Στο προσκήνιο η αντιμετώπιση της λειψυδρίας

Η Νάξος και οι Μικρές Κυκλάδες, όπως και τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου, έρχονται τα τελευταία χρόνια αντιμέτωπα με οξυμένα προβλήματα λειψυδρίας. Η εξάρτηση της υδροδότησης από τις βροχοπτώσεις και τους δύο ταμιευτήρες του νησιού στο Φράγμα Φανερωμένης και στη Λιμνοδεξαμενή Εγγαρών, καθιστά το σύστημα ευάλωτο σε περιόδους ανομβρίας.

Το 2025 η κατάσταση επιδεινώθηκε σημαντικά, καθώς οι βροχές ήταν ελάχιστες, ενώ η θερινή τουριστική περίοδος έφερε αυξημένη ζήτηση, που ευτυχώς αντιμετωπίστηκε με ελάχιστα προβλήματα, ωστόσο η ανάγκη για επιπλέον νερό συνεχίζει να υπάρχει.

Στο πλαίσιο αυτό, η Δημοτική Επιτροπή του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων προχώρησε στην έγκριση μελέτης και στην προκήρυξη διαγωνισμού για την προμήθεια πόσιμου νερού αφαλάτωσης ελάχιστης ποσότητας 1.600 κυβικών μέτρων ημερησίως.

Η σύμβαση προβλέπει την παραγωγή και διάθεση συνολικά 107.000 κυβικών μέτρων πόσιμου νερού μέσα σε διάστημα 100 ημερών από την υπογραφή της, με εγκατάσταση της μονάδας αφαλάτωσης στη Χώρα Νάξου, κοντά στο Δημαρχείο.

Δ. Λιανός: "Με τη συγκεκριμένη προμήθεια στη Χώρα Νάξου, διασφαλίζουμε ότι κάτοικοι και επισκέπτες θα έχουν στη διάθεσή τους επαρκείς ποσότητες καθαρού και ποιοτικού νερού"

Ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Δημήτρης Λιανός μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για την αναγκαιότητα του έργου, το οποίο θα δώσει μία σημαντική "ανάσα" στην ύδρευση του νησιού.

"Η απόφαση για την προμήθεια πόσιμου νερού αφαλάτωσης αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τον Δήμο μας. Με τη συγκεκριμένη προμήθεια στη Χώρα Νάξου, διασφαλίζουμε ότι κάτοικοι και επισκέπτες θα έχουν στη διάθεσή τους επαρκείς ποσότητες καθαρού και ποιοτικού νερού, ακόμη και στις πιο απαιτητικές περιόδους. Το έργο αυτό δεν είναι απλώς μια τεχνική παρέμβαση, είναι μια πράξη ευθύνης απέναντι στην κοινωνία και την οικονομία μας. Ο τουρισμός, η αγροτική παραγωγή και η καθημερινή ζωή όλων μας στηρίζονται στην επάρκεια νερού. Γι’ αυτό κινηθήκαμε άμεσα, με πλήρη διαφάνεια, μέσω του ΕΣΗΔΗΣ, και με χρηματοδότηση αποκλειστικά από ίδιους πόρους του Δήμου", ανέφερε αρχικά ο κ. Λιανός.

"Είναι μια επένδυση στην ποιότητα ζωής και στην αναπτυξιακή πορεία της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων"

Στη συνέχεια, τόνισε ότι "θέλω να υπογραμμίσω ότι η λύση αυτή λειτουργεί ως γέφυρα ασφάλειας μέχρι να προχωρήσουν πιο μόνιμα έργα, όπως οι νέες υποδομές αφαλάτωσης μεγαλύτερης δυναμικότητας. Παράλληλα, στέλνουμε το μήνυμα ότι η Νάξος σχεδιάζει με το βλέμμα στο μέλλον, αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες και μεριμνώντας για τη βιώσιμη διαχείριση των πόρων μας. Με συντονισμένη προσπάθεια, πετυχαίνουμε δύο στόχους, την άμεση κάλυψη των αναγκών και τη μακροπρόθεσμη θωράκιση του νησιού μας. Είναι μια επένδυση στην ποιότητα ζωής και στην αναπτυξιακή πορεία της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων".

Οι προσπάθειες του Δήμου και η αναγκαία ενίσχυση

Ο Δήμος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων έχει προχωρήσει ήδη σε άμεσα μέτρα, για να αντιμετωπίσει την πιθανότητα λειψυδρίας, όπως δημόσιο διαγωνισμό για αγορά πόσιμου νερού αφαλάτωσης ποσότητας 2.000 κυβικά ανά ημέρα, μίσθωση ιδιωτικών γεωτρήσεων, καθώς και ουσιαστικά μέτρα περιορισμού της σπατάλης του νερού και απομένει και απαιτείται η συμπλήρωση του υδρευτικού ισοζυγίου με επιπλέον αγορά πόσιμου νερού, το οποίο θα προέρχεται υποχρεωτικά πλέον από αφαλάτωση, καθώς ήδη έχει γίνει εξάντληση όλων των άλλων αξιοποιήσιμων πηγών τροφοδότησης φρέσκου νερού.

