Μαζικός τουρισμός και υποβάθμιση

Η ασυνείδητη συμπεριφορά από χειριστή φουσκωτού σκάφους, που είχε ως αποτέλεσμα τη φθορά του συστήματος πρόσβασης για ΑμεΑ, αλλά και τα διάφορα περιστατικά ασυνειδησίας, που σημειώνονται στη Θήρα έχουν εγείρει αντιδράσεις, σχετικά με την πιθανή καταστροφή που προκαλείται από το μαζικό τουρισμό στο νησί.

Όπως κάθε χρόνο, η Σαντορίνη, έχοντας πλέον κατακτήσει τον τίτλο της “ναυαρχίδας” του Ελληνικού τουριστικού προϊόντος και ευρισκόμενη ανάμεσα στους κορυφαίους τρεις τουριστικούς προορισμούς της Ευρώπης, βρίσκεται στο κέντρο του προβολέα και για τη φετινή περίοδο. Εντούτοις, τα δημοσιεύματα και η συζήτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης των τελευταίων ημερών δεν αφορούν στις προσφερόμενες τουριστικές υπηρεσίες του νησιού, ή τα όμορφα ηφαιστειακά τοπία του, αλλά τις επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού στον τόπο.

Λύματα, μερικά μέτρα μακριά από την ακτή

Πρώτη αφορμή στάθηκε η στιγμή, που ένα υπερπολυτελές γιοτ, “πιάστηκε” από το φωτογραφικό φακό, να αδειάζει τα ακατέργαστα λύματά του, λίγα μέτρα έξω από το Παλιό Λιμάνι στα Φηρά και τις ακτές του νησιού, μία πρακτική, την οποία, σύμφωνα με αρκετούς ντόπιους, ακολουθούν αρκετά τουριστικά σκάφη, αλλά μέχρι στιγμής δεν είχε λάβει τόση δημοσιότητα.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας υπήρξε καταγγελία, έναντι της ιδιοκτήτριας εταιρείας του γιοτ, ωστόσο αυτή μερικές ημέρες αργότερα αποσύρθηκε. Παρ' όλα αυτά, η γενικότερη αντίδραση, την οποία έγειρε η δημοσιοποίηση του συμβάντος, δείχνει, πως οι περισσότεροι κάτοικοι, αλλά και φίλοι της Σαντορίνης έχουν σοβαρές επιφυλάξεις, σχετικά με τη δημοφιλία του νησιού ως προορισμού, αφού οι μοναδικής αξίας θάλασσες, ακτές και το περιβάλλον του, φαίνεται να υποβαθμίζονται διαρκώς, ως συνέπεια του μαζικού τουρισμού και της κακής νοοτροπίας αρκετών εκ των επισκεπτών, είτε σε στεριά είτε σε θάλασσα.

Αξίζει να σημειωθεί, πως μόλις πριν λίγες ημέρες από την περίπτωση του αδειάσματος των λυμάτων από το πολυτελές γιοτ, το Λιμεναρχείο Θήρας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος είχε εκδώσει σχετική ανακοίνωση, επιχειρώντας να ευαισθητοποιήσει τους κατοίκους, επιχειρηματίες και επισκέπτες της Σαντορίνης.

«Ο εορτασμός αυτός μας δίνει την ευκαιρία να σκεφτούμε την άρρηκτη σύνδεση των ανθρωπίνων κοινωνιών με το φυσικό περιβάλλον», επισήμαινε το Λιμεναρχείο Θήρας, ενώ συνέχιζε αναφέροντας, ότι «ιδιαίτερα η χώρα μας, τόπος με παράδοση στην εμπορική ναυτιλία και στον τουρισμό, επιδεικνύει χαρακτηριστική ευαισθησία στον συγκεκριμένο τομέα. Η ενεργοποίηση για την προστασία του περιβάλλοντος είναι στόχος υψίστης προτεραιότητας αποτελεί δικαίωμα αλλά και υποχρέωση όλων μας έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε ένα καλύτερο παρόν και ενός ακόμη καλύτερου μέλλοντος για τα παιδιά μας».

