Αντιδράσεις για αιολικά και απορρίμματα

Σε εγρήγορση οι Δήμαρχοι Κυκλάδων και Δωδεκανήσου, με αφορμή του νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, στο οποίο, μεταξύ άλλων, επέρχονται μεταβολές, σε ότι αφορά στις αδειοδοτήσεις των ΑΠΕ και την αλλαγή του καθεστώτος διαχείρισης των απορριμμάτων στα νησιά.

Καθώς η κυβέρνηση περνά με ταχύτατους ρυθμούς και χωρίς την απαιτούμενη διαβούλευση το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία των Οδηγιών 2018/844 και 2019/692 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και λοιπές διατάξεις», ζητούμενο αποτελεί η προσέγγιση επενδυτών, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως οι Κυκλάδες, που έχουν τεθεί επανειλημμένως στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ανάπτυξης αιολικών πάρκων.

Για την εγκατάσταση ΑΠΕ στα νησιά, καταγράφεται διαφοροποίηση των Δημάρχων, οι οποίοι επικεντρώνουν στον χρόνο αδειοδότησης έκδοσης των αδειών, ενώ θέμα θέτουν και σε ότι αφορά στη δημιουργία νέου Περιφερειακού Φορέα Διαχείρισης Απορριμμάτων, με μορφή Ανωνύμου Εταιρείας.

“Άδειασμα” του Προέδρου της ΠΕΔΝΑ

Την ώρα που ο πρόεδρος της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου, Δήμαρχος Ρόδου, Αντώνης Καμπουράκης, επιδείκνυε ιδιαίτερη σπουδή στη δήλωση προς την κυβέρνηση για “επίσπευση τη ψήφισης του νομοσχεδίου”, επικαλούμενος ομόφωνη απόφαση των Δημάρχων του Νοτίου Αιγαίου, οι εξελίξεις έρχονται να τον διαψεύσουν, με τους Δημάρχους να ζητούν έκτακτη συνεδρίαση της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, προκειμένου να καταθέσουν, πριν την ψήφιση του νομοσχεδίου, συγκεκριμένες παρεμβάσεις σχετικά με τα επίμαχα σημεία του.

Οι Δήμαρχοι των νησιών διαψεύδουν κατηγορηματικά τον Πρόεδρο της ΠΕΔ ότι υπήρξε συζήτηση του θέματος και θετική τους απόφαση, όπως επικαλείται ο κ. Καμπουράκης. Για την ψήφιση του.

Ο Δήμαρχος Τήνου, Γιάννης Σιώτος, κατέθεσε πρόταση για την άμεση πραγματοποίηση της συνεδρίασης της ΠΕΔ, προκειμένου να προστεθούν συγκεκριμένες τροπολογίες.

Θετική υπήρξε η ανταπόκριση των Κυκλαδιτών Δημάρχων Πάρου, Σύρου, Θήρας, Άνδρου, Κιμώλου και Μυκόνου, αλλά και Δωδεκανήσιων συναδέλφων τους, συγκεντρώνοντας το 1/3 των μελών του Δ.Σ. της ΠΕΔ, καθιστώντας έτσι υποχρεωτική, σύμφωνα με τα εκ του νόμου οριζόμενα, υποχρεωτική την σύγκληση του οργάνου.

Όπως συγκεκριμένα ανέφερε στην “Κοινή Γνώμη”, για την κίνηση του κ. Καμπουράκη, ο Δήμαρχος Τήνου, Γ. Σιώτος “Εγώ έκαναν την πρόταση, την οποία συνυπέγραψαν όλοι οι Δήμαρχοι των Κυκλάδων που είναι στο προεδρείο της ΠΕΔ, αλλά και Δήμαρχοι από τα Δωδεκάνησα, γιατί θέλαμε να υπάρξει μία επιστολή η οποία να προέρχεται από διαβούλευση με τους Δημάρχους. Η επιστολή του προέδρου ήταν αυθαίρετη”.

