Το "Αμοργόραμα" αναγνωρίζεται διεθνώς

Με κάθε επισημότητα επιβεβαιώθηκε η διεθνής αναγνώριση μιας ξεχωριστής ελληνικής πρωτοβουλίας για το μέλλον των θαλασσών, της αλιείας, της βιωσιμότητας των νησιωτικών και παράκτιων κοινωνιών, της διατήρησης της ναυτικής παράδοσης, αλλά και της διατροφής και επισιτιστικής ασφάλειας των επόμενων γενεών.

Πιο συγκεκριμένα, η πρωτοβουλία "Αμοργόραμα" που άρχισε από μια μικρή ομάδα ψαράδων στο νησί, σήμερα αποτελεί παράδειγμα και πρότυπο σε παγκόσμιο επίπεδο, κάτι που επιβεβαιώνεται τόσο από τον πρωθυπουργό, όσο και από τον δήμαρχο Αμοργού.

Η παρέμβαση του πρωθυπουργού

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην παρέμβαση του στο πλαίσιο της 3ης Διάσκεψης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς στη Νίκαια της Γαλλίας, τη Δευτέρα 9 Ιουνίου 2025, υπερθεμάτισε την υποστήριξη από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας πρωτοβουλιών τοπικών αλιευτικών κοινοτήτων, όπως αυτή στο νησί της Αμοργού "Αμοργόραμα", η οποία θεσπίζει συγκεκριμένες ζώνες απαγόρευσης αλιείας γύρω από το νησί ως ασφαλή καταφύγια για τη θαλάσσια ζωή.

Στο ίδιο πλαίσιο, τόνισε ότι "υπάρχει δέσμευση ως προς τη λήψη στοχευμένων μέτρων για την αποκατάσταση, την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα των θαλάσσιων ειδών μας και της βιοποικιλότητας, με στόχο να κηρύξουμε το 10% των χωρικών υδάτων μας ως ζώνες χωρίς αλιευτική δραστηριότητα".

Επιπλέον, δεσμεύτηκε για ολοκληρωμένα μέτρα που θα διασφαλίσουν ότι όλες οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές της Ελλάδας θα προστατεύονται αποτελεσματικά και δεν θα είναι απλώς "πάρκα στα χαρτιά", ενώ επισήμανε την ανάγκη παρακολούθησης και εποπτείας τελευταίας τεχνολογίας και αποτελεσματικής διακυβέρνησης σε συνεργασία με ΜΚΟ.

Λ. Καραΐσκος: "Μία πολύ συγκινητική στιγμή για το νησί και για τους ψαράδες μας"

Ο δήμαρχος Αμοργού, Λευτέρης Καραΐσκος μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για την αναφορά του πρωθυπουργού, αλλά και γενικότερα στην πρωτοβουλία αυτή που άρχισε από το νησί και πλέον είναι γνωστή σε παγκόσμιο επίπεδο.

"Είναι πολύ τιμητική η αναφορά του "Αμοργοράματος" από τον πρωθυπουργό στη Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς στη Γαλλία, καθώς πλέον διαφημίζεται το νησί μας σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι μία πολύ συγκινητική στιγμή για το νησί και για τους ψαράδες μας, όταν επίσημα ο πρωθυπουργός ανακοινώνει ότι αυτή η πρωτοβουλία προχωράει υλοποιείται και θεωρείται πρότυπη. Πρόκειται για μία σημαντική και αξιέπαινη προσπάθεια που ξεκίνησε από τους ψαράδες του νησιού με σκοπό να προστατέψουν και το παραδοσιακό επάγγελμά τους αλλά να βοηθήσουν και την οικονομία και τον τουρισμό του νησιού, διότι ο τόπος μας είναι συνυφασμένος με τα παραδοσιακά επαγγέλματα και τα παραδοσιακά προϊόντα. Το ψάρι δεν μπορεί να λείπει από το τραπέζι και από τη στιγμή που έχουν εξαντληθεί τα αποθέματα και δεν γίνεται κάτι να αλλάξει η κατάσταση, πήραν αυτή την πρωτοβουλία για να περιορίσουν τη δραστηριότητα τους κάποιες μέρες μέσα στον χρόνο και σε κάποιες συγκεκριμένες περιοχές".

"Η Αμοργιανή φιλοξενία είναι γνωστή και όσοι συμμετέχουν το θυμούνται σαν μία πολύ όμορφη εμπειρία"

Παράλληλα, αναφέρθηκε και στις επερχόμενες εκδηλώσεις που θα λάβουν χώρα στο νησί, όπως η ετήσια "Γιορτή του Ψαρά". Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι "αυτή θα είναι η 4η χρονιά που θα υλοποιηθεί αυτή η γιορτή. Αυτό που τονίζω είναι ότι πρόκειται για μία πραγματική γιορτή του ψαρά, γιατί την οργανώνουν οι ίδιοι οι ψαράδες και στην ουσία γιορτάζουν την υλοποίηση του οράματος τους, που είναι το "Αμοργόραμα". Δεν είναι απλά ένα Φεστιβάλ, είναι μία γιορτή προβολής της πρωτοβουλίας που υλοποιείται. Αναμένουμε αρκετό κόσμο, η είσοδος είναι δωρεάν, τα ψάρια προσφέρονται από τους ψαράδες και θα υπάρχουν προϊόντα και από τον Δήμο και από χορηγούς. Η Αμοργιανή φιλοξενία είναι γνωστή και όσοι συμμετέχουν το θυμούνται σαν μία πολύ όμορφη εμπειρία"

