“Υλικά και άυλα τεκμήρια πλούσιας πολιτιστικής παράδοσης”

Αρχαιολογική ημερίδα, με σκοπό τη συζήτηση, περί της πλούσιας κληρονομιάς της Αντιπάρου, διοργανώνεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και τον Δήμο Αντιπάρου, ο οποίος στέκεται αρωγός και πρωτοστάτης, στην ανάδειξη της πολιτιστικής ταυτότητας του νησιού.

Τόσο μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις του, όσο και μέσα από τις δράσεις και ενέργειες του Δήμου, ο Δήμαρχος Αντιπάρου, κ. Τ Φαρούπος έχει παγιώσει τη στάση της παρούσας δημοτικής αρχής, υπέρ της ανάδειξης, προστασίας και αξιοποίησης του αρχαιολογικού, πολιτιστικού και περιβαλλοντικού πλούτου του νησιού, με σκοπό, τόσο την αξιοποίηση του, προς όφελος μίας βιώσιμης και εναλλακτικής τουριστικής ανάπτυξης, όσο και για την επιμόρφωση των ίδιων των Αντιπαριωτών, την οποία έχει στο παρελθόν χαρακτηρίσει ιδιαίτερα σημαντικό στόχο. Όπως έχει δηλώσει, βασική επιδίωξη του ίδιου και όλων των εκπροσώπων του Δήμου, είναι η Αντίπαρος να “ξεφύγει” από το στερεότυπο ενός μικρού νησιού, που έχει να προσφέρει μόνο ήλιο, παραλίες και παραδοσιακότητα και να αναχθεί σε έναν προορισμό με πολιτιστικό, ακόμη και ακαδημαϊκό ενδιαφέρον.

Αρχαιολογικός “θησαυρός”

Στην κατεύθυνση αυτή, πλήθος ενεργειών έχουν υλοποιηθεί από την πλευρά του Δήμου Αντιπάρου, αλλά και με τη συνεργασία του με άλλους φορείς.

Ενδεικτική, είναι και η ανάδειξη και αξιοποίηση του Δεσποτικού, του αρχαίου ιερού του Απόλλωνα, καθώς και των αρχαιολογικών χώρων όλης της συστάδας των ακατοίκητων νησίδων, όπου ανακαλύφθηκαν ολόκληροι οικισμοί, τμήματα των οποίων έχουν χρονολογηθεί και ανήκουν σε όλο, περίπου, το εύρος της αρχαϊκής εποχής. Ο Δήμος Αντιπάρου, με ημερίδες, εκθέσεις, όπως επίσης έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό, έχει προχωρήσει στην ανάδειξη του αρχαιολογικού “θησαυρού”, που πρώτος “ανακάλυψε” ο σπουδαίος Έλληνας αρχαιολόγος, κ. Χρήστος Τσούντας. Το έργο του συνέχισαν ο αρχαιολόγος κ. Νίκος Ζαφειρόπουλος και από το 1997 και έπειτα ο αρχαιολόγος, κ. Γιάννης Κουράγιος.

Κυριότερες ενέργειες για την ανάδειξη του Δεσποτικού αποτέλεσαν η ημερίδα, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης παρόντος του κ. Κουράγιου και της προέδρου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, κ. Σάντρας Μαρινοπούλου, στην οποία συμμετείχε και ο Δήμαρχος Αντιπάρου, καθώς και η έκδοση από το Δήμο του νέου βιβλίου του κ. Κουράγιου, «Δεσποτικό, ταξίδι στο χρόνο», φέτος τον Αύγουστο. Σχετικά, εκ μέρους του Δήμου σημειώθηκε, πως «ο Δήμος Αντιπάρου, με σεβασμό στην ιστορία του τόπου, βαθειά επίγνωση του πολιτιστικού πλούτου, με αίσθημα ευθύνης όσον αφορά την στήριξη των ανασκαφών στο Δεσποτικό και κυρίως την ανάγκη πληροφόρησης σχετικά με τον αρχαιολογικό χώρο και τα ευρήματα μας, προχώρησε στην έκδοση ενός ιδιαίτερου βιβλίου με τίτλο: Δεσποτικό, ταξίδι στο Χρόνο”.

Στην ίδια ενημέρωση ανακοινώθηκε και η πολύ σημαντική συνεργασία του Δήμου, για την ανάδειξη του ιερού του Απόλλωνα. Πιο συγκεκριμένα, «στο πλαίσιο της προστασίας και της ανάδειξης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, ο Δήμος υποστηρίζει σημαντικά το δύσκολο έργο της ανασκαφής, της προστασίας και της αναστήλωσης των μνημείων στο Δεσποτικό, καθώς πρωτοστάτησε στη σύναψη προγραμματικής σύμβασης για την ανάδειξη του ιερού του Απόλλωνα, αλλά και του Κάστρου Αντιπάρου.

Ανάδειξη του πολιτισμού και της μακραίωνης ιστορίας

Ωστόσο, η μέριμνα για την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού δεν σταματά στα αρχαιολογικά ευρήματα, δεδομένου, ότι η παρούσα δημοτική αρχή επεδίωξε και κατάφερε την ίδρυση του Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου, τα εγκαίνια του οποίου πραγματοποιήθηκαν τον Αύγουστο του 2016.