Ανάλογη ήταν και η παρέμβαση του Δημάρχου Πάρου, Μ. Κωβαίου, ο οποίος αναφέρει σε σημείωμα του προς τον Πρόεδρο της ΠΕΔ, μεταξύ άλλων, ότι“Με έκπληξη διάβασα την επιστολή σας προς τον υπουργό ΥΠΕΚΑ και στους βουλευτές των Κυκλάδων, με περιεχόμενο το προτεινόμενο σχέδιο νόμου «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας....», το οποίο πρόκειται να έλθει προς ψήφιση στην βουλή των Ελλήνων την ερχόμενη Τρίτη 5/5. Η έκπληξή μου έγκειται στο ότι στην επιστολή σας αναφέρετε ότι όλοι οι δήμαρχοι των νησιών του Νοτίου Αιγαίου συμφωνούν με τις προτεινόμενες διατάξεις και ειδικότερα με το άρθρο 93 του νομοσχεδίου, που αφορά την δημιουργία ενός ειδικού Περιφερειακού Διαβαθμιδικού ΦΟΔΣΑ, στο Νότιο Αιγαίο, καταργώντας τους ήδη υπάρχοντες στους Δήμους και ο οποίος καθίσταται καθολικός διάδοχος σε όλη την κινητή και ακίνητη περιουσία των λειτουργούντων ΦΟΔΣΑ, αλλά και όλων των εγκαταστάσεων υγειονομικής ταφής αποβλήτων, μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων και λοιπών εγκαταστάσεων διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων των Δήμων.

Κύριε Πρόεδρε, η πραγματικότητα όμως είναι τελείως διαφορετική.

1. Προσωπικά δε συμμετείχα στην τηλεδιάσκεψη που έγινε με πρωτοβουλία του κ. Περιφερειάρχη, παρόλα αυτά το όνομα μου έχει συμπεριληφθεί όχι μόνο στους συμμετέχοντες, αλλά και στους συμφωνούντες, γι’ αυτό το λόγο σας δηλώνω ευθέως ότι ο Δήμος Πάρου διαφωνεί σε πολλά σημεία του νομοσχεδίου και ειδικά στο άρθρο 93.

2. Το θέμα της τηλεδιάσκεψης ήταν για τις εξελίξεις γύρω από το θέμα του κορωνοϊού και όχι για το επίμαχο νομοσχέδιο.

3. Ουδέποτε πραγματοποιήθηκε συνεδρίαση της ΠΕΔΝΑ με θέμα το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου.

4. Πολλοί δήμαρχοι των Κυκλάδων με τους οποίους έχω συνομιλήσει, είναι αντίθετοι με αρκετές προτεινόμενες διατάξεις και ειδικά με το άρθρο 93 του σχεδίου νόμου.

Μετά τα παραπάνω, παρακαλώ όπως με πρωτοβουλία σας, έχοντας τη θεσμική θέση του Προέδρου, συγκαλέσετε άμεσα έκτακτο συμβούλιο της ένωσης, μέσω τηλεδιάσκεψης με μοναδικό θέμα τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, ούτως ώστε να ακουσθούν οι απόψεις όλων των Δημάρχων”.

Αντιστοίχως και ο Δήμαρχος Λέρου Μιχάλης Κόλιας, με επιστολή του στον πρόεδρο της ΠΕΔ, εκφράζει τη διαφωνία του για το περιεχόμενο της επιστολής του προέδρου, επισημαίνοντας ότι “...Δεν προηγήθηκε διάλογος με τους Δήμους που είναι οι καθ’ ύλην αρμόδιοι σε θέματα που τους αφορούν άμεσα”.

Διαφοροποίηση για τα αιολικά

Το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, που ψηφίζεται σήμερα στην Βουλή, περιλαμβάνει και διατάξεις σχετικές με τα έργα εγκατάστασης ανεμογεννητριών στα νησιά.

Καίριο αυτό το θέμα για τον Δήμο της Τήνου, όπως και για τους Δήμους, Άνδρου, Πάρου και Νάξου, οι νομοθετικές ρυθμίσεις για τις ΑΠΕ, με τον κ. Σιώτο να αναφέρει σχετικά “Εμείς μαχόμαστε για τα αιολικά. Στο παρόν νομοσχέδιο μειώνεται δραστικά, έως και 2 έτη, ο χρόνος έκδοσης αδειών ΑΠΕ, ενώ αντίθετα ο χρόνος που απαιτείται για την εναρμόνιση τόσο του περιφερειακού χωροταξικού πλαισίου, όσο και των τοπικών χωρικών σχεδίων των Δήμων αναμένεται, μετά βεβαιότητας να είναι πάνω από 2 χρόνια. Έτσι καθίσταται αναγκαία η αναθεώρηση των διαδικασιών αδειοδότησης. Εμείς προτείνουμε ότι μέχρι την εκπόνηση και έγκριση επικαιροποιημένων τοπικών χωρικών σχεδίων των Δήμων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, να ανασταλούν οι διαδικασίες αδειοδότησης των ΑΠΕ, εντός της Περιφέρειας τους”.

Με πρωτοβουλία του Δημάρχου Τήνου δημιουργήθηκε μία επιτροπή τεχνοκρατών για τη σύνταξη και επεξεργασία δύο τροπολογιών, η μία για τα επικείμενα αιολικά και η άλλη για τα ήδη υφιστάμενα.

