Η Άνδρος χαράζει στρατηγική για τις περιοχές Natura 2000

Με μια απόφαση που αναμένεται να επηρεάσει την πορεία του νησιού για τα επόμενα χρόνια, το Δημοτικό Συμβούλιο Άνδρου ενέκρινε ομόφωνα στο πρόσφατο Δημοτικό Συμβούλιο τις προτάσεις για την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) που αφορά στις περιοχές Natura 2000.

Η συγκεκριμένη απόφαση δεν είναι μια τυπική διοικητική πράξη, αλλά ένας ολοκληρωμένος οδικός χάρτης που συνδυάζει την προστασία της φύσης με την ανάγκη για ανάπτυξη και βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Σύμφωνα με τη Δημοτική Αρχή, η Άνδρος προχωράει σε ένα μοντέλο που φιλοδοξεί να αποτελέσει παράδειγμα για τις Κυκλάδες, μια νησιωτική κοινωνία που προστατεύει τα οικοσυστήματά της, τιμάει την πολιτιστική της κληρονομιά και ταυτόχρονα δημιουργεί προοπτικές για τις επόμενες γενιές.

Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί πως η έγκριση των προτάσεων θα είναι μόνο το πρώτο βήμα, καθώς η πραγματική πρόκληση βρίσκεται στην εφαρμογή τους, στην ακριβή οριοθέτηση των ζωνών, στην εξεύρεση πόρων για έργα υποδομής και στην εξισορρόπηση των συμφερόντων διαφορετικών ομάδων.

Θ. Σουσούδης: "Ο στόχος μας ήταν ξεκάθαρος, να ενταχθούν προτάσεις που να εξασφαλίζουν την ισόρροπη ανάπτυξη της Άνδρου"

Ο δήμαρχος Άνδρου, Θεοδόσης Σουσούδης μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για τους ανανεωμένους περιβαλλοντικούς όρους, που κατατέθηκαν με σκοπό να εξισορροπήσουν κάποια κενά του παρελθόντος.

"Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ήταν ομόφωνη και αφορά στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για τις περιοχές Natura της Άνδρου. Οι περιβαλλοντικοί όροι είχαν λήξει από το 2023 και αυτό δημιουργούσε σοβαρά ζητήματα για την ανάπτυξη του νησιού. Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε, επιδιώξαμε συνάντηση με τον υφυπουργό Περιβάλλοντος, Νίκο Ταγαρά, προκειμένου να βρούμε λύση και να συμπληρωθούν στοιχεία στην υπάρχουσα μελέτη. Ο στόχος μας ήταν ξεκάθαρος, να ενταχθούν προτάσεις που να εξασφαλίζουν την ισόρροπη ανάπτυξη της Άνδρου", υπογράμμισε αρχικά ο κ. Σουσούδης.

Στη συνέχεια, ο δήμαρχος Άνδρου τόνισε πως "το Υπουργείο μάς ζήτησε να καταθέσουμε συγκεκριμένες προτάσεις, ώστε να εξεταστούν από τη μελετητική εταιρεία που έχει αναλάβει την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. Από τότε δούλεψαν συστηματικά οι μηχανικοί, η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου και η ομάδα εργασίας που έχω ορίσει για τον Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο. Συλλέξαμε στοιχεία, ακούσαμε απόψεις κατοίκων και φορέων και καταθέσαμε τις προτάσεις που κρίναμε πιο σημαντικές για το μέλλον της Άνδρου".

"Είναι μια πάρα πολύ βασική εξέλιξη, γιατί μειώνει δεσμεύσεις και απαγορεύσεις"

Κλείνοντας, ανέφερε ότι "οι προτάσεις αυτές ολοκληρώθηκαν, συζητήθηκαν στο Δημοτικό Συμβούλιο και εγκρίθηκαν ομόφωνα. Από εδώ και πέρα, ελπίζουμε να γίνουν αποδεκτές από το Υπουργείο, ώστε να αρθούν αδικίες και υπερβολικοί περιορισμοί που ίσχυαν μέχρι σήμερα. Είναι μια πάρα πολύ βασική εξέλιξη, γιατί μειώνει δεσμεύσεις και απαγορεύσεις, δίνοντας ανάσα στους κατοίκους και δυνατότητες πραγματικής ανάπτυξης στο νησί".

Η διαδικασία και η σημασία της ομοφωνίας

Η πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, Αθηνά Τσατσομοίρου, παρουσίασε τις προτάσεις της ομάδας εργασίας, οι οποίες είχαν προκύψει ύστερα από πολύμηνες διαβουλεύσεις με μελετητές, μηχανικούς και τοπικούς φορείς. Η ομόφωνη αποδοχή από όλες τις παρατάξεις δείχνει ότι η κοινωνία της Άνδρου αναγνωρίζει το κρίσιμο διακύβευμα, πώς θα προστατευτεί η μοναδική βιοποικιλότητα του νησιού, χωρίς να ανακοπεί η κοινωνική και οικονομική του δυναμική.

Οι περιμετρικές ζώνες δίνουν ανάσα για τους οικισμούς

Κεντρική ιδέα της μελέτης είναι η δημιουργία περιμετρικών ζωνών γύρω από τους οικισμούς, οι οποίες θα χαρακτηρίζονται ως Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων. Οι ζώνες αυτές θα επιτρέπουν τη χρήση κατοικίας και τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, εξασφαλίζοντας χώρο για μελλοντική ανάπτυξη.

