Με “πυξίδα” την κυβερνησιμότητα και τον διάλογο

Προς οριστικοποίηση των προτάσεων των Δήμων επί του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών σχετικά με τη λειτουργία των ΟΤΑ, τείνει να καταλήξει η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), με φόντο τις μετατροπές που προτείνει η κυβέρνηση και αφορούν στην αλλαγή του εκλογικού νόμου.

Το θέμα συμπεριλαμβάνεται στην ατζέντα των συνεδριάσεων πολλών Δήμων, όπως μεταξύ αυτών και Δήμων του νομού Κυκλάδων, προκειμένου να αποτυπωθούν οι θέσεις τους και να προχωρήσει η ΚΕΔΕ, στην ανάπτυξη διαλόγου με το Υπουργείο Εσωτερικών.

Ειδικότερα, προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση της διατύπωσης θέσεων και προτάσεων για τον εκλογικό νόμο και για επιμέρους ζητήματα που συνδέονται με αυτόν, τοποθετείται σήμερα το απόγευμα στη συνεδρίασή του, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, ενώ όπως γνωστοποίησαν στο πλαίσιο τηλεφωνικής επικοινωνίας με την εφημερίδα, Δήμαρχοι του νομού, αναμένουν τη συνεδρίαση του τοπικού παραρτήματος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, προκειμένου να συζητήσουν το σοβαρό θέμα.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας, αρκετοί από τους Δημάρχους των Κυκλάδων, συναινούν στις αλλαγές που θα εξασφαλίσουν την κυβερνησιμότητα των Δήμων με την κατάργηση της απλής αναλογικής, ωστόσο, ζητούν διορθώσεις για ορισμένα θέματα που αφορούν στην εκλογή των συνδυασμών.

Παρομοίως, οι Κοινότητες της Ελλάδας, μετά από τη συνεργασία τους όλο το τελευταίο διάστημα, συντονίζονται και διεκδικούν ουσιαστικό λόγο, αντιδρώντας σε ορισμένες προβλέψεις του νομοσχεδίου, που οι εκπρόσωποί τους, κρίνουν πως υποβαθμίζουν τον ρόλο τους. Επισημαίνουν δε, πως, κάθε μικρός τόπος, όπως και κάθε μικρή περιοχή ή χωριό, πρέπει να εκπροσωπείται έχοντας το δικό της διοικητικό συμβούλιο.

Σημειώνεται εξ αρχής πως η ΠΕΔ Ν. Αιγαίου και το τοπικό παράρτημα των Κυκλάδων θα συνεδριάσουν εντός των επόμενων ημερών, ενώ η ΚΕΔΕ, μετά από τη συνεδρίαση μέσω τηλεδιάσκεψη της περασμένης Παρασκευής, θα προβεί άμεσα σε νέα συζήτηση με τα μέλη της, για να καταλήξει στις προτάσεις που θα θέσει στο “τραπέζι” του διαλόγου με το Υπουργείο Εσωτερικών.

Ύψιστο ζήτημα η κυβερνησιμότητα

Αναλυτικότερα για το μεγάλο θέμα της κυβερνησιμότητας των Δήμων, οι αιρετοί μέσω της ΚΕΔΕ εκφράζουν τη σύμφωνη γνώμη τους για την κατάργηση της απλής αναλογικής, ώστε να εξασφαλίζεται η λήψη αποφάσεων από κάθε Δημοτική Αρχή, η παράταξη της οποίας θα έχει την πλειοψηφία εντός των συλλογικών οργάνων.

“Η απλή αναλογική μόνο προβλήματα δημιούργησε στη Διοίκηση των Δήμων” τόνισε στην τηλεδιάσκεψη της Παρασκευής ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου, επισημαίνοντας ακόμη πως, “το βασικό πρόβλημα που επιχειρεί να λύσει ο εκλογικός νόμος είναι αυτό της κυβερνησιμότητας των Δήμων”.

