Υπεγράφη η σύμβαση για την εκπόνηση των απαιτούμενων μελετών με στόχο τη δημιουργία νέου λιμένα στη Θήρα

Ξεκινά η μελέτη για το νέο λιμάνι της Σαντορίνης

  • Τετάρτη, 4 Αυγούστου, 2021 - 06:18

Με απόφαση του Προϊστάμενου της Διεύθυνσης Λιμενικών Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, ανατέθηκε σε ανάδοχο η εκπόνηση προκαταρκτικής μελέτης, προμελέτης και Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την κατασκευή νέου λιμένα στη Σαντορίνη.

Ένα πολυπόθητο έργο για τη ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού, τίθεται σε τροχιά υλοποίησης, καθώς ξεκινά, μετά την ανάθεσή του σε ιδιώτη, το μελετητικό έργο, που θα οδηγήσει στην εύρεση κατάλληλου χώρου, στη χωροθέτηση και τελικώς στην υλοποίηση του έργου, για τη δημιουργία ενός μεγάλου, σύγχρονου λιμένα στη Σαντορίνη, που θα έχει τη δυνατότητα να εξυπηρετήσει την τεράστια ακτοπλοϊκή κίνηση, τους επιβάτες, αλλά και τους τουριστικούς επαγγελματίες του νησιού.

Αθηνιός: Το μοναδικό, αλλά ακατάλληλο πλέον, λιμάνι

Όπως αναφέρεται και στη σχετική τεχνική περιγραφή, που συνόδευσε τα τεύχη δημοπράτησης του έργου, σήμερα ο κεντρικός και μοναδικός λιμένας της Σαντορίνης είναι ο λιμένας Αθηνιού, στο δυτικό τμήμα του νησιού, στους πρόποδες της καλντέρας. Ο λιμένας κατασκευάστηκε αρχικά στη δεκαετία του ’70, και πήρε την τελική του μορφή με τα έργα που υλοποιήθηκαν την περίοδο 2006-2008 και παρελήφθησαν το 2010. Τα έργα στο λιμένα αφορούσαν στη συμπλήρωση και επέκταση των υφιστάμενων κρηπιδωμάτων ώστε να αυξηθούν οι διατιθέμενες θέσεις παραβολής/πρυμνοδέτησης των Ε/Γ-Ο/Γ πλοίων.

Ωστόσο, ο λιμένας του Αθηνιού, έχοντας κατασκευαστεί σε μία εποχή, που η ακτοπλοϊκή κίνηση και η επισκεψιμότητα σε καμία περίπτωση δεν συγκρίνονται με το σήμερα της Σαντορίνης, φαίνεται πλέον ανεπαρκής για την εξυπηρέτηση τόσο μεγάλων πλοίων, τουριστικών ροών, αλλά και οχημάτων.

Στις αρχές του 2016 λόγω των υποσκαφών και λοιπών βλαβών που εντοπίσθηκαν σε τμήματα των κρηπιδωμάτων και του αντίστοιχου χερσαίου χώρου του λιμένα, απαγορεύθηκε η χρήση των κρηπιδωμάτων στο μεγαλύτερο μέρος του λιμένα (θέση «Καμάρες» και θέση «Κατσούνι»).

Μετά από διερεύνηση εναλλακτικών λύσεων για την αποκατάσταση της λειτουργικότητας του λιμένα, αποφασίστηκε η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος, με την κατασκευή ενός νέου κρηπιδώματος σε απόσταση 17-20m από το υφιστάμενο μέτωπο προς τη θάλασσα. Παράλληλα, προχώρησε και η κατασκευή νέου ευθύγραμμου μετώπου μήκους 200m για την παραβολή των πλοίων της ακτοπλοΐας, καθώς και μετώπων συνολικού μήκους 115m για την εξυπηρέτηση των υπολοίπων σκαφών (λάντζες, μικρό F/B Θηρασιάς, τουριστικά κλπ.).