Η δυνατότητα διάνοιξης δρόμων γύρω από τους οικισμούς θεωρείται επίσης ζωτικής σημασίας. Οι περισσότεροι οικισμοί της Άνδρου συνδέονται ακόμη με αδιέξοδες διαδρομές, κάτι που περιορίζει την επικοινωνία, την αγροτική δραστηριότητα και την πρόσβαση σε πολιτιστικά μνημεία. Η μελέτη προβλέπει δρόμους που θα συνδέουν οικισμούς, θα διευκολύνουν την πρόσβαση σε αγροτικές εκτάσεις, θα επιτρέπουν τη συντήρηση παραδοσιακών μονοπατιών και θα ενισχύουν την πυροπροστασία.

Προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς

Οι αναβαθμοί, τα ξωκλήσια, τα παλιά αγροτικά κτίσματα και οι περιστεριώνες της Άνδρου δεν αποτελούν μόνο κομμάτι της ιστορίας, αλλά και αναγκαία στοιχεία για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι αιμασιές, για παράδειγμα, συμβάλλουν στη συγκράτηση του εδάφους και του νερού, μειώνοντας τον κίνδυνο ερημοποίησης.

Η μελέτη προβλέπει μέτρα που θα διευκολύνουν τη συντήρηση αυτών των μνημείων, υπογραμμίζοντας ότι η χρήση ζώων και αχθοφόρων δεν μπορεί να αποτελεί βιώσιμη λύση στον 21ο αιώνα. Έτσι, η ανάπτυξη υποδομών συνδέεται άμεσα με τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας.

Ανακατανομή των ζωνών Natura

Ένα από τα πιο ευαίσθητα ζητήματα αφορά στην ανακατανομή των ζωνών Natura. Προβλέπεται επέκταση των ζωνών Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών σε περιοχές με ιστορική αγροτική δραστηριότητα, όπου οι παραδοσιακές καλλιέργειες συνυπάρχουν με τη φύση. Ταυτόχρονα, σε άλλες περιοχές θα δοθεί χαρακτήρας Ζώνης Βιώσιμης Διαχείρισης, ώστε να επιτρέπονται κατοικίες και τουριστικές επενδύσεις.

Η μελέτη επιδιώκει να αποφύγει τον αποκλεισμό δραστηριοτήτων που στηρίζουν την τοπική κοινωνία. Έτσι, η κτηνοτροφία επιτρέπεται ακόμη και σε ζώνες αυξημένης προστασίας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της για τη βιωσιμότητα του νησιού.

Τουρισμός και αγροτική οικονομία

Η Άνδρος τα τελευταία χρόνια γνωρίζει αυξανόμενη τουριστική κίνηση. Οι προτάσεις δίνουν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν νέες τουριστικές υποδομές σε περιοχές όπου αυτό είναι εφικτό, πάντα σε συνδυασμό με το ανάγλυφο και τις υφιστάμενες χρήσεις.

Ταυτόχρονα, στηρίζεται η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή με τη δυνατότητα κατασκευής δρόμων, στάβλων και εγκαταστάσεων για τη μελισσοκομία. Με τον τρόπο αυτό, η μελέτη ενισχύει ένα μοντέλο πολυδιάστατης οικονομίας που δεν βασίζεται αποκλειστικά στον τουρισμό, αλλά και στην πρωτογενή παραγωγή.

Ειδικές παρεμβάσεις ανά περιοχή

Η μελέτη εξειδικεύεται σε τρεις βασικές δημοτικές ενότητες:

• Κόρθι: Προβλέπεται επέκταση ζωνών γύρω από οικισμούς όπως τα Αηδόνια και το Κόρθι, ώστε να επιτραπεί η κατοικία και η δημιουργία κοινόχρηστων χώρων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη δυνατότητα διάνοιξης δρόμων που θα συνδέουν απομονωμένους οικισμούς.

• Άνδρος: Στην περιοχή της Θεοτόκου και των Στενιών επιτρέπονται πλέον κατοικίες και τουριστικές εκμεταλλεύσεις, αναγνωρίζοντας την ιστορική χρήση της γης για καλλιέργεια. Στα Αποίκια και τη Βουρκωτή δημιουργούνται νέες περιμετρικές ζώνες για την προετοιμασία μελλοντικής ανάπτυξης.

• Υδρούσα: Στην Άρνη, τα Ρέμματα και το Ατένι δίνεται χώρος για νέες κατοικίες και τουριστικές δραστηριότητες, ανταποκρινόμενοι στη δυναμική που παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερη σημασία έχει η πρόβλεψη για το Ατένι, το οποίο βρίσκεται κοντά σε πολυσύχναστες παραλίες και παρουσιάζει ταχεία ανάπτυξη.

Το μέλλον των λατομείων

Ένα ακόμη ζήτημα που τέθηκε αφορά τις ήδη αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις λατόμευσης. Η απόφαση διασφαλίζει ότι θα συνεχίσουν να λειτουργούν, ώστε να μην ανατραπούν υπάρχοντες οικονομικοί σχεδιασμοί και θέσεις εργασίας, πάντα βέβαια στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.