Κέα: Μελέτη για την επέκταση του ελέγχου στην ύδρευση

Μετά τη σημαντική διάκριση που έλαβε πρόσφατα η Κέα για το σύστημα της τηλεμετρίας, η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου συνέταξε μελέτη που αφορά στην επέκταση του υφιστάμενου συστήματος τηλελέγχου/τηλεχειρισμού σε περιοχές ευθύνης της, οι οποίες παρουσιάζουν ελλειμματικό υδατικό ισοζύγιο.

Παράλληλα, οι συγκεκριμένες περιοχές παρουσιάζουν μεγάλο ποσοστό μη τιμολογούμενου νερού, μη ορθολογικό τρόπο λειτουργίας ενώ απαιτείται και ιδιαίτερη μέριμνα για την διασφάλιση της ποιότητας του νερού δεδομένων των εγγενών δυσκολιών οι οποίες προέρχονται τόσο από το είδος των εκμεταλλευομένων υδατικών πόρων, όσο και από τις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής που εντοπίζει η μελέτη, οι οποίες παρουσιάζουν έντονο ανάγλυφο και μεγάλη διακύμανση στις καταναλώσεις λόγω της έντονης τουριστικής περιόδου. Η Οικονομική Επιτροπή ενέκρινε ομόφωνα τις τεχνικές προδιαγραφές της προμήθειας με τίτλο: «Επέκταση συστήματος ελέγχου δικτύων ύδρευσης Ν. Κέας», προϋπολογισμού 951.948,00 ευρώ.

Στόχος της επέκτασης των συστημάτων ελέγχου

Βασικός στόχος της συγκεκριμένης πράξης είναι η προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού για τον εξ’ αποστάσεως και σε πραγματικό χρόνο ποιοτικό και ποσοτικό έλεγχο του αντλούμενου ή προσφερόμενου ύδατος το οποίο διανέμεται από τις διάφορες υφιστάμενες υποδομές (υδατοδεξαμενές, γεωτρήσεις και πηγάδια), την ορθολογική και αποδοτική διαχείριση του συνολικού προσφερόμενου ύδατος προς τους τελικούς καταναλωτές, τον ενεργό εντοπισμό των απωλειών του δικτύου, καθώς επίσης και τον άμεσο έλεγχο και περιορισμό των βλαβών στο εσωτερικό δίκτυο. Επιπρόσθετα της εξασφάλισης της επάρκειας του διατιθέμενου προς κατανάλωση ύδατος, σκοπός της συγκεκριμένης μελέτης είναι και η προστασία της δημόσιας υγείας, μέσω του ελέγχου της ποιότητας και της απολύμανσης του παρεχόμενου νερού, καθώς με τη σημερινή λειτουργία, η διαδικασία ελέγχου και απολύμανσης κρίνεται ανεπαρκής. 

Η Κέα έχει οξυμένες ανάγκες σε πόσιμο νερό, λόγω της μειωμένης ποσότητας υδατικών πόρων που οφείλεται στα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της, όσο και λόγω της αύξησης του πληθυσμού της κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, εξαιτίας του μεγάλου αριθμού επισκεπτών που δέχεται λόγω τουρισμού. Η ορθολογικότερη διαχείριση του νερού με καλύτερη διανομή του, έλεγχο της ποιότητάς του και διασφάλιση της αναγκαίας ποσότητας ακόμη και στην περίοδο της τουριστικής αιχμής αποτελεί τον απώτερο στόχο. Ο περιορισμός των απωλειών του πόσιμου ύδατος και η βελτίωση της αποδοτικότερης (μείωση απωλειών) & ανταποδοτικότερης (καταγραφή και παρακολούθηση της ποσότητας που καταναλώνεται) χρήσης του πολύτιμου αυτού αγαθού συνίσταται κατά αρχήν στην κατανόηση των αιτιών που τις προκαλούν και εντέλει στον προσδιορισμό και στις στοχευμένες ενέργειες για τον περιορισμό ή την πλήρη εξάλειψη τους.

Τα έργα προς χρηματοδότηση

Η τεχνική υπηρεσία του Δήμου Κέας, κινούμενη προς αυτή την κατεύθυνση συνέταξε, υπέβαλε προς χρηματοδότηση και υλοποιεί τα ακόλουθα έργα:

    • «Κατασκευή νέου δικτύου ύδρευσης Ποισσών και προμήθεια συστήματος έλεγχου δικτύων ύδρευσης Κέας» η οποία έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα «Φιλόδημος Ι» του Υπουργείου Εσωτερικών. Το φυσικό αντικείμενο της πράξης περιλαμβάνει την κατασκευή νέας γεώτρησης και δεξαμενής καθώς και δικτύου διανομής στην περιοχή των Ποισσών μήκους 1.720 μέτρων. Η πράξη ολοκληρώνεται εντός του έτους 2023.

    • «Προμήθεια συστήματος ελέγχου δικτύων ύδρευσης Κέας» η οποία έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα «Φιλόδημος Ι» του Υπουργείου Εσωτερικών. Το φυσικό αντικείμενο της πράξης περιλαμβάνει προμήθεια εγκατάσταση και εξοπλισμού τηλεελέγχου/ τηλεχειρισμού σε 6 τοπικούς σταθμούς ελέγχου, σταθερού δικτύου μετάδοσης των δεδομένων (Fixed Network), Φορητών Σταθμών Ελέγχου και Κεντρικού Σταθμού Ελέγχου. Η πράξη ολοκληρώνεται εντός του έτους 2023.