Για την υλοποίηση του παραπάνω στόχου, η Λιμενική Αρχή Θήρας παρακαλούσε, μεταξύ άλλων, τους πλοιάρχους και κυβερνήτες των επαγγελματικών σκαφών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή αρμοδιότητας του Λ/Χ Θήρας, να ενημερώσουν τα μέλη τους, τονίζοντας, ότι «οι θάλασσες και οι ακτές κινδυνεύουν από τα απορρίμματα, τα απόβλητα από παράκτιες δραστηριότητες και λιμενικές εγκαταστάσεις, καθώς και από την λειτουργική και ατυχηματική ρύπανση από σκάφη/πλοία. Μη διστάζετε να ενημερώνετε άμεσα την πλησιέστερη Λιμενική Αρχή για κάθε περιστατικό ρύπανσης που διαπιστώνετε και παρέχετε κάθε πληροφορία που θα σας ζητηθεί».

Καταπάτηση δικαιωμάτων, χάριν... ευκολίας(;)

Το δεύτερο γεγονός, που έφερε και πάλι τη Σαντορίνη στο επίκεντρο, ήταν η φθορά στο Sea Trac, το σύστημα αυτόνομης πρόσβασης ΑμεΑ στην παραλία της Περίσσας, όταν ασυνείδητος χειριστής σκάφους, έκρινε σκόπιμο να δέσει το φουσκωτό του σκάφος σε αυτό, προκαλώντας έτσι μεγάλη βλάβη στο σύστημα στήριξης.

Η απερίσκεπτη αυτή πράξη του λεμβούχου, προκάλεσε γενική κατακραυγή, σχετικά με την νοοτροπία, η οποία πολλές φορές επικρατεί ανάμεσα στους εκδρομείς, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν, ότι ακόμη και κατά την περίοδο των διακοπών, κάθε επισκέπτης οφείλει να σέβεται τα δικαιώματα των υπολοίπων ανθρώπων, ΑμεΑ και μη, που βρίσκονται στο νησί, το περιβάλλον του τόπου που επισκέπτεται, αλλά και τη δημόσια περιουσία.

Αξίζει να σημειωθεί, ότι τόσο ο Δήμος Θήρας, όσο και κάτοικοι και φορείς της Σαντορίνης έχουν δηλώσει τη βούλησή τους να εντοπιστεί ο υπεύθυνος της ασυνείδητης αυτής πράξης.

Μάλιστα η σχετική ανακοίνωση του Δήμου, προτρέπει όποιον έχει περαιτέρ πληροφορίες σχετικά με το ζήτημα να επικοινωνήσει και να ενημερώσει τςι υπεύθυνες δημοτικές υπηρεσίες, ενώ αναλυτικά αναφέρει τα εξής:

«Ο Δήμος Θήρας σας ενημερώνει ότι άγνωστος ιδιοκτήτης φουσκωτού σκάφους εχθές – Δευτέρα 01/07/2019 – στην ακτή της Περίσσας πλησίον του βουνού (Κολάδα) έδεσε το σκάφος του στην αυτόνομη διάταξη πρόσβασης για ΑΜΕΑ – SEATRAC -. Αποτέλεσμα της αδιανόητης πράξης του ατόμου αυτού ήταν να δημιουργηθεί βλάβη στο σύστημα στήριξης του SEATRAC και να χρειαστεί επιδιόρθωση.

Εάν επαναληφθούν ενέργειες σαν κι αυτή υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ανεπανόρθωτης βλάβης του μηχανισμού και κατά συνέπεια συμπολίτες που το χρησιμοποιούν καθημερινά να αποκλειστούν από την πρόσβαση στη θάλασσα.

Παρακαλούμε όποιον γνωρίζει κάτι για το περιστατικό να ενημερώσει το Γραφείο Περιβάλλοντος του Δήμου Θήρας (στο τηλέφωνο: 2286025847) και τη ΓΕΩΘΗΡΑ Μ.Α.Ε. (στο τηλέφωνο: 2286023021).

Το Λιμεναρχείο Θήρας έχει ενημερωθεί ήδη για το περιστατικό.

