Υπερτουρισμός στην Τήνο: Μύθος ή πραγματικότητα;

Τα τελευταία χρόνια, η Τήνος έχει βρεθεί στο επίκεντρο μιας έντονης συζήτησης γύρω από το φαινόμενο του υπερτουρισμού. Η εικόνα ενός νησιού που βλέπει τον πληθυσμό του να πολλαπλασιάζεται μέσα σε λίγες εβδομάδες κάθε καλοκαίρι, φέρνει στο προσκήνιο ερωτήματα για τη βιωσιμότητα, την ποιότητα ζωής, αλλά και το μέλλον του τόπου.

Αυτά τα ζητήματα αποτέλεσαν το κεντρικό θέμα της πρόσφατης δημόσιας εκδήλωσης στην Τήνο, με τίτλο "Υπερτουρισμός: Ποια είναι η τουριστική ανάπτυξη που θέλουμε για την Τήνο;". Στη συζήτηση συμμετείχαν ο δήμαρχος, κάτοικοι, επαγγελματίες και φορείς, που έθεσαν στο τραπέζι προβληματισμούς, προτάσεις και εμπειρίες. Το αποτέλεσμα ήταν μια πλούσια και πολύπλευρη ανταλλαγή απόψεων που αναδεικνύει την πολυπλοκότητα του θέματος.

Όπως τόνισε ο δήμαρχος, το πρόβλημα δεν είναι καθολικό, καθώς η Τήνος δεν βιώνει μόνιμο υπερτουρισμό, αλλά αντιμετωπίζει έντονη πίεση για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, περίπου 40 ημέρες τον χρόνο.

Π. Κροντηράς: "Η δική μας πρόκληση εντοπίζεται σε ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, περίπου 40 ημερών κατά την κορύφωση της θερινής σεζόν"

Στην έναρξη της ομιλίας του, ο δήμαρχος Τήνου, Παναγιώτης Κροντηράς επικεντρώθηκε στο αν και κατά πόσο θεωρεί ότι υπάρχει υπερτουρισμός στο νησί της Τήνου ή αν πρόκειται για μία μικρή περίοδο πίεσης.

"Ως δήμαρχος Τήνου, η παρουσία μου σε αυτή τη σημαντική εκδήλωση με θέμα τον υπερτουρισμό και το μέλλον της τουριστικής ανάπτυξης του νησιού μας, είναι για μένα μια ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας το όραμά μου για έναν τουρισμό που θα σέβεται τον τόπο μας, την παράδοσή μας και τους ανθρώπους του. Η Τήνος έχει γνωρίσει μια ραγδαία τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια. Αυτή η ανάπτυξη έχει φέρει πολλά οφέλη, όπως η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Είναι, όμως, σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι η Τήνος δεν αντιμετωπίζει συνολικά πρόβλημα υπερτουρισμού. Η δική μας πρόκληση εντοπίζεται σε ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα, περίπου 40 ημερών κατά την κορύφωση της θερινής σεζόν, όπου οι υποδομές και οι υπηρεσίες του νησιού δέχονται αυξημένη πίεση. Αυτό το μικρό διάστημα αποτελεί για εμάς την αφετηρία για να σχεδιάσουμε και να εφαρμόσουμε μια πιο ισορροπημένη τουριστική ανάπτυξη. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε πως η ποιότητα είναι σημαντικότερη από την ποσότητα, και ο στόχος μας δεν είναι να αποτρέψουμε τους επισκέπτες, αλλά να διαχειριστούμε τη ροή τους με τρόπο που θα ωφελήσει όλους" υπογράμμισε αρχικά ο κ. Κροντηράς.

"Θέλουμε έναν τουρισμό βιώσιμο και ποιοτικό"

Στη συνέχεια, ο δήμαρχος Τήνου τόνισε ότι "η δική μου θέση, ως δήμαρχος, είναι ξεκάθαρη. Θέλουμε έναν τουρισμό βιώσιμο και ποιοτικό. Έναν τουρισμό που δεν θα αλλοιώνει τον χαρακτήρα του νησιού μας, αλλά θα τον αναδεικνύει. Έναν τουρισμό που θα σέβεται την φυσική ομορφιά της Τήνου, την αρχιτεκτονική της κληρονομιάς και τις τοπικές παραδόσεις. Γι’ αυτό τον λόγο, κατά τη διάρκεια της θητείας μας, έχουμε ήδη κάνει συγκεκριμένες και αποφασιστικές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Η πολιτική και η στρατηγική που έχουμε χαράξει στον πολεοδομικό σχεδιασμό του νησιού είναι ενδεικτική της βούλησής μας να προστατεύσουμε τον τόπο μας από την άναρχη δόμηση και την ανεξέλεγκτη επέκταση".

