“Τα παιδιά, οι καλύτεροι σύμβουλοι”

Ενδιαφέρουσες ομιλίες, βραβεύσεις, αναλυτική παρουσίαση δράσεων, ενεργειών, αποτελεσμάτων και προτάσεων, ερευνητικές και τεχνολογικές καινοτομίες, από όλους τους εταίρους, περιλάμβανε το workshop του προγράμματος Life Debag, που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης.

Το σύνολο των εταίρων του προγράμματος ολοκληρωμένης εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τη μείωση της πλαστικής σακούλας στο θαλάσσιο περιβάλλον, Life Debag, που υλοποιείται στη Σύρο, ενημέρωσαν το κοινό, στο κατάμεστο Πνευματικό Κέντρο Ερμούπολης, σχετικά με τα μέχρι στιγμής πεπραγμένα, στο πλαίσιο του προγράμματος, τον σχεδιασμό για το επόμενο διάστημα, αλλά και τις προτάσεις τους, οι οποίες χαρακτηρίζονται από καινοτομία, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2008/56/ΕΚ, για μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας, σε 45 τμχ κατά κεφαλήν ανά έτος, έως το 2025.

Πλήρης επιστημονική προσέγγιση

Ο επικεφαλής του προγράμματος, καθηγητής του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου της Πάτρας, κ. Γιώργος Παπαθεοδώρου, προχώρησε σε έναν μίνι-απολογισμό, των μέχρι στιγμής ενεργειών του προγράμματος, τόσο στους τομείς της ενημέρωσης, της εκπαίδευσης και της διαβούλευσης, με την τοπική κοινωνία, αλλά και τους εμπλεκόμενους φορείς σε εθνικό επίπεδο, όσο και στο κομμάτι της επιστημονικής έρευνας, καταγραφής και αποτύπωσης.

Όπως ανέφερε, έγινε καταγραφή της παρούσας κατάστασης περιβαλλοντικού φορτίου και επιστημονικές μετρήσεις, με καινοτόμες δράσεις, προκειμένου το υλικό να αποτελέσει παρακαταθήκη και για επόμενες μελέτες. Εξ αρχής έγινε προσεκτική επιλογή 4 ακτών του νησιού, κατηγοριοποίηση απορριμμάτων, προκειμένου να βρεθεί η πηγή τους, ενώ ίσως για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αποτυπώθηκε κάθε μορφής πλαστική σακούλα, που βρέθηκε σε χερσαίο και θαλάσσιο περιβάλλον, εκ των οποίων, το 50% αφορούσαν σε σακούλες σουπερ μάρκετ, Ταυτόχρονα, έγινε αποτύπωση της κατανομής των απορριμμάτων και στον πυθμένα, ενώ από φέτος, αυτόνομο όχημα επιφάνειας, θα σαρώνει τον όρμο της Ερμούπολης, πραγματοποιώντας καταγραφές.

Τέλος, ο κ. Παπαθεοδώρου σημείωσε πως πραγματοποιήθηκε και προσομοίωση της κίνησης των απορριμμάτων στο αιγαίο, βάσει των θαλάσσιων ρεμάτων, όπου διαπιστώθηκε, πως τα απορρίμματα ακόμη και από τη Μαύρη Θάλασσα, μπορεί να καταλήξουν σε περιοχές σε όλη τη Μεσόγειο.

Με τη σειρά του, ο εκπρόσωπος της TERRA NOVA, Περιβαλλοντικής Τεχνικής Συμβουλευτικής, μίλησε για την έμφαση που δίνει πλέον η Ευρώπη στην κυκλική οικονομία, ήτοι στη συνεργασία, ώστε το απόβλητο να μετατρέπεται σε πρώτη ύλη, με πρώτη προτεραιότητα στα πλαστικά.

Επίσης, έκανε λόγο και για τις εναλλακτικές λύσεις, για τη μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας, τόσο για τους καταναλωτές όσο και για τη βιομηχανία πλαστικού, αναφερόμενος και στις 11 πολιτικές, που εξετάστηκαν από το πρόγραμμα, για την αλλαγή νοοτροπίας του πολίτη. Όπως τόνισε, το δημοφιλέστερο και αποτελεσματικότερο μέτρο, το οποίο και υιοθετήθηκε ως πρόταση, είναι η επιβολή τέλους στην πλαστική σακούλα, ενώ αναφέρθηκε σε μία σειρά αλληλοσυμπληρούμενων μέτρων, με κίνητρα για τον πολίτη, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Οδηγίας.