Ο λιμένας Αθηνιού είναι η μοναδική θαλάσσια πύλη εισόδου/εξόδου του νησιού και σε αυτόν εξυπηρετείται το μεγαλύτερο μέρος της θαλάσσιας κίνησης. Ιδιαίτερα κατά την τουριστική περίοδο (15 Απριλίου-30 Οκτωβρίου), η κίνηση των πλοίων και λοιπών σκαφών στον Αθηνιό είναι συνεχής και πυκνή. Το καλοκαίρι του 2019 ο λιμένας λειτούργησε με μία μόνο θέση προσέγγισης πλοίων ακτοπλοΐας (θέση «Ποσειδών») λόγω των ζημιών στη θέση «Καμάρες» και της κατασκευής των νέων λιμενικών έργων.

Παράλληλα η έλλειψη χερσαίων χώρων και κατάλληλης αίθουσας αναμονής επιβατών, σε συνδυασμό με την πολύ συχνή άφιξη των πλοίων σε ορισμένα χρονικά διαστήματα της ημέρας, είχε σαν αποτέλεσμα την ταλαιπωρία των επιβατών, ιδιαίτερα αυτών που αναχωρούν. Αυτοί ήταν αναγκασμένοι να αναμένουν συχνά εκτός αίθουσας επιβατών, στο ύπαιθρο, συντεταγμένοι ανά αναχωρούν πλοίο.

Καθοριστικός παράγων για την εύρυθμη λειτουργία του λιμένα είναι η οδική πρόσβαση. Την άνοιξη του 2019, σε δύο τμήματα της οδού (σε σημεία ελιγμών), τα οποία είναι σε επίχωμα, παρουσιάσθηκαν ρηγματώσεις στο οδόστρωμα, καθώς άρχισαν να υποχωρούν οι τοίχοι αντιστήριξης. Το πρόβλημα αποκαταστάθηκε, με μεγάλο έργο που ανέλαβε να χρηματοδοτήσει η Περιφέρεια Ν. Αιγαίου.

Παράλληλα υπήρξε μεγάλη έλλειψη χώρων στάθμευσης, κυρίως για λεωφορεία. Υπήρξαν χρονικά διαστήματα της ημέρας με έως και 50 λεωφορεία στο λιμένα, οπότε χρησιμοποιήθηκε ακόμα και ο προβλήτας οχληρών φορτίων ως χώρος στάθμευσης.

Από τα παραπάνω εκτεθέντα, η σχετική μελέτη καταλήγει, ότι το πρόβλημα σήμερα στο λιμένα Αθηνιού δεν εντοπίζεται μόνον στην έλλειψη λιμενικών υποδομών, αλλά και στην έλλειψη ασφαλούς και κατάλληλης οδικής πρόσβασης και χερσαίων χώρων για την εξυπηρέτηση του πολύ μεγάλου αριθμού οχημάτων που διακινούνται προς/από τον λιμένα, με κυριότερα τα λεωφορεία μεταφοράς τουριστών.

Τι προβλέπεται στο πλαίσιο των μελετών για το νέο λιμάνι

Αντικείμενο της μελέτης που ανατέθηκε από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, αποτελεί η εκπόνηση των απαραίτητων μελετών για την κατασκευή νέου λιμένα στη νήσο Θήρα.

Ο νέος λιμένας θα καλύπτει αποκλειστικά τις ανάγκες της ακτοπλοϊκής και εμπορευματικής κίνησης του νησιού, δεδομένου ότι η δραστηριότητα της κρουαζιέρας θα συνεχίσει να εξυπηρετείται στο αγκυροβόλιο Φηρών. Οι προς ανάθεση μελέτες θα εκπονηθούν σε δύο φάσεις.

Η πρώτη φάση θα περιλαμβάνει αρχικά την αξιολόγηση του συνόλου των υφιστάμενων λιμενικών υποδομών που υπάρχουν στο νησί και στη συνέχεια την έρευνα και εντοπισμό νέας θέσης για την κατασκευή του νέου λιμένα.