“Ας δούμε τι πρόβλημα πάει να λύσει ο νέος εκλογικός νόμος. Είναι αυτό της κυβερνησιμότητας των Δήμων. Ο υπάρχων νόμος “έκαψε” την απλή αναλογική, αφού μόνο προβλήματα δημιούργησε.
Πρέπει η φωνή και η επιθυμία των πολιτών να μπορεί να μετουσιώνεται σε αποφάσεις της Δημοτικής Αρχής και με γνώμονα αυτό, το σχέδιο νόμου που θα τεθεί σε διαβούλευση έχει θετικό πρόσημο” σχολίασε σχετικά, εξηγώντας πως, “οι αλλαγές στον εκλογικό νόμο είναι σημαντικές όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σημαντικά, ίσως και σημαντικότερα θέματα που πρέπει να κλείσουν είναι οι νέες αρμοδιότητες, η καταστατική θέση των αιρετών και το γενικότερο θέμα της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης”.

Επιμέρους ζητήματα

Εστιάζοντας παρακάτω στα επιμέρους θέματα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών, τα μέλη του Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, τοποθετήθηκαν με σαφήνεια και κατέληξαν στα κατωτέρω. Τονίζεται πως στη συγκεκριμένη τηλεδιάσκεψη έλαβε μέρος και ο πρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου και Δήμαρχος Ρόδου, Αντώνης Καμπουράκης.

Ειδικότερα, για τον αριθμό των δημοτικών συμβούλων είναι γνωστό πως με το νομοσχέδιο προβλέπεται μια μείωση του αριθμού τους σε κάποιους Δήμους, που θα φτάνει το 38%.
Αναλυτικά: 15% των Δήμων θα έχουν μείωση 23-38%, 50% των Δήμων θα έχουν μείωση 20-22%, 31% των Δήμων θα έχουν μείωση 15-19% και το 4% των Δήμων δεν θα έχουν καμία μείωση.

“Στο όνομα της ευελιξίας στη λειτουργία των συμβουλίων, της ουσιαστικής συζήτησης και ανταλλαγής επιχειρημάτων θα μπορούσαμε να δεχτούμε ένα γενικό ποσοστό μείωσης των Δημοτικών Συμβούλων 10-15%” κατέληξε το Δ.Σ. της ΚΕΔΕ, τονίζοντας μάλιστα πως, “θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα έτσι ώστε στους μικρούς Δήμους ο αριθμός των συμβούλων που θα εκλέγει ο πλειοψηφών συνδυασμός να έχει ικανό αριθμό συμβούλων προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες διοίκησης”. Παράλληλα αναφέρθηκε πως, “σε Δήμους με πάνω από 6 Δημοτικές ενότητες, να αυξάνεται ο αριθμός των συμβούλων, έτσι ώστε να υπάρχει αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση όλων”.

Επιπλέον, σχετικά με το πλαφόν εισόδου στο Δημοτικό Συμβούλιο, η ΚΕΔΕ υποστηρίζει τα εξής: “Είναι σωστό να μην μπορεί παράταξη που έλαβε 500-600 σταυρούς να μπαίνει στο Δημοτικό Συμβούλιο. Το πλαφόν όμως του 3% έχει νόημα εάν μιλάμε για Δημοτικά Συμβούλια των 30-35 Δημοτικών Συμβούλων. Στα Δημοτικά Συμβούλια με 20 μέλη δεν έχει νόημα το πλαφόν του 3%, αφού το εκλογικό μέτρο είναι ούτως ή άλλως μεγαλύτερο. Συνεπώς ίσως θα έπρεπε να υπάρχει διαφορετική αναφορά στο θέμα του πλαφόν εισόδου που θα κλειδώνει με το μέτρο εκλογής. Για παράδειγμα το πλαφόν εισόδου να είναι το εκλογικό μέτρο +1%”.

Ακόμη, η ΚΕΔΕ τοποθετείται και για το όριο εκλογής σε επαρχιακούς Δήμους με όριο 500 ατόμων. “Πολλοί Δήμαρχοι στην επαρχία εκφράζουν το φόβο ότι η απογραφή του 2021 θα λειτουργήσει προς όφελος των αστικών κέντρων και σε βάρος των χωριών. Ήδη πολές δημοτικές κοινότητες είναι κάτω από το όριο των 500 κατοίκων. Προτείνεται η μείωση του ορίου σε 400 ή 300, όπως ήταν στον προηγούμενο νόμο το όριο εκλογής συμβουλίων, αντί του εκπροσώπου” σημειώνει το Διοικητικό Συμβούλιο, υπογραμμίζοντας πως είναι σωστή, στη φάση αυτή, “η ενιαία κατάρτιση παραταξιακών ψηφοδελτίων, κάτι που θα πρέπει να γίνει και για τα τοπικά συμβούλια ακόμη και κάτω των 500 κατοίκων”.