Ευαισθητοποίηση μελλοντικών καταναλωτών

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε η υπεύθυνη των εκπαιδευτικών δράσεων του προγράμματος, κ. Στελλίνα Κουλουζάκη, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στο Δίκτυο Μεσόγειος SOS, η οποία αναφέρθηκε στη σειρά εκπαιδευτικών δράσεων, εντός ή εκτός σχολείου, ή και με τη μορφή παιχνιδιών, αλλά και στην ενημέρωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών, με σεμινάρια, αλλά και διανομή ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού πακέτου, προκειμένου να αποκτήσουν και την επιστημονική γνώση.

Κλείνοντας με ευχαριστίες στις υπεύθυνες των σχολικών δραστηριοτήτων α’βάθμιας και β’βάθμιας εκπαίδευσης Νοτίου Αιγαίου, τους εκπαιδευτικούς νησιού, αλλά και τους μικρούς ενσυνείδητους πλέον πολίτες, η κ. Κουλουζάκη έκλεισε, παραινώντας “ακούστε τα παιδιά, είναι οι καλύτεροί σας σύμβουλοι”.

Στο τέλος της τοποθέτησης, πραγματοποιήθηκε και η απονομή των βραβείων του μαθητικού διαγωνισμού επαναχρησιμοποιήσιμης τσάντας, με τρία βραβεία σε μαθητές της Α’βάθμιας εκπαίδευσης, ένα βραβείο σε μαθητή της Β’βάθμιας και ένα βραβείο σε μαθήτρια του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας Σύρου.

Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκαν οι ομιλίες του εκπροσώπου του Ινστιτούτου Αστικού Περιβάλλοντος & Ανθρώπινου Δυναμικού του Παντείου Πανεπιστημίου, για την οικονομικοκοινωνική προσέγγιση των επιπτώσεων της χρήσης πλαστικής σακούλας και των συνεπειών μείωσής της, της κ. F. Claro, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Παρισιού, επικεφαλής του τεχνικού group για τις θαλάσσιες χελώνες στη Γαλλία, καθώς και της Επ. Καθηγήτριας, του Τμήματος Χημείας Πανεπιστημίου Πατρών, κ. Χρυσή Καραπαναγιώτη, αναφορικά με τα μικροπλαστικά, τις τραγικές επιπτώσεις τους στο θαλάσσιο περιβάλλον, όπως επίσης και προτάσεις για τον περιορισμό τους.

Τεχνολογία και καινοτομία

Ακολούθησαν οι εκπρόσωποι του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων, οι οποίοι από φέτος συνεργάζονται στενά με την ομάδα του προγράμματος, παρουσιάζοντας ιδέες, σχετικά με εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα, με χαρακτήρα παιχνιδιού, μέσω των οποίων ο χρήστης, μπορεί να αφομοιώσει το μήνυμα, καθώς διασκεδάζει και σταδιακά, να υπάρξει αλλαγή στη στάση και τη συμπεριφορά του, απέναντι στο πρόβλημα.

Όπως εξήγησε καθηγητής του ΤΜΣΠΣ, χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές προσεγγίσεις, για την διάρθρωση των “έξυπνων” παιχνιδιών, είτε με μετάδοση πληροφορίας, είτε με διαδραστικότητα, όπου ο χρήστης έρχεται σε επαφή με τις συνέπειες του προβλήματος και καλείται μέσω του παιχνιδιού να τις αντιμετωπίσει. Η προσέγγιση προκαλεί δράση των χρηστών και τους κάνει να ενεργοποιηθούν, αλλά και να δώσουν τις δικές τους ιδέες.

