Τα καράβια δε φοβούνται... στην Αμοργό

Στο λιμάνι των Καταπόλων Αμοργού θα κλείσει τον κύκλο του το πρόγραμμα της εικαστικού Χριστιάννας Οικονόμου “Καράβια που δε φοβήθηκαν”, όπου θα τοποθετηθεί ένα καΐκι έργο τέχνης, φόρος μνήμης για τα παραδοσιακά σκάφη που έχουν καταστραφεί.

Ομόφωνα ενέκρινε το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αμοργού την πρόταση για συμμετοχή στο πρόγραμμα “Καράβια που δε φοβήθηκαν”, το οποίο πραγματοποιεί και επιμελείται η εικαστικός Χριστιάννα Οικονόμου. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα εικαστικής αναπαλαίωσης παλαιών εγκαταλελειμμένων παραδοσιακών καϊκιών το οποίο ξεκίνησε το 2016 στις Μικρές Κυκλάδες.

Μέχρι σήμερα, έχουν αναπαλαιωθεί τέσσερα παλιά σκαριά σε Σχοινούσα, Ηρακλειά, Κουφονήσι και στη Νάουσα της Πάρου.

Σκοπός του εγχειρήματος αυτού είναι η τοποθέτηση των αναπαλαιωμένων καϊκιών στο λιμάνι του κάθε νησιού, στη στεριά, λειτουργώντας ως ένα έργο τέχνης ως φόρος τιμής σε όλα τα παραδοσιακά καΐκια τα οποία έχουν καταστραφεί και σε όλους τους ναυτικούς.

Φέτος, σειρά έχουν τα λιμάνια της Δονούσας και των Καταπόλων Αμοργού. Τα Κατάπολα θα είναι το τελευταίο λιμάνι του προγράμματος, καθώς τον Μάιο του 2020 το πρόγραμμα ολοκληρώνεται. Για το λόγο αυτό, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Αμοργού, έκρινε πολύ τιμητικό το γεγονός, να τοποθετηθεί το τελευταίο καΐκι του προγράμματος στο ιστορικό ναυτικά, λιμάνι της Αμοργού.

«Μήνυμα διάσωσης των ελληνικών παραδοσιακών τεχνικών στην Ε.Ε.»

Όπως αναφέρει η ίδια η κ. Οικονόμου, για το project αυτό, «οι παλιοί ναυτικοί πίστευαν ότι τα ξύλινα πλεούμενα είχαν ψυχή. Ίσως γιατί ήταν φτιαγμένα από οργανική, «ζωντανή» πρώτη ύλη ή ίσως γιατί όταν μάνιαζε ο καιρός, μιλούσαν στο καΐκι σαν να τους άκουγε για να περάσουν μαζί την τρικυμία, να φτάσουν σώοι στο λιμάνι. ‘Η ίσως πάλι επειδή, ό,τι κάνει κανείς με αγάπη έχει ψυχή. Παραδοσιακά σκαριά, φτιαγμένα με πολύ μεράκι τα οποία κουβαλούν στα πανιά και τα ξύλα τους μια ιστορία αιώνων αφανίζονται μια για πάντα».

Μάλιστα υπενθυμίζει, πως «αν αναλογισθούμε, ότι τόσο την εθνική μας ανεξαρτησία όσο και την επιβίωσή μας στις πιο δύσκολες εποχές φτώχειας την οφείλουμε στη θάλασσα, είναι μεγάλο κρίμα το γεγονός ότι μέσα στα τελευταία χρόνια, έχουν καταστραφεί πάνω από 11.000 ξύλινα παραδοσιακά σκαριά, καθώς η εικόνα της χώρας μας είναι συνυφασμένη με αυτά».

Σύμφωνα με την εικαστικό, «η οικονομική κρίση προκάλεσε σταδιακά την εξαφάνιση των καρνάγιων και των καραβομαραγκών, καθώς την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση ευλογούσε την μείωση του στόλου, αποζητώντας κατάθεση των αλιευτικών αδειών, ολοσχερή καταστροφή του σκαριού έτσι ώστε να μειωθεί η υπεραλιεία στην Μεσόγειο. Έτσι ξεκίνησε να καταστρέφεται μία ολόκληρη παράδοση, μια ολόκληρη τέχνη».

Μέσα στο πλαίσιο αυτό και θέλοντας να απευθυνθεί στο ευρύ Ελληνικό κοινό, που αγαπάει την Ελλάδα, την παράδοση, την τέχνη και το Αιγαίο, ξεκίνησε το 2016 το πρότζεκτ “Καράβια που δεν φοβήθηκαν”. «Σκοπός του εγχειρήματος αυτού είναι αφενός να διασωθούν έστω και κάποια από τα παραδοσιακά μας καΐκια αφετέρου να διαδοθεί το μήνυμα γύρω από την διάσωση ελληνικών παραδοσιακών τεχνικών στην Ε.Ε. Στόχος του πρότζεκτ δεν είναι η επαναλειτουργία και πρακτική χρήση των σκαριών αυτών αλλά ο επαναπροσδιορισμός τους και ο μη συμβατικός τρόπος χρήσης τους, στη στεριά αυτή τη φορά, και πιο συγκεκριμένα στο λιμάνι του κάθε νησιού ως έργα τέχνης», τονίζει η καλλιτέχνης, συμπληρώνοντας πως το εναλλακτικό αυτό εγχείρημα αποτελεί έναν «κάπως πιο “ρομαντικό” τρόπο να σωθούν για τις επόμενες γενιές αυτά τα κειμήλια μιας και λειτουργούν ως φόρος τιμής σε όλα εκείνα τα σκαριά που έχουν χαθεί και σε όλους εκείνους τους ναυτικούς που τα πόνεσαν, τα αγάπησαν και πέρασαν τα περισσότερα χρόνια της ζωής τους μαζί τους, στην ελληνική ναυπηγική τέχνη και στη θάλασσά μας».