Μια ολοκληρωμένη στρατηγική πρόληψης και διαχείρισης πλημμυρικών κινδύνων

Η Νάξος και οι Μικρές Κυκλάδες, λόγω της γεωμορφολογίας τους και της έντονης τουριστικής και αγροτικής δραστηριότητας, εκτίθενται σε αυξημένο κίνδυνο από πλημμυρικά φαινόμενα. Οι έντονες βροχοπτώσεις, οι ξαφνικές καταιγίδες και οι περιορισμένες δυνατότητες απορροής υδάτων καθιστούν τις τοπικές κοινωνίες ευάλωτες.

Η ανάγκη θωράκισης απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα οδήγησε τον Δήμο στην επικαιροποίηση και έγκριση του Σχεδίου "ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2", το οποίο καθορίζει τα βήματα πρόληψης, ετοιμότητας και άμεσης ανταπόκρισης σε περίπτωση εκτάκτων αναγκών. Το σχέδιο συγκεντρώνει όλα τα απαραίτητα εργαλεία για την πρόληψη, την άμεση αντίδραση και τη βραχεία αποκατάσταση σε περίπτωση πλημμύρας. Η στρατηγική του σημασία συνδέεται άμεσα με τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, η οποία αυξάνει τη συχνότητα και την ένταση των ακραίων καιρικών φαινομένων.

Δ. Λιανός: "Η θωράκιση των νησιών μας απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων αποτελεί προτεραιότητα"

Ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, Δημήτρης Λιανός μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για την έγκριση του επικαιροποιημένου σχεδίου αντιμετώπισης πλημμυρικών φαινομένων, που πέρυσι επηρέασαν έντονα κάποια από τα νησιά των Κυκλάδων.

"Η θωράκιση των νησιών μας απέναντι στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και των ακραίων καιρικών φαινομένων αποτελεί προτεραιότητα. Με το "ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2" δημιουργούμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πρόληψης, ετοιμότητας και άμεσης ανταπόκρισης, ώστε κανένας πολίτης να μη νιώθει απροστάτευτος. Το σχέδιο δεν μένει στη θεωρία, μεταφράζεται σε συγκεκριμένες ενέργειες, καθαρισμούς ρεμάτων και φρεατίων, συντήρηση υποδομών, εκπαίδευση προσωπικού και εθελοντών, αλλά και ενημέρωση των πολιτών. Στόχος μας είναι να είμαστε έτοιμοι πριν συμβεί το απρόοπτο", ανέφερε αρχικά ο κ. Λιανός.

"Η εμπειρία των τελευταίων ετών απέδειξε ότι η πρόληψη σώζει"

Στη συνέχεια, ο δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων υπογράμμισε πως η επιτυχία του σχεδίου βασίζεται στη συνέργεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων, σημειώνοντας πως "μόνο με κοινή προσπάθεια μπορούμε να προλάβουμε ζημιές, να προστατεύσουμε ζωές και να επαναφέρουμε γρήγορα την κανονικότητα μετά από μια καταστροφή. Οφείλουμε να λειτουργούμε με σχέδιο και υπευθυνότητα. Η εμπειρία των τελευταίων ετών απέδειξε ότι η πρόληψη σώζει. Με το "ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2" κάνουμε ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων".

Το θεσμικό πλαίσιο και η έγκριση

Το σχέδιο στηρίζεται σε ένα ολοκληρωμένο νομικό και θεσμικό πλαίσιο. Βασικός πυλώνας είναι ο Ν.4662/2020, που εισήγαγε τον Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, ενώ σημαντική είναι και η ενσωμάτωση οδηγιών από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Το "ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2" αποτελεί συνέχεια και επικαιροποίηση προηγούμενων σχεδίων, ώστε να ανταποκρίνεται στις νέες διοικητικές αλλαγές, στη μετονομασία υπουργείων και στις τροποποιήσεις στη λειτουργία της Πολιτικής Προστασίας.

Η έγκριση του σχεδίου έγινε με απόφαση Δημάρχου, καθώς αφορά κυρίως διοικητικές και οργανωτικές αλλαγές, χωρίς να τροποποιούνται οι βασικοί ρόλοι και οι αρμοδιότητες του Δήμου. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται ότι ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας παραμένει λειτουργικός και προσαρμοσμένος στις τρέχουσες ανάγκες.

Στόχοι και φιλοσοφία του σχεδίου

Το "ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2" δεν περιορίζεται στη διαχείριση των συνεπειών μιας πλημμύρας, αλλά στοχεύει και στην πρόληψη. Κεντρική φιλοσοφία του είναι η συνέργεια και η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων – από τον Δήμο και τις τεχνικές του υπηρεσίες, μέχρι την Πυροσβεστική, την Αστυνομία, το ΕΚΑΒ και τις εθελοντικές οργανώσεις.

Με αυτόν τον τρόπο επιδιώκεται:

• Η άμεση κινητοποίηση σε περίπτωση προειδοποίησης από την ΕΜΥ.

• Ο συντονισμός δράσεων για την αποτροπή απωλειών και ζημιών.