"Για να αντέξει το νησί μας ακόμα και σε εκείνο το κρίσιμο διάστημα των 40 ημερών, έχουμε δώσει έμφαση στην ενίσχυση των βασικών υποδομών"

Παράλληλα, αναφέρθηκε στους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε η Τήνος, να αντιμετωπίσει την πίεση της περιόδου αιχμής. Μεταξύ άλλων, ανέφερε πως "για να αντέξει όμως το νησί μας ακόμα και σε εκείνο το κρίσιμο διάστημα των 40 ημερών, έχουμε δώσει έμφαση στην ενίσχυση των βασικών υποδομών. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε σχεδιάσει και προωθήσει έργα αφαλατώσεων για την ύδρευση του νησιού. Συγκεκριμένα, βρίσκεται ήδη σε διαδικασία δημοπράτησης η εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης, οι οποίες θα συμβάλουν αποφασιστικά στην εξασφάλιση επάρκειας νερού, ένα αγαθό ζωτικής σημασίας για την καθημερινότητα των κατοίκων αλλά και για την απρόσκοπτη λειτουργία του τουρισμού. Με αυτόν τον τρόπο, προσπαθούμε να περιορίσουμε τις γεωτρήσεις, προστατεύοντας έτσι τον υδροφόρο ορίζοντα του νησιού μας από την περαιτέρω υποβάθμιση και εξασφαλίζοντας ένα καλύτερο μέλλον για όλους".

Συνεχίζοντας, ο κ. Κροντηράς επεσήμανε πως "επιπλέον, για την καλύτερη διαχείριση της κυκλοφορίας και την αποσυμφόρηση της Χώρας, αλλά και για τα χωριά που δέχονται μαζικό τουρισμό και πίεση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, προχωράμε στον σχεδιασμό νέων θέσεων στάθμευσης. Ταυτόχρονα, ένα από τα σημαντικότερα έργα υποδομής που βρίσκεται σε διαδικασία δημοπράτησης είναι το νέο λιμάνι, το οποίο θα εκσυγχρονίσει τις λιμενικές μας εγκαταστάσεις και θα βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε στους επισκέπτες".

"Η Τήνος μπορεί να γίνει ένα πρότυπο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης"

Κλείνοντας, είπε ότι ο Δήμος πρέπει να εστιάσει σε συγκεκριμένα σημεία, τα οποία είναι:

• Τουρισμό εμπειριών: Να προσελκύσουμε επισκέπτες που αναζητούν την αυθεντική Τηνιακή εμπειρία. Να αναδείξουμε τον γαστρονομικό μας πλούτο, τα μοναδικά μας μονοπάτια, τον πολιτισμό και την τέχνη που είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ιστορία μας.

• Βελτίωση των υποδομών: Να επενδύσουμε σε έργα που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τόσο των κατοίκων όσο και των επισκεπτών.

• Επέκταση της τουριστικής περιόδου: Να μην εξαρτόμαστε μόνο από τους καλοκαιρινούς μήνες. Η Τήνος έχει τόσα πολλά να προσφέρει και τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου.

• Προστασία του περιβάλλοντος: Να θεσπίσουμε και να εφαρμόσουμε αυστηρούς κανόνες για τη διαχείριση των απορριμμάτων, την εξοικονόμηση ενέργειας και τη χρήση των φυσικών πόρων.

"Πιστεύω ακράδαντα ότι η Τήνος μπορεί να γίνει ένα πρότυπο βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Μια ανάπτυξη που θα μας κάνει περήφανους, μια ανάπτυξη που θα εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας", υπογράμμισε ο κ. Κροντηράς, ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του.

Η φωνή των κατοίκων: Το πρόβλημα της στέγασης και το Airbnb

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, οι κάτοικοι εξέφρασαν διάφορες ανησυχίες, με ένα από τα κυρίαρχα θέματα να είναι η στέγαση στα χωριά. Όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά "το Airbnb έχει κάνει κακό, μιας και σπίτια για φθηνή ενοικίαση δεν υπάρχουν πλέον ούτε στα χωριά που πριν 10 χρόνια ήταν ένα κίνητρο το φθηνό ενοίκιο σε χωριό".

Η αύξηση των βραχυχρόνιων μισθώσεων έχει μειώσει δραστικά τον αριθμό των διαθέσιμων κατοικιών για μόνιμη ενοικίαση. Αυτό έχει συνέπειες όχι μόνο στην ποιότητα ζωής, αλλά και στην κοινωνική συνοχή, καθώς μειώνεται ο μόνιμος πληθυσμός των οικισμών.

Πολλοί κάτοικοι μίλησαν για την ανάγκη υποστήριξης ενός νέου μοντέλου διαμονής και κατοίκησης που θα ενθαρρύνει την εγκατάσταση νέων ανθρώπων στο νησί και θα προστατεύει τις παραδοσιακές κοινότητες από την τουριστική αλλοίωση.

Εμπειρίες από τον τουρισμό και επιμήκυνση της σεζόν

Στη συζήτηση αναδείχθηκαν και θετικές πλευρές του τουρισμού, κυρίως από τους επαγγελματίες του κλάδου, οι οποίοι υπογράμμισαν την οικονομική σημασία της υψηλής περιόδου. Ωστόσο, συμφώνησαν στην ανάγκη για επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, ώστε το νησί να μην εξαρτάται αποκλειστικά από τον καλοκαιρινό μήνα αιχμής. Προτάσεις όπως η ανάδειξη του γαστρονομικού πλούτου, η προβολή των μοναδικών πεζοπορικών μονοπατιών, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις και οι θεματικές διαδρομές μπορούν να προσελκύσουν επισκέπτες και κατά τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου.