Το Μουσείο της Σύρου

Κυκλάδες, μια χαρούμενη συμφωνία σε λευκό και γαλάζιο μέσα στο Αιγαίο, το ελληνικό αρχιπέλαγος. Παντού αλμύρα και φως και θάλασσα! Κανένας λαός δεν έζησε τόσο πολύ με τη θάλασσα όσο οι Έλληνες και ιδιαίτερα οι Κυκλάδες. Την 3η χιλιετία π. Χ. Οι Κυκλαδίτες είναι μια ισχυρή ναυτική δύναμη. Στον Κυκλαδικό χώρο αναπτύσσεται ένας από τους πέντε μεγαλύτερους πολιτισμούς του κόσμου, που για χίλια διακόσια περίπου χρόνια, δημιουργεί και πλάθει μια δική του πολιτιστική φυσιογνωμία. Οι ειδικοί σε όλο τον κόσμο ονόμασαν αυτή την εποχή “Πολιτισμός Σύρου – Κέρου” (2.800 – 2.00 π.Χ.) . Είναι τα δυο νησιά που πρόσφεραν τα σπουδαιότερα ευρήματα σε τέχνη. Στο τέλος του 19ου αιώνα, ο μεγάλος αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας κάνει ανασκαφές στη Σύρο και φέρνει στο φως το καλλίτερο και πιο χαρακτηριστικό δείγμα οργανωμένου και πολυάνθρωπου οικισμού κοντά στη θάλασσα, με τεχνητή και φυσική οχύρωση, στην κορυφή του λόφου Καστρί, στο βορειοανατολικό, μέρος του νησιού στην περιοχή Χαλανδριανή. Ο Χρήστος Τσούντας ανέσκαψε πλήθος τάφων (περίπου 600) και έφερε στο φως πλούσια περίτεχνα κτερίσματα! Πολλά από τα ευρήματα των ανασκαφών του φιλοξενούνται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών και στο, αργότερα ιδρυθέν, Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου. Η Σύρος, όπως και τα περισσότερα Κυκλαδονήσια, αναδύεται από τη θάλασσα με τη μορφή γυμνών απότομων βράχων. Αυτό το βραχονήσι “φιλοξενεί” δυο σπουδαίες πόλεις: την Άνω Σύρο, μια πανέμορφη μεσαιωνική πολι- τεία που ιδρύθηκε,από τους Ενετούς τον 13ο αιώνα και την Ερμούπολη, τη θαλασσινή πολιτεία, που ήταν και είναι μια πολυσήμαντη παρουσία στο Αιγαίο (19ος αιώνας)! “Αυτός που έγινε εδώ πριν έναν αιώνα, δεν έγινε πουθενά αλλού. Στη Σύρο ξαναγεννήθηκε η Ελλάδα...” είπε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Αυτή η φράση τα συνοψίζει όλα. Εδώ, σ’ αυτό το βραχονήσι άνθησε ένας πολιτισμός όμοιος μ’ αυτούς των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων...

Αρχαιολογικό Μουσείο

Όταν στο Υπουργείο Παιδείας δημιουργήθηκε η πρώτη Αρχαιολογική Υπηρεσία, η Ερμούπολη ορίσθηκε έδρα της περιοχής του Αιγαίου. Το 1850 ιδρύθηκε ένα μικρό μουσείο στην Ερμούπολη με... “υποέφορο” τον Ιωάννη Κοκκώνη. Η πρώτη συλλογή ευρημάτων από τη Σύρο και τη Ρήνεια φιλοξενήθηκε αρχικά στο κτίριο του Γυμνασίου, που μόλις τότε είχε δημιουργηθεί. Λίγο αργότερα το Μουσείο στεγάστηκε σε χώρο του Δημοτικού Μεγάρου της Ερμούπολης, που και αυτό είναι σημαντικό μνημείο, που το δημιούργησε ο αρχιτέκτον Ερνέστος Τσίλλερ. Η Κυκλαδική Συλλογή θεωρείται μία από της σπουδαιότερες των κυκλαδίτικων αρχαιοτήτων. Στην πρώτη αίθουσα είναι τα ευρήματα από τη Σύρο, ...γλυπτά, επιγραφές και πολλές επιτύμβιες στήλες, τα περισσότερα ελληνιστικής εποχής. Ακολούθησαν τα έργα μαρμαροτεχνίας και κεραμικής (3ης χιλιετίας π.Χ.) Είναι τα ταφικά κτερίσματα από τις ανασκαφές στη Χαλανδριανλη, όπου αποκαλύφθηκαν στους τάφους της περιοχής. Πολλά από τα κτερίσματα των τάφων είχαν μεταφερθεί στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, και έχουν εκτεθεί ευρήματα από πολύ παλιές ανασκαφές, σπουδαίων αρχαιολόγων. Εντυπωσιάζουν τα κυκλαδικά ειδώλια, οι πήλινες φιάλες, τα εργαλεία από οψιανό και ιδιαίτερα το τηγανόσχημο! Είναι το πήλινο σκεύος, ακτινωτά κοσμήματα που απεικονίζουν διάφορα έργα... όπως τα πλοία... και άλλα.

Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

(αντίγραφα έργων αρχαιότητας)

Ήταν πολλά παιδιά, αρκετά χρόνια πριν, που έγιναν... “λιλιπούτειοι ξεναγοί” του νησιού. “Δίδαξαν” προσωπικότητες του πνεύματος, της τέχνης, του αθλητισμού και της πολιτικής. Τα σχόλια όλων αυτών των παιδιών που ξεναγούσαν, ήταν άριστα! Όλοι οι άνθρωποι που τους άκουγαν να μιλούν και να αναφέρονται στην αρχαία ιστορία του νησιού (και όχι μόνον)ανέφεραν ότι τα σχόλια όλων των νέων παιδιών ήταν άριστα! Ο Δήμος Ερμούπολης είχε τιμήσει κάθε χρόνο τα παιδιά και είχε ευχαριστήσει τους μικρούς “ξεναγούς”, που τους θερινούς μήνες υποδέχονταν τους επισκέπτες του νησιού. Πάντα έλεγαν ωραία λόγια για όλα όσα είχαν ακούσει να τους αναφέρουν... οι μικροί ξεναγοί. Στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ερμούπολης φιλοξενείται πολλά χρόνια το Μουσείο (αντιγράφων) Κυκλαδικής Τέχνης. Δημιουργήθηκε με τη χορηγία του αείμνηστου Γιάννη Βάτη και της συζύγου του Ελένης. Τους Ευχαριστήσαμε θερμά!!! Αυτό το μικρό μας Μουσείο είχε ανοίξει την αγκαλιά του και γέμιζε παιδιά, όχι μόνο από τη Σύρο, αλλά από όλη την Ελλάδα. Και έμαθαν και χάρηκαν! Πολλά από αυτά τα παιδιά έγιναν “ξεναγοί” και “πρεσβευτές” του νησιού. “Δίδαξαν” προσωπικότητες του πνεύματος της τέχνης και της πολιτικής. Τα σχόλια ήταν άριστα από τους ξένους. Ο τότε Δήμος Ερμούπολης έχει τιμήσει τα παιδιά και κάθε χρόνο τιμούσε τους μικρούς “ξεναγούς” Δημοσιογράφοι Αθηναϊκών εφημερίδων έχουν γράψει άρθρα για τους μικρούς “Ανδρόνικους”, όπως τους αποκάλεσε μια δημοσιογράφος που ήρθε στη Σύρο από την Αθήνα... και έγραψε τιμητικά άρθρα.