Η παρούσα πρόταση πέρασε από έκτακτο Δημοτικό Συμβούλιο, με την Ανεξάρτητη Δημοτική Κίνηση "Κοινό Τηνίων" να καταψηφίζει, “Διότι η πρόταση για οποιαδήποτε τροπολογία κατατεθεί σε αυτό το νομοσχέδιο έκτρωμα το οποίο καταστρέφει συνολικά το περιβάλλον σε όλη την Ελλάδα, αυτόματα σηματοδοτεί την συμφωνία επί της αρχής με το νομοσχέδιο. Για εμάς το εν λόγω νομοσχέδιο δεν επιδέχεται βελτιώσεων, αντιθέτως πρέπει να αποσυρθεί άμεσα. Να σημειωθεί εδώ ότι με τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου αυτού, έστω και με την τροπολογία που προτείνεται, ουσιαστικά η Τήνος και το Νότιο Αιγαίο κερδίζει μια μικρή καθυστέρηση μόνο της καταστροφής της. Δεν έχουμε τις αυταπάτες ότι μετά από τον οδοστρωτήρα που έρχεται ακόμη και για τις περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης, θα μπορέσει να περάσει το οποιοδήποτε Τοπικό Χωρικό Σχέδιο αν δεν εναρμονίζεται με τον νόμο αυτόν. Συμπερασματικά πρέπει να εναντιωθούμε στο σύνολο του νομοσχεδίου και να γίνει άλλη νομοθετική ρύθμιση για την υλοποίηση του αιτήματός μας.

β) Ακριβώς αυτό το αίτημά μας, συμπυκνώνεται στην ομόφωνη απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου η οποία έχει επίσης περάσει ομόφωνα και από το Δημοτικό μας Συμβούλιο, για αναστολή όλων των αδειών και όλων των εργασιών μέχρις ότου οριστικοποιηθεί το Τοπικό Χωρικό Σχέδιο και το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ. Παρόλα αυτά, η τροπολογία μιλάει μόνο για αναστολή των έργων που δεν έχουν άδεια εγκατάστασης, δηλαδή όχι για το σύνολο των έργων όπως έχουμε μέχρι τώρα συμφωνήσει.

γ) Η πολιτική μας εκτίμηση είναι ότι οι εν λόγω δύο τροπολογίες δεν έχουν καμία τύχη. Για την μία εκ των δύο η οποία μιλάει για έργα που έχουν να κάνουν με δημοτικές εκτάσεις, έχει ήδη γίνει προσπάθεια πρωτύτερα η οποία δεν είχε αποτέλεσμα, ενώ η δεύτερη έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα πολιτικά σχέδια της κυβέρνησης τα οποία είναι απολύτως ξεκάθαρα στο πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου και τα οποία για τις ανεμογεννήτριες συγκεκριμένα συνοψίζονται στο να εγκατασταθούν όσες περισσότερες γίνεται, όσο πιο γρήγορα γίνεται, ακόμη και σε περιοχές Natura”.

Ήδη η επιστολή του Δημάρχου Τήνου για τις ΑΠΕ εστάλη και προς το σύνολο των Δημάρχων, συγκεντρώνοντας τις υπογραφές τους.

Επείγουσα επιστολή προς τους συναρμόδιους υπουργούς, απέστειλε και ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, Γιώργος Χατζημάρκος, στην οποία μεταξύ άλλων, κάνει αναφορά και στο θέμα της αδειοδότησης Αιολικών Πάρκων στα νησιά της Περιφέρειας, για την οποία σημειώνει να υπάρχει “δεσμευτική έγκριση των κατά τόπους αρμοδίων Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής”.

Στη δημόσια σχετική ενημέρωση του, αναφέρει για το θέμα ότι “το ζήτημα της αδειοδότησης πάρκων ανεμογεννητριών για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, που βρίσκονται σε πλήρη δυσαρμονία με το περιβάλλον των νησιών, θα οδηγήσει σε δραματική περιβαλλοντική υποβάθμιση και θα θέσει σε κίνδυνο τη μοναδική πηγή εισοδήματος τους, τον τουρισμό, που σημειωτέον παράγει έσοδα τόσο για τα νησιά όσο και για τη χώρα ολόκληρη”.

Αντίδραση εκφράστηκε και από την πλευρά του βουλευτή Κυκλάδων, Νίκου Συρμαλένιου και της Νομαρχιακής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Κυκλάδων, που σε διαδικτυακή συζήτηση του νομοσχεδίου, με εκπροσώπους φορέων και τοπικής αυτοδιοίκησης των νησιών, σημειώθηκε η “απόλυτη απελευθέρωση, διευκόλυνση και προτεραιότητα για την εγκατάσταση βιομηχανικών μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), χωρίς έλεγχο και περιβαλλοντικούς περιορισμούς, μέσα σε προστατευόμενες περιοχές, βουνοκορφές, δάση και γεωργική γη, με τη δημιουργία τετελεσμένων πριν την αναθεώρηση του ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ, και τη συνακόλουθη αποδυνάμωση του δικαστικού αγώνα κατά των μεγάλων αιολικών πάρκων στα νησιά μας”.

