Νέοι κανόνες με σεβασμό στον δημόσιο χώρο και την αισθητική

Βάζοντας τέλος σε μια περίοδο ασάφειας και ανορθολογικής χρήσης των κοινόχρηστων χώρων, το Δημοτικό Συμβούλιο Μυκόνου ενέκρινε κατά πλειοψηφία τον νέο κανονισμό λειτουργίας των περιπτέρων στο νησί. Η απόφαση αυτή έρχεται να ρυθμίσει λεπτομερώς τη μορφή, τις θέσεις και τις υποχρεώσεις των εκμεταλλευτών, με γνώμονα την αισθητική, τη λειτουργικότητα, αλλά και την ασφάλεια.

Ο νέος κανονισμός για τα περίπτερα έρχεται να συνδυαστεί και με την αλλαγή του παλαιού καθεστώτος ιδιοκτησίας και αποτελεί μια προσπάθεια εξορθολογισμού και προστασίας του δημόσιου χώρου, που στοχεύει στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και της εικόνας του νησιού.

Σε έναν τόπο όπου όλα τα παραπάνω έχουν καθοριστική σημασία, ο κανονισμός έρχεται να υπενθυμίσει ότι ακόμη και τα πιο μικρά στοιχεία, όπως τα περίπτερα, συμβάλλουν καθοριστικά στην ταυτότητα και τη βιωσιμότητα του προορισμού.

Τ. Ρήγας: "Το νομοθετικό πλαίσιο έχει αλλάξει και οι παλιές συμβάσεις παραχώρησης έχουν λήξει και χρειάζονται νέες ρυθμίσεις"

Ο ειδικός σύμβουλος του δημάρχου Μυκόνου και εισηγητής του θέματος, Τάκης Ρήγας μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για τις συγκεκριμένες τροποποιήσεις και τον νέο κανονισμό που έρχεται για να ορίσει τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούν τα περίπτερα στο νησί.

"Τα περίπτερα αποτελούν ένα σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας του δημόσιου χώρου, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τόσο για την κοινωνική, όσο και για την πολεοδομική τους διάσταση. Σήμερα, ο Δήμος Μυκόνου, όπως και οι περισσότεροι Δήμοι, διαθέτει δέκα περίπτερα. Αυτά είχαν παραχωρηθεί με το προηγούμενο καθεστώς, δηλαδή κατά προτεραιότητα σε αναπήρους πολέμου, συγγενείς τους ή σε άτομα με αναπηρία. Ωστόσο, το νομοθετικό πλαίσιο έχει αλλάξει και οι παλιές συμβάσεις παραχώρησης έχουν λήξει και χρειάζονται νέες ρυθμίσεις", επεσήμανε αρχικά ο κ. Ρήγας.

"Ο κανονισμός έρχεται να βάλει περισσότερη σαφήνεια και τάξη, ανταποκρινόμενος στις σύγχρονες ανάγκες"

Στη συνέχεια, τόνισε ότι "για να συνεχίσει η λειτουργία των περιπτέρων, είναι αναγκαίο να υπάρξει ένας κανονισμός που θα καθορίζει τον τρόπο παραχώρησης νέων θέσεων, αλλά και τις προδιαγραφές λειτουργίας που θα διασφαλίζουν την τήρηση των κανόνων για τον κοινόχρηστο χώρο, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και την προσαρμογή στα πολεοδομικά δεδομένα της Μυκόνου. Σημαντικό είναι επίσης ότι, σύμφωνα με τον νέο νόμο, μέρος των περιπτέρων των οποίων λήγει η σύμβαση μπορούν πλέον να παραχωρούνται με πλειοδοτικό διαγωνισμό. Έτσι, με την απελευθέρωση των περιπτέρων από το παλιό καθεστώς, προχωράμε στη συνέχιση της λειτουργίας τους μέσα από διαφανείς διαδικασίες δημοπρασίας".

Κλείνοντας, ο κ. Ρήγας υπογράμμισε ότι "ουσιαστικά, ο νέος κανονισμός λειτουργίας κρίνεται αναγκαίος τόσο για να είναι ξεκάθαρο πώς δημιουργείται και λειτουργεί ένα περίπτερο όσο και για να εξασφαλίζεται η συνέπεια με το νέο νομικό πλαίσιο και η σωστή διαχείριση του δημόσιου χώρου. Εξάλλου, είτε υπήρχε είτε όχι ειδικός κανονισμός, πάντα υπήρχε νόμος και σχετικές αποφάσεις που καθόριζαν τις διαδικασίες. Ο κανονισμός έρχεται να βάλει περισσότερη σαφήνεια και τάξη, ανταποκρινόμενος στις σύγχρονες ανάγκες".

Τα περίπτερα ως στοιχείο της ταυτότητας

Όπως αναφέρθηκε κατά την εισήγηση, στην Ελλάδα, το περίπτερο δεν είναι απλώς ένα μικρό κατάστημα αλλά είναι θεσμός. Στη Μύκονο, ειδικά, τα περίπτερα έχουν συνοδεύσει γενιές κατοίκων και επισκεπτών, αποτελώντας σημείο αναφοράς και εξυπηρέτησης. Από τα παλιά σταντ εφημερίδων μέχρι τα σημερινά ψυγεία με αναψυκτικά, τα περίπτερα παραμένουν κομμάτι της καθημερινότητας.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε το φαινόμενο της ανεξέλεγκτης επέκτασής τους. Πολλά περίπτερα καταλάμβαναν επιπλέον χώρο με αυθαίρετες κατασκευές, τοποθετούσαν ψυγεία, εμπορεύματα και σταντ έξω από τα όρια που τους είχαν δοθεί, αλλοιώνοντας την εικόνα πλατειών και πεζοδρομίων. Σε μια πόλη με τόσο έντονο τουριστικό χαρακτήρα, όπως η Χώρα, το αποτέλεσμα ήταν συχνά αντιαισθητικό και επικίνδυνο για την προσβασιμότητα.