Τέλος, παρακαλούμε όλους για μια ακόμα φορά να σεβαστούν το δικαίωμα των ατόμων με κινητικά προβλήματα να έχουν πρόσβαση στη θάλασσα».

Απαραίτητη πλέον η διαχείριση του τουρισμού

Η “μάχη” για τη διατήρηση της ομαλότητας σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς είναι συνεχής και η Σαντορίνη έχει ανοίξει ήδη το διάλογο, σχετικά με τη διαχείριση του υπερτουρισμού, εδώ και μερικά χρόνια, με κυριότερη δράση σε αυτή την κατεύθυνση το “πλαφόν” στην κρουαζίερα.

Τα δύο πρόσφατα περιστατικά, το πρώτο ενδεικτικό κακουργηματικής περιβαλλοντικής συμπεριφοράς, το δεύτερο ενδεικτικό προκλητικής αδιαφορίας απέναντι στο δικαίωμα όλων στην προσβασιμότητα και τα δύο ενδεικτικά ασυνειδησίας, έρχονται να προστεθούν στα δεκάδες προβλήματα, που τα εκατομμύρια των επισκεπτών του δημοφιλούς προορισμού αφήνουν κάθε χρόνο “πίσω” τους, όπως οι εκατοντάδες τόνοι απορριμμάτων, πολλά εκ των οποίων δεν εναποτίθενται καν σε κάδους, αλλά αφήνονται στο σημείο που έγινε η κατανάλωση ή η χρήση τους (παραλίες, σοκάκια, δρόμοι κλπ), η ατμοσφαιρική ρύπανση από τα κρουαζιερόπλοια, η θαλάσσια ρύπανση που προκαλείται από τα σκάφη αναψυχής, καθώς και το επί 12 χρόνια βυθισμένο “κουφάρι” του κ/ζ Sea Diamond, το ασφυκτικό κυκλοφοριακό πρόβλημα, η υπερεκμετάλλευση των ιπποειδών, ο υπερπληθυσμός κατά την περίοδο υψηλής επισκεψιμότητας και πολλά άλλα.

Όλα τα κύρια προβλήματα, ωστόσο, έχουν άμεση σχέση με το περιβάλλον – το μοναδικό και ιδιαίτερο περιβάλλον του νησιού, που αποτέλεσε αρχικά και τον κύριο πόλο έλξης των επισκεπτών – και επιτάσσουν απάντηση στο ερώτημα, κατά πόσον ο μαζικός τουρισμός και η ανοχή των τοπικών φορέων και ιδιαίτερα της πολιτείας, απέναντι στις επιπτώσεις του, προς όφελος της πολυσυζητημένης “ανάπτυξης”, αποδεικνύεται τελικά καταστροφικός για την ίδια τη Σαντορίνη.

Τόσο η νέα δημοτική αρχή, η οποία προέκυψε από τις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, όσο και οι νέοι εκπρόσωποι των δομών της πολιτείας, θα κληθούν να διαχειριστούν τα προβλήματα του υπερτουρισμού της Σαντορίνης, καθώς, λόγω αυτών, η “ναυαρχίδα” του ελληνικού τουρισμού, τα τελευταία χρόνια βρίσκεται αντιμέτωπη με ολοένα και περισσότερη αρνητική έκθεση στα μέσα, ενώ παράλληλα και οι κάτοικοι του νησιού διατυπώνουν επίσης τη δυσαρέσκειά τους, όσον αφορά στην ποιότητα ζωής, γεγονός που συνιστά δηλωτικό της επιτακτικής ανάγκης να αναστραφεί η κατάσταση. Ωστόσο, ακόμη πιο αναγκαία είναι η προσπάθεια να αναστραφεί η νοοτροπία ασυνειδησίας και των ίδιων των επισκεπτών, προκειμένου η Σαντορίνη να διατηρήσει την αίγλη της, το υψηλού επιπέδου τουριστικό της προϊόν, αλλά και το πολύτιμο και μοναδικό στον κόσμο περιβάλλον της, ενώ παράλληλα, οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού να απολαμβάνουν ποιότητα ζωής.