Στην προκαταρκτική μελέτη που θα εκπονηθεί με αντικείμενο την αναζήτηση θέσης για το νέο λιμένα θα πρέπει να ληφθούν υπόψη, κατ’ ελάχιστον, οι παρακάτω παράμετροι και να τεθούν τα αντίστοιχα κριτήρια αξιολόγησης των θέσεων:

· Μορφολογία χερσαίου χώρου (τοπογραφικά στοιχεία)

· Μορφολογία παράκτιου χώρου και θαλάσσιου πυθμένα (βαθυμετρία, κλίσεις πυθμένα)

· Γεωλογικά και γεωτεχνικά χαρακτηριστικά θαλάσσιου πυθμένα

· Ακτομηχανικά φαινόμενα-Στερεομεταφορά ιζήμάτων στην ακτή

· Ηφαίστεια (Κολούμπος, Καλδέρα) και κίνδυνοι λόγω τσουνάμι

· Ανεμολογικά στοιχεία (ετήσια, ανά μήνα)

· Κυματικές συνθήκες (ετήσιες, ανά μήνα, ακραίες συνθήκες)

· Λειτουργικότητα έργου για την εξυπηρέτηση της ακτοπλοΐας

· Κατασκευασιμότητα έργου

· Κίνηση επιβατών και οχημάτων λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί (πολυάριθμα ταχύπλοα σκάφη ακτοπλοΐας τους θερινούς μήνες, συχνή διασύνδεση με Κρήτη, island hopping)

· Πλοία που θα ελλιμενίζονται (τύποι και τεχνικά χαρακτηριστικά πλοίων, συχνότητα προσεγγίσεων λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική θέση της Θήρας στο Νότιο Αιγαίο, διανυκτερεύοντα πλοία)

· Οδική πρόσβαση (υφιστάμενοι οδικοί άξονες, ανάγκη για διάνοιξη νέων)

· Θέση λιμένα σε σχέση με τους οικισμούς και τα λοιπά σημεία ενδιαφέροντος του νησιού

· Χωροταξικά δεδομένα

· Αρχαιολογικοί χώροι

· Περιβαλλοντικές

· Οικονομικά στοιχεία (αρχική επένδυση, περιοδική συντήρηση).

· Οι διεθνείς συστάσεις PIANC

Επίσης, κατά την αναζήτηση θέση για το νέο λιμένα, θα πρέπει να ληφθούν σε αρχικό στάδιο οι γνώμες των συναρμόδιων φορέων/υπηρεσιών, όπως ο Δήμος, το Λιμενικό Ταμείο, το Λιμεναρχείο κ.α. κατ’ ελάχιστον, ώστε να αποφευχθούν καθυστερήσεις στο μέλλον.

Η τελική επιλογή της θέσης του νέου λιμένα θα γίνει σε συνεργασία με τη Διευθύνουσα Υπηρεσία. Αφού επιλεγεί η θέση του νέου λιμένα, θα εκπονηθεί η δεύτερη φάση των μελετών με τη σύνταξη του Φακέλου Καθορισμού Ζώνης Λιμένα (χερσαία και θαλάσσια). Παράλληλα ο ανάδοχος θα προχωρήσει στον γεωμετρικό σχεδιασμό των έργων σε επίπεδο προμελέτης.

Συγκεκριμένα, αρχικά θα εκπονηθούν η τοπογραφική/βυθομετρική αποτύπωση και η γεωλογική μελέτη (γεωφυσική διασκόπηση) της περιοχής μελέτης, οι οποίες θα ληφθούν υπόψη στην προμελέτη. Παράλληλα θα εκπονηθούν αφενός οι απαραίτητες υποστηρικτικές μελέτες, ήτοι κυματική μελέτη, μελέτη πλοήγησης, ακτομηχανική μελέτη και συγκοινωνιακή μελέτη και αφετέρου η υδραυλική μελέτη (υδρολογική μελέτη λεκάνης απορροής) και η αρχιτεκτονική μελέτη (σχεδιασμός χερσαίων υποδομών, ελεύθερων χώρων και κτιριολογικό πρόγραμμα νέου λιμένα).

Η δεύτερη φάση των μελετών θα ολοκληρωθεί με την εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

Ο συνολικός χρόνος ολοκλήρωσης του μελετητικού αντικειμένου (συμπεριλαμβανομένων των χρόνων εγκρίσεων και λοιπών δραστηριοτήτων υπηρεσίας) ορίζεται σε 18 μήνες, ενώ ο καθαρός χρόνος ολοκλήρωσης του μελετητικού αντικειμένου ορίζεται σε 11 μήνες εκ των οποίων οι πρώτοι τέσσερις μήνες αφορούν την Α’ Φάση και ορίζεται αποκλειστική τμηματική προθεσμία.