Ανακαλύφθηκε στη Μήλο τεράστιο υδροθερμικό πεδίο

Με δημοσίευση της στην επιθεώρηση «Scientific Reports» διεθνής ερευνητική ομάδα στην οποία συμμετείχαν καταξιωμένοι Έλληνες επιστήμονες παρουσιάζει την ανακάλυψη ενός απροσδόκητα μεγάλου και τεκτονικά ελεγχόμενου υδροθερμικού πεδίου κατά μήκος της υποθαλάσσιας υφαλοκρηπίδας της Μήλου.

Οι ερευνητές εντόπισαν το πεδίο αυτό κατά την αποστολή METEOR M192, χρησιμοποιώντας ποικιλία εργαλείων, μεταξύ των οποίων προηγμένα υποβρύχια συστήματα όπως αυτόνομα οχήματα και τηλεχειριζόμενα οχήματα για χαρτογράφηση και εξέταση του βυθού.

Με αυτές τις μεθόδους η ομάδα αποκάλυψε άγνωστες μέχρι σήμερα υδροθερμικές πηγές σε βάθη μεταξύ 100 και 230 μέτρων. Αυτή η ανακάλυψη κατατάσσει τη Μήλο ανάμεσα στα μεγαλύτερα υδροθερμικά συστήματα μικρού έως μεσαίου βάθους που είναι γνωστά στη Μεσόγειο και διευρύνει σημαντικά την κατανόησή μας για το πώς κατανέμονται τέτοιοι αεραγωγοί στην περιοχή.

Η μελέτη τεκμηριώνει τρεις κύριες περιοχές υδροθερμικών πηγών: την Αγία Κυριακή, την Παλαιοχώρα–Θειορυχεία και το Βάνι. Όλες αυτές οι περιοχές βρίσκονται πάνω σε ενεργές ζώνες ρηγμάτων που εκτείνονται κατά μήκος της υφαλοκρηπίδας της Μήλου. Τα ρήγματα αυτά αποτελούν μέρος μιας μεγάλης τεκτονικής καταβύθισης που ονομάζεται γραβένιο Μήλου–Φυριπλάκας το οποίο έχει χαμηλώσει το βυθό σε βάθη που φτάνουν τα 230 μέτρα.

Η σαφής συσχέτιση μεταξύ της θέσης των υδροθερμικών πεδίων και αυτών των γεωλογικών δομών δείχνει ότι οι τεκτονικές δυνάμεις ασκούν ισχυρή επίδραση στο πού ανεβαίνουν τα υδροθερμικά ρευστά και εμφανίζονται στην επιφάνεια του βυθού.

Η ευθυγράμμιση

«Δεν περιμέναμε ποτέ να βρούμε ένα τόσο μεγάλο υδροθερμικό πεδίο ανοιχτά της Μήλου», λέει η Σόλβεϊγκ Ι. Μπίρινγκ, επιστήμονας στο MARUM – Κέντρο Θαλάσσιων Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Βρέμης η οποία ηγήθηκε της αποστολής M192 κατά την οποία ανακαλύφθηκαν οι πηγές. «Όταν παρατηρήσαμε για πρώτη φορά τις πηγές με τις κάμερες του τηλεχειριζόμενου οχήματος, μείναμε άφωνοι από την ποικιλία και την ομορφιά τους  από τα λαμπυρίζοντα, σχεδόν βραστά ρευστά μέχρι τις παχιές μικροβιακές αποθέσεις που κάλυπταν τις καμινάδες».

Σύμφωνα με την πρώτη συγγραφέα της μελέτης Παρασκευή Νομικού, από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο χωρικός καταμερισμός των πηγών ελέγχεται στενά από την τεκτονική δομή του νησιού. «Τα δεδομένα μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι στήλες αερίου ακολουθούν τα μοτίβα των μεγάλων συστημάτων ρηγμάτων γύρω από τη Μήλο. Διαφορετικές ζώνες ρηγμάτων επηρεάζουν διαφορετικές συστάδες αναβλύσεων, ειδικά στα σημεία όπου συναντώνται πολλά ρήγματα. Αυτές οι τεκτονικές δομές καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το πώς και πού φτάνουν τα υδροθερμικά ρευστά στον βυθό» εξηγεί η κ. Νομικού.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι η ενεργή ρηγμάτωση και οι συνεχιζόμενες γεωλογικές διεργασίες έχουν διαμορφώσει την εξέλιξη αυτών των υδροθερμικών πεδίων. Αυτή η ανακάλυψη καθιστά τη Μήλο ένα από τα σημαντικότερα φυσικά εργαστήρια στη Μεσόγειο για τη μελέτη της αλληλεπίδρασης μεταξύ τεκτονικών διεργασιών, ηφαιστειότητας και υδροθερμικής δραστηριότητας.

«Η νεοτεκτονική και ενεργός δομή της Μήλου χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μεγάλων ρηξιγενών ζωνών, που δημιουργούν τεκτονικά μπλοκ με διαφοροποιημένες κινήσεις. Τα γεωθερμικά ρευστά χρησιμοποιούν τα ρήγματα του νησιού με αλλοιώσεις των παρακείμενων ηφαιστειακών-ιζηματογενών σχηματισμών, δημιουργώντας ένα φάσμα εκμεταλλεύσιμων βιομηχανικών ορυκτών και υδροθερμικών τύπων κοιτασμάτων. Η ανακάλυψη νέων υδροθερμικών πεδίων είναι πάρα πολύ σημαντική για την κατονόηση της ηφαιστειότητας σε σχέση με την ενεργή τεκτονική. Με τα νέα δεομένα που συλλέξαμε μελετάμε τη συσχέτιση των χερσαίων και των θαλάσσιων τεκτονικών δομών γύρω από τη Μήλο, και στόχος είναι να δημιουργήσουμε ένα συνολικό μοντέλο της τεκτονικής δομής και της ηφαιστειότητας ώστε να ενσωματωθεί με τις μεταλλογενετικές γνώσεις που έχουμε για το νησί για την παραγωγή χαρτών που αναδεικνύουν την μεταλλογένεση και στο υποθαλάσσιο περιβάλλον» αναφέρει σε ανακοίνωση του ΕΚΠΑ η κ.Νομικού

Naftemporiki.gr