Οι νέες προτάσεις για τις περιοχές NATURA της Μήλου

Σημαντικές αλλαγές και διαφοροποιήσεις προέκυψαν στη συζήτηση για τις περιοχές NATURA της Μήλου, στην πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Μετά τη συζήτηση και τις όποιες διαφορετικές απόψεις ακούστηκαν, διαμορφωθήκαν οριστικά συνολικά 10 προτάσεις – τροποποιήσεις επί της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης των περιοχών NATURA της δυτικής Μήλου, όπως αυτή εκπονήθηκε από την Π.Ε.Δ. Νοτίου Αιγαίου, στη Δημόσια διαβούλευση της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΕΠΜ) που αφορά στις προστατευόμενες περιοχές «Natura 2000», σε τμήμα της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου.

Οι προτάσεις που τροποποιήθηκαν, αναλυτικά είναι οι εξής:

Πρόταση 1: Μετατροπή ζώνης βόρεια του Κλέφτικου, με το όρος Κατσίμπαρδος σε Ζώνη Προστασίας της Φύσης (ΖΠΦ), με επιτρεπόμενη χρήση για κυνήγι

Στην εν λόγω έκταση, συναντώνται σημαντικά προστατευόμενα είδη όπως η οχιά της Μήλου, και φώκιες στο παράκτιο τμήμα, ενώ χαρακτηρίζεται από βραχώδεις και θαμνώδεις εκτάσεις στις οποίες δραστηριοποιούνται αρπακτικά πουλιά. Στην Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) δεν τεκμηριώνεται επαρκώς ο χαρακτηρισμός της ζώνης ως Ζώνη Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών , σε χαμηλότερη δηλαδή κατά τάξη προστασία σε σχέση με γειτονικές ζώνες εκατέρωθεν χαμηλότερης οικολογικής αξίας. 

Προτείνεται επομένως, η χερσαία ζώνη που βρίσκεται βόρεια του Κλέφτικου και χαρακτηρίζεται ως Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών (ΖΔΟΕ) να καθοριστεί ως Ζώνη Προστασίας της Φύσης (ΖΠΦ) στην οποία κατ’ εξαίρεση θα επιτραπεί το κυνήγι, κατά τον τρόπο που ήδη επιτρέπεται στην περιοχή σύμφωνα με τις διατάξεις, δεδομένης της συμβολής της στη διατήρηση της ισορροπίας των οικοσυστημάτων της εν λόγω ζώνης.

Πρόταση 2: Απαγόρευση ανοικοδόμησης και εκμετάλλευσης ορυκτού πλούτου στις περιοχές Ξυλοκερατιά – Κλέφτικο – Συκιά – Αϊ Γιάννη

Η χρήση για εξορυκτικές δραστηριότητες απαγορεύεται ήδη, σύμφωνα με την υπό διαβούλευση ΕΠΜ στις «Απόκρημνες βραχώδεις ακτές Μήλου», στον «Υγρότοπο Αγίου Ιωάννη Μήλου», στο «Όρος Προφήτη Ηλία Μήλου», και στη «Περιοχή Κλέφτικο Μήλου», ενώ στη «Νοτιοδυτική Μήλο» επιτρέπεται μόνο η λειτουργία των νομίμως υφιστάμενων εξορυκτικών εγκαταστάσεων με ειδικούς όρους που δύνανται να εξειδικεύονται στο οικείο Σχέδιο Διαχείρισης αναφορικά με την έκταση και διάρκεια των εκμεταλλεύσεων και την αποκατάσταση των χώρων εξόρυξης. Προτείνεται, λοιπόν, η απαγόρευση της χρήσης για εξορυκτικές δραστηριότητες.

Πρόταση 3: Να επιτρέπεται η ανέγερση κατοικιών στις περιοχές που χαρακτηρίζονται ως Ζώνες Διαχείρισης Οικοτόπων και Ειδών (ΖΔΟΕ) και Ζώνες Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων (ΖΒΔΦΠ).

Στις περιοχές «Όρη Χονδρό Βουνό & Καλαμαύρος Μήλου», «Όρος Χαλέπα, περιοχή Ριβαριού, ρέματα Κακοπόταμος, Κυδωνιές Μήλου» και «Βορειοδυτική Μήλος», η δημιουργία κατοικιών έχει κριθεί από το μελετητή ότι δεν έχει εφαρμογή, ενώ στις ΖΒΔΦΠ επιτρέπεται μόνο για την εξυπηρέτηση της αγροτικής χρήσης. Ωστόσο στις περιοχές αυτές υπάρχουν πάνω από 40 αγροικίες. 

Προτείνεται να επιτραπεί η ανέγερση κατοικιών (αγροικίες με μέγεθος έως 80 τ.μ) σε όλες τις προαναφερόμενες ζώνες και να αρθούν οι περιορισμοί που έχουν τεθεί, καθώς οι κάτοικοι θα πρέπει να δύνανται να συντηρήσουν τυχόν υφιστάμενα κτίσματα και να αναγείρουν νέα για την εξυπηρέτηση των αναγκών τους.

Πρόταση 4: Μείωση ανωτάτου μεγέθους τουριστικών καταλυμάτων στις 50 κλίνες.

Πρόταση 5: Εντός των αγροτικών εκτάσεων να επιτρέπονται μόνο τα μη κύρια τουριστικά καταλύματα.

Με στόχο τη διατήρηση της καλής κατάστασης των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 και της πλούσιας βιοποικιλότητας του νησιού, προτείνεται να μεταβληθούν οι όροι για τις τουριστικές επιχειρήσεις στις περιοχές ΣΔΟΕ και να τεθούν όροι στις ΖΒΔΦΠ, ώστε η μέγιστη δυναμικότητα των τουριστικών καταλυμάτων να είναι 50 κλίνες. Επίσης, λαμβάνοντας υπόψιν την ιδιαιτερότητα του φυσικού τοπίου, αλλά και τη μικρή έκταση των ζωνών, προτείνεται ο τύπος και το μέγεθος των τουριστικών καταλυμάτων να καθορίζεται ανάλογα με την κλίμακα και το παρεχόμενο τουριστικό προϊόν των νησιών, και να οριστεί περιορισμός όχι μόνο ως προς το μέγιστο αριθμό κλινών αλλά και ως προς τα τ.μ. των καταλυμάτων (για παράδειγμα έως 1.000 τ.μ). Άλλως η πρόταση των 150 κλινών μπορεί να οδηγήσει σε συνολική δόμηση άνω των 8.000 τ.μ συνολικά, μεγέθη που δεν συνάδουν ούτε με τα ιδιαίτερα οικολογικά χαρακτηριστικά των προστατευόμενων περιοχών ούτε με το μέγεθος του νησιού και των ζωνών προστασίας. Συμπληρωματικά, έρχεται η πρόταση 5, ειδικότερα εντός των ΖΒΔΦΠ, οι οποίες περιλαμβάνουν αγροτικές εκτάσεις, προτείνεται να επιτρέπονται μόνο τα μη κύρια τουριστικά καταλύματα.

Πρόταση 6: Απαγόρευση εγκαταστάσεων παράγωγης ηλεκτρικής ενεργείας

Σύμφωνα με την υπό διαβούλευση ειδική περιβαλλοντική μελέτη (ΕΠΜ), στις συγκεκριμένες ζώνες, η χρήση για Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας επιτρέπεται για ΑΠΕ από ηλιακή ενέργεια και γεωθερμία. Οι εν λόγω ζώνες αφορούν τις πλέον ευαίσθητες από τοπιολογικής απόψεως περιοχής της Μήλου, γεγονός που δεν έχει αξιολογηθεί. Προτείνεται να απαγορευτεί εξ ολοκλήρου η παραπάνω χρήση στις εν λόγω ζώνες. Εξάλλου δεν έχουν ληφθεί υπόψιν πρόνοιες του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης, για την «αποφυγή χωροθέτησης, κοντά στην παραλία, εγκαταστάσεων που δεν απαιτούν γειτνίαση με τη θάλασσα, καθώς και εκτός κλίμακας εγκαταστάσεων».

Πρόταση 7: Άρση περιορισμών και απαγορεύσεων κυνηγιού

Στην περιοχή «Αιολικό Πάρκο-Κουτσουνάραχη Μήλου», έχει απαγορευτεί το κυνήγι, ενώ σε όλες τις υπόλοιπες ζώνες επιτρέπεται με όρους που δύνανται να εξειδικεύονται στο οικείο Σχέδιο Διαχείρισης, χωρίς αυτοί να συγκεκριμενοποιούνται. Προτείνεται η άρση των όποιων περιορισμών για κυνήγι στις ζώνες και της έως τώρα απαγόρευσης, και η διατήρηση του ισχύοντος καθεστώτος, το οποίο έχει αποδειχτεί ότι δεν επιβαρύνει με οποιοδήποτε τρόπο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας της Μήλου.

Πρόταση 8: Απαγόρευση αιολικών πάρκων και αξιοποίησης της Γεωθερμίας σε όλες τις ζώνες.

Σύμφωνα με την υπό διαβούλευση ΕΠΜ, η χρήση για Εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας επιτρέπεται μόνο σε μία ζώνη χωρίς όρους, ενώ στις υπόλοιπες ζώνες, επιτρέπονται μόνο εγκαταστάσεις ΑΠΕ που αφορούν την ηλιακή ενέργεια και τη γεωθερμία. Η διάκριση αυτή δεν τεκμηριώνεται με επιστημονικούς όρους. Η διατήρηση του υφιστάμενου αιολικού πάρκου δεν συνιστά λόγο για το επιτρεπτό της δραστηριότητας μέσα στη ζώνη καθώς θα μπορούσε να ρυθμιστεί μέσω των μεταβατικών διατάξεων του Προεδρικού Διατάγματος. Προτείνεται να απαγορευτεί η εγκατάσταση και λειτουργία Αιολικών Πάρκων στις ζώνες αυτές, πλην της ζώνης (ΖΔΟΕ-07), ενώ όσον αφορά τη γεωθερμία προτείνεται η αξιοποίησή της μόνο σε πεδία χαμηλής ενθαλπίας.

Πρόταση 9: Να επιτρέπονται όλες οι αγροτικές δραστηρίοτητες σε όλες τις προβλεπόμενες ζώνες

Μέχρι στιγμής, έχουν τεθεί περιορισμοί και απαγορεύσεις ανά χρήση σε καθεμία από τις ζώνες της Μήλου. Οι αγροτικές δραστηριότητες κρίνονται απαραίτητες για τη διαβίωση των ντόπιων αλλά και τη διατήρηση της νησιωτικότητας. Βάσει δηλαδή του νησιωτικού χαρακτήρα και λαμβάνοντας υπόψη την κρίσιμη συρρίκνωση του αγροτικού χώρου, την αποψίλωση του αγροτικού πληθυσμού, τα διαρθρωτικά προβλήματα της παραγωγικής βάσης στις περιοχές αυτές ακόμα και υπό την έννοια της υποστήριξης του τουριστικού προϊόντος αλλά και την απειλή εύθραυστων οικοσυστημάτων, θα περίμενε κανείς σημαντική μετατόπιση ενδιαφέροντος του σχεδιασμού προς την κατεύθυνση ενίσχυσης των αγροτικών δραστηριοτήτων. Προτείνεται επομένως η άρση των όποιων περιορισμών και της απαγόρευσης των αγροτικών δραστηριοτήτων, και η διατήρηση του ισχύοντος καθεστώτος σε όλες τις προβλεπόμενες ζώνες, εξαιρουμένων των Ζωνών Απόλυτης Προστασίας της Φύσης (ΖΑΠΦ). 

Πρόταση 10: Άρση περιορισμών στην αλιεία

Προτείνεται η άρση των περιορισμών στην αλιεία και ο ακριβής καθορισμός των περιοχών στα λιβάδια Ποσειδωνίας, ώστε να μην επιβάλλονται μη αναγκαίοι περιορισμοί σε θαλάσσιες δραστηριότητες και εγκαταστάσεις, οι οποίες αποτελούν παραδοσιακό στοιχείο του νησιού.