Τα παιχνίδια που “έστησαν” οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου, με την καθοδήγηση των διδασκόντων και εθελοντική συνεισφορά, στο πλαίσιο του Life Debag, αφορούν σε παιχνίδια που απευθύνονται σε νέους ανθρώπους και μοιάζουν με γνωστά παιχνίδια, μεταξύ των οποίων μία εφαρμογή, στην οποία ο χαρακτήρας, ένας δύτης, συλλέγει πλαστικές σακούλες από το θαλάσσιο περιβάλλον, σώζει παγιδευμένα θαλάσσια πλάσματα και ανακυκλώνει, δίνοντας μάχη με το χρόνο, σε διαφορετικά επίπεδα δυσκολίας.

Για την επόμενη εφαρμογή, ο χαρακτήρας του παιχνιδιού βλέπει τον εαυτό του από το μέλλον, του εξηγεί ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στο μέλλον και ότι θα πρέπει να αρχίσει από τώρα ο περιορισμός της πλαστικής σακούλας, και έτσι ξεκινά μία αναζήτηση όπου βρίσκει πλαστικές σακούλες σε διάφορα μέρη, πιθανά ή απίθανα, προσπαθώντας να βγάλει το περιεχόμενό τους και να το βάλει σε άλλους υποδοχείς φιλικούς προς το περιβάλλον, χρησιμοποιώντας τη λογική της αντικατάστασης.

Για την κατάργηση της πλαστικής σακούλας ως ένα πρόβλημα σχεδίασης για την αλλαγή της κοινωνικής συμπεριφοράς, μίλησε ο Επ. Καθηγητής του Παν. Αιγαίου, κ. Π. Κουτσαμπάσης, ο οποίος τόνισε την ανάγκη συνδυαστικών προσεγγίσεων για την αλλαγή της συμπεριφοράς του καταναλωτή, σημειώνοντας, πως μέσα από το design μπορούν να σχεδιαστούν προϊόντα και υπηρεσίες, που θα μπουν στην καθημερινότητά του και θα τον κάνουν να αλλάξει τρόπο σκέψης και συμπεριφορά. “Χρειάζεται αλλαγή κοινωνικής συμπεριφοράς και το design μπορεί να βοηθήσει σε αυτό”, μέσω της δημιουργίας και εισχώρησης νέων εναλλακτικών εργαλείων, σημείωσε τέλος, δίνοντας παραδείγματα σχετικών εφαρμογών και προϊόντων από όλο τον κόσμο.

Την παρουσίαση και των πειραματικών πρότζεκτ, με διαδραστικά συστήματα, που επιμελήθηκαν οι φοιτητές του ΤΜΣΠΣ, για το πρόγραμμα, πραγματοποίησε ο διδάσκων στο Π.Α., κ. Σταθάκης. Μεταξύ άλλων, τα πρότζεκτ αφορούν σε διαδραστική τσάντα, με τσιπάκι, το οποίο θα μπορούσε να λειτουργεί ως εργαλείο επιβράβευσης σε σούπερ μάρκετ, με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν οι κάρτες συλλογής πόντων, σε διαδραστικό κάδο, ο οποίος κρατά “σκορ” και χρόνο, για την απόρριψη πλαστικών, εκπαιδευτικές εφαρμογές για κινητά τηλέφωνα, σε κάδο συλλογής πλαστικών σακουλών, ο οποίος επιβραβεύει με μία πάνινη τσάντα, αλλά και σε κάδο συλλογής πλαστικής σακούλας, που με κάθε εισαγωγή, ποτίζει ένα φυτό, ή αφήνει φαγητό για τα αδέσποτα κλπ.

Τέλος, το λόγο έλαβε, εκπρόσωπος της πρωτοβουλίας “The New Raw”, που συνδυάζει την ανακύκλωση πλαστικού με την τρισδιάστατη εκτύπωση, ο οποίος υπογράμμισε, πως το 3D printing μπορεί να παράξει προϊόντα και να συμβάλλει στην ανάπτυξη τοπικής κυκλικής οικονομίας, με μέθοδο που αφήνει σχεδόν 0% απορρίμματα, προχωρώντας σε παρουσίαση 3 διαφορετικών πρότζεκτ στη Σύρο και αλλού, για την εκμετάλλευση του πλαστικού ως πρώτη ύλη και όχι την απόρριψή του.