Αττική: Αντιμέτωπη με τον εφιάλτη της λειψυδρίας

Οι ταμιευτήρες Μόρνου και Υλίκης εμφανίζουν πρωτοφανή υποχώρηση στάθμης λόγω πολυετούς ξηρασίας.

Ο Μόρνος έχει χάσει πάνω από 40% του όγκου του σε δύο χρόνια, ενώ η Υλίκη παρουσιάζει αντίστοιχη πτώση σε ένα έτος.

Η αύξηση της κατανάλωσης νερού στην Αττική κατά 6% το 2024 επιδεινώνει την κατάσταση.

Οι πρόσφατες βροχοπτώσεις δεν επαρκούν για την άμεση αναπλήρωση των αποθεμάτων, καθώς οι ταμιευτήρες γεμίζουν κυρίως από απορροή και λιώσιμο χιονιού.

Προτείνονται λύσεις όπως μικρά φράγματα, αφαλάτωση, περιορισμός απωλειών δικτύων και αλλαγή νοοτροπίας κατανάλωσης.

Οι τελευταίες εικόνες από τα υδάτινα αποθέματα του Μόρνου και της Υλίκης εντείνουν την ανησυχία για την επάρκεια νερού στην Αττική, καθώς οι δύο βασικοί ταμιευτήρες της πρωτεύουσας εμφανίζουν πρωτοφανή υποχώρηση. Η εικόνα που μεταδίδουν πλέον τα σημεία αυτά, αποτέλεσμα της πολυετούς ξηρασίας, έχει σημάνει συναγερμό στις αρμόδιες αρχές.

Τα συνεργεία της ΕΥΔΑΠ, χρησιμοποιώντας drones για την αποτύπωση της κατάστασης, καταγράφουν συνεχώς τη μείωση της στάθμης. Εκτάσεις που πριν λίγα χρόνια βρίσκονταν κάτω από την επιφάνεια του νερού έχουν αποκαλυφθεί, σχηματίζοντας νέες όχθες γύρω από τις δύο λίμνες. Στον Μόρνο μάλιστα επανεμφανίζονται τμήματα του παλιού οικισμού Κάλλιο, που ήταν βυθισμένος για δεκαετίες.

Οι πρόσφατες μετρήσεις δείχνουν ότι ο Μόρνος έχει απολέσει πάνω από το 40% του συνολικού όγκου του μέσα σε δύο χρόνια, με την επιφάνειά του να έχει σχεδόν υποδιπλασιαστεί. Αντίστοιχα, στην Υλίκη η πτώση των αποθεμάτων αγγίζει επίσης το 40% σε διάστημα μόλις ενός έτους. Καθοριστικό ρόλο παίζουν οι θερμότεροι και ξηρότεροι χειμώνες, αλλά και η μειωμένη χιονόπτωση, που περιορίζει τη φυσική ανανέωση των λιμνών και των ποταμών από τα ρυάκια.

Την ίδια στιγμή, η κατανάλωση νερού στην Αττική αυξήθηκε κατά 6% το 2024 συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, γεγονός που ασκεί ακόμη μεγαλύτερη πίεση στα ήδη χαμηλά αποθέματα.

Παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις για συνετή χρήση του νερού, έρευνα του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής δείχνει ότι αν και η πλειονότητα των πολιτών αναγνωρίζει το μέγεθος του προβλήματος, μόλις οι μισοί θεωρούν ότι η λειψυδρία αφορά άμεσα την περιοχή όπου ζουν.

Γιατί δεν γεμίζουν οι ταμιευτήρες παρά τις έντονες πρόσφατες βροχοπτώσεις

Επιστημονική εξήγηση για το γεγονός ότι οι ισχυρές βροχοπτώσεις των τελευταίων ημερών δεν συνεισφέρουν ιδιαίτερα στην αύξηση της στάθμης των υδάτων στον Μόρνο και στην Υλίκη έδωσε σήμερα ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ και καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευθύμης Λέκκας.

«Οι ταμιευτήρες γεμίζουν ουσιαστικά από την απορροή, από επιφανειακά νερά που απορρέουν στη λεκάνη, κυρίως όμως γεμίζουν με το αργό λιώσιμο του χιονιού που πιθανώς να έχουμε το επόμενο διάστημα», σημείωσε ο κ. Λέκκας στον ΣΚΑΪ, προσθέτοντας ότι το νερό της βροχής που δεν πέφτει απευθείας στους ταμιευτήρες «χρειάζεται αρκετά μεγάλο χρόνο ώστε να εμπλουτίσει τους υπόγειους υδροφορείς» και απαιτείται ακόμα περισσότερος χρόνος ώστε να αντληθεί.

Ο κ. Λέκκας στάθηκε και σε λύσεις που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν για την καλύτερη συγκράτηση νερού, ώστε να αξιοποιηθεί στην κατανάλωση. Μία δυνητική λύση είναι μικρά φράγματα ή οι μικροί ταμιευτήρες, που μπορούν να «καθυστερήσουν το νερό, ώστε να μπορέσει να κατεισδύσει στο υπέδαφος και να εμποτιστούν οι υδροφόροι ορίζοντες».

Δεύτερη λύση μπορεί να αποτελέσει η αφαλάτωση, που «τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί πάρα πολύ», ενώ «μπορέσαμε και μειώσαμε και την κατανάλωση του ρεύματος», δεδομένου ότι παλαιότερα οι μονάδες αφαλάτωσης ήταν ιδιαίτερα ενεργοβόρες. Προσέθεσε όμως ότι η κατανάλωση ενέργειας παραμένει «μεγάλη» και υπάρχει «περιβαλλοντικό αποτύπωμα».

Ο κ. Λέκκας συμπλήρωσε πως ένας ακόμα παράγοντας που μπορεί να βοηθήσει είναι ο περιορισμός των απωλειών νερού στα δίκτυα υδροδότησης, αν και παραδέχτηκε ότι «δεν είναι εύκολο να αντικαταστήσεις όλα τα δίκτυα».

Τελευταίο ζητούμενο είναι η απόκτηση «συνείδησης κατανάλωσης», τόσο στις πόλεις όσο και στον αγροτικό τομέα, τόνισε ο κ. Λέκκας. «Το νερό όταν το έχουμε το σπαταλάμε, όταν δεν τον έχουμε δημιουργεί τεράστια προβλήματα», είπε χαρακτηριστικά.

Πηγή:protothema.gr