Νέος Περιφερειακός ΦΟΔΣΑ

Νέο σχήμα, με μορφή Ανώνυμης Εταιρείας, προβλέπει το υπό ψήφιση σχέδιο νόμου για τους ΦΟΔΣΑ, αφαιρώντας, κατ’ ουσία, τη διαχείριση των απορριμμάτων από τους Δήμους, με τη δημιουργία Περιφερειακού Φορέα, του οποίου το 40% του μετοχικού κεφαλαίου θα είναι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με πρόεδρο τον Περιφερειάρχη και το 60% του μετοχικού κεφαλαίου θα είναι των Δήμων, αναλόγως των πληθυσμιακών τους δεδομένων.

Στην ουσία, οι Δήμοι χάνουν την αρμοδιότητα στη διαχείριση των απορριμμάτων τους, μία απώλεια που συνοδεύεται και από ανάλογη απώλεια πόρων αλλά και της υφιστάμενης περιουσίας τους, η οποία στην ουσία θα λειτουργήσει ως προικοδότηση”του νέου Περιφερειακού Φορέα.

Η μη δυνατότητα επαρκούς επιχειρησιακής λειτουργίας του νέου Περιφερειακού ΦΟΔΣΑ, που προβλέπεται στο σχέδιο νόμου να αναλάβει άμεσα αρμοδιότητα, επισημαίνεται από το Δήμαρχο Σύρου-Ερμούπολης, Νίκο Λειβαδάρα, εκ μέρους του οποίου καταρτίστηκε η σχετική πρόταση, η οποία έτυχε της σύμφωνης γνώμης και ά

Σύμφωνα με τα όσα προτείνει “Με δεδομένο ότι οι υφιστάμενοι ΦΟΔΣΑ δεν διαθέτουν μόνιμο ή με σχέση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου προσωπικό και ότι το 40-45% των νησιών του ΝΑ έχουν δρομολογημένα έργα επεξεργασίας, ταφής (μονάδες επεξεργασίας ή κομποστοποίησης και ΧΥΤΥ νέους ή επεκτάσεις) ενταγμένα ή προς ένταξη στο τρέχον ΕΣΠΑ, με ημερομηνία ολοκλήρωσης 31/12/2023, διαφαίνεται ο κίνδυνος διακοπής της ωρίμανσης και υλοποίησης των εν λόγω έργων μέχρι ο διάδοχος Φορέας καταστεί επιχειρησιακά λειτουργικός. Για το λόγο αυτό προτείνουμε να υπάρξει ρητή αναφορά ότι ο νέος Περιφερειακός ΦΟΔΣΑ Νήσων θα πρέπει να αναλάβει αρμοδιότητα από 1.1.2021 και έπειτα για τα έργα διαχείρισης στερεών αποβλήτων (επεξεργασίας, ταφής) της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου 2020-2027, ενώ για τα έργα (επεξεργασίας, ταφής) της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, που λήγει 31.12.2023, οι αρμοδιότητες για την υλοποίηση τους να παραμείνουν, ως ισχύει σήμερα, στους οικείους Δήμους και ΦΟΔΣΑ. Σε κάθε περίπτωση η ανάληψη αρμοδιοτήτων από το νέο Φορέα θα πρέπει να γίνει μόλις εκείνος καταστεί επιχειρησιακά πλήρως λειτουργικός γεγονός που θα καθοριστεί με διαπιστωτική πράξη της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης μετά από σύμφωνη γνώμη της οικείας ΠΕΔ.

Επίσης, οι Ειδικοί Περιφερειακοί Διαβαθμιδικοί ΦΟΔΣΑ αναλαμβάνουν μεταξύ άλλων “την υγειονομική ταφή της περίπτωσης ζ΄ και τη λειτουργία χώρων της περίπτωσης η΄ του άρθρου 2 της Η.Π29407/3508/2002 απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Υγείας και Πρόνοιας (Β΄1572) για τα αστικά απόβλητα, με δυνατότητα αποδοχής και λοιπών στερεών μη επικινδύνων, καθώς και επικινδύνων αποβλήτων” χωρίς να καθορίζεται με το σχέδιο νόμου ο τρόπος χρηματοδότησης της εν λόγω υπηρεσίας”.