    • «Προμήθεια συστήματος μείωσης πίεσης, ενεργειακής αναβάθμισης και εξοικονόμησης και βελτίωσης ποιότητας νερού στα δίκτυα ύδρευσης της Κέας» η οποία έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα «ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ» του Υπουργείου Εσωτερικών. Το φυσικό αντικείμενο της πράξης περιλαμβάνει προμήθεια εγκατάσταση και εξοπλισμού εξοικονόμησης ενέργειας σε 5 τοπικούς σταθμούς ελέγχου, 6 σταθμών διαχείρισης πίεσης, 3 σταθμών μέτρησης ποιοτικών χαρακτηριστικών και λογισμικών Κεντρικού Σταθμού Ελέγχου. Η πράξη δημοπρατήθηκε και αναμένεται η υπογραφής της σύμβασης εντός του έτους 2023.

Που στοχεύουν οι συμπληρωματικές μελέτες

Η μελέτη με τίτλο «Επέκταση συστήματος ελέγχου δικτύων ύδρευσης Ν. Κέας» είναι συμπληρωματική και σε πλήρη συνέργεια με τις ανωτέρω εγκεκριμένες πράξεις και στοχεύει στην επέκταση του συστήματος τηλεμετρίας σε δίκτυα της Κέας, στα οποία το ποσοστό των διαρροών και του Μη Τιμολογούμενου Νερού είναι εξαιρετικά υψηλό, ενώ παράλληλα στα εν λόγω δίκτυα δεν υπάρχει κανένα είδους εξοπλισμού παρακολούθησης των κρίσιμων μεγεθών ποιότητας, παροχής, πίεσης και διαρροών. Η πράξη συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά (2000/60/ΕΚ) και είναι σε συμφωνία με όσα προκύπτουν από το Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής για το Υδατικό Διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου. 

Επίσης, συμβάλει στην άρση της "εκ των προτέρων αιρεσιμότητας" (ΕΣΠΑ 2014-2020), στον τομέα υδατικών πόρων σχετικά με την τιμολογιακή πολιτική για το νερό που θα παρέχει επαρκή κίνητρα στους χρήστες για την αποδοτική χρήση υδατικών πόρων και με την επαρκή συνεισφορά των διαφορών χρήσεων του νερού στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδρευσης, σύμφωνα με το εγκεκριμένο ΣΔΛΑΠ. Η συμβολή αυτή προκύπτει ως αποτέλεσμα της αναβάθμισης των παρεχόμενων υπηρεσιών (συγκέντρωση και ανάλυση αξιόπιστων ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων), τόσο σε επίπεδο λειτουργίας όσο και συντήρησης του δικτύου και των λοιπών υποδομών ύδρευσης, με στόχο την ανάκτηση του κόστους υπηρεσιών ύδατος.

Τα υποέργα της επένδυσης

Η επένδυση αποσκοπεί στη βελτίωση της διαθεσιμότητας και της ποιότητας του πόσιμου νερού και στη μείωση των διαρροών και των κινδύνων για τη δημόσια υγεία που σχετίζονται με τις υποδομές ύδρευσης. Η επένδυση αποτελείται από τέσσερα υποέργα, που είναι η κατασκευή νέων υποδομών ύδρευσης, η εφαρμογή συστημάτων τηλεμετρίας–τηλεχειρισμού για την ανίχνευση διαρροών στα δίκτυα ύδρευσης, η προμήθεια ψηφιακών υδρομέτρων και οι εγκαταστάσεις αφαλάτωσης.

Απώλειες νερού και υδατικό ισοζύγιο

Πέραν του προβλήματος της ελλιπούς παρακολούθησης του παρεχόμενου νερού, σημαντικό πρόβλημα που εντοπίζεται στο υδροδοτικό δίκτυο των υπό εξέταση περιοχών είναι η μη ύπαρξη κεντρικού συστήματος διαχείρισης και παρακολούθησης των κρίσιμων παραμέτρων του δικτύου όπως οι παροχές, οι πιέσεις, η ποιότητα του νερού και οι καταναλώσεις. Τα παραπάνω στοιχεία αποτελούν τους δείκτες παρακολούθησης και υπολογισμού του υδατικού ισοζυγίου και των απωλειών νερού που είναι η ταυτότητα ενός δικτύου ύδρευσης. Οι απώλειες νερού μετρώνται σε όγκο απωλειών νερού (κυβικά μέτρα ανά εξάμηνο) και σε αξία απωλειών νερού (ευρώ ανά εξάμηνο). Η μέση τιμή χρέωσης του νερού λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της αξίας των απωλειών νερού.

Βασικό πρόβλημα στο δίκτυο ύδρευσης των υπό εξέταση περιοχών είναι ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για το παρεχόμενο και το τιμολογούμενο νερό στα δίκτυα, καθώς δεν υπάρχουν εγκατεστημένοι μετρητές παροχής στους υφιστάμενους σταθμούς του δικτύου (δεξαμενές, πηγάδια και γεωτρήσεις). Με σκοπό τον υπολογισμό των απωλειών και τον εντοπισμό του μεγέθους του προβλήματος χρησιμοποιήθηκε η προσέγγιση αναγκών υδροδότησης, όπως προκύπτουν από τη διεθνή βιβλιογραφία, η προσέγγιση παραγωγικής δυνατότητας γεωτρήσεων και αντλιών και τα στοιχεία τιμολογήσεων του Δήμου.