• Η προστασία της ανθρώπινης ζωής και της περιουσίας.

• Η ταχεία αποκατάσταση της κανονικότητας μετά από μια θεομηνία.

Προπαρασκευαστικές ενέργειες

Η πρόληψη αποτελεί το πρώτο και πιο σημαντικό στάδιο του σχεδίου. Για τον σκοπό αυτό, προβλέπονται συγκεκριμένες ενέργειες:

• Συντήρηση υποδομών: καθαρισμός ρεμάτων, φρεατίων και αποχετευτικών δικτύων ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος υπερχείλισης.

• Έλεγχος και συντήρηση εξοπλισμού: τα μηχανήματα έργου, τα οχήματα του Δήμου και τα εργαλεία για την άντληση υδάτων πρέπει να είναι έτοιμα προς χρήση.

• Εκπαίδευση και ασκήσεις: το προσωπικό του Δήμου και οι εθελοντές συμμετέχουν σε προγράμματα ετοιμότητας ώστε να γνωρίζουν ακριβώς τις αρμοδιότητές τους.

• Ενημέρωση πολιτών: διανομή οδηγιών αυτοπροστασίας και καμπάνιες ενημέρωσης για το πώς να αντιδράσει κάθε κάτοικος σε περίπτωση κινδύνου.

Άμεση αντιμετώπιση πλημμυρικών φαινομένων

Σε περίπτωση που εκδηλωθεί πλημμύρα, το σχέδιο ενεργοποιείται σε πολλαπλά επίπεδα:

• Συντονισμός φορέων: το Τοπικό Συντονιστικό Όργανο συγκαλείται άμεσα, ενώ ο Δήμος συνεργάζεται με την Πυροσβεστική και την Αστυνομία για την οργάνωση επιχειρήσεων διάσωσης και ασφάλειας.

• Λειτουργία τηλεφωνικών κέντρων: οι πολίτες έχουν δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με τον Δήμο για αναφορά περιστατικών.

• Έλεγχος κρίσιμων υποδομών: υδραγωγεία, δίκτυα αποχέτευσης και δρόμοι ελέγχονται για βλάβες, ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργία τους το ταχύτερο δυνατόν.

• Υγειονομικές παρεμβάσεις: πραγματοποιείται έλεγχος στο πόσιμο νερό και στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης τροφίμων για να προληφθούν κίνδυνοι δημόσιας υγείας.

Ο ρόλος των τεχνικών υπηρεσιών

Οι τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου αναλαμβάνουν τον άμεσο καθαρισμό και την αποκατάσταση των υποδομών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο αγροτικό και αστικό οδικό δίκτυο, το οποίο συχνά υφίσταται σημαντικές ζημιές σε περιπτώσεις πλημμύρας. Ο καθαρισμός φερτών υλικών, η απομάκρυνση μπαζών και η επιδιόρθωση τεχνικών έργων αποτελούν κρίσιμες δράσεις.

Επιπλέον, υπάρχει πρόβλεψη για συνεργασία με εργολήπτες που έχουν ενταχθεί σε ειδικό μητρώο του Δήμου, ώστε να μπορούν να συμβάλουν άμεσα με εξοπλισμό και ανθρώπινο δυναμικό. Αυτό εξασφαλίζει ταχύτητα και ευελιξία στην απόκριση.

Στήριξη πληγέντων και αποκατάσταση

Το σχέδιο δεν σταματά στην άμεση επέμβαση, αλλά προχωρά και στη βραχεία διαχείριση συνεπειών. Προβλέπονται μέτρα όπως:

• Προσωρινή στέγαση πληγέντων πολιτών σε ξενοδοχεία ή δημόσιους χώρους.

• Παροχή οικονομικής ενίσχυσης για την κάλυψη πρώτων αναγκών.

• Χαρτογράφηση των περιοχών που επλήγησαν ώστε να καταγραφούν οι ζημιές.

• Υποβολή φακέλων για αποζημιώσεις σε αγρότες, επιχειρήσεις και οικογένειες που υπέστησαν καταστροφές.

Η προσέγγιση αυτή εξασφαλίζει ότι οι κάτοικοι δεν μένουν αβοήθητοι και ότι η κοινωνική και οικονομική ζωή μπορεί να αποκατασταθεί το ταχύτερο δυνατόν.

Ο ρόλος της κοινωνίας και των εθελοντών

Ιδιαίτερη θέση στο "ΔΑΡΔΑΝΟΣ 2" έχουν οι εθελοντικές οργανώσεις. Καταγράφονται σε ειδικά μητρώα και έχουν σαφώς καθορισμένες αρμοδιότητες. Η συμμετοχή τους σε δράσεις ενημέρωσης, σε ασκήσεις προσομοίωσης αλλά και σε πραγματικές επιχειρήσεις ενισχύει το έργο των δημοτικών υπηρεσιών. Η ενεργή εμπλοκή των πολιτών συμβάλλει στη δημιουργία μιας πιο ανθεκτικής κοινότητας.