Εκπαιδευτικές δράσεις του Δικτύου ΔΑΦΝΗ στη Σύρο για την ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος

Συνέργεια για την παραγωγή Πράσινης Ενέργειας

Πρακτικά εργαστήρια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για εκπαιδευτικούς και πολίτες θα διεξαχθούν σήμερα το απόγευμα στο 1ο Γυμνάσιο Σύρου από το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων (ΔΑΦΝΗ) σε συνεργασία με ομάδα εξειδικευμένων επιμορφωτών.

Τα σεμινάρια εντάσσονται στο πλαίσιο του προγράμματος «Πολίτες και Μαθητές Συνεργούν για την Παραγωγή Πράσινης Ενέργειας σε Νησιά», που χρηματοδοτείται από το Πράσινο Ταμείο.

Το πρόγραμμα παρέχει υποστήριξη στους εκπαιδευτικούς για την ενίσχυση του βιωματικού χαρακτήρα του εκπαιδευτικού έργου τους σε τομείς σχετικούς με τη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και υποδομών των νησιών.

Κεντρικός στόχος είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από την κλιματική αλλαγή και την ανάγκη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό θα γίνει μέσα από βιωματικές δράσεις που προσβλέπουν στην ουσιαστική ενδυνάμωση των κατοίκων των νησιών και περιλαμβάνουν: κατασκευή φωτοβολταϊκού και φωτεινών πινακίδων προς ηλεκτροδότησή τους, Κατασκευή ηλιακού φούρνου, εργαστήριο συλλογής και διαχείρισης βρόχινου νερού, μεταποίηση πλαστικών απορριμμάτων σε χρηστικά αντικείμενα, κατασκευή κομποστοποιητή και μακέτα επίδειξης ενεργειακής απόδοσης κτιρίου.

Αποπλαστικοποίηση

Το πρόγραμμα αφορά στην ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, αλλαγή στάσεων, αξιών και συμπεριφορών και εν τέλει ανάληψη δράσης σχετικά με το ζήτημα της πλαστικής ρύπανσης και την διαχείριση απορριμμάτων. Προτείνονται δραστηριότητες αλλά και κατασκευές που εξερευνούν λύσεις για τον περιορισμό της χρήσης των απορριμμάτων, αλλά και την επαναξιοποίησή τους στα πλαίσια της κυκλικής οικονομίας και της αλλαγής αντίληψης του πλαστικού ως χρήσιμης πρώτης ύλης. Τέλος, προάγει την αισθητική καλλιέργεια και έκφραση των μαθητών καθώς οι κατασκευές που προτείνονται αποτελούν καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις (ασαμπλάζ).

Στο εν λόγω πρόγραμμα παρατίθεται μια σειρά ιδεών, ώστε ο εκπαιδευτικός να πειραματιστεί και να πραγματοποιήσει την εφαρμογή στην σχολική του μονάδα ανάλογα με τις ανάγκες της και την διαθέσιμη πηγή απορριμμάτων. Στόχος του είναι η συνειδητοποίηση του προβλήματος συνολικά, η κατανόηση του συστήματος της εφοδιαστικής αλυσίδας πλαστικών και η υιοθέτηση κριτικής σκέψης και πρακτικών εργαλείων για την αντιμετώπισή του.

Εργαστήριο συλλογής και διαχείρισης βρόχινου νερού

Η δράση αφορά στο σχεδιασμό και την κατασκευή ενός συστήματος διαχείρισης βρόχινου νερού, που θα περιλαμβάνει τη συλλογή νερού από ελεύθερες επιφάνειες του σχολείου, την αποθήκευση του σε δοχεία ή στο έδαφος και την αξιοποίηση του από συστήματα καλλιέργειας στον προαύλιο χώρο του σχολείου. Το εργαστήριο συνδυάζει διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα (όπως π.χ τεχνολογία, βιολογία, οικολογία, φυσική, μαθηματικά) και περιλαμβάνει πρακτικές και θεωρητικές δραστηριότητες μέσα από τις οποίες οι μαθητές θα έρθουν σε επαφή με βασικές έννοιες οικολογίας και υδρολογίας, θα εμβαθύνουν στα ζητήματα της έλλειψης νερού και της κλιματικής αλλαγής, κατανοώντας τις οικολογικές και κοινωνικές προεκτάσεις τους, θα διερευνήσουν το ρόλο των εδαφικών οικοσυστημάτων και της βλάστησης στη συγκράτηση και την αποθήκευση νερού και θα εξοικειωθούν με τη χρήση διαφορετικών εργαλείων χειρός και υλικών για τη συναρμολόγηση και την εγκατάσταση συστημάτων συλλογής και αποθήκευσης.