Το μουσείο αποτέλεσε “φωλιά” για 4-5 χιλιάδες τόμους, περιοδικά και έντυπα, που αντιπροσωπεύουν, στο μεγαλύτερος μέρος τους, συγγραφείς που κατάγονται ή ζουν στην Πάρο και την Αντίπαρο, της συλλογής χειρογράφων και εγγράφων, που περιλαμβάνει 120 χειρόγραφα από το 1755 έως το 1930, τα οποία αναφέρονται στη ζωή των νησιών με σημαντικές ιστορικές και λαογραφικές πληροφορίες, της συλλογής χαρακτικών, καθώς και διαφόρων αντικειμένων, ενδεικτικών της ζωής και του βίου των Αντιπαριανών και των Παριανών, καθ’ όλη τη διάρκεια της ιστορίας των νησιών έως και των νεότερων ελληνικών χρόνων, αποκαλύπτοντας στον επισκέπτη το αξιοσημείωτο και μακραίωνο ιστορικο διαμέτρημα της Αντιπάρου.

Παράλληλα, ο Δήμος Αντιπάρου στόχευσε στην ανάδειξη και του φυσικού πλούτου του νησιού, με την ανάδειξη του Σπηλαίου, το οποίο πρώτη, παρά το γεγονός, ότι ήταν γνωστό σε ντόπιους και περαστικούς από το νησί ήδη από την αρχαιότητα, εξερεύνησε, χαρτογράφησε και κατάρτισε μελετητικό έργο για την τουριστική διαδρομή, η διάσημη Ελληνίδα σπηλαιολόγος, κ. Άννα Πετροχείλου. Το Σπήλαιο Αντιπάρου, που “κρύβει” στις στοές του αρχαιολογικά ευρήματα της λίθινης περιόδου, ιστορίες για το Μέγα Αλέξανδρο, τις υπογραφές του βασιλιά Όθωνα και του Μαρκησίου ντε Νουαντέλ, άνοιξε, μετά από συντονισμένες ενέργειες του Δήμου, προς το κοινό, το οποίο πλέον έχει τη δυνατότητα να ανακαλύψει ένα προς ένα τα “μυστικά” του.

Ο πολιτισμός και η ιστορία ως μοχλοί ανάπτυξης

Ακολουθώντας την ίδια νοοτροπία, ο Δήμος Αντιπάρου συνδιοργανώνει, τις προσεχείς ημέρες, την αρχαιολογική ημερίδα της Εφορίας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, η οποία θα εστιάζει στην πλούσια ιστορία και αρχαιολογική παρακαταθήκη του νησιού, με αφορμή την παρουσία σημαντικών επιστημόνων στο σύμπλεγμα Πάρου-Αντιπάρου, μέσα στο μήνα Σεπτέμβριο.

Η ημερίδα θα είναι ανοιχτή στο κοινό και θα φιλοξενήσει σημαντικούς ομιλητές, που πρωταγωνίστησαν, μάλιστα στις αρχαιολογικές έρευνες, που έλαβαν χώρα στην Αντίπαρο, τις Κυκλάδες και το Αιγαίο, γενικότερα.

Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η ημερίδα αυτή, η οποία απευθύνεται στους Αντιπαριώτες, στους φίλους και τους επισκέπτες του νησιού, θα αναφέρεται τόσο στο αρχαιολογικό έργο του παρελθόντος όσο και στις εργασίες των τελευταίων χρόνων, καθώς και στις εργασίες ανάδειξης αυτού του μνημειακού πλούτου που υλοποιούνται ήδη ή προγραμματίζονται στο άμεσο μέλλον.

“Όπως έχει γίνει κατανοητό σε όλους, αυτός ο πολιτιστικός πλούτος που έχει κληρονομήσει το νησί της Αντιπάρου από την Ιστορία, μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης συμβάλλοντας στην ποιότητα του τουριστικού προϊόντος του τόπου σε μια ολιστική θεώρηση, στην οποία εντάσσονται πέραν των υλικών καταλοίπων του πρόσφατου και απώτερου παρελθόντος και τα άυλα τεκμήρια της πλούσιας πολιτιστικής παράδοσης της Αντιπάρου”, τονίζει ο Δήμος Αντιπάρου στη σχετική του ανακοίνωση.

Ιδιαίτερη θέση στην ημερίδα έχει η παρουσία τριών σημαντικών ερευνητών των αρχαιοτήτων και μνημείων της Αντιπάρου και των νησίδων της, της κ. Φωτεινής Ζαφειροπούλου, Επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων, η οποία στο τέλος της δεκαετίας του 1950 διεξήγαγε ανασκαφές στο Δεσποτικό υπό την διεύθυνση του Ν. Ζαφειρόπουλου, του καθηγητή Colin Renfrew, Λόρδου Renfrew του Kaimsthorn, ο οποίος τη δεκαετία του 1960 ανέσκαψε τον πρώτο νεολιθικό οικισμό που ερευνήθηκε στις Κυκλάδες, στο νησάκι Σάλιαγκος της Αντιπάρου, και της ομότιμης καθηγήτριας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κ. Μάρως Φίλιππα Αποστόλου, η οποία μελέτησε το Κάστρο της Αντιπάρου, κατά την δεκαετία του 1970.