Κρατάει ζωντανή την υφαντική τέχνη

Η Ζαρίφειος Βιοτεχνική Σχολή Τήνου φέτος γιορτάζει 127 χρόνια συνεχούς λειτουργίας στο νησί, κρατώντας κατά τη διάρκεια των χρόνων, ζωντανή την υφαντική τέχνη στο νησί.

Η Σχολή ιδρύθηκε από τους Νικόλαο και Ελένη Ζαρίφη και το Ιερό Ίδρυμα Ευαγγελιστρίας, με προορισμό την εκμάθηση της υφαντικής τέχνης και στεγάζεται σε ιδιόκτητους χώρους στο άνω τμήμα της οδού Ευαγγελιστρίας που ανήκει στο Σύλλογο Κυριών “Ο Ευαγγελισμός”. Παραπλεύρως της αίθουσας με τους αργαλειούς λειτουργεί εκθετήριο, όπου πωλούνται διάφορα αξιόλογα είδη υφαντικής τέχνης, που παράγονται στη Σχολή.

Για τη συνεχή της λειτουργία από το 1898 έως και σήμερα, αλλά και για τους στόχους αυτής, μίλησε στην “Κοινή Γνώμη”, η πρόεδρος του γυναικείου Συλλόγου “Ευαγγελισμός”, Μαρουλιώ Γκίζη.

“Προσπαθούμε να κρατήσουμε ζωντανό έναν χώρο πολιτισμού και παράδοσης”

“Η Σχολή μας συμπληρώνει φέτος 127 ολόκληρα χρόνια συνεχούς λειτουργίας στο νησί. Είναι ένα ζωντανό “κύτταρο” πολιτισμού και παράδοσης πάνω στην υφαντική τέχνη”, δήλωσε η κα. Γκίζη.

Τονίζοντας ότι οι προσπάθειες εστιάζονται αυτός ο χώρος να μείνει ανοιχτός, παρ’ όλες τις δυσκολίες που υπάρχουν, μίλησε για τις δράσεις που υλοποιούνται και το φετινό χειμώνα.

“Καταβάλλουμε, παρ’ όλο που δεν είναι εύκολο, να κρατήσουμε αυτόν τον χώρο ανοιχτό και λειτουργικό, σεβόμενοι την ιστορία του. Σε αυτό το πλαίσιο και το φετινό χειμώνα υλοποιούμε, όπως και πέρυσι, κάποια εργαστήρια εκμάθησης της υφαντικής. Μάλιστα, σε για αυτά τα εργαστήρια υπάρχει έκδηλο ενδιαφέρον συμμετοχής και από τη Σύρο”, υποστήριξε, συμπληρώνοντας ότι εκτός από τα σεμινάρια, ο χώρος της Βιοτεχνικής Σχολής, λειτουργεί και ως Μουσείο.

“Υπάρχει και χώρος Μουσείο. Παλιά υπήρχαν δύο μεγάλες αίθουσες που φιλοξενούσαν αργαλειούς και ραπτομηχανές, στους οποίους εργαζόταν πολλές κοπέλες. Σήμερα που μιλάμε τρεις μόνο γυναίκες έχουν απομείνει στην τέχνη της υφαντικής και τα προϊόντα που παράγουν πωλούνται κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου. Ο κόσμος που επισκέπτεται το νησί, μπορεί να επισκεφθεί το χώρο μας και να δει από κοντά τα στοιχεία που φιλοξενούμε, με επίκεντρο τους αργαλειούς”, δήλωσε στην εφημερίδα.

Όπως έκανε γνωστό υπάρχει έντονο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα από νέες γυναίκες που επιθυμούν να μάθουν τη συγκεκριμένη τέχνη, σημειώνοντας ότι “η τεχνική του αργαλειού φαίνεται ότι αρχίζει και πάλι να κεντρίζει το ενδιαφέρον σε πολλά σημεία της χώρας. Έχει αναβιώσει και πάλι και αυτό είναι πολύ θετικό. Είναι σημαντικό που υπάρχει αυτός ο χώρος, αλλά πρέπει να σας πω ότι θα θέλαμε την προσοχή και τη βοήθεια των φορέων, ειδικά με ότι έχει να κάνει με τη συντήρηση του κτηρίου. Το συγκεκριμένο είναι από κληροδότημα. Κάποια έσοδα έχουμε από το Ίδρυμα της Παναγίας, έχουμε αποτανθεί σε διάφορα ιδρύματα εκτός Τήνου και αναμένουμε εξελίξεις, αλλά και την ανταπόκριση που θα έχουν τα αιτήματά μας”.

