Δημήτρης Σιδερής

Συναίσθημα ή συγκίνηση

Η ψυχή έχει μια είσοδο, μια έξοδο και ένα διάμεσο στοιχείο που ενώνει και προσαρμόζει μεταξύ τους τα άλλα δύο. Είσοδος είναι το γνωστικό στοιχείο (λογιστικό, Πλάτων). Έξοδος είναι το βουλητικό στοιχείο (επιθυμητικό, Πλάτων). Διάμεσο στοιχείο είναι το συναίσθημα (θυμοειδές, Πλάτων). Και τα τρία...

Ελεύθερος άνθρωπος

Ξαναείδα τις προάλλες στην ΕΡΤ1 το έργο Στέλλα. Σενάριο και σκηνοθεσία Κακογιάννη, άφθαστη Μερκούρη, μαζί με πλειάδα σπουδαίων ηθοποιών και μουσική Χατζηδάκη. Διαχρονικό. Γιατί άραγε; Το συλλογιζόμουν μετά. Έχω την εντύπωση ότι η ποιότητα ενός έργου τέχνης δεν κρίνεται τόσο από τη συγκίνηση που...

Πως έμαθα να επικοινωνώ

Όλα τα ζώα επικοινωνούν με άλλα, δηλαδή μεταδίδουν μηνύματα, ανταλλάσσοντας σκέψεις, ιδέες, συναισθήματα ή πληροφορίες μεταξύ δύο ή περισσοτέρων ατόμων, ομάδων ή συστημάτων. Τα μηνύματα είναι ερεθίσματα, ενέργεια. Μπορεί να είναι χημικά, απτικά, ακουστικά, οπτικά κλπ. Έτσι κι αλλιώς, μπορεί να...

Άλλο

Δυσπιστούμε σε κάθε τι το διαφορετικό. Με το οικείο, έχομε προσαρμοστεί, έχομε βρει τον τρόπο να βολευτούμε, ακόμη και αν αυτό είναι καταφανώς βλαπτικό, ενώ το διαφορετικό είναι καταφανώς ορθότερο, πιο ωφέλιμο. Δυσπιστούμε ακόμα και αν είναι ίδιο με το δικό μας παρελθόν, όταν το καινούργιο ήταν...

Διαγωγή

Στο σχολείο της Σύρου (τότε Γυμνάσιο) που τέλειωσα, στα απολυτήριά μας έγραφε τη διαγωγή μας. Έπρεπε να είναι "κοσμιωτάτη". Ήταν σπάνιο και υποτιμητικό να γράφει "κοσμία", ενώ αν έγραφε "κακή" (δεν θυμάμαι καμιά τέτοια περίπτωση) σήμαινε αποβολή από το σχολείο. Ήταν ένας άριστος μαθητής μια τάξη...

Ενθουσιασμός

Ενθουσιάζομαι σημαίνει ότι είμαι "ένθεος", δηλαδή η ουσία μου είναι με το θεό μέσα μου. "Ώσπερ ενθουσιάζοντες", λέει ο Πλάτων για τους ποιητές. Η λέξη σημαίνει τελικά ότι συμπεριφέρομαι πέρα από το συνηθισμένο που φέρονται οι άνθρωποι, σα να με σπρώχνει ένας θεός, που, άγνωστο πώς, έχει...

Τα εν οίκω

Διάβασα πρόσφατα στις ειδήσεις: "Οργή για τον "διαγωνισμό" στοματικού έρωτα σε κλαμπ της Ζακύνθου". Οργίστηκα κι εγώ. Κι ύστερα, όπως προσπαθώ συνήθως να το κάνω, όποτε θυμώνω (αν έχω το χρόνο), κάθισα και το σκέφτηκα. Τι ακριβώς μας εξοργίζει; Και τι πρέπει να κάνει το κράτος, η εξουσία; Να...

Άγχος των γηρατειών

Διάβαζα πριν από λίγες μέρες μια ανακοίνωση από επιστημονική εργασία που έγραφε ότι οι γέροι έχουν λιγότερο άγχος από τους νεότερους. Είναι πραγματικά έτσι; Κι αν είναι, οι ερμηνείες που διάβασα δεν μου ήταν αρκετά πειστικές. Το άγχος δεν επιδέχεται άμεση αντικειμενική εκτίμηση, δεν είναι...

Μηδενική ανοχή στη μη χρήση κράνους

Διάβασα πρόσφατα: Μηδενική ανοχή στη μη χρήση κράνους. Είναι και λογικό και εμπειρικά επιβεβαιωμένο: Το κράνος σώζει ζωές. Το ίδιο και η ζώνη στους οδηγούς. Κι όμως πολλοί από εκείνους που τους αφορά δεν κάνουν ό,τι πρέπει για να μειώσουν τις πιθανότητες να βλαφθούν. Τι θα κάνει το κράτος; Το...

Του κουτιού

Η έκφραση σημαίνει μεταχειρισμένο αλλά σχεδόν καινούργιο, σε πολύ καλή κατάσταση. λέει ο παντογνώστης Γκούγκλος. Εγώ όμως θυμάμαι παιδί την έκφραση που ήταν πιο κυριολεκτική. Οι κυρίες της καλής κοινωνίας έφτιαχναν καπέλα για τις δεξιώσεις. Οι πιο πλούσιες όμως τα παράγγελναν, κυρίως στο Παρίσι...