Γιατί χρειαζόταν ο κανονισμός

Η ανάγκη ενός ολοκληρωμένου κανονισμού προέκυψε από την πραγματικότητα:

• Πεζοδρόμια καταλαμβάνονταν πλήρως, αφήνοντας ελάχιστο χώρο για πεζούς.

• Σε ορισμένες περιπτώσεις εμποδιζόταν η πρόσβαση ατόμων με αναπηρία ή καροτσιών.

• Δημιουργούνταν αισθητική όχληση με ακαλαίσθητες κατασκευές, διαφημιστικά πανό και υπερβολικά πολλά ψυγεία.

Ο νέος κανονισμός στοχεύει να προστατεύσει την παραδοσιακή φυσιογνωμία των περιπτέρων, αποτρέποντας τη μετατροπή τους σε "πολυκαταστήματα" και επαναφέροντας την ισορροπία ανάμεσα στην εξυπηρέτηση του κοινού και την αρμονία του δημόσιου χώρου. Όπως ανέφερε ο κ. Ρήγας, ο συγκεκριμένος έλεγχος πραγματοποιούνταν και πριν τον νέο κανονισμό, ώστε να αποφεύγονται τέτοιες εικόνες.

Θέσεις και χωροθέτηση

Στο νησί λειτουργούν σήμερα δέκα περίπτερα σε προκαθορισμένες θέσεις: Πλατεία Μαντώ, Λίμνη, Πλατεία Λάκκας, Κάτω Μύλοι, Τρία Πηγάδια, Αργύραινα (Δεξαμενές), Άνω Μερά (Πλατεία, Πάρκινγκ, Περιφερειακή οδός) και Παλιό Λιμάνι.

Η παραμονή ή μεταφορά τους θα γίνεται πλέον μόνο με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, κατόπιν γνωμοδότησης της Τροχαίας, ώστε να διασφαλίζεται η οδική ασφάλεια. Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τους παραδοσιακούς οικισμούς, όπου ισχύουν αυστηρότεροι κανόνες λόγω της πολιτιστικής τους σημασίας.

Διαστάσεις και όρια

Ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία είναι οι διαστάσεις των περιπτέρων. Το κουβούκλιο δεν θα ξεπερνά τα 6 τ.μ., με μέγιστο ύψος τα 3,40 μ. Η παραχώρηση κοινόχρηστου χώρου θα είναι αυστηρά περιορισμένη: έως 15 τ.μ. και, σε ειδικές περιπτώσεις, μέχρι 20 τ.μ..

Ο χώρος θα οριοθετείται με κίτρινη γραμμή από τα συνεργεία του Δήμου, ώστε να γίνονται εύκολα οι έλεγχοι. Οποιαδήποτε υπέρβαση θεωρείται αυθαίρετη και συνεπάγεται πρόστιμα ή ακόμα και ανάκληση άδειας.

Τι επιτρέπεται και τι όχι

Ο κανονισμός θέτει ξεκάθαρα όρια:

• Επιτρέπονται: ένα διπλό ψυγείο αναψυκτικών, ένα ψυγείο παγωτών και έως δύο σταντ εφημερίδων/περιοδικών.

• Απαγορεύονται: μόνιμες κατασκευές, ογκώδη αντικείμενα, διαφημιστικές πινακίδες, ηχητικές εγκαταστάσεις και τηλεοράσεις.

• Καθαριότητα: ευθύνη του περιπτερούχου, με κυρώσεις σε περίπτωση παραμέλησης.

Επίσης, δεν θα επιτρέπεται η τοποθέτηση παιχνιδομηχανών στους παραδοσιακούς οικισμούς, ενώ οι ανεμοφράκτες θα χρησιμοποιούνται μόνο για προστασία από καιρικά φαινόμενα.

Μια ενδιαφέρουσα πρόβλεψη είναι η δυνατότητα τοποθέτησης φωτοβολταϊκών συστημάτων. Στόχος είναι τα περίπτερα να καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με καθαρή ενέργεια, συμβάλλοντας στη βιώσιμη ανάπτυξη. Τα περίπτερα αυτά θα φέρουν ειδική σήμανση ως "ηλιακά περίπτερα".

Νομικό πλαίσιο και κυρώσεις

Ο κανονισμός στηρίζεται σε πλήθος νομοθετικών διατάξεων, από τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων έως τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό. Προβλέπονται συγκεκριμένες διαδικασίες για την παραχώρηση αδειών, αλλά και σαφείς κυρώσεις για τους παραβάτες, πρόστιμα, ανακλήσεις αδειών και απομάκρυνση αυθαίρετων κατασκευών.

Η αστυνομία, οι υγειονομικές υπηρεσίες και τα ελεγκτικά όργανα θα έχουν ενεργό ρόλο στον έλεγχο της εφαρμογής, ενώ η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου θα παρακολουθεί την τήρηση των όρων.