Ικανοποίηση από τις δεσμεύσεις

Ο Επαγγελματικός Σύλλογος Αλιέων Αμοργού "η Χοζοβιώτισσα", το Cyclades Preservation Fund (CPF), το Blue Marine Foundation, και το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, οι φορείς που εργάζονται συλλογικά, επί σειρά ετών για την θεσμική και επιστημονική θωράκιση της φωνής των παράκτιων αλιέων καθώς και την ανάδειξη αυτής της μοναδικής για τα ελληνικά και ευρωπαϊκά δεδομένα της πρωτοβουλίας, χαιρετίζουν τις εν λόγω δεσμεύσεις και εκφράζουν την ικανοποίησή τους ως προς τη δημόσια αναφορά του Έλληνα πρωθυπουργού στη στήριξη τόσο της συγκεκριμένης όσο και αντίστοιχων πρωτοβουλιών.

Το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος που θα θεσμοθετήσει τις Περιοχές Περιορισμού Αλιείας (ΠΠΑ) πέριξ της Αμοργού και θα σημάνει την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στην αποτελεσματική και συμμετοχική διαχείριση και διακυβέρνηση θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στη χώρα. Οι συνυπογράφοντες φορείς, με την σταθερή υποστήριξη του Δήμου Αμοργού, θα επιδιώξουν τη συνέχιση του ανοιχτού διαύλου επικοινωνίας και την εποικοδομητική συνεργασία με τα αρμόδια Υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΥΝΑΝΠ) για τα επόμενα βήματα του σχεδιασμού και της υλοποίησης του καταρχάς πενταετούς σχεδίου διαχείρισης των ΠΠΑ της Αμοργού, συμπεριλαμβανομένων των θεμάτων χρηματοδότησης, επιστημονικής παρακολούθησης και φύλαξης των περιοχών. Άλλωστε, ο αποτελεσματικός έλεγχος και η επιτήρηση, κατ' εφαρμογή της νομοθεσίας στις ΠΠΑ της Αμοργού, αποτελεί προαπαιτούμενο της επιτυχίας του όλου εγχειρήματος καθώς και επίμονο και δίκαιο αίτημα των αλιέων του νησιού.

Ακολουθεί η "Γιορτή του Ψαρά" για το 2025

Σε εορταστικό πλέον κλίμα, αναμένεται, να λάβουν χώρα και οι εκδηλώσεις "Περιοχές Περιορισμού Αλιείας Αμοργού: η επόμενη μέρα για το νησί μας" και "Η Γιορτή του Ψαρά 2025" στα Κατάπολα Αμοργού Αμοργό το διήμερο 20-21 Ιουνίου 2025, οπότε και αναμένεται συμμετοχή εκπροσώπων αρμοδίων φορέων όσο και της τοπικής κοινωνίας της Αμοργού που στηρίζει ολόθερμα το εγχείρημα, ενώ φαίνεται πως δεν είναι λίγα τα νησιά και οι αλιευτικές κοινότητες των Κυκλάδων και ευρύτερα της Ελλάδας που αναμένουν τα απτά αποτελέσματα της πρωτοβουλίας ώστε να ακολουθήσουν τον δρόμο που άνοιξαν οι Αμοργιανοί ψαράδες.

Το χρονικό της πρωτοβουλίας

Οι επαγγελματίες ψαράδες της Αμοργού, μέλη του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού "Η Χοζοβιώτισσα", από το 2010, άρχισαν να βλέπουν τα ψάρια αλλά και το εισόδημά τους να μειώνεται χρόνο με τον χρόνο, ενώ παρατηρούσαν ότι οι βορινές, απρόσιτες από την ξηρά, παραλίες του νησιού μετατρέπονταν σε σκουπιδότοπους.

Το 2014, ο Σύλλογος των αλιέων αποφάσισε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του και να αναλάβει δράση. Οι ψαράδες συμφώνησαν σε ένα σχέδιο διαχείρισης με στόχο όχι μόνο τη βιωσιμότητα του επαγγέλματός τους αλλά και την αντιμετώπιση της υπεραλίευσης και την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης. Έτσι, το 2019, γεννήθηκε το "Αμοργόραμα" το όραμα των Αμοργιανών ψαράδων για καθαρές θάλασσες, γεμάτες ζωή, γεμάτες ψάρια.

Οι πυλώνες της πρωτοβουλίας

Η πρωτοβουλία "Αμοργόραμα" απαρτίζεται από τους εξής τέσσερις πυλώνες:

1. Παύση της αλιείας κατά τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, τους πιο σημαντικούς μήνες για την αναπαραγωγή των ψαριών (1.5 ναυτικό μίλι περιμετρικά της Αμοργού).

2. Οι αλιείς, τους δύο αυτούς μήνες, εργάζονται για τον καθαρισμό των ακτών που δεν είναι εύκολα προσβάσιμες από την ξηρά.

3. Οι αλιείς αντικαθιστούν σταδιακά τα εργαλεία τους με πιο φιλικά για το θαλάσσιο περιβάλλον, όπως η χρήση μεγαλύτερου μεγέθους διχτυών και αγκιστριών, για την αποφυγή σύλληψης νεαρών ψαριών.

4. Δημιουργία τεσσάρων θαλάσσιων περιοχών περιορισμού αλιείας κατά μήκος της ακτογραμμής της νήσου Αμοργού - ζώνες δηλαδή όπου θα απαγορεύεται το ψάρεμα προκειμένου να ενισχυθεί η αναπαραγωγή των ψαριών και η βιοποικιλότητα της περιοχής.