Τέχνη υπό διωγμό

  • Τετάρτη, 17 Σεπτεμβρίου, 2025 - 06:22
  • 0 Σχόλια

Πολλοί είναι οι Ρώσοι καλλιτέχνες που διώχθηκαν ή βρέθηκαν σε δυσμένεια ιδίως από το Σοβιετικό καθεστώς. Αναφέρω παραδείγματα: Πάστερνακ, Σολζενίτσιν, Σοστακόβιτς, Σπάσκι κλπ. Αφήνω ζωγράφους που έπρεπε να ακολουθούν τη "μόνη" σωστή τεχνοτροπία του σοσιαλιστικού ρεαλισμού ή κάποιους διάσημους...

Ο Χότζας γιατρός

  • Τετάρτη, 10 Σεπτεμβρίου, 2025 - 06:22
  • 0 Σχόλια

Πολλοί λαοί έχουν ένα λαϊκό θυμόσοφο παραδοσιακό ήρωα. Εμείς έχομε τον Καραγκιόζη, οι Γερμανοί τον Τιλ Όιλενσπιγκελ, οι Τούρκοι το Ναστρεντίν Χότζα κλπ. Κάποτε λοιπόν έπεσε επιδημία, το νοσοκομείο γέμισε αρρώστους και ο Πασάς δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Διόρισε γιατρό το Χότζα που...

Αλεβίτες

  • Τετάρτη, 3 Σεπτεμβρίου, 2025 - 06:22
  • 0 Σχόλια

Η ζωή είναι απείρως πιο μπερδεμένη από όσο την ταξινομούμε για να την κατανοήσουμε. Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια μας βοηθά να γίνουμε καλύτεροι, πιο δυνατοί, πιο προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον μας. Επανειλημμένα στο παρελθόν έχω υποστηρίξει την ανάγκη να αφομοιώσουμε τις μειονότητες στο βαθμό που,...

Από πρώτο χέρι

Αγοράζω ένα κουστούμι. Αφόρετο, ατσαλάκωτο, ωραίο. Διάλεξα εκείνο που μου ταίριαζε ή μου άρεσε. Ή πήγα στο ράφτη κι εκείνος μου πήρε τα μέτρα, εγώ διάλεξα το ύφασμα και αυτός έραψε ένα κοστούμι κατάλληλο ειδικά μόνο για μένα. Έτσι κι αλλιώς το φόρεσα μερικές φορές, έπειτα το βαρέθηκα ή άρχισε...

Λουδίτες

Είπε ποτέ κανένας πως σήμερα ο κόσμος είναι πιο όμορφος από ό,τι ήταν πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια; Μήπως κάποιο υπέροχο μοντέρνο αρχιτεκτόνημα είναι ωραιότερο από τον Παρθενώνα; Το κάλλος δεν ζυγίζεται. Και η Τέχνη αποσκοπεί στο Κάλλος,. Είναι μήπως πιο ενάρετοι σήμερα οι άνθρωποι από ό,τι...

Δούλες και κλωστηρούδες

Όταν ήμουν παιδί, λέω πριν από 75 τόσα χρόνια, υπήρχε σημαντική λειψανδρία στην πατρίδα μου, τη Σύρο. Μεγάλος αριθμός ανδρών έλειπαν από τη Σύρο ως ναυτικοί. Οι κοπέλες επικρατούσαν και ασχολούνταν με ποικίλα επαγγέλματα. Σημαντικός αριθμός ήταν υπηρέτριες σε διάφορα νοικοκυριά και άλλες πολλές...

Λαοί και άνθρωποι

Νοιώθομε συνήθως επιφυλακτικότητα που φθάνει ως την αντιπαλότητα με τους αλλοεθνείς, αλλόθρησκους, αλλόφυλους, αλλόγλωσσους, αλλόδοξους κλπ. Έχομε ποτιστεί με την παιδεία που έχομε πάρει ότι οι "άλλοι" είναι επικίνδυνοι για μας. Και επομένως όποιον τύχει να είναι αλλοειδής, τον αποκρούομε....

Έρωτες στη μυθολογία

Οι έρωτες αρχίζουν από την εποχή των πρωτοζώων. Ένα πρωτόζωο κάποια στιγμή διαιρείται σε δύο μέρη και γίνεται δύο κύτταρα πανομοιότυπα με το μητρικό, χωρίς να εγκαταλειφθεί πτώμα. Δυναμική αθανασία. Πολλαπλασιασμός με διαίρεση. Τα θυγατρικά κύτταρα συμπεριφέρονται ακριβώς όπως τα μητρικά τους,...

Μυθολογικοί έρωτες

Όλων των λαών οι μύθοι είναι γεμάτοι περιπέτειες κάποιων όντων που άλλα, τα πιο παλιά συνήθως, είναι αθάνατα κι άλλα θνητά. Η ιστορική ύπαρξή τους προφανώς αμφισβητείται. Όμως τα έργα που περιγράφεται πως έκαναν είναι σε μεγάλο βαθμό πραγματικά. Ποιοι ήταν αυτοί οι επώνυμοι μυθικοί ήρωες;...

Ραδάμανθυς

Ο Ραδάμανθυς ήταν αδελφός του Μίνωα, όπως και ο Σαρπηδόνας, παιδιά κι οι τρεις του Δία και της Ευρώπης. Είχε αναλάβει τον τομέα της δικαιοσύνης. Έμεινε και μετά θάνατον, αφού οι θεοί τον όρισαν να κρίνει ποιος θα πάει στα Ηλύσια Πεδία και ποιος στον Τάρταρο. Ήταν σπουδαίος νομοθέτης. Δίκαιος,...

Σελίδες