Η Ζαρίφειος Βιοτεχνική Σχολή

Η Ζαρίφειος Βιοτεχνική Σχολή είναι κληροδότημα του Κωνσταντινουπολίτη μεγαλοτραπεζίτη Νικόλαου Ζαρίφη, που διέθεσε σημαντικά ποσά για φιλανθρωπίες από τη σύσταση του ελληνικού κράτους. Ήταν μια προσφορά στις γυναίκες της Τήνου σε μια εποχή φτώχειας, για την οικονομική τους ανεξαρτησία.

Η Σχολή αποτελεί, ακόμη, ένα δείγμα της ευγνωμοσύνης της οικογένειας Ζαρίφη απέναντι στην γκουβερνάντα των παιδιών της, καθώς εκείνη ανέλαβε να τα μεταφέρει με ασφάλεια στην Τήνο, όταν ξέσπασαν οι ταραχές στην Πόλη.

Η λειτουργία της Βιοτεχνικής Σχολής της Τήνου, γράφει η Λουίζα Καραπιδάκη στον κατάλογο της έκθεσης, ξεκίνησε από τον Σύλλογο Κυριών «Ευαγγελισμός», το 1897. Στα αρχεία της αναφέρεται ότι «Η πρώτη δασκάλα της σχολής ήταν η Μαριγώ Καραμηνά, από την Αθήνα, η πρώτη μαθήτρια ήταν η Μαρία Φωσκόλου ή Παπαδάκη και το πρώτο πανί υφάνθηκε στις 5 Οκτωβρίου του 1898 από τη Βαρβάρα Τίγκα».

Η ίδρυση της Σχολής θεωρήθηκε μεγαλειώδες επίτευγμα εκείνη την εποχή για τη στήριξη της γυναικείας βιοτεχνίας και, κατ’ επέκταση, της ηθικής υποστήριξης των γυναικών, σχολιάζει η επιμελήτρια της έκθεσης. «Η σχολή έδωσε οικονομική και επαγγελματική διέξοδο σε πολλές γενιές γυναικών της Τήνου για πάνω από 100 χρόνια, κι έτσι αυτές μπόρεσαν να παραμείνουν στον γενέθλιο τόπο αντί να ξενιτευτούν». Η Ζαρίφειος βιοτεχνική σχολή στην Τήνο, αποτελεί ένα μόνο δείγμα των πολλών κληροδοτημάτων της οικογένειας Ζαρίφη από την Κωνσταντινούπολη, που συνεχίζει να έχει παρουσία στην τοπική κοινωνία.

Η οικογένεια Ζαρίφη διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή από τις αρχές ιδρύσεως του Ελληνικού κράτους, με κληροδοτήματα για την ίδρυση σχολείων, εκπαιδευτηρίων και ορφανοτροφείων.

Έχοντας τεράστιο πλούτο διέθεσε σημαντικά χρηματικά ποσά για υποτροφίες απόρων φοιτητών και άλλες φιλανθρωπίες. Μεταξύ αυτών η σχολή της Τήνου, όπου φτωχά κορίτσια, αποκτούσαν δεξιότητες, προκειμένου να αποκτήσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα και προοπτική να ξεφύγουν από την ζωή της οικιακής βοηθού, που κατ’ ευφημισμό αποκαλείτο ψυχοκόρη.

Από το 1898 η Ζαρίφειος Σχολή, θυμίζει την ευγνωμοσύνη της οικογένειας του μεγαλοτραπεζίτη Νικολάου Ζαρίφη απέναντι στην γκουβερνάντα των παιδιών του, που τα μετέφερε στο ασφαλές περιβάλλον της Τήνου, όταν ξέσπασαν ταραχές στην Πόλη, υπενθυμίζει η Μαρουλιώ Γκίζη, πρόεδρος του γυναικείου συλλόγου «Ευαγγελισμός». Το δημοτικό συμβούλιο, που έλαβε τα χρήματα της δωρεάς τα έδωσε σε μια επιτροπή κυριών, η οποία οργάνωσε μια τεχνική σχολή για την υφαντική τέχνη. Από τον Δεκέμβριο του 1897 που έλαβαν το κληροδότημα εκείνες οι δραστήριες γυναίκες κατάφεραν να βρουν χώρο στέγασης, δασκάλα υφαντικής και έως την 5η Οκτωβρίου του επομένου χρόνου, το πρώτο υφαντό ήταν έτοιμο. Μέσα σε δυο χρόνια κατάφεραν να αγοράσουν το οίκημα και δεκάδες μαθήτριες απέκτησαν επάγγελμα.

Η Σχολή έδωσε βαρύτητα στην παραδοσιακή υφαντική τέχνη που στήριξε τη γυναίκα και την κοινωνία σε αντίξοες συνθήκες και συνεχίζει να έχει παρουσία και σήμερα.