Παρατηρήσεις καταγράφονται όμως και για τα τοπικά συμβούλια πρωτευουσών νομών, για τις οποία η ένωση των Κοινοτήτων Ελλάδος εκφράζει διαφωνίες. “Έτσι όπως λειτουργούν σήμερα, με τις μειωμένες ή ανύπαρκτες αρμοδιότητες, όσο και αν θέλουν να βοηθήσουν, δεν μπορούν. Πρέπει να πάρουμε μια γενναία απόφαση. Αν υπάρχει η δυνατότητα, οικονομική και άλλη, τα τοπικά αυτά συμβούλια να ενισχυθούν, ας παραμείνουν. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα, τότε δεν προσφέρει κάτι η διατήρησή τους” υποστηρίζει η ΚΕΔΕ, σε αντίθεση με τις Κοινότητες, που ζητούν πάση θυσία τη διατήρησή τους.

Κατάρτιση ψηφοδελτίων και συμμετοχή γυναικών

Ιδιαίτερη αναφορά πραγματοποίησαν η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας σχετικά με το θέμα της κατάρτισης των ψηφοδελτίων.

Αν και στο σχέδιο νόμου προτείνεται η κατάρτιση αυτών μέχρι και τις 30/6, ωστόσο η θέση της ΚΕΔΕ είναι διαφορετική. “Πολλοί συνάδελφοί μας έχουν διατυπώσει σκέψεις για την ημερομηνία αυτή. Είναι σωστή η σκέψη του νομοθέτη για ξεκάθαρο τοπίο που θα μειώνει “συναλλαγές” της τελευταίας στιγμής. Όμως στη μέση του καλοκαιριού πολλοί Δήμοι θα έχουν πρόβλημα να ασχοληθούν με την κατάρτιση ψηφοδελτίων, κυρίως στις τουριστικές περιοχές που το καλοκαίρι υπάρχει αυξημένη δραστηριότητα και υποχρεώσεις” εξηγεί η ΚΕΔΕ, σημειώνοντας παράλληλα πως, “Παρόλα αυτά ένα καθαρό τοπίο δεν φοβίζει κανέναν και άλλωστε δεν μιλάμε για προεκλογική περίοδο. Μπορεί αυτό το όριο να πάει λίγο πιο πίσω, για παράδειγμα τέλος Ιουλίου”.

Εν κατακλείδι, σχετικά με την ποσόστωση συμμετοχής των γυναικών στα ψηφοδέλτια, η ΚΕΔΕ υποστηρίζει πως η αναλογική συμμετοχή και των δύο φύλων και κυρίως των γυναικών, βοηθάει τα ψηφοδέλτια και τους Δήμους. “Με το υπάρχον ποσοστό του 40% που ίσχυσε στις εκλογές το 2019 δεν αντιμετωπίσαμε πρόβλημα. Σημασία πάντως δεν έχουν τα ποσοστά αλλά να πείσουμε περισσότερες γυναίκες να συμμετέχουν στις εκλογές. Πρέπει να συμβάλουμε στην αντιπροσωπευτική συμμετοχή των δύο φύλων και στα ψηφοδέλτια και στα Δημοτικά Συμβούλια” ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστεργίου, λέγοντας τέλος πως, “Πιστεύω ότι διατήρηση του υπάρχοντος ποσοστού 40% δεν θα δημιουργήσει πρόβλημα”.

Ν. Λειβαδάρας: Θετικές αλλαγές αλλά και παρατηρήσεις επί του νομοσχεδίου

Καταθέτοντας ένα πρώτο συνολικό σχόλιο, ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης και Αντιπρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, υποστήριξε πως οι μεταρρυθμιστικές τομές που επιφέρει το νομοσχέδιο για την αναμόρφωση των Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών “θεωρώ πως είναι σε γενικές γραμμές θετικές γιατί με την κατάργηση της απλής αναλογικής και την επαναφορά της ενισχυμένης αναλογικής θα εξασφαλιστεί η κυβερνησιμότητα στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας”.