Αυτό το ρόλο έρχεται να παίξει η νέα προμήθεια πόσιμου νερού αφαλάτωσης ελάχιστης ποσότητας 1.600 κυβικών μέτρων ημερησίως. Η μέθοδος που θα χρησιμοποιηθεί είναι η αντίστροφη όσμωση (Reverse Osmosis – R.O.), η πλέον διαδεδομένη και αποτελεσματική τεχνολογία αφαλάτωσης θαλασσινού νερού. Το παραγόμενο πόσιμο νερό θα οδηγείται σε ειδική δεξαμενή και στη συνέχεια θα διοχετεύεται τόσο στο δίκτυο ύδρευσης όσο και στις δεξαμενές φόρτισης του Δήμου. Στην πράξη, πρόκειται για μια προσωρινή αλλά απολύτως αναγκαία λύση ώστε να εξασφαλιστεί η επάρκεια νερού τους κρίσιμους μήνες.

Η σημασία για το νησί

Η συγκεκριμένη απόφαση εκτός από τεχνική ή διαχειριστική πράξη, αντανακλά μια ευρύτερη πραγματικότητα, ότι η Νάξος, με τις αυξημένες τουριστικές ροές και τις ανάγκες ενός μόνιμου πληθυσμού που μεγαλώνει, δεν μπορεί να βασίζεται πλέον μόνο στις φυσικές βροχοπτώσεις. Η αφαλάτωση έρχεται να καλύψει το κενό που αφήνουν τα παραδοσιακά υδατικά αποθέματα.

Το έργο, αν και προσωρινού χαρακτήρα, λειτουργεί ως γέφυρα ασφάλειας μέχρι την ολοκλήρωση πιο μόνιμων λύσεων, όπως η ενίσχυση των υφιστάμενων υποδομών, η αξιοποίηση νέων γεωτρήσεων και, κυρίως, η δημιουργία μόνιμων μονάδων αφαλάτωσης με μεγαλύτερη δυναμικότητα. Παράλληλα, στο σκεπτικό της μελέτης, τονίζεται ότι η διαχείριση των υδάτινων πόρων πρέπει να σχεδιαστεί με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, λαμβάνοντας υπόψη την κλιματική αλλαγή που επιτείνει την ανομβρία.

Οικονομικά και τεχνικά στοιχεία

Η προμήθεια έχει προϋπολογισμό 199.020 ευρώ με ΦΠΑ (160.500 ευρώ χωρίς ΦΠΑ) και χρηματοδοτείται αποκλειστικά από ίδιους πόρους του Δήμου. Κριτήριο κατακύρωσης του διαγωνισμού είναι η χαμηλότερη τιμή, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται οι αυστηρές τεχνικές προδιαγραφές που έχουν οριστεί. Η διαδικασία διεξάγεται μέσω του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΣΗΔΗΣ), με στόχο τη διαφάνεια και τον υγιή ανταγωνισμό.

Η διάρκεια της σύμβασης ορίζεται σε 100 ημέρες από την υπογραφή της, από τις οποίες ο εντός των πρώτων 10 ημερών χρόνος, αφορά την εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία της μονάδας αφαλάτωσης και οι υπόλοιπες 90 την παραγωγή νερού. Σε κάθε περίπτωση η λήξη της σύμβασης επέρχεται, είτε μετά την πάροδο του ως άνω διαστήματος, είτε με τη συμπλήρωση της συμβατικής ποσότητας των 107.000 m3 πόσιμου νερού, εφόσον έχει επέλθει πριν την λήξη της συμβατικής προθεσμίας.

Οι υποχρεώσεις του αναδόχου

Ο ανάδοχος υποχρεούται να παραδίδει καθημερινά τουλάχιστον 1600 κυβικά μέτρα πόσιμου νερού στην δεξαμενή της μονάδας αφαλάτωσης στην θέση "Δημαρχείο" του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων. Για το λόγο αυτό θα εγκαταστήσει στον χώρο που θα του διατεθεί, μονάδα αφαλάτωσης αντίστροφης όσμωσης ανάλογης δυναμικότητας την οποία και θα λειτουργεί με δικά του μέσα κατά την περίοδο της σύμβασης. Στην περίπτωση αδυναμίας της μονάδας αφαλάτωσης να αποδώσει 1600 κυβικά μέτρα νερού για μια έως πέντε ημέρες (λόγω απρόβλεπτων, βλάβης κλπ), υποχρεούται να αναπληρώσει την υπολειπόμενη ποσότητα νερού τις αμέσως επόμενες ημέρες ώστε σε 10 συνεχείς ημέρες να έχουν παραδοθεί 16.000 κυβικά μέτρα. Σε άλλη περίπτωση επιβάλλεται ποινική ρήτρα ίση με το δεκαπλάσιο της αξίας του μη παραδοτέου νερού.

Η παραγωγή και παράδοση νερού θα γίνεται για το διάστημα 100 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης. Εάν στο διάστημα αυτό δεν έχουν παραδοθεί 107.000 m3 πόσιμου νερού, η παράδοσή συνεχίζεται έως και για ένα ακόμη μήνα, οπότε η σύμβαση τερματίζεται. Η σύμβαση τερματίζεται επίσης εάν συμπληρωθεί νωρίτερα η παράδοση των 107.000 m3 πόσιμου νερού, όποτε και αν συμβεί αυτό.