Σχέδιο για "πράσινα" δημοτικά κτήρια μέχρι το 2027

Στην κατάρτιση ενός φιλόδοξου Σχεδίου Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2027, προχώρησε ο Δήμος Σίφνου. Το σχέδιο, που εγκρίθηκε τον Αύγουστο 2025, φιλοδοξεί να αποτελέσει οδηγό για την πράσινη μετάβαση των νησιωτικών Δήμων, μέσα από παρεμβάσεις εξοικονόμησης, αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών και ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών.

Η πρωτοβουλία αυτή δεν αποτελεί απλώς μια τοπική πολιτική, αλλά εντάσσεται στο ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο του Green Deal και του πακέτου Fit for 55, που θέτουν στόχο τη μείωση των εκπομπών κατά 55% έως το 2030 και την κλιματική ουδετερότητα το 2050. Η Σίφνος, με το δικό της σχέδιο, δείχνει πως ακόμη και μικροί Δήμοι μπορούν να ανταποκριθούν στις σύγχρονες προκλήσεις.

Το Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων του Δήμου Σίφνου είναι μια ολιστική στρατηγική που συνδυάζει εξοικονόμηση, προστασία περιβάλλοντος και οικονομική βιωσιμότητα. Με στοχευμένες παρεμβάσεις, καινοτόμες τεχνολογίες και έξυπνη αξιοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων, το νησί κάνει ένα αποφασιστικό βήμα προς την πράσινη μετάβαση.

Μ. Ναδάλη: "Ένα εργαλείο βιώσιμης στρατηγικής και ανάπτυξης των Δήμων, το οποίο λειτουργεί ως βασικός οδηγός στην υλοποίηση μελλοντικών έργων"

Η δήμαρχος Σίφνου, Μαρία Ναδάλη μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για την έγκριση του Σχεδίου Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων (Σ.Ε.Α.Κ.) του Δήμου και τι ουσιαστικά αφορά για το νησί.

"Ο Δήμος Σίφνου προχώρησε, από το τέλος του προηγούμενου έτους, σε συνεργασία με εξειδικευμένο οικονομικό φορέα για την εκπόνηση του ΣΕΑΚ σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και τις εθνικές πολιτικές. Το Σχέδιο Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων αποτελεί ένα εργαλείο βιώσιμης στρατηγικής και ανάπτυξης των Δήμων, το οποίο λειτουργεί ως βασικός οδηγός στην υλοποίηση μελλοντικών έργων", επεσήμανε αρχικά η κα. Ναδάλη.

Στη συνέχεια, η δήμαρχος Σίφνου σημείωσε πως το σχέδιο περιέχει την παρουσίαση των χαρακτηριστικών του κτηριακού αποθέματος του Δήμου και την προτεραιοποίηση αυτού, από άποψη αναγκαιότητας υλοποίησης δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, τεχνοοικονομική ανάλυση των απαιτούμενων επεμβάσεων, καθώς και καθορισμό του βασικού στόχου, που είναι η επίτευξη της εξοικονόμησης ενέργειας.

"Το ΣΕΑΚ αποτελεί μία από τις βασικές προϋποθέσεις για την ένταξη του Δήμου μας τόσο σε τρέχοντα χρηματοδοτικά προγράμματα, στα οποία ήδη έχει κατατεθεί φάκελος, όσο και σε μελλοντικά προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης", υποστήριξε η κα. Ναδάλη.

Η σημερινή εικόνα των κτηρίων

Η μελέτη αποτύπωσε αναλυτικά την κατάσταση σε εννέα δημοτικά κτήρια, τα οποία χρονολογούνται από το 1890 έως το 2016. Η ηλικία και οι κατασκευαστικές προδιαγραφές των κτηρίων οδηγούν σε σημαντικές αποκλίσεις:

• Τα παλαιότερα κτήρια, όπως αυτά του 1930 ή του 1960, παρουσιάζουν υψηλές ενεργειακές ανάγκες, με κατανάλωση που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά τα 400 kWh/m² ετησίως.

• Νεότερες υποδομές, όπως το κτήριο του 2016, έχουν καλύτερες επιδόσεις, αλλά παραμένουν μακριά από τις απαιτήσεις της κατηγορίας Β του Κανονισμού Ενεργειακής Απόδοσης Κτηρίων.

• Η ανάλυση καταγράφει επίσης τις ετήσιες εκπομπές CO₂, οι οποίες σε κάποια κτήρια ξεπερνούν τα 130 κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο, επιβαρύνοντας το περιβάλλον και τον δημοτικό προϋπολογισμό.