Σχεδιασμός, κατασκευή και δοκιμή ηλιακού φούρνου

Ο ηλιακός φούρνος ή ηλιακή εστία είναι μια συσκευή που ως πηγή ενέργειας χρησιμοποιεί την ηλιακή ακτινοβολία, μια καθαρή, ανανεώσιμη και άμεσα διαθέσιμη πηγή ενέργειας. Συμβάλλει στη διατήρηση φυσικών πόρων και ταυτόχρονα αποτελεί έναν απόλυτα οικονομικό τρόπο μαγειρέματος. Χρησιμοποιείται για μαγείρεμα-ζέσταμα φαγητού, καθαρισμό νερού και αποστείρωση σκευών-εργαλείων.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, στόχος είναι οι συμμετέχοντες να συνδέσουν και να κατανοήσουν έννοιες όπως, ενέργεια, φυσικοί πόροι, ΑΠΕ φαινόμενο θερμοκηπίου και εκπομπές αερίων, αντιλαμβανόμενοι εν τέλη τη συμβολή τους στο οικοσύστημα, να εξοικειωθούν με εργαλεία, κατασκευή και την φιλοσοφία του DIY καθώς και να συνδεθεί η σχολική κοινότητα με την υπόλοιπη νησιωτική με ανοιχτές κοινωνικές δράσεις από τους ίδιους.

Κατασκευή φωτοβολταϊκού πλαισίου

Οι δραστηριότητες βασίζονται στα ακόλουθα φυσικά φαινόμενα: φωτοβολταϊκό φαινόμενο, αρχή διατήρησης της ενέργειας και αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας. Ο συνδυασμός των φαινομένων οδηγούν στην κατασκευή ενός φωτοβολταϊκού πλαισίου που μπορεί να συνδεθεί με μια μπαταρία και να ηλεκτροδοτήσει μία φωτεινή επιγραφή στο χώρο του σχολείου.

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος, οι μαθητές και οι μαθήτριες έρχονται σε επαφή με έννοιες όπως η κλιματική αλλαγή, το φαινόμενο του θερμοκηπίου και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ταυτόχρονα, μέσα από βιωματικές δράσεις και διάλογο αντιλαμβάνονται και κατανοούν τις έννοιες και τις βασικές τους φυσικές, κοινωνικές και ηθικές προεκτάσεις.

Επιπλέον στόχος αυτού του προγράμματος είναι να προσελκύσει το ενδιαφέρον των μαθητών για την επιστήμη, την εφαρμοσμένη μηχανική και ειδικότερα τα αειφόρα επαγγέλματα, ως μέσο μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και του φαινομένου του θερμοκηπίου.

Κατασκευή κομποστοποιητή

Το πρόγραμμα συνδυάζει πολλαπλά γνωστικά αντικείμενα και αποτελείται από θεωρητικό και κατασκευαστικό μέρος. Εισάγει τους μαθητές σε ορισμούς και έννοιες που συναντώνται στα σχολικά εγχειρίδια κυρίως στους τομείς φυσικής και βιολογίας (αποικοδόμηση, βιογεωχημικοί κύκλοι, φυσικοί πόροι ) περιβαλλοντικής εκπαίδευσης (φαινόμενο θερμοκηπίου, εκπομπές αερίων) αλλά μπορούν να συνδυαστούν και με πιο ευρείες θεματικές όπως το design, η διατροφή, η οικιακή οικονομία, η κηπουρική.

Κομποστοποίηση είναι η ελεγχόμενη διαδικασία αποδόμησης οργανικού υλικού, από μικροοργανισμούς σε αερόβιες συνθήκες και η επανασύστασή του σε σταθεροποιημένη οργανική ύλη. Κατά την διαδικασία αυτή, παράγεται διοξείδιο του άνθρακα, νερό, ανόργανα στοιχεία, θερμότητα και σταθεροποιημένο οργανικό υλικό (κομπόστ) που αποτελεί το τελικό προϊόν. Πολυάριθμες χημικές αντιδράσεις λαμβάνουν χώρα στην κομποστοποίηση, καθώς σύνθετες ενώσεις στην αρχική οργανική ύλη διασπώνται σε πιο απλά συστατικά, τα οποία μετά συντίθενται για τη δημιουργία νέων σύνθετων συστατικών, όπως ο χούμος. Η τελική οργανική ύλη ή αλλιώς κομπόστ, αποτελεί περίπου το 20-40% κ.β. της αρχικής οργανικής ύλης.

Μακέτα ενεργειακής απόδοσης κτιρίου

Τα κτίρια παρέχουν ασφάλεια και ανέσεις στους κατοίκους αλλά ταυτόχρονα έχουν μεγάλο μερίδιο στη συνολική κατανάλωση ενέργειας της χώρας με άμεσο περιβαλλοντικό και οικονομικό αντίκτυπο. Εκπαιδευτικοί και μαθητές έρχονται σε επαφή με βασικές έννοιες αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και φυσικών εννοιών που διέπουν τα φαινόμενα ενεργειακής συναλλαγής κτιρίου και περιβάλλοντος.

Με τη βοήθεια πειραματικών μετρήσεων και προσομοίωσης κλιματολογικών συνθηκών γίνεται αντιληπτή η σημαντικότητα του σωστού σχεδιασμού και της επιλογής υλικών του κτιρίου. Μέσα από βιωματικές δράσεις και αναστοχαστικές συζητήσεις, οι μαθητές ενημερώνονται για την ορθολογική χρήση των οικιακών συσκευών καθώς και γενικότερα το ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων.

Τα επιμορφωτικά σεμινάρια θα ξεκινήσουν στις 16:30 και θα έχουν διάρκεια περίπου τέσσερις ώρες. Οι συμμετέχοντες έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν όλες τις θεματικές. Η δράση υλοποιείται στο 1ο Γυμνάσιο Σύρου, έπειτα από την ευγενική πρόσκληση του διευθυντή κ.  Απόστολου Ποντίκα.