Ενέργειες για μετρίαση της “βαρβαρότητας”

Ένα ακόμη μικρό βήμα, αναφορικά με τη μέριμνα της ευζωίας, κατά την εκμετάλλευση των μικρών γαϊδουριών, για τουριστικούς και άλλους σκοπούς, αποτελεί σχετική εγκύκλιος του ΥΠΑΑΤ, που προβλέπει την απαγόρευση της χρήσης των ζώων, για μεταφορά τουριστών άνω των 100 κιλών.

Επιχειρώντας να θεραπεύσει το πρόβλημα της κακοποίησης, που υφίστανται τα γαϊδουράκια, τα οποία χρησιμοποιούνται για τουριστικούς σκοπούς, κυρίως στο νησί της Σαντορίνης, συμπεριλαμβανομένων και άλλων νησιών, με ιδιαίτερη μορφολογία, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εξέδωσε προσφάτως εγκύκλιο, με την οποία, μεταξύ άλλων, απαγορεύει τη χρήση των ζώων, για τη μεταφορά επισκεπτών, με βάρος μεγαλύτερο των 100 κιλών.

Εντούτοις και παρά την κατακραυγή, που έχει προκαλέσει και συνεχίζει να προκαλεί, η ορισμένες φορές αποτρόπαια μεταχείριση των ζώων, προκειμένου αυτά να αποδώσουν τα μέγιστα, κατά την τουριστική σεζόν, τόσο από Έλληνες και αλλοδαπούς επισκέπτες και φιλόζωους, όσο και από τα διεθνή ΜΜΕ, η εγκύκλιος αφορά μόνο σε ελάχιστες πτυχές της κακομεταχείρισης, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει σαφής δέσμευση σε οποιοδήποτε επίπεδο, πέραν του σωματείου των ημιονηγών, ότι θα υπάρξουν προσπάθειες για άσκηση ελέγχου, προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση των όρων ευζωίας των ιπποειδών.

Η εγκύκλιος, πλην της χρήσης των ζώων από υπέρβαρους τουρίστες, προβλέπει επίσης πρόστιμα για τους ιδιοκτήτες, για μη παροχή κατάλληλης και επαρκούς τροφής και καθαρού πόσιμου νερού, σε καθαρά δοχεία, τα οποία θα καθαρίζονται καθημερινά.

Έχει αποδειχθεί έμπρακτα, ωστόσο, πως οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, τουλάχιστον στη Σαντορίνη, όπου τα γαϊδουράκια έχουν μετατραπεί σε “σήμα κατατεθέν” του τουριστικού της προϊόντος, δεν φαίνεται να λειτουργούν επαρκώς, δεδομένου, ότι ακόμη και η κατ’ εξακολούθηση καταπάτηση των βασικών όρων ευζωίας των ιπποειδών, φαίνεται να περνά πολλές φορές “απαρατήρητη”. Επί χρόνια, στο νησί του ηφαιστείου, ορισμένα γαϊδουράκια, σύμφωνα με μαρτυρίες τουριστών, αλλά και αποδείξεις, μέσω φωτογραφικού υλικού ή βίντεο, βιώνουν κακοποίηση, με τους ιδιοκτήτες να τα χτυπούν, να τα εκμεταλλεύονται, ακόμη κι όταν εκείνα βρίσκονται στα όρια της εξάντλησης, να αμελούν την υγεία τους, αλλά και την υγιεινή τους, να μη φροντίζουν για την κατάλληλη στέγασή τους και πολλά άλλα, με τις περιπτώσεις αυτές στη συντριπτική τους πλειοψηφία, να περνούν κάτω από τα “ραντάρ” των υπεύθυνων.

Διεθνής θόρυβος για τον “γολγοθά των γαϊδάρων”

Το θέμα της υπερεκμετάλλευσης και κακοποίησης των γαϊδουριών έχει προκαλέσει, εδώ και περίπου μία δεκαετία, τις αντιδράσεις των μελών των φιλοζωικών οργανώσεων, αλλά μόλις πρόσφατα πήρε διαστάσεις, λόγω της κατακραυγής από τα διεθνή ΜΜΕ, με αφορμή τον ξυλοδαρμό ακτιβιστών, οι οποίοι βρέθηκαν στο νησί της Θήρας, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν ειρηνικά, κατά τις υπερεκμετάλλευσης των ζώων.

Τα μέλη της φιλοζωικής οργάνωσης, πρωτοβουλία της οποίας ήταν η διαμαρτυρία, φαίνεται να κυνηγήθηκαν από τους αγωγιάτες, που τους επιτέθηκαν, τόσο φραστικά, όσο και σωματικά.

Το θέμα της κακοποίησης των γαϊδουριών, αλλά και του προπηλακισμού των ακτιβιστών έγινε πρωτοσέλιδο στη βρετανική εφημερίδα Daily Mail, ενώ αναπαραγωγή του έγινε από ΜΜΕ παγκοσμίως, στην κορύφωση της τουριστικής σεζόν.

“Με τα κεφάλια σκυφτά, γαϊδουράκια στη σειρά περιμένουν για τον επόμενο γύρο επιβατών κρουαζιερόπλοιων που θα μεταφέρουν από το λιμάνι σε έναν από τους πιο πολυφωτογραφημένους προορισμούς του πλανήτη. Κάθε μέρα, τα γαϊδουράκια της Σαντορίνης θα κάνουν τέσσερις με πέντε φορές τη διαδρομή με τα 520 σκαλιά ακολουθώντας το μονοπάτι που οδηγεί στην πόλη των Φηρών και τα γραφικά ασβεστωμένα κτίρια. Η πρακτική αυτή με τα γαϊδουράκια συνεχίζεται εδώ και δεκαετίες. Ο Γολγοθάς των γαϊδάρων, που ξεκινά από την αυγή, όταν τα παίρνουν από τα χωράφια που ξενυχτάνε για να «δουλέψουν» κάτω από θερμοκρασίες που συχνά ξεπερνούν τους 30 βαθμούς Κελσίου, έχει χαρακτηριστεί βαρβαρότητα και ως «βρώμικο μικρό μυστικό της Σαντορίνης». Μερικά γαϊδουράκια, πνιγμένα στον ιδρώτα, κατά τη διάρκεια της διαδρομής σταματούν για να γλείψουν κάποια πέτρα που βρίσκεται στη σκιά για να ανακουφιστούν, καθώς ελάχιστο νερό τους παρέχεται κατά τη διάρκεια της επίπονης και κοπιώδους οκτάωρης και κάποιες φορές δεκάωρης, εργασίας τους”, ανέφερε, μεταξύ άλλων η βρετανική εφημερίδα.

Μέτρα παροχής καλών συνθηκών

Η τεράστια, διεθνής πλέον, κατακραυγή, οδήγησε σε προγραμματισμό ενεργειών, τόσο από το Δήμο Θήρας, όσο και από την πολιτεία, προκειμένου να μετριαστεί το “τσουνάμι” αντιδράσεων.

Ο Δήμος Θήρας, σχεδόν αμέσως έδειξε αντανακλαστικά, πραγματοποιώντας κοινή συνάντηση με τους εκπροσώπους των ημιονηγών, της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας και ακτιβιστές, όπου συζητήθηκαν τα περιστατικά και οι συμπεριφορές που θίγουν τα δικαιώματα των ζώων και προσβάλλουν την ευζωία τους, ενώ συμφωνήθηκε η συνεργασία μεταξύ των φορέων, μέσω συχνών συναντήσεων, ώστε να επέλθουν αλλαγές, στην κατεύθυνση της βελτίωσης των συνθηκών για τα γαϊδουράκια.

Ως άμεσα μέτρα, αποφασίστηκαν η επέκταση και βελτίωση ειδικών σκιάστρων προκειμένου τα ζώα να προστατεύονται από τη ζέστη καθώς και η βελτίωση της παροχής νερού στα σημεία παραμονής τους, η επικαιροποίηση της κανονιστικής που αφορά στα ιπποειδή, όπως επίσης η πλήρης καταγραφή των ζώων, ενώ οι ημιοναγωγοί δεσμεύτηκαν να συνετίζουν όσα από τα μέλη του σωματείου παραβαίνουν τους κανόνες.

Πρώτες προσπάθειες που απαιτούν συνέχεια

Από την πλευρά του, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανανέωσε τις σχετικές εγκυκλίους, αναφορικά με την εκμετάλλευση των ιπποειδών για τουριστικούς σκοπούς, με τελευταία ενέργεια, την έκδοση εγκυκλίου, η οποία απαγορεύει τη χρήση των ζώων από υπέρβαρους τουρίστες, υποχρεώνοντας τους ιδιοκτήτες τους σε επαρκή μέριμνα για την ευζωία τους, με καθαρό πόσιμο νερό και κατάλληλη τροφή.

Το πρόβλημα, με τη μεταφορά υπέρβαρων επισκεπτών δεν είναι μικρό, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες από φιλοζωικές οργανώσεις, η υπερπροσπάθεια από πλευράς των γαϊδουριών, στην ανάβαση των 568 σκαλοπατιών έως τα Φηρά, επτά ημέρες την εβδομάδα, πολλές φορές για πάνω από οκτώ ώρες ημερησίως, κάτω από τον ήλιο στις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, οδηγεί σε τραυματισμούς, προβλήματα στις αρθρώσεις, ακόμη και ανοιχτές πληγές στα ζώα, κάτω από τις σέλες. Ιδανικά μάλιστα, τα ζώα δεν θα έπρεπε να μεταφέρουν βάρος μεγαλύτερο από το 20% του δικού τους βάρους.

Παρά τις καθυστερημένες, αλλά υπαρκτές προσπάθειες, η διαδικασία για την εξάλειψη του μαρτυρίου, για τα συμπαθή ιπποειδή, μόλις ξεκινά, καθώς, ακόμη κι αν δεν αναγκάζονται να μεταφέρουν υπέρβαρους τουρίστες, θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά άλλων τουριστών, καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού, πολλές φορές, με ημιονηγούς που συνεχίζουν να τα εκμεταλλεύονται, ακόμη κι όταν είναι προφανές, ότι έχουν εξαντληθεί, καθώς δεν υπάρχει επαρκής επίβλεψη.

Η διαδεδομένη αυτή πρακτική, που έκανε διάσημα τα γαϊδουράκια στη Σαντορίνη, όπως και σε άλλα νησιά, αφορά σε ξεπερασμένο είδος μεταφοράς, το οποίο χρησιμοποιούνταν ελλείψει άλλων μέσων. Σήμερα, με την τεχνολογική πρόοδο, αλλά και τις διαθέσιμες εναλλακτικές, όπως π.χ. το τελεφερίκ στη Θήρα, η εξακολούθηση της υπερεκμετάλλευσης των ζώων, φαίνεται να μην έχει νόημα, κάτι που αντιλαμβάνονται οι επισκέπτες από το εξωτερικό, που σε πολλές περιπτώσεις εκφράζουν την αντίθεση και δυσαρέσκειά τους, σχετικά με τη μεταφορά με γαϊδουράκι.

Μένει να δείξει, αν οι κινήσεις Δήμου και πολιτείας αποτελέσουν την έναρξη της διάσωσης των ιπποειδών ή αν πρόκειται απλώς για κινήσεις επικοινωνιακές, που δεν θα βρουν εφαρμογή στην πράξη.