Οι προβλεπόμενες παρεμβάσεις

Για την αντιμετώπιση της κατάστασης προβλέπονται δομικές και τεχνολογικές παρεμβάσεις σε όλα τα κτήρια:

• Θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων και στεγών για περιορισμό απωλειών.

• Αντικατάσταση κουφωμάτων με σύγχρονα ενεργειακά αποδοτικά συστήματα.

• Αναβάθμιση συστημάτων φωτισμού σε LED, με εξοικονόμηση έως 70% σε σχέση με τα σημερινά.

• Αντικατάσταση λεβήτων πετρελαίου με αντλίες θερμότητας ή λέβητες βιομάζας, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα.

• Εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων με Net Metering, που θα επιτρέψουν στον Δήμο να καλύπτει σημαντικό μέρος των αναγκών του από καθαρή ενέργεια.

Με την υλοποίηση αυτών των παρεμβάσεων αναμένεται μείωση της κατανάλωσης κατά 40–60% και περιορισμός των εκπομπών CO₂ έως και 65%.

Οικονομικές διαστάσεις και οφέλη

Το σχέδιο συνοδεύεται από αναλυτική μελέτη κόστους - οφέλους, βασισμένη σε οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η εκτίμηση δείχνει ότι το κόστος των επενδύσεων θα αποσβεστεί μέσα σε διάστημα λίγων ετών, χάρη στη μείωση των λειτουργικών εξόδων.

Ενδεικτικά, η αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης και η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών μπορούν να μειώσουν το ετήσιο ενεργειακό κόστος κατά δεκάδες χιλιάδες ευρώ, ενώ παράλληλα ο Δήμος θωρακίζεται απέναντι στις διακυμάνσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και πετρελαίου, αποκτώντας μεγαλύτερη οικονομική σταθερότητα.

Χρηματοδοτικά εργαλεία

Η Σίφνος σχεδιάζει να αξιοποιήσει ένα ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών προγραμμάτων:

• Το Ταμείο Ανάκαμψης «Next Generation EU» και το πρόγραμμα REACT-EU.

• Το ΕΣΠΑ 2021–2027 με άξονες για πράσινη ανάπτυξη και βιώσιμες υποδομές.

• Το πρόγραμμα GReco Islands, που προωθεί την ενεργειακή μετάβαση των νησιών.

• Το εργαλείο ELENA της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, το οποίο στηρίζει ενεργειακές ανακαινίσεις.

• Συμπράξεις με Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCOs), που αναλαμβάνουν την επένδυση και αποπληρώνονται από την εξοικονόμηση.

Με τον τρόπο αυτόν, το οικονομικό βάρος για τον Δήμο περιορίζεται, ενώ εξασφαλίζεται σταθερή ροή κεφαλαίων για την υλοποίηση.

Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης

Το έργο κατανέμεται σε τρεις φάσεις καθώς η σταδιακή υλοποίηση επιτρέπει καλύτερη παρακολούθηση και έλεγχο της ποιότητας των έργων:

• 2025 – Ολοκλήρωση τεχνικών μελετών και διαδικασιών διαγωνισμών.

• 2026 – Έναρξη των παρεμβάσεων με έμφαση στα πιο ενεργοβόρα κτίρια.

• 2027 – Ολοκλήρωση όλων των εργασιών και παράδοση κτιρίων αναβαθμισμένων σε κατηγορία Β.

Καινοτόμες εφαρμογές

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. Το σχέδιο προβλέπει:

• Εγκατάσταση συστημάτων ενεργειακής διαχείρισης (BMS) με δυνατότητα παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο.

• Εφαρμογή του προτύπου ISO 50001 για συστηματική βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας.

• Δημιουργία βάσης δεδομένων κατανάλωσης που θα βοηθήσει στον μακροχρόνιο σχεδιασμό.

Με αυτά τα εργαλεία ο Δήμος αποκτά όχι μόνο αποδοτικότερα κτίρια, αλλά και μηχανισμούς συνεχούς βελτίωσης.

Οφέλη για το νησί και τις Κυκλάδες

Η επιτυχία του προγράμματος θα έχει πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα. Πέρα από την εξοικονόμηση και τη μείωση εκπομπών, αναμένεται η ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας του νησιού, η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής για κατοίκους και επισκέπτες, η δημιουργία θέσεων εργασίας κατά τη φάση υλοποίησης και να αποτελέσει παράδειγμα καλής πρακτικής για άλλους νησιωτικούς δήμους των Κυκλάδων.