουσείου που είναι ένα εξαιρετικό κτήριο, αλλά όχι ένα εύκολο κτήριο για να στήσεις μια έκθεση. Η αφηγηματική γραμμή παραμένει με κάποιες ελαφριές διαφοροποιήσεις η ίδια, αλλά αυτό που είναι το πιο σημαντικό, είναι ότι στο επίκεντρό της παραμένει η γυναίκα, η Κυκλαδίτισσα".

Η αντισεισμική βάση της Κόρης

Η Κόρη της Θήρας, με τη νηφάλια έκφραση, το μακρύ ένδυμα και το περίτεχνο χτένισμα, αποτελεί σπάνιο δείγμα αρχαϊκής τέχνης. Η τοποθέτησή της σε μια βάση που συνδυάζει ασφάλεια και δυνατότητα μετακίνησης αντικατοπτρίζει τη σύγχρονη μουσειολογική προσέγγιση που δίνει έμφαση στην ευελιξία και τη βιωσιμότητα των εκθέσεων. Η μεταλλική βάση που σχεδιάστηκε από τον καθηγητή Βλάση Κουμούση και την ομάδα του στο ΕΜΠ μειώνει το κέντρο βάρους του γλυπτού και διαχειρίζεται αποτελεσματικά τους σεισμικούς κινδύνους, κάτι ιδιαίτερα κρίσιμο για ένα νησί όπως η Σαντορίνη.

Η έκθεση συμπληρώνεται από άλλα εμβληματικά έργα, όπως η τοιχογραφία με τις «Γυναίκες στο Άδυτο» από το Ακρωτήρι της Θήρας και το ταφικό μνημείο της Παρθενίκας. Ενδιαφέρουσα είναι η παρουσία του αγάλματος της Αφροδίτης Σανδαλίζουσας, που εμπλουτίζει το αφήγημα για τον ρόλο της γυναίκας στην αρχαιότητα και τη σχέση της με τη δημόσια εικόνα και τη θρησκευτική πρακτική.