Ως εκ τούτου, επανέλαβε πως, “ορισμένες τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν, πρέπει να προωθηθούν”, παρά το γεγονός πως, στον Δήμο Σύρου – Ερμούπολης μετά τις τελευταίες εκλογές, δεν προέκυψε ανάλογο θέμα μη κυβερνησιμότητας όπως σε άλλους Δήμους πανελλαδικά. “Εμείς ως Δήμος Σύρου – Ερμούπολης είχαμε την τύχη να έχουμε την εκλογή μας από την πρώτη Κυριακή και δεν έχουμε αντιμετωπίσει προβλήματα κυβερνησιμότητας, κάτι που έχουν αντιμετωπίσει όμως, πάρα πολλοί Δήμοι στην Ελλάδα” σχολίασε χαρακτηριστικά.

Πέραν των ανωτέρω, κλήθηκε να τοποθετηθεί για όλες τις παραπάνω αλλαγές, διατυπώνοντας τις παρατηρήσεις του, οι οποίες θα αποτελέσουν και το περιεχόμενο της εισήγησής του, τόσο προς το Δημοτικό Συμβούλιο Σύρου – Ερμούπολης, όσο και προς το τοπικό παράρτημα της ΠΕΔ (Δήμοι Κυκλάδων).

Ειδικότερα, ο κ. Λειβαδάρας υποστήριξε τα εξής: “Θεωρώ πως είναι προς τη θετική κατεύθυνση, όταν το σχέδιο νόμου “μιλάει” για εκλογή με 43% από τον πρώτο γύρο, ενώ είμαι θετικός για την εξασφάλιση της εκλογής - με τα 3/5 των μελών - στο συμβούλιο, του νικητή ων εκλογών”.

Ακόμη για τον αριθμό των συμμετεχόντων στα Δημοτικά Συμβούλια, εξήγησε, πως, “πιστεύω ότι θα πρέπει να γίνει με πληθυσμιακό κριτήριο. Δηλαδή η κάθε περιοχή και ο κάθε Δήμος να βγάζει - αναλογικά με τον πληθυσμό του -, τους συμβούλους του”.

Σαφής υπήρξε και για το θέμα της διάρκειας της κάθε δημοτικής περιόδου. “Είμαι θετικός για την επαναφορά της 5ετους θητείας, γιατί είναι σημαντικό ότι δίνεται ένα περιθώριο χρόνου, ώστε να υλοποιήσει η παράταξη που έχει εκλεγεί στον κάθε Δήμο, όλα τα έργα που έχει προγραμματίσει. Σήμερα βλέπουμε ότι οι διαδικασίες είναι αρκετά χρονοβόρες και δεν υπάρχει πολλές φορές ο χρόνος για την υλοποίηση ενός προγραμματισμού” δήλωσε σε απόλυτο τόνο.

Ωστόσο, εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για τις αλλαγές όσον αφορά στον χρόνο κατάρτισης των ψηφοδελτίων των συνδυασμών.“Έχω προβληματισμούς σχετικά το ζήτημα της κατάρτισης των συνδυασμών. Θεωρώ ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα. Το σχέδιο νόμου προβλέπει πως η κατάρτιση θα πρέπει να γίνεται μέχρι τις 30 Ιουνίου. Δηλαδή ως τότε, θα πρέπει να έχουν κατατεθεί τα ψηφοδέλτια. Είναι όμως ένα χρονικό διάστημα αρκετά μεγάλο από την ημέρα της διεξαγωγής των εκλογών. Ουσιαστικά οι εκλογές γίνονται κατά τα μέσα Οκτώβρη και κεντρικά ζητούν η κατάρτιση των ψηφοδελτίων να έχει κλείσει 5 μήνες νωρίτερα” παρατήρησε αναλυτικά ο κ. Λειβαδάρας, σημειώνοντας πως, “Από την ενασχόλησή μου με τα κοινά, να πω πως αυτό θα δημιουργήσει μεγαλύτερο πρόβλημα στο να μπορέσει κάποιος να καταρτίσει συνδυασμό”. Κατά συνέπεια, εξήγησε πως, “Ένας μήνας πριν τις εκλογές νομίζω ότι είναι αρκετά καλό διάστημα”.

Τέλος, για την δυνατότητα συμμετοχής συνδυασμών στις εκλογές, ξεκαθάρισε πως, “Δεν με βρίσκει σύμφωνο το να πρέπει κάποιος να έχει πλήρες ψηφοδέλτιο σε Δήμο και σε Κοινότητες. Αυτό δεν το θεωρώ σωστό”, λέγοντας συγκεκριμένα, πως, “θα μπορούσαμε να λειτουργήσουμε όπως το κάναμε και στις τελευταίες εκλογές”.

Ολοκληρώνοντας τις θέσεις του, εξήγησε πως, “Σχετικά με το πλαφόν του 3% για να μπει κάποιος στο δημοτικό συμβούλιο, υιοθετώ την πρόταση της ΚΕΔΕ, ότι θα πρέπει πλαφόν εσόδου να είναι το +1%”.

Αντιδράσεις από Κοινότητες

Οι Κοινότητες από την πλευρά τους κάνουν λόγο για αλλαγές που προγραμματίζονται “χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με όλους τους εμπλεκόμενους: πολίτες, αυτοδιοικητικούς, δημόσια διοίκηση”. Έχοντας δημιουργήσει μάλιστα κι ένα συντονιστικό όργανο (Των Ελλήνων οι Κοινότητες) ζητούν μεταξύ άλλων τη διατήρηση ξεχωριστών ψηφοδελτίων, αλλά και την ισχυροποίηση του ρόλου τους, μέσα από την μεταφορά αρμοδιοτήτων.

“Η κατάργηση της ανεξάρτητης κάλπης, η κατάργηση Κοινοτήτων εδρών, η υποβάθμιση των Συμβουλίων και η συγκέντρωση αρμοδιοτήτων στις έδρες των Δήμων, θα ερημώσει τα χωριά μας, θα υποβαθμίσει περαιτέρω τη ζωή των κατοίκων στην επαρχία, θα απεμπολήσει τους νέους από τα κοινά και θα δημιουργήσει πολίτες δύο ταχυτήτων” σημειώνουν στο σχετικό ψήφισμά τους όλες οι Κοινότητες των χώρας, αλλά και των Κυκλάδων, επισημαίνοντας πως, “Η απομάκρυνση από τον ευρωπαϊκό χάρτη τοπικής αυτονομίας με την επαναφορά συγκεντρωτικού συστήματος αυτοδιοίκησης θα δώσει τη χαριστική βολή”. Σύμφωνα με όσα υπογραμμίζουν δε, “Ο ενεργός πληθυσμός της χώρας φεύγει, η επαρχία αποδεκατίζεται από πόρους και ανθρώπινο δυναμικό, το χαμόγελο έχει χαθεί”.

Με φόντο τα παραπάνω, ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης τονίζει πως στηρίζει τα αιτήματα των Κοινοτήτων, εξηγώντας μάλιστα πως, “σχετικά με αυτό το κομμάτι, θεωρώ πως δεν πρέπει να καταργηθεί ο μητροπολιτικός Δήμος και σχετικά με τα υπόλοιπα θέματα συμφωνώ με τις προτάσεις της Πανελλήνιας Ένωσης Κοινοτήτων. Υιοθετώ ακριβώς στις προτάσεις μου τα τέσσερα σημεία που θίγει η πλευρά τους”.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, υπενθυμίζεται πως, οι Κοινότητες του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, άλλων Δήμων του νησιωτικού νομού Κυκλάδων, αλλά και Δήμων της χώρας ζητούν τα εξής με φόντο το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών: α. Συμμετοχή στην επαναδιαμόρφωση του νομοσχεδίου. β. Αποφασιστικές αρμοδιότητες και πόρους για τις Κοινότητες, γ. Ανεξάρτητη κάλπη για την ανάδειξη των Συμβουλίων Κοινότητας, δ. Ξεκάθαρο θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία των επιπέδων της